„Czyńcie sobie przyjaciół za pomocą nieprawego bogactwa”
„Czyńcie sobie przyjaciół za pomocą nieprawego bogactwa (...) Kto jest wierny w najmniejszym, jest też wierny w wielkim” (ŁUKASZA 16:9, 10).
1. Jak po wyjściu z Egiptu Mojżesz i synowie izraelscy wychwalali Jehowę?
CUDOWNE wybawienie — jakże wzmaga wiarę takie przeżycie! Swe uwolnienie z Egiptu Izraelici zawdzięczali nie komu innemu, jak tylko Wszechmocnemu Jehowie. Nic więc dziwnego, że Mojżesz zaśpiewał z całym ludem: „Jahwe jest moją mocą i źródłem męstwa! Jemu zawdzięczam moje ocalenie. On Bogiem moim, uwielbiać Go będę, On Bogiem ojca mego, będę Go wywyższał” (Wyjścia [2 Mojżeszowa] 15:1, 2, BT; 5 Mojżeszowa 29:1).
2. Co lud Jehowy zabrał ze sobą, gdy opuszczał Egipt?
2 Obdarzony wolnością naród izraelski znalazł się w całkiem innej sytuacji niż w Egipcie. Mógł teraz bez żadnych przeszkód wielbić Jehowę. Ponadto Izraelici nie opuścili Egiptu z pustymi rękami. Mojżesz napisał: „Synowie izraelscy (...) pożyczyli od Egipcjan srebrne i złote przedmioty oraz szaty. A Pan usposobił Egipcjan życzliwie do ludu, tak że im pożyczyli; i tak złupili Egipcjan” (2 Mojżeszowa 12:35, 36). Ale jak Izraelici korzystali z owych bogactw Egiptu? Czy używali ich do ‛wywyższania Jehowy’? Czego możemy się nauczyć z ich przykładu? (Porównaj 1 Koryntian 10:11).
„Datek dla Jehowy”
3. Jak zareagował Jehowa, gdy Izraelici użyli złota do fałszywego kultu?
3 Kiedy Mojżesz przez 40 dni przebywał na górze Synaj, by odebrać od Boga pouczenia dla Izraela, czekający u jej podnóża lud zaczął się niecierpliwić. Izraelici pozdejmowali złote kolczyki i polecili Aaronowi uczynić posąg, który mogliby czcić. Aaron wzniósł im również ołtarz i nazajutrz rano złożyli na nim ofiary. Czy przeznaczenie złota na taki cel zjednało im uznanie ich Wyzwoliciela? Ależ skąd! Jehowa oznajmił Mojżeszowi: „Teraz zostaw mnie, żeby zapłonął mój gniew na nich. Wytracę ich”. Jehowa oszczędził ten naród jedynie ze względu na błaganie Mojżesza, ale buntowniczych prowodyrów ukarał (2 Mojżeszowa 32:1-6, 10-14, 30-35).
4. Czym był „datek dla Jehowy” i kto go złożył?
4 Później Izraelici mieli możliwość użycia swych dóbr w sposób cieszący się uznaniem Bożym. Zebrali „datek dla Jehowy”.a W celu zbudowania i wyposażenia przybytku przyniesiono złoto, srebro, miedź, niebieskie nici, rozmaicie barwione materiały, skóry baranie i focze oraz drewno akacjowe. W sprawozdaniu zwrócono szczególną uwagę na usposobienie dawców. „Każdy, kto ma ochocze serce, niech to przyniesie jako datek dla Jehowy” (Wyjścia 35:5-9, NW). Reakcja Izraelitów była zdumiewająca. Dzięki temu przybytek był budowlą, z której — jak powiedział pewien uczony — przebijało „piękno i wspaniały majestat”.
Datki na świątynię
5, 6. Jaki użytek zrobił Dawid ze swego bogactwa, mając na uwadze świątynię, i jak inni na to zareagowali?
