Jezus pokazuje, na czym polega „Boża mądrość”

1-3. Jak ludzie z rodzinnego miasta Jezusa przyjęli jego nauki i czego nie dostrzegli?

ZEBRANI w synagodze nie mogli wyjść z podziwu. Stał przed nimi młody Jezus i nauczał. Dobrze go znali — dorastał w ich mieście i przez lata pracował jako cieśla. Zapewne niektórzy z nich mieszkali w domach zbudowanych przy jego pomocy albo uprawiali pola, używając wykonanych przez niego pługów i jarzma. Jak teraz zareagują na nauki dawnego cieśli?

² Większość słuchaczy była bardzo zdumiona. Zastanawiali się: „Skąd u niego ta mądrość?”. Pytali też: „Czy to nie jest cieśla, syn Marii?” (Mateusza 13:54-58; Marka 6:1-3). Niestety, rozumowali następująco: „Przecież to zwykły człowiek, taki jak my”. I odrzucili go, choć w jego słowach widać było wielką mądrość. Nawet nie pomyśleli, skąd naprawdę ją ma.

³ A skąd ją miał? Sam oświadczył: „Ja nie głoszę swoich nauk. To, czego nauczam, pochodzi od Tego, który mnie posłał” (Jana 7:16). Apostoł Paweł napisał, że Jezus „wyjawił nam Bożą mądrość” (1 Koryntian 1:30). Tak więc jego mądrość pochodziła od Jehowy. Odzwierciedlał ją w takim stopniu, że mógł powiedzieć: „Ja i Ojciec stanowimy jedno” (Jana 10:30). Przyjrzyjmy się teraz trzem dziedzinom, w których Jezus przejawiał „Bożą mądrość”.

Czego nauczał

4. (a) O czym głównie głosił Jezus i dlaczego było to takie ważne? (b) Dlaczego rady Jezusa zawsze były praktyczne i pożyteczne?

⁴ Zastanówmy się najpierw, czego Jezus nauczał. Przede wszystkim głosił „dobrą nowinę o Królestwie Bożym” (Łukasza 4:43). Miało to ogromne znaczenie, bo za pośrednictwem tego Królestwa Jehowa oczyści swoje imię z zarzutów — wyraźnie pokaże, że jest najlepszym Władcą, a ludziom zapewni nieprzemijające błogosławieństwa. Poza tym Jezus udzielał mądrych wskazówek, przydatnych na co dzień. Okazał się zapowiedzianym „Cudownym Doradcą” (Izajasza 9:6). Czy mogło być inaczej? Przecież doskonale znał Pisma i wolę Bożą, dokładnie rozumiał naturę ludzi i bardzo ich kochał. Dlatego rady, których udzielał, zawsze były praktyczne i pożyteczne. ‛Nauczał o życiu wiecznym’. Jeśli więc trzymamy się jego rad, rzeczywiście możemy żyć wiecznie (Jana 6:68).

5. Co między innymi poruszył Jezus w Kazaniu na Górze?

⁵ Wybitnym przykładem niezrównanej mądrości widocznej w naukach Jezusa jest Kazanie na Górze. Jego treść, zapisana w Ewangelii według Mateusza 5:3 do 7:27, wskazuje, że mogło trwać zaledwie 20 minut, ale zawiera ponadczasowe rady — aktualne dzisiaj tak samo jak wtedy, gdy zostały udzielone. Jezus wyjaśnił wiele spraw, między innymi jak polepszyć relacje z bliźnimi (5:23-26, 38-42; 7:1-5, 12), jak zachowywać czystość moralną (5:27-32) czy jak prowadzić sensowne życie (6:19-24; 7:24-27). Jednak nie tylko powiedział, co jest mądre, ale też uzasadnił to za pomocą przekonującej argumentacji.

6-8. (a) Jakimi argumentami Jezus przekonuje, że nie warto się zamartwiać? (b) Co świadczy o tym, że w radach Jezusa kryje się mądrość Boża?

⁶ Przeanalizujmy na przykład mądre rady Jezusa dotyczące troski o rzeczy materialne, zapisane w 6 rozdziale Ewangelii według Mateusza. Jezus zachęca: „Przestańcie się zamartwiać o swoje życie — co będziecie jeść lub co będziecie pić, albo o swoje ciało — w co się będziecie ubierać” (werset 25). Bez żywności i odzieży nie można się obejść, dlatego zabieganie o takie rzeczy jest zupełnie naturalne. Jezus jednak radzi nam, żebyśmy ‛przestali się o nie zamartwiać’b. Dlaczego?

