47 YACHAQANA
¿Imaynatá sinchʼita munanakullasunmanpuni?
“Purajmanta munanakunallapuni. Munakoyqa Diosmantamin” (1 JUAN 4:7).
109 TAKIY Tukuy sonqowan munanakunachej
¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN?a
1, 2. 1) ¿Imaraykutaj Pablo nerqa munakuy ‘aswan kuraj’