Obserwujemy świat

Kryzys oświaty

„W krajach rozwijających się oświata przechodzi kryzys: 125 milionów dzieci, głównie dziewczynek, nie chodzi do szkoły, a kolejne 150 milionów rzuci ją, zanim nauczy się czytać i pisać” — donosi angielska agencja informacyjna News Unlimited. Obecnie w państwach rozwijających się aż 25 procent dorosłych, czyli 872 miliony osób, to analfabeci. Poza tym kryzys edukacyjny jeszcze się pogłębia, gdy kraje o wysokim wskaźniku analfabetyzmu pożyczają pieniądze od krajów bogatszych. Dlaczego? Ponieważ pieniądze tak bardzo potrzebne oświacie często idą na spłatę długów. W ten sposób tworzy się błędne koło, którego skutkiem jest coraz większe ubóstwo.

Samochodowe szaleństwo

Jak poinformowało Amerykańskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów, w USA zmontowano ostatnio stumilionowy pojazd. „Wyprodukowanie pierwszego miliona zajęło 25 lat” — czytamy w czasopiśmie Compressed Air. Tymczasem dzisiaj „w każdy dzień roboczy co minuta złożonych zostaje 30 aut osobowych oraz 10 ciężarówek i autobusów”. Jeśli wziąć pod uwagę montownie, fabryki produkujące części, punkty sprzedaży i serwisy oraz zawodowych kierowców, to w amerykańskim przemyśle samochodowym zatrudniona jest mniej więcej co siódma osoba czynna zawodowo. Szacuje się, że w USA jeździ obecnie około 40 milionów pojazdów.

Zaniedbane serca

„Zamiast robić coś dla poprawy stanu zdrowia, Kanadyjki wprost fatalnie troszczą się o swe serca” — czytamy w gazecie The National Post. Jak wynika z niedawnych badań przeprowadzonych przez działającą w Kanadzie Fundację Chorób Serca i Udaru Mózgu, którymi objęto 400 mieszkanek tego kraju w wieku od 45 do 74 lat, „tylko 30% utrzymywało prawidłową wagę ciała, a 36% zażywało ruchu, natomiast aż 74% oświadczyło, że żyje w stresie z powodu mnóstwa przypadających im zadań”. Rzeczniczka fundacji Elissa Freeman doszła do wniosku, iż „kobiety bardziej dbają o swych mężczyzn niż o siebie”. Według opublikowanego raportu „40% zgonów kobiet, czyli przeszło 41 000 rocznie, jest następstwem choroby serca lub udaru mózgu”.

Obniża się płodność mężczyzn

„W porównaniu z końcem lat trzydziestych przeciętna liczba plemników w nasieniu mieszkańców USA i Europy spadła o przeszło 50 procent” — podaje czasopismo World Watch. „W rezultacie wzrasta niepokój o upośledzenie płodności mężczyzn, spowodowane być może zatruciem środowiska”. Powyższy wniosek wyciągnięto na podstawie 61 badań, których wyniki publikowano od roku 1938, a którymi objęto ponad 14 000 osób. Jak się wydaje, pewne związki chemiczne występujące w środowisku naturalnym zakłócają pracę układu wewnątrzwydzielniczego i źle wpływają na jego funkcję regulowania procesów wzrostu, rozwoju i rozmnażania. Znanych jest około 60 substancji chemicznych wywołujących takie zaburzenia. Jednakże „spośród mniej więcej 80 000 chemikaliów, które są obecnie produkowane i używane, tylko drobna część została poddana testom wykrywającym szkodliwe oddziaływanie na układ hormonalny” — informuje World Watch.

„Niewidzialna choroba”

„Według danych szacunkowych w krajach rozwijających się od 15 do 18 milionów dzieci ma we krwi zbyt dużo ołowiu” — donosi agencja informacyjna Environment News Service. W Indiach odkryto związek między zdolnościami intelektualnymi dzieci a ilością przyswojonego przez nie ołowiu. Zdaniem dra Abrahama George’a dzieci „tracą sprawność umysłową (...) gdyż długotrwały kontakt z ołowiem oddziałuje na ich mózg” — napisano w gazecie The Indian Express. W indyjskich miastach głównym źródłem zatrucia ołowiem są samochody, w których wciąż stosuje się benzynę ołowiową. Ponieważ w porównaniu z problemem ubóstwa czy głodu ołowica jest stosunkowo mało znana, dr George nazwał ją „niewidzialną chorobą”.

