Keratotomia radialna — co to takiego?
Przedstawione w niniejszym artykule informacje na temat techniki chirurgicznej zwanej keratotomią radialną wskazują na jej efekty oraz wiążące się z nią niebezpieczeństwa, niemniej Przebudźcie się! nie ma na celu zalecania jej komukolwiek. Jeśli po zasięgnięciu dalszych informacji ktoś zdecyduje się na tę metodę leczenia, uczyni to na własną odpowiedzialność.
W NIEKTÓRYCH krajach telewizja, radio i prasa coraz więcej uwagi poświęca keratotomii radialnej. W ciągu ubiegłych dwóch lat była ona głównym tematem dyskusji na międzynarodowych konferencjach okulistycznych. Ta technika chirurgiczna, choć stosowana już od przeszło 20 lat, a opisana przez specjalistów jeszcze kilka lat wcześniej, dopiero teraz zaczyna być popularna. Specjalizuje się w niej coraz więcej okulistów.
Miliony ludzi cierpi na wrodzoną lub nabytą krótkowzroczność. Na czym polega ta wada wzroku? Na nieostrym widzeniu przedmiotów oddalonych — jeśli się nie korzysta z okularów lub soczewek kontaktowych. Krótkowidz zazwyczaj może czytać bez okularów, ale często przybliża do oczu tekst, żeby widzieć go wyraźnie.
Keratotomia radialna (promieniste nacięcie rogówki) to zabieg chirurgiczny mający na celu ograniczenie lub wyeliminowanie konieczności noszenia przez osoby krótkowzroczne okularów do patrzenia w dal. Zabieg ten zmienia kształt rogówki, dzięki czemu obraz skupia się na siatkówce, a nie przed nią, jak to się dzieje u krótkowidzów. Dokonanie na zewnętrznych warstwach rogówki promienistych nacięć skierowanych ku krawędzi pola widzenia pozwala uzyskać ostrość widzenia. Operacje różnią się pod względem głębokości, długości i liczby nacięć.
Nie jest zabiegiem nowym
Aby skorygować krótkowzroczność, starożytni Chińczycy sypiali z woreczkami piasku na oczach. Dawało to efekt, ale na krótko. O chirurgicznych metodach korekcji kształtu rogówki prasa medyczna donosiła już w 1894 roku. Od tamtej pory okuliści w Ameryce Południowej, a później w Japonii opisywali techniki chirurgiczne zmieniające kształt rogówki w celu poprawienia ostrości wzroku. Pewien radziecki okulista unowocześnił japońską metodę, dzięki czemu stała się skuteczniejsza.
Ponieważ owa technika operacyjna przynosiła pomyślne wyniki, zainteresowali się nią okuliści z innych państw. Chcąc się przekonać o jej skuteczności, wielokrotnie odwiedzali Związek Radziecki, a następnie zaczęli ją stosować w swoich krajach. Już przed rokiem 1979 pojawiły się prace naukowe omawiające jej rezultaty oraz sposoby zwiększenia jej efektywności dzięki wprowadzeniu pewnych modyfikacji. Chociaż więc niektórzy jeszcze nie słyszeli o tej metodzie, dla specjalistów nie jest nowością.
W USA kilka ośrodków naukowych prowadziło badania mające na celu stwierdzenie, w jakim stopniu można polegać na tej technice, oraz uchronienie pacjentów przed ewentualnymi niebezpieczeństwami. Wyniki opublikowano w latach osiemdziesiątych (w tak zwanym raporcie PERK), po czym Amerykańska Akademia Okulistyczna zatwierdziła keratotomię jako skuteczną metodę leczenia krótkowzroczności (miopii).
Czy się jej poddać?
Skoro już coś wiemy o początkach keratotomii radialnej, nasuwa się pytanie, jak się upewnić, czy warto z niej skorzystać? Przede wszystkim należy się poddać dokładnym badaniom oczu. Jeśli lekarz oceni, że się kwalifikują do zoperowania, można ustalić, jakie są szanse na pomyślne rezultaty przy danym stopniu krótkowzroczności. Im jest on większy, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo, że operacja przyniesie spodziewane efekty.
Jeżeli badania wykażą, iż można się poddać keratotomii, na pewno warto znaleźć okulistę, który ma już jakieś doświadczenie w tej dziedzinie. W większości dużych miast amerykańskich jest zwykle przynajmniej jeden taki specjalista z kilkuletnią praktyką. Przez śledzenie informacji dotyczących tej dziedziny, rozmowy z okulistami oraz byłymi pacjentami prawdopodobnie uda się znaleźć wypróbowanego fachowca.
