Mana kikinchakoj imaswan yanapachikuy

Yachanchej jina, Jesusqa sumaj yachachej karqa. Qanpis kallpachakunkichá tapuykunawan kikinchaykunawan ima pay jina yachachinaykipaj. Chaywanpis, ¿repararqankichu mana kikinchakoj imaswanpis yachachisqanta?

Ashkha runasqa mana reparakuspalla mana kikinchakoj imaswan parlanku. Qanpis ichá kay jinata niyta yachanki: “Tukuy frutas poqosqaña kasqanta nerqanku, chaywanpis kaykunaqa qʼomerllaraj”, chayri “Payqa imillita kashaspa ancha manchali karqa, kunantajrí tukuywan parlan”, nispa.

Ajinata parlaspaqa ñaupajta imatachus yuyasqaykitaraj chayri imatachus nikusqantaraj ninki, chantá ichapis kay rimaykunata oqharinki: chaywanpis, manachayqa, kunantaj, astawanpis chayri waj rimaykunata. Chay rimaykunata oqhariytawantaj uj jinamanta sutʼinchanki. Ajinata parlajtinchejqa wajkunapis sumajta entiendewanchej.

Wakin qalluspeqa mana kikinchakoj imasmanta ni anchata parlakunchu, jinapis imaynatachus chaykuna yanapawasqanchejta qhawarina. Diospa Palabranqa mana kikinchakoj imasmanta ashkhata parlan. Jesuspis kay jinata yachacherqa: “Ama qankunaqa yuyaychejchu Moisespa leyninta chinkachej jamusqayta, [...] astawampis juntʼaj jamuni”; “Qankuna uyarerqankichejña nisqa kasqanta: Ama qhenchachakunkichu khuchichakuspa, nispa. Noqatajrí niykichej: Sichus pipis uj warmita qhawan munapayaspa chayqa [...]”; “Ñawpajta uyarerqankichej: Ñawimanta ñawi, kirumanta kiru, nisqa kasqanta. Noqatajrí niykichej: Sajra runamanqa ama kutichikuychejchu; pillapis paña uyaykipi laqʼasojtenqa, lloqʼe uyaykitawan rikuchiy”, “Mana pipis kʼanchayta japʼichispa, wichʼiwan kʼumpuykunchu, nitaj catre uraman churaykunchu; astawanqa pataman churan” (Mat. 5:17, 27, 28, 38, 39; Luc. 8:16).

Bibliaj waj librosninpis mana kikinchakoj imasmanta parlallantaj. Chaykunataj imatapis sutʼita entiendenapaj yanapawanchej chayri imachus aswan sumaj kasqanta reparachiwanchej. Tata chayri mama kanki chayqa Biblia kayta nisqanpi tʼukuriy: “Tatas, mamas, ama wawasniykichejta phiñachiychejchu, manachayqa paykunata uywaychej wanachinapaj jasutʼispa, Señormanta yachachispa ima”, nispa (Efe. 6:4). Apóstol Pabloqa ichapis tatasta mamasta wawasninkuta Señormanta yachachispa uywanankuta nispalla ninman karqa, chayta nispaqa mana pantashanmanchu karqa. Jinapis aswan sutʼita entiendekunanpaj kaytawan nerqa: “Ama wawasniykichejta phiñachiychejchu, manachayqa paykunata uywaychej wanachinapaj jasutʼispa, Señormanta yachachispa ima”, nispa.

Pabloqa chay capitulollapitaj kayta nerqa: “Noqanchejqa mana runaswanchu maqanakushanchej, manachayqa [...] patapi kaj sajra espirituspa contrampi”, nispa (Efe. 6:12). Pablo ajinata nisqanqa jatun maqanakuypi kashasqanchejta entiendenapaj yanapawanchej. Imajtinchus mana runaswanchu maqanakushanchej, manaqa sajra espirituswan.

¿IMAYNATÁ YANAPACHIKUSUNMAN?

Pabloqa Efesios libropi mana kikinchakoj imasmanta ashkhata parlarqa. Chaykunapi tʼukurispataj, imatachus Pablo niyta munasqanta, imaynatachus yanapanawanchejta ima aswan sutʼita entiendesun.

Efesios 4, 5 capitulospi mana kikinchakoj imasmanta parlasqanta 4, 5 paginaspi ukhunchariy. Sapa ujta leerishaspataj tapurikuy: “¿Imatataj chay nisqanmanta yuyani? ¿Imatataj ruwayman ajinapi rikukuspa? ¿Mayqenman jina ruwashasqaytataj wajkuna ninkuman?”, nispa. Imapichus kallpachakunayki kasqanta reparaspaqa chayta ruwanaykipaj kallpachakuy.

Familiapi Diosta yupaychashaspapis chay paginasta ukhunchawajchej. Ñaupajtaqa tukuyniykichejmanta chaykunata leeriwajchej. Chantataj, lloqʼepi imatachus nisqanmanta uj parlarinman, ujniykichejtaj imatachus pañapi nisqanmanta. Ajinata ukhunchaspaqa pañapi nisqanman jina imaynatachus aswan sumajta ruwanaykichejmanta parlariyta atinkichej. Arí, mana kikinchakoj imasta ukhunchayqa waynasta, sipaskunata, kurajkunata ima mayta yanapanman, familiapi chayri maypi kashaspapis cristiano jina imatapis ruwanankupaj.