⁷ Zwróćmy uwagę na argumentację Jezusa. Skoro Jehowa dał nam życie i ciało, to czy nie jest w stanie dostarczyć żywności do podtrzymania tego życia oraz odzieży do okrycia tego ciała? (Werset 25). Jeżeli daje pokarm ptakom i pięknie przystraja kwiaty, to o ileż bardziej zadba o swoich czcicieli! (Wersety 26, 28-30). Przesadne martwienie się nie ma zresztą żadnego sensu. Nie przedłuży naszego życia nawet o chwilę (werset 27)c. Co więc robić, żeby się nie zamartwiać? Jezus radzi: Zawsze stawiajcie wielbienie Boga na pierwszym miejscu. Możecie wtedy być pewni, że wszystko, czego na co dzień potrzebujecie, ‛będzie wam dodane’ przez niebiańskiego Ojca (werset 33). Na koniec Jezus udziela szczególnie praktycznej rady: Skupiajcie się na dniu dzisiejszym. Po co do jego trosk dokładać zmartwienia, jakie przyniesie jutro? (Werset 34). I po co zbytnio martwić się o coś, co może się nigdy nie zdarzyć? Trzymanie się tych mądrych wskazówek w świecie pełnym napięć oszczędzi nam wielu problemów.

⁸ Wyraźnie więc widać, że rady Jezusa są dziś równie praktyczne jak niemal 2000 lat temu. Czy to nie dowodzi, że kryje się w nich mądrość Boża? Nawet najlepsze zalecenia ludzkich doradców w końcu tracą aktualność i trzeba je rewidować lub zastępować innymi. Natomiast nauki Jezusa przetrwały próbę czasu. Nie powinno nas to jednak dziwić, bo „Cudowny Doradca” przekazywał „słowa Boga” (Jana 3:34).

Jak nauczał

9. Co o nauczaniu Jezusa powiedzieli pewni strażnicy i dlaczego nie było w tym przesady?

⁹ Druga dziedzina, w której Jezus przejawiał mądrość Bożą, to jego sposób nauczania. Pewnego razu strażnicy, którzy mieli go aresztować, wrócili sami. Oświadczyli: „Nigdy żaden człowiek nie mówił tak jak ten” (Jana 7:45, 46). I nie było w tym cienia przesady. Ze wszystkich ludzi, jacy kiedykolwiek żyli, Jezus — który pochodził „z góry” — korzystał z największego zasobu wiedzy i doświadczenia (Jana 8:23). Rzeczywiście nauczał w sposób niezrównany. Omówmy choćby dwie metody stosowane przez tego mądrego Nauczyciela.

10, 11. (a) Co w przykładach używanych przez Jezusa budzi nasz podziw? (b) Czym są przypowieści i jak jedna z nich pokazuje, że pomagały Jezusowi skutecznie nauczać?

¹⁰ Umiejętne posługiwanie się przykładami. W Biblii czytamy: „Jezus nauczał tłumy za pomocą przykładów. Bez użycia przykładu niczego do nich nie mówił” (Mateusza 13:34). Posiadał doskonałą, godną podziwu umiejętność przedstawiania głębokich prawd na przykładzie zwykłych, codziennych zdarzeń. Siewcy siejący ziarno, kobiety robiące zakwas na chleb, dzieci bawiące się na rynku, rybacy ciągnący sieci, pasterze szukający zaginionych owiec — wszystko to jego słuchacze widywali wiele razy. Kiedy ważne prawdy powiąże się z czymś znanym, szybko i głęboko zapadają w umysł i serce (Mateusza 11:16-19; 13:3-8, 33, 47-50; 18:12-14).

¹¹ Jezus często używał też przypowieści — krótkich opowiadań, zawierających prawdy moralne i duchowe. Opowiadania takie łatwiej zrozumieć i zapamiętać niż pojęcia abstrakcyjne, dlatego pomagały one słuchaczom utrwalić sobie nauki Jezusa. Za pomocą wielu przypowieści w barwny, a jednocześnie niezapomniany sposób opisywał on swojego Ojca. Jedną z nich jest przypowieść o synu marnotrawnym. Czy trudno wychwycić kryjącą się w niej główną myśl? Wyraźnie widać, że Jehowa, ‛przepełniony litością’, czule przyjmuje dawnych grzeszników, którzy okazują szczerą skruchę (Łukasza 15:11-32).

12. (a) Jak Jezus nauczał za pomocą pytań? (b) Jak Jezus zamknął usta tym, którzy kwestionowali jego władzę?

¹² Mistrzowskie zadawanie pytań. Jezus stawiał pytania, żeby skłonić słuchaczy do samodzielnego wyciągania wniosków, analizowania swoich pobudek oraz podejmowania decyzji (Mateusza 12:24-30; 17:24-27; 22:41-46). Kiedy przywódcy religijni zakwestionowali to, że jego władza pochodzi od Boga, odparł: „Kto upoważnił Jana do udzielania chrztu — niebo czy ludzie?”. Zaskoczeni pytaniem, „zaczęli się między sobą zastanawiać: ‚Jeśli powiemy: „Niebo”, to on spyta: „Czemu więc nie uwierzyliście Janowi?”. Ale czy odważymy się powiedzieć: „Ludzie”?’. Bali się tłumu, bo wszyscy uważali, że Jan naprawdę był prorokiem”. W końcu więc odrzekli: „Nie wiemy” (Marka 11:27-33; Mateusza 21:23-27). Za pomocą prostego pytania Jezus zamknął im usta i pokazał, że mają złe pobudki.

13-15. Jak przypowieść o miłosiernym Samarytaninie świadczy o mądrości Jezusa?

¹³ Niekiedy Jezus łączył wspomniane metody i w swoich przykładach zadawał pytania pobudzające do myślenia. Gdy pewien żydowski znawca Prawa chciał wiedzieć, co należy robić, żeby uzyskać życie wieczne, Jezus odwołał się do Prawa Mojżeszowego, które nakazywało kochać Boga i bliźniego. Człowiek ten chciał dowieść, że jest prawy, i zapytał: „Kto właściwie jest moim bliźnim?”. Wtedy Jezus opowiedział mu następującą historię: Pewien Żyd wędrował samotnie i wpadł w ręce bandytów, którzy zostawili go bliskiego śmierci. Przechodziło tamtędy dwóch innych Żydów — najpierw kapłan, a potem Lewita. Obaj jednak go ominęli. Później pojawił się tam Samarytanin. Zrobiło mu się żal pobitego, delikatnie opatrzył mu rany i życzliwie zawiózł go do gospody, gdzie był bezpieczny i mógł dojść do siebie. Na koniec Jezus spytał: „Jak ci się wydaje, który z tych trzech okazał się bliźnim tego, co wpadł w ręce bandytów?”. Rozmówca czuł się zmuszony odpowiedzieć: „Ten, który się nad nim ulitował” (Łukasza 10:25-37).

¹⁴ Jak ta przypowieść świadczy o mądrości Jezusa? W jego czasach Żydzi nazywali „bliźnimi” tylko tych, którzy przestrzegali ich tradycji — a więc z pewnością nie Samarytan (Jana 4:9). Czy Jezus rozproszyłby uprzedzenia swojego rozmówcy, gdyby opowiedział o rannym Samarytaninie i Żydzie, który udzielił mu pomocy? Raczej nie. Dlatego mądrze poprowadził wątek tak, żeby to Samarytanin troskliwie zaopiekował się Żydem. Przyjrzyjmy się jeszcze końcowemu pytaniu Jezusa, które pomogło znawcy Prawa inaczej spojrzeć na znaczenie słowa „bliźni”. Człowiek ten w gruncie rzeczy chciał wiedzieć: „Kto zasługuje na to, żeby uważać go za bliźniego i okazywać mu miłość?”. Tymczasem Jezus spytał: „Jak ci się wydaje, który z tych trzech okazał się bliźnim?”. Skupił się więc nie na poszkodowanym, który zaznał życzliwości, ale na Samarytaninie, który okazał życzliwość. Prawdziwy bliźni z własnej inicjatywy traktuje innych z miłością, bez względu na ich pochodzenie. Niewątpliwie Jezus wykazał to w mistrzowski sposób.

¹⁵ Nic dziwnego, że ludzie byli ogromnie zdumieni „sposobem nauczania” Jezusa i chętnie do niego przychodzili (Mateusza 7:28, 29). Pewnego razu „mnóstwo ludzi” towarzyszyło mu przez trzy dni, i to nawet, kiedy zabrakło im jedzenia! (Marka 8:1, 2).

Jak żył

16. Jak Jezus dowiódł, że kieruje się mądrością Bożą?

¹⁶ Jezus odzwierciedlał też mądrość Bożą w trzeciej dziedzinie — w sposobie życia. Mądrość ta jest praktyczna i przynosi korzyści. Uczeń Jakub zapytał: „Kto wśród was jest mądry?”. I dodał: „Niech swoim szlachetnym postępowaniem [tego] dowodzi” (Jakuba 3:13). Jezus dowiódł swoim życiem, że kieruje się mądrością Bożą. Zwróćmy uwagę na jego trzeźwą ocenę sytuacji w sprawach codziennych oraz w relacjach z innymi.