Grypa wciąż zabija

Przeszło trzystu najlepszych specjalistów w dziedzinie leczenia grypy spotkało się niedawno w genewskim biurze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w celu omówienia sposobów walki z tą śmiertelną chorobą. Chociaż w ciągu ostatnich 50 lat nastąpiła duża poprawa, grypa wciąż zabija setki tysięcy ludzi rocznie — podaje oenzetowski Departament Informacji Publicznej. Aby usprawnić działania prewencyjne i lecznicze, WHO zamierza opublikować plan mający pomóc przygotować się na „potencjalną pandemię grypy”. Dyrektor generalny WHO, pani dr Gro Harlem Brundtland, oświadczyła: „Czas na reakcję — od pierwszego rozpoznania nowego podtypu do początku pełnoobjawowej pandemii — może być bardzo krótki”.

Motyle monarchy zagrożone

Każdej jesieni miliony kanadyjskich monarchów migruje ponad 3000 kilometrów do swych zimowych siedlisk w Kalifornii i w górach Sierra Madre w środkowym Meksyku. Od niedawna jednak ich meksykańskie miejsca azylu są zagrożone wskutek erozji i nielegalnej wycinki pewnego gatunku jodły. Doszło do tego, że „w ciągu ostatnich dwóch lat liczba zimujących tam monarchów zmalała o 70 procent” — napisano w gazecie The News, ukazującej się w stolicy Meksyku. Część miejscowej ludności utrzymuje się z turystyki, ale inni żyją z wywożenia nocą na ciężarówkach chronionych drzew. „Jeżeli ta dewastacja będzie trwać dalej”, czytamy w The News, „latem w Ameryce Północnej raczej nie uświadczysz monarchów”.

Lepsze zrozumienie problemu wykorzystywania dzieci?

Według dziennika El Universal, wydawanego w Caracas, od roku 1980 odsetek młodocianych Wenezuelczyków, którzy padli ofiarą nadużyć seksualnych, wzrósł z 10 do 30 procent. W roku 1980 wykorzystywane dzieci miały średnio 12-14 lat. Obecnie większość nie skończyła jeszcze trzech latek. Kim zazwyczaj są ludzie dopuszczający się takich okropnych przestępstw? Pogląd, jakoby byli nimi nieznajomi czyhający w pobliżu boisk szkolnych i wabiący dzieci cukierkami, po prostu kłóci się z rzeczywistością. El Universal podaje, że w 70 procentach napastnikami są krewni lub znajomi. Przeszło połowę stanowią przybrani rodzice, a pozostali to na ogół osoby cieszące się u dziecka autorytetem, na przykład starsi bracia, kuzyni czy nauczyciele.

Śmiertelna epidemia cholery

W lutym śmiercionośna epidemia cholery zmusiła radnych Lusaki, stolicy Zambii, do zakazania „ulicznej sprzedaży wszelkiej nieprzetworzonej żywności” — donosi gazeta Times of Zambia. Poza tym „gdy w krótkim czasie cholera zabiła 42 mieszkańców stolicy, rozciągnięto 24-godzinny nadzór” nad hotelami i restauracjami. Zaniepokojeni pracownicy służby zdrowia oświadczyli, że ta choroba biegunkowa „szerzy się coraz bardziej również w innych częściach kraju”. Do zwalczania jej urzędnicy Ministerstwa Zdrowia i Oświaty powołali specjalny zespół, który ma zatrudnić więcej osób do wywozu śmieci oraz zadbać o chlorowanie płytkich studni, często zanieczyszczanych przez wody gruntowe. Daniel M’soka, rzecznik prasowy Rady Miejskiej w Lusace, oznajmił: „Naszym celem jest powstrzymanie epidemii cholery”.

Odszkodowania dla zakażonych hemofilików

Orzekając, że włoskie Ministerstwo Zdrowia „dopuściło się zaniedbania środków ostrożności i nadzoru” i „zbyt późno wycofało [zakażone] produkty”, Sąd Cywilny w Rzymie wydał nakaz wypłacenia odszkodowania 385 chorym na hemofilię, którym wraz z preparatami krwiopochodnymi wszczepiono wirusa zapalenia wątroby lub AIDS. Jedna trzecia tych pacjentów już nie żyje. Jak powiedział adwokat Mario Lana, przewodniczący włoskiej Unii Sędziowskiej na rzecz Ochrony Praw Człowieka, „wyrok ten dowodzi, że istnieje ścisły związek przyczynowy między nagannym i nierozważnym postępowaniem państwa włoskiego a krzywdami doznanymi przez hemofilików”. We Włoszech do tej pory około 2000 hemofilików zaraziło się wirusem wywołującym AIDS, a prawie 5000 zachorowało na zapalenie wątroby typu C. W wyniku przyjęcia owych zakażonych środków krwiopochodnych zmarło w tym kraju 1246 osób.