¿Yuyarikunkichu imatachus pañapi nisqanta?

Mana kikinchakoj imas sumaj kasqanta reparaspaqa Bibliapi chaykunata tariyta atillanki, willashajtiykipis sumajta yanapasonqa. Sutʼincharinapaj, wasiyojman kay jinata niwaj: “Ashkha runasqa sapa runa almayoj kasqanta ninku, chaywanpis Biblia imatachus nisqanta qhawarina”, nispa. Bibliamanta yachakojtataj jinata tapuwaj: “Ashkha runasqa Dioswan Jesuswan ujlla kasqankuta yuyanku, chaywanpis ¿imatá Biblia nin? ¿Imatá qan yuyanki?”, nispa.

Reparanchej jina, Bibliaqa mana kikinchakoj imasmanta ashkhata parlan. Chaykunataj Diosta yupaychanallapajpuni yanapawasunman, wajkunaman Bibliamanta yachachinapajpis.

Efesios 4, 5 capitulospi mana kikinchakoj imas kasqan

Familiapi Diosta yupaychashaspa kaykunata ukhunchariwajchej

“Manaña [...] waj yachachiykunawan wayrawan jina kayman jaqayman apaykachachikuspa. Chaykunataqa runaslla wakichinku, miskʼi parlaywan chʼawkiyaspa pantachinankupaj.” (Efe. 4:14.)

“Manachayqa cheqa kajta munakuywan parlaspa, tukuy imapi wiñananchej tiyan Cristopi, imaraykuchus paymin cuerpoj umanqa.” (Efe. 4:15.)

“[Mana judío kajkunaj] yuyayninku laqhayasqa [...] rumi sonqos kasqankurayku.” (Efe. 4:18, 19.)

“Qankunarí, mana jinatachu Cristomanta yachaqakorqankichej. Qankunaqa cheqamanta payta uyarerqankichej, yachachisqataj karqankichej Jesuspi.” (Efe. 4:20, 21.)

“Ñawpa sajra kawsayniykichejpi karqa, chay mawkʼa runamanta tʼaqakuychej.” (Efe.4:22.)

“Qankunaqa mosojman tukuychej sonqoykichejpa yuyaynimpi. Chay mosoj runa kaywan pʼachawan jina pʼachallikuychej.” (Efe. 4:23, 24.)

“Pichus suwayta yachajqa amaña suwachunchu.” (Efe.4:28.)

“Manachayqa makisninwan allin kajta ruwaspa trabajachun.” (Efe. 4:28.)

“Simiykichejmantapis ama ima sajra parlaykuna llojsichunchu.” (Efe. 4:29.)

“Manachayqa maychus kajta parlaychej, uyarisojkuna chaywan yanapasqa kaspa, Diospi wiñanankupaj.” (Efe.4:29.)

“Qankunamanta wijchʼuychej tukuy jaya sonqo kayta, phiñakuyta, rabiakuyta, qhaparqachayta, runaj contranta sajra parlakuyta, tukuy sajra yuyaytawan.” (Efe. 4:31.)

“Manachayqa ujkuna ujkunawan kʼachas kaychej, khuyakuyniyojtaj. Sapa uj perdonanakuychej.” (Efe. 4:32.)

“Qankuna ukhupirí ama kachunchu khuchichakuy, millay kawsay, chayri qhapaj kayta munapayay ima. Chay imasmantaqa ama parlarillaychejpischu.” (Efe. 5:3.)

“Manachayqa Diosman graciasta qoychej.” (Efe. 5:4.)

“Ñawpajtaqa laqhapi karqankichej.” (Efe. 5:8.)

“Kunantajrí Señorpi kaspa, kʼanchay kankichej.” (Efe. 5:8.)

“Laqhapi kajkunaj qhasi manakaj ruwasqasninkuta ama ruwaysiychejchu.” (Efe. 5:11.)

“Manachayqa chay ruwasqanku sajra kasqanta reparachiychej.” (Efe. 5:11.)

“Allinta qhawakuychej imaynatachus kawsasqaykichejta; ama kawsaychejchu wampus jinaqa.” (Efe. 5:15.)

“Manachayqa yuyayniyojkuna jina. Tiempo kashajtillanraj, allin kajta ruwaychej.” (Efe. 5:15, 16.)

“Chayrayku ama wampus kaychejchu.” (Efe. 5:17.)

“Manachayqa reparaychej imachus [Jehovaj] munaynin kasqanta.” (Efe. 5:17.)

“Ama imawampis machaykuychejchu, imaraykuchus chayqa sajra kawsayman pusan.” (Efe. 5:18.)

“Astawanqa Espirituwan juntʼas kaychej.” (Efe. 5:18.)

“Chayta Cristo ruwarqa [...] pay kikinman pusaykunampaj uj sumaj kʼancharishaj [qotuchakuyta], mana chʼichiyojta, mana kʼusuyojta, ni iman imanasqata.” (Efe. 5:26, 27.)

“Manachayqa juchamanta tʼaqasqata, mana kʼaminatataj.” (Efe. 5:26, 27.)

“Mana pipis paypa cuerpollantatajqa chejninchu.” (Efe. 5:29.)

“Astawanqa mikhunawan kallpachan, allimpi kanampajtaj qhawan. Cristopis kikillantataj [qotuchakuyninwan] ruwan.” (Efe. 5:29.)