W USA w latach 1991-1992 liczba okulistów stosujących keratotomię wzrosła z 13 do 25 procent. Oznacza to, że niektórym brak jeszcze doświadczenia, a zarazem dowodzi wzrostu popularności tej techniki. Aby zapobiec powikłaniom, które często występowały po operacjach dokonywanych przez pionierów tej dziedziny, eksperci domagają się odpowiedniego szkolenia lekarzy stawiających w niej pierwsze kroki.
Przed zdecydowaniem się na keratotomię warto się o niej dowiedzieć jak najwięcej, żeby móc uzyskać potrzebne wyjaśnienia. Dobrzy lekarze potrafią po zbadaniu pacjenta dostosować technikę chirurgiczną do jego indywidualnych potrzeb, by uzyskać najlepszy skutek. Każdy przypadek rozpatrują osobno, uwzględniając podczas zabiegu odmienne cechy operowanego. Badania potwierdziły, że wynik zależy od liczby nacięć, ich głębokości i długości. Nie bez znaczenia jest również wiek i płeć pacjenta, ciśnienie śródoczne oraz kształt gałki ocznej. Leczący cię okulista może uwzględnić również inne czynniki, modyfikując zabieg w celu osiągnięcia możliwie najlepszego rezultatu.
Łatwiej ocenić doświadczenie lekarza, jeżeli się wie, od jak dawna stosuje keratotomię oraz ilu takich operacji dokonał. Z najnowszych materiałów zamieszczanych w prasie medycznej wynika, że w USA do standardowego wyposażenia specjalistów w tej dziedzinie należy współdziałające z komputerem urządzenie zwane „topografem”, które służy do sporządzania szczegółowej „mapy” rogówki. Im lepszym sprzętem dysponuje lekarz, tym większa jest szansa na pomyślny wynik operacji.
Operacja
Co cię czeka, jeśli już się zdecydowałeś na zabieg? Najpierw zostaniesz poddany badaniom przedoperacyjnym, a mianowicie badaniu oczu, pomiarom ultrasonograficznym gałki ocznej, obejmującym pomiar jej grubości, pomiarom krzywizn, ciśnienia wewnątrzgałkowego, jak też w miarę możliwości topografii komputerowej. Na podstawie tych wszystkich danych planowany jest zabieg. Następnie wyrażasz na niego pisemną zgodę po uprzednim zapoznaniu się z treścią odpowiedniego formularza. Potem zwykle otrzymujesz środek uspokajający.
Jeżeli chodzi o wspomniany dokument, warto się zastanowić nad pewnymi niebezpieczeństwami, o których w nim mowa. Operacji poddawane są zewnętrzne warstwy oka. Do najczęściej spotykanych skutków ubocznych należy przejściowe zamglenie obrazu wskutek porażenia jasnym światłem, pojawianie się promieni wokół punktów świetlnych, wahania ostrości wzroku, uczucie, że coś wpadło do oka, wrażenie suchości w oczach oraz przymus ciągłego koncentrowania na nich uwagi — co może trwać godziny, dni, tygodnie bądź miesiące. Nacięcia powodują osłabienie oczu, które u jednego pacjenta utrzymuje się dłużej, u drugiego krócej. Wielu powikłań można uniknąć, stosując po operacji krople do oczu i przestrzegając zaleceń co do ograniczenia aktywności fizycznej. Dzięki chętnej współpracy z lekarzem pacjent zwiększa szanse, że zabieg da spodziewane rezultaty.
Jesteś już przygotowany do operacji. Co dalej? W pół godziny po zażyciu słabego środka uspokajającego przechodzisz do gabinetu zabiegowego. Tu przemywa ci się powieki i przykrywa twarz serwetą. Czasem dokonuje się jeszcze końcowych badań oraz mikroskopowego przeglądu narzędzi chirurgicznych. Oko znieczula się miejscowo za pomocą kropli. Teraz zostaje ci założony wziernik powiekowy, który zapobiega mruganiu. Skupiasz wzrok na źródle światła, a chirurg ustala na oku centralny punkt, od którego przystąpi do zabiegu. Następnie na oko przenoszony jest wzór układu nacięć, po czym rozpoczyna się operacja.
Zabieg trwa niecałe 20 minut. Potem przez jakiś czas oko jest zwykle zakryte, ale już po 24 godzinach można odczuć poprawę ostrości widzenia. Zasadnicze zmiany w tym względzie zachodzą w ciągu następnych 7 do 30 dni. Po trzech miesiącach zauważa się już tylko drobne różnice, a przed upływem roku następuje względna stabilizacja. Blisko jedna czwarta pacjentów stwierdza jakieś dalsze zmiany w okresie 20 lat.