17. Skąd wiadomo, że Jezus zachowywał w życiu doskonałą równowagę?

¹⁷ Na pewno zauważyliśmy, że ludzie, którzy nie potrafią trzeźwo oceniać sytuacji, są skłonni do popadania w skrajność. Zachowywanie równowagi rzeczywiście wymaga mądrości. Jezus robił to w sposób doskonały, ponieważ odzwierciedlał mądrość Bożą. Przede wszystkim dawał w swoim życiu pierwszeństwo sprawom duchowym. Gorliwie głosił dobrą nowinę. Oświadczył: „Właśnie po to przyszedłem” (Marka 1:38). Dlatego nie przywiązywał zbyt dużej wagi do dóbr materialnych. Najwyraźniej miał ich bardzo niewiele (Mateusza 8:20). Ale nie był ascetą. Tak samo jak jego Ojciec, „szczęśliwy Bóg”, miał radosne usposobienie i sprawiał radość innym (1 Tymoteusza 1:11; 6:15). Kiedy znalazł się na uczcie weselnej wśród ludzi, którzy grali, śpiewali i się bawili, nie psuł im przyjemności. A gdy zabrakło wina, zamienił wodę w doskonałe wino — napój, który „rozwesela serce człowieka” (Psalm 104:15; Jana 2:1-11). Często też przyjmował zaproszenia na posiłki i wykorzystywał te okazje do nauczania (Łukasza 10:38-42; 14:1-6).

18. Jak Jezus dowodził trzeźwej oceny sytuacji w podejściu do innych?

¹⁸ Poza tym Jezus dowodził trzeźwej oceny sytuacji w podejściu do innych. Ponieważ znał naturę ludzką, miał realistyczne spojrzenie na swoich uczniów. Zdawał sobie sprawę, że nie są doskonali. Dostrzegał jednak ich zalety, chęci i możliwości. Wiedział, że ‛pociągnął’ ich sam Jehowa (Jana 6:44). Mimo ich potknięć był gotowy im zaufać. Na dowód tego powierzył swoim uczniom niezwykle odpowiedzialne zadanie. Polecił im głosić dobrą nowinę, przekonany, że świetnie się z tego wywiążą (Mateusza 28:19, 20). I rzeczywiście, jak potwierdza Księga Dziejów Apostolskich, robili to z wielką gorliwością (Dzieje 2:41, 42; 4:33; 5:27-32). To, że im zaufał, świadczyło więc o mądrości.

19. Jak Jezus pokazał, że jest „łagodny i pokorny”?

¹⁹ W rozdziale 20 tej książki wspomniano, że Biblia łączy mądrość z pokorą i łagodnością. Oczywiście najwspanialszy przykład daje pod tym względem Jehowa. A co można powiedzieć o Jezusie? Jego pokora w kontaktach z uczniami robi na nas niezwykłe wrażenie. Jako człowiek doskonały górował nad nimi. A jednak nie traktował ich lekceważąco. Nigdy nie chciał, żeby czuli się gorsi lub uważali, że do niczego się nie nadają. Przeciwnie, liczył się z ich ograniczeniami i cierpliwie znosił ich słabości i błędy (Marka 14:34-38; Jana 16:12). Co godne uwagi, swobodnie zachowywały się przy nim nawet dzieci. Szukały jego towarzystwa, bo czuły, że jest „łagodny i pokorny” (Mateusza 11:29; Marka 10:13-16).

20. Jak potraktowaniem pewnej nie-Żydówki Jezus dowiódł rozsądku?

²⁰ Jezus naśladował pokorę Jehowy w jeszcze inny ważny sposób. Kierując się miłosierdziem, był rozsądny, czyli ustępliwy. Przypomnijmy sobie chociażby, jak odniósł się do pewnej nie-Żydówki, która błagała go o uzdrowienie córki „opętanej przez demona”. Trzy razy dał jej do zrozumienia, że nie może liczyć na jego pomoc. Najpierw nie odpowiedział jej ani słowem. Potem oświadczył wprost, że nie został posłany do ludzi z innych narodów, tylko do Żydów. W końcu życzliwie podał przykład, który to zilustrował. Kobieta ta jednak się nie poddawała, czym dowiodła niezwykłej wiary. Jak Jezus postąpił w tej wyjątkowej sytuacji? Zrobił dokładnie to, czego wcześniej odmówił — uzdrowił jej córkę (Mateusza 15:21-28). Ile w tym pokory! A jak pamiętamy, tylko ktoś pokorny jest naprawdę mądry.

21. Dlaczego powinniśmy starać się naśladować przymioty, sposób nauczania i postępowanie Jezusa?

²¹ Możemy się naprawdę cieszyć, że w Ewangeliach utrwalono wypowiedzi i czyny najmądrzejszego ze wszystkich ludzi! Ale nie zapominajmy, że był on doskonałym odbiciem swojego Ojca. Naśladowanie przymiotów Jezusa, jego sposobu nauczania oraz postępowania pozwoli również nam odzwierciedlać mądrość Bożą. Z następnego rozdziału dowiemy się, jak powinniśmy dowodzić jej swoim życiem.