5 Chociaż polecenie wybudowania stałego domu wielbienia Jehowy dał król izraelski Salomon, to już jego ojciec, Dawid, poczynił zakrojone na szeroką skalę przygotowania do tego przedsięwzięcia. Zgromadził ogromne ilości złota, srebra, miedzi, żelaza, drewna i drogich kamieni. „Ponieważ upodobanie mam w domu Boga mojego”, rzekł Dawid do swego ludu, „oddaję na rzecz świątyni Boga mojego to złoto i srebro, które jest moją osobistą własnością, oprócz tego wszystko, co przygotowałem dla przybytku świętego, mianowicie trzy tysiące talentów złota, (...) siedem tysięcy talentów srebra szczególnie oczyszczonego, aby wyłożyć nim ściany gmachów”. Dawid zachęcił też innych do okazania szczodrości. Ich odzew przeszedł wszelkie oczekiwania: zebrano jeszcze więcej złota, srebra, miedzi, żelaza i drogich kamieni. Lud ‛z całego serca składał te dary Panu [Jehowie, NW]’ (1 Kronik 22:5; 29:1-9).
6 Tymi dobrowolnymi datkami Izraelici wyrazili głębokie docenianie dla wielbienia Jehowy. Dawid pokornie się modlił: „Czymże ja jestem i czymże jest mój lud, że możemy ochotnie składać tobie dary?” Dlaczego tak powiedział? „Wszak od ciebie pochodzi to wszystko i daliśmy tylko to, co z twojej ręki mamy. (...) Szczerym sercem złożyłem w darze to wszystko” (1 Kronik 29:14, 17).
7. Dlaczego sytuacja panująca za dni Amosa jest dla nas ostrzeżeniem?
7 Jednakże plemiona izraelskie przestały w swych umysłach i sercach dawać pierwszeństwo wielbieniu Jehowy. W IX wieku p.n.e. podzielony Izrael stał się winny zaniedbywania spraw duchowych. Jehowa powiedział przez Amosa o północnym, dziesięciopokoleniowym królestwie Izraela: „Biada beztroskim na Syjonie i zadufanym na górze Samarii”. Opisał ich jako ludzi, którzy „wylegują się na łożach z kości słoniowej i rozciągają się na swoich dywanach, zjadają jagnięta z trzody i cielęta z obory. (...) Piją wino z czasz”. Ale ich bogactwo nie zapewniało im żadnej ochrony. Bóg ostrzegł: „Pójdą na wygnanie na czele wygnańców i ustanie ucztowanie hulaków”. W roku 740 p.n.e. na Izraelitów spadły cierpienia z rąk Asyryjczyków (Amosa 6:1, 4, 6, 7). Z czasem materializm usidlił również południowe królestwo Judy (Jeremiasza 5:26-29).
Właściwe korzystanie z dóbr materialnych w czasach chrześcijańskich
8. Jaki dobry przykład używania dóbr materialnych dali Józef i Maria?
8 Natomiast w późniejszych czasach stosunkowo skromne warunki materialne sług Bożych nie powstrzymywały ich od okazywania gorliwości w prawdziwym wielbieniu. Weźmy pod uwagę przykład Marii i Józefa. Zgodnie z dekretem cesarza Augusta udali się do swego miasta rodzinnego, Betlejem (Łukasza 2:4, 5). Tam się urodził Jezus. Po 40 dniach Józef z Marią poszli do świątyni w pobliskim Jeruzalem, by złożyć wymaganą ofiarę oczyszczenia. Okoliczność, że Maria przyniosła dwa małe ptaszki, wskazuje, iż nie byli zamożni. Jednakże ani ona, ani Józef nie wymawiali się swoim ubóstwem od złożenia ofiary. Przeciwnie, okazując posłuszeństwo, zaczerpnęli ze swych szczupłych zasobów (3 Mojżeszowa 12:8; Łukasza 2:22-24).
9-11. (a) Jaką wskazówkę co do korzystania z pieniędzy zawierają słowa Jezusa zapisane w Ewangelii według Mateusza 22:21? (b) Dlaczego drobny datek złożony przez wdowę nie był bezwartościowy?
9 Jakiś czas potem faryzeusze i członkowie stronnictwa Heroda próbowali podejść Jezusa, mówiąc: „Powiedz nam więc: Jak myślisz? Czy wolno płacić podatek pogłówny Cezarowi, czy nie?” Odpowiedź Jezusa świadczy o jego wnikliwości. Nawiązując do monety, którą mu podano, zapytał: „Czyj to wizerunek i napis?” Oni rzekli: „Cezara”. Jezus zakończył mądrym wnioskiem: „Spłacajcie więc to, co Cezara, Cezarowi, a co Boże, Bogu” (Mateusza 22:17-21). Jezus wiedział, iż władze, które puszczają w obieg monety, żądają płacenia podatków. Ale wyzyskał tę sposobność do pokazania zarówno swym naśladowcom, jak i wrogom, że prawdziwy chrześcijanin stara się też spłacać, „co Boże, Bogu”. Dotyczy to również właściwego korzystania z dóbr materialnych.
10 Unaocznia to pewne zdarzenie zaobserwowane przez Jezusa w świątyni. Dopiero co potępił on chciwych uczonych w piśmie, którzy ‛pożerali domy wdów’. „Gdy podniósł wzrok, ujrzał bogaczy wrzucających swe dary do skarbon” — donosi Łukasz. „Potem ujrzał, jak pewna wdowa będąca w potrzebie wrzucała tam dwa pieniążki znikomej wartości, i rzekł: ‚Mówię wam zgodnie z prawdą: Ta wdowa, chociaż biedna, wrzuciła więcej niż oni wszyscy. Bo ci wszyscy wrzucili dary ze swojego nadmiaru, ale ta niewiasta ze swej nędzy wrzuciła wszystkie posiadane środki do życia’” (Łukasza 20:46, 47; 21:1-4). Niektórzy wspomnieli, że świątynia jest przyozdobiona drogimi kamieniami. Jezus wówczas powiedział: „Jeśli chodzi o to, co widzicie, nadejdą dni, gdy nie pozostanie tu kamień na kamieniu, który by nie był zwalony” (Łukasza 21:5, 6). Ale czy skromny datek złożony przez wdowę nie miał żadnego znaczenia? Ależ miał. Kobieta owa poparła w ten sposób postanowienie, które na tamte czasy powziął Jehowa.
11 Jezus oznajmił swym prawdziwym naśladowcom: „Żaden sługa domowy nie może być niewolnikiem dwóch panów; bo albo jednego będzie nienawidzić, a drugiego miłować, albo do jednego przylgnie, a drugim wzgardzi. Nie możecie być niewolnikami Boga i Bogactwa” (Łukasza 16:13). Jak wobec tego zachować równowagę w korzystaniu z zasobów finansowych?
Wierni szafarze
12-14. (a) Szafarzami jakich dóbr są chrześcijanie? (b) Co dostarcza członkom ludu Jehowy szczególnych sposobności do wywiązywania się z obowiązków szafarzy? (c) Skąd pochodzą pieniądze, którymi wspierane jest dzieło Boże w dobie obecnej?
12 Kiedy oddajemy swe życie Jehowie, to w rzeczywistości oświadczamy w ten sposób, że wszystko, co mamy — wszelkie nasze dobra — należy do Niego. Jak zatem powinniśmy korzystać ze środków materialnych? Poruszając sprawę służby chrześcijańskiej w zborze, brat C. T. Russell, pierwszy prezes Towarzystwa Strażnica, napisał: „Każdy powinien uważać się za szafarza swego własnego czasu, wpływu i pieniędzy i każdy powinien starać się, by użyć, o ile będzie mógł najlepiej, swych talentów na chwałę Mistrza” (Nowe Stworzenie, strona 420).
13 „Od szafarzy oczekuje się, żeby taki okazał się wierny” — czytamy w Liście 1 do Koryntian 4:2. Świadkowie Jehowy, jako międzynarodowa społeczność, starają się żyć zgodnie z tymi słowami, poświęcając jak najwięcej czasu na służbę chrześcijańską i pilnie rozwijając swe umiejętności nauczania. Ponadto grupy ochotników koordynowane przez Regionalne Komitety Budowlane chętnie i nieodpłatnie poświęcają swój czas, siły oraz zużytkowują wiedzę, wznosząc miejsca wielbienia — piękne sale zebrań. Wszystko to znajduje uznanie w oczach Jehowy.
14 Skąd pochodzą pieniądze na prowadzenie tej ogromnej kampanii wychowawczej oraz rozległych prac budowlanych? Od ludzi mających ochocze serca — podobnie jak to było podczas wznoszenia przybytku. Czy mamy w tym osobisty udział? Czy sposobem korzystania ze swych środków materialnych dowodzimy, że służba dla Jehowy jest dla nas najważniejsza? Bądźmy zatem wiernymi szafarzami także w sprawach finansowych.
Wzór szczodrości
15, 16. (a) Jak w czasach Pawła chrześcijanie dawali dowody szczodrości? (b) Dlaczego warto omówić tę sprawę?
15 Apostoł Paweł napisał o szczodrości chrześcijan w Macedonii i Achai (Rzymian 15:26). Chociaż sami znajdowali się w trudnym położeniu, chcieli pomóc swym braciom i chętnie złożyli datki na ten cel. Paweł zachęcał do szczodrego dawania również chrześcijan w Koryncie, aby dzieląc się swym nadmiarem, wyrównywali niedostatek innych. Jednakże nikt nie miał prawa oskarżać Pawła o wyłudzanie pieniędzy. On sam bowiem napisał: „Kto skąpo sieje, ten będzie też skąpo żąć, a kto obficie sieje, ten będzie też obficie żąć. Niech każdy czyni tak, jak postanowił w sercu, nie z ociąganiem się albo pod przymusem, gdyż Bóg miłuje dawcę rozradowanego” (2 Koryntian 8:1-3, 14; 9:5-7, 13).
16 Szczodre datki naszych braci i ludzi zainteresowanych, przeznaczane obecnie na ogólnoświatowe dzieło Królestwa, dowodzą, jak bardzo takie osoby cenią sobie przywilej wspierania tej działalności. Ponieważ jednak Paweł przypominał o tej sprawie Koryntianom, potraktujmy i my niniejsze rozważania jako przypomnienie.
17. Do jakiego dawania zachęcał Paweł i czy ma to jakieś zastosowanie w naszych czasach?
17 Paweł zachęcał braci, by w dawaniu starali się być systematyczni. „Każdego pierwszego dnia w tygodniu”, oświadczył, „niech każdy z was w swoim domu odkłada coś na zapas stosownie do tego, jak mu się powodzi” (1 Koryntian 16:1, 2). Dla nas i naszych dzieci może to być wzór przekazywania datków, czy to przez zbór, czy też bezpośrednio do najbliższego biura oddziału Towarzystwa Strażnica. Małżeństwo misjonarzy, które otrzymało przydział służby w jednym z miast Afryki Wschodniej, zaprosiło zainteresowanych na studium Biblii. Po zakończeniu tego pierwszego zebrania misjonarze dyskretnie wrzucili kilka monet do skrzynki z napisem „Datki na dzieło Królestwa”. Inni uczestnicy uczynili podobnie. Kiedy później z wszystkich takich nowych osób utworzono zbór chrześcijański, odwiedził go nadzorca obwodu i pochwalił za regularne składanie datków (Psalm 50:10, 14, 23).
18. Jak możemy pomagać naszym braciom znajdującym się w trudnym położeniu?
18 Mamy też przywilej używania naszych środków materialnych, by wspierać ofiary klęsk żywiołowych oraz osoby mieszkające na terenach nękanych wojną. Jakże byliśmy wzruszeni, czytając o pomocy materialnej wysyłanej do Europy Wschodniej, gdy tę część świata ogarnął zamęt gospodarczy i polityczny! Nasi bracia dali dowody szczodrości i solidarności z poszkodowanymi chrześcijanami, ofiarując im rozmaite dobra oraz pieniądze (2 Koryntian 8:13, 14).b
19. W jaki praktyczny sposób moglibyśmy pomóc osobom pełniącym służbę pełnoczasową?
19 Czyż nie cenimy sobie pracy naszych braci, którzy wysilają się w służbie pełnoczasowej jako pionierzy, nadzorcy podróżujący, misjonarze i pracownicy Domów Betel? Jeżeli pozwalają nam na to warunki, możemy bezpośrednio udzielać im wsparcia materialnego. Kiedy na przykład do twojego zboru przyjeżdża nadzorca obwodu, możesz zapewnić mu nocleg, posiłki lub pomóc w pokryciu kosztów podróży. Taka szczodrość nie pozostanie nie zauważona przez naszego Ojca niebiańskiego, który pragnie, by Jego słudzy byli otoczeni opieką (Psalm 37:25). Kilka lat temu pewien brat zaprosił do siebie nadzorcę obwodu z żoną, choć mógł ich ugościć jedynie skromnym poczęstunkiem. Kiedy po południu oboje wychodzili do służby polowej, brat wręczył im kopertę. Wewnątrz był banknot (równowartość jednego dolara amerykańskiego) i krótki list: „Na kawę lub parę litrów benzyny”. Doprawdy niewiele potrzeba, by okazać komuś docenianie!
20. Jakiego przywileju, a zarazem obowiązku nie chcemy zaniedbać?
20 Lud Jehowy cieszy się licznymi błogosławieństwami pod względem duchowym. Zgromadzenia obwodowe i okręgowe są dla nas ucztami duchowymi, na których otrzymujemy nowe publikacje, znakomite pouczenia i praktyczne rady. Nasze serca przepełnia docenianie dla tych błogosławieństw, toteż nie zapominamy o przywileju, a zarazem obowiązku wspierania na całym świecie spraw Królestwa Bożego swymi środkami finansowymi.
„Czyńcie sobie przyjaciół za pomocą nieprawego bogactwa”
21, 22. Co stanie się wkrótce z „nieprawym bogactwem” i czego w związku z tym już teraz się od nas oczekuje?
21 Mamy doprawdy mnóstwo sposobności, by dowodzić, że wielbienie Jehowy zajmuje w naszym życiu pierwsze miejsce, ale w szczególny sposób możemy to uzewnętrznić, stosując się do rady Jezusa: „Czyńcie sobie przyjaciół za pomocą nieprawego bogactwa, żeby — gdy go zabraknie — przyjęli was do wiecznotrwałych miejsc zamieszkania” (Łukasza 16:9).
22 Jak wynika ze słów Jezusa, nieprawego bogactwa może zabraknąć. Chwila ta rzeczywiście nadejdzie, gdy pieniądze używane w tym systemie staną się bezwartościowe. „Swoje srebro wyrzucą na ulicę, a ich złoto pójdzie na śmiecie” — prorokował Ezechiel. „Ich srebro i złoto nie będzie mogło ich wybawić w dniu gniewu Pana [Jehowy, NW]” (Ezechiela 7:19). Zanim do tego dojdzie, musimy się kierować mądrością i rozsądkiem, bacząc na to, jak używamy swych dóbr materialnych. Czyniąc tak, nie będziemy zaniepokojeni, że zawiedliśmy w stosowaniu się do słów Jezusa: „Przeto jeśli nie okazaliście się wierni w związku z nieprawym bogactwem, któż wam powierzy to, co prawdziwe? (...) Nie możecie być niewolnikami Boga i Bogactwa” (Łukasza 16:11-13).
23. Z czego powinniśmy robić mądry użytek i jaka będzie nasza nagroda?
23 Oby więc każdy z nas wziął sobie do serca te przypomnienia, by wielbienie Jehowy stawiać na pierwszym miejscu w życiu i robić mądry użytek ze wszystkich naszych dóbr materialnych. Pomoże nam to pielęgnować przyjaźń z Jehową i Jezusem, którzy obiecali, że gdy zabraknie pieniędzy, przyjmą nas „do wiecznotrwałych miejsc zamieszkania”, dając nadzieję na życie wieczne w niebiańskim Królestwie lub na rajskiej ziemi (Łukasza 16:9).
[Przypisy]
a Hebrajskie słowo przetłumaczone na „datek” pochodzi od czasownika, który dosłownie znaczy „być wysoko; być wywyższonym; podnieść”.
b Zobacz strony od 307 do 315 książki Świadkowie Jehowy — głosiciele Królestwa Bożego, wydanej w języku angielskim w 1993 roku przez Towarzystwo Strażnica.
Czy pamiętasz?
◻ Jak Izraelici zareagowali na zaproszenie Jehowy, by wesprzeć budowę przybytku?
◻ Dlaczego drobny datek, który ofiarowała wdowa, nie był bez znaczenia?
◻ Jaka odpowiedzialność spoczywa na chrześcijanach, jeśli chodzi o korzystanie z dóbr materialnych?
◻ Jaki użytek powinniśmy robić z pieniędzy, by uniknąć rozczarowania?
[Ilustracja na stronie 15]
Pomimo małej wartości datek wdowy nie był bez znaczenia
[Ilustracje na stronach 16, 17]
Naszymi datkami wspieramy ogólnoświatowe dzieło Królestwa