Nie dla każdego
Wspomnieliśmy już o powikłaniach. Pomówmy jeszcze o skutkach ubocznych — spodziewanych oraz nieoczekiwanych. Keratotomia nie likwiduje każdej postaci krótkowzroczności. U zdecydowanej większości operowanych daje dobre rezultaty, ale czasem bywa niewskazana. Niektórzy mają wahania ostrości wzroku. Oznacza to, że rano widzą inaczej niż wieczorem. Dotyczy to zwłaszcza ludzi wpatrujących się całymi dniami w ekrany komputerów. U przeważającej części operowanych są to objawy przejściowe, jednak nieznaczny procent odczuwa je stale. Wielu innych uskarża się, że nocą oślepia ich światło, ale i to uczucie w większości wypadków po jakimś czasie ustępuje. U osób, które cierpiały na suchość oczu i być może z tego powodu nie nosiły soczewek kontaktowych, dolegliwość ta po zabiegu jeszcze się wzmaga; stan taki może się utrzymywać nawet do sześciu miesięcy. Czasem dochodzi do nadmiernej korekcji ostrości wzroku, wskutek czego pacjent gorzej widzi z bliska, a niekiedy też z daleka, i musi nosić soczewki kontaktowe bądź okulary. Wprawdzie nie są to częste przypadki, ale niekiedy się zdarzają.
W ciągu pierwszych trzech miesięcy po operacji na ostrość wzroku może ujemnie podziałać zły stan zdrowia, napięcie emocjonalne, ciąża, przyjmowanie leków, wysiłek fizyczny, zmiana pracy, sposobu odżywiania, a przede wszystkim brak wypoczynku. Pewien specjalista w dziedzinie keratotomii zauważył, że osoby często noszące ciężary zazwyczaj wymagają ponownych operacji. Zwłaszcza przez pierwsze trzy miesiące po zabiegu wiele czynników wywiera wpływ na stan wzroku. Operowany musi być przygotowany na to, że w czasie rekonwalescencji będą zachodziły zmiany ostrości widzenia.
Keratotomia nie jest operacją na tyle precyzyjną, by w każdym wypadku eliminowała konieczność noszenia okularów lub soczewek kontaktowych, gdyż te można dobrać pod kątem indywidualnych potrzeb. Zabieg ten pozwala na ogólną korekcję ostrości wzroku, choć niewielu operowanych nosi potem okulary. Można się także zdecydować na zoperowanie tylko jednego oka, co umożliwi widzenie nim dalekich przedmiotów, drugie natomiast służyć będzie do oglądania przedmiotów położonych bliżej. Jeżeli zabieg nie dał w pełni zadowalających rezultatów, można czasami dokonać dalszej korekcji. W takim wypadku należałoby się zwrócić do specjalisty z dużym doświadczeniem, potrafiącego określić, jaki przebieg powinna mieć następna operacja.
Zbierz informacje, a potem zadecyduj
Jeśli rozważasz poddanie się temu zabiegowi, postaraj się zebrać najpierw jak najwięcej informacji, żeby móc zadać konkretne pytania i otrzymać wyczerpujące odpowiedzi. Przed podjęciem decyzji dobrze jest porozmawiać z kilkoma okulistami specjalizującymi się w tej dziedzinie (Przypowieści 15:22). Może się okazać, że ten zabieg rzeczywiście daje duże szanse poprawy ostrości wzroku.
Niedawno na konferencji w Salt Lake City w amerykańskim stanie Utah przedstawiono rezultaty badań, którymi objęto okulistów poddanych keratotomii. Ogromna większość — aż 98 procent — była zadowolona z wyniku zabiegu, a tylko dla 2 procent był on obojętny.
Jak by to było wspaniale budzić się każdego ranka, widzieć wszystko wyraźnie i już nigdy więcej nie sięgać po okulary! W niedalekiej przyszłości stanie się to rzeczywistością, jednak nie za sprawą jakiejś techniki operacyjnej, lecz dzięki mocy Boga. W nowym Bożym systemie dobry wzrok zostanie przywrócony wszystkim, którzy niegdyś nosili okulary. Ale jakże zachwycającym darem będzie on dla tych, którzy nigdy nie widzieli! „Wtedy otworzą się oczy ślepych” (Izajasza 35:5).
[Ilustracje na stronie 25]
[Patrz publikacja]
Typowy rezultat keratotomii
Normalna gałka oczna ogniskuje obrazy dokładnie na siatkówce
siatkówka
ostry obraz
Gałka oczna krótkowidza jest zbyt wydłużona i nie ogniskuje obrazu na siatkówce
siatkówka
nieostry obraz
Osiem radialnych nacięć nieznacznie spłaszcza rogówkę
Keratotomia zmienia kształt gałki ocznej — obraz zostaje skupiony na siatkówce, co zapewnia ostrość widzenia
siatkówka
ostry obraz
[Prawa własności do ilustracji, strona 22]
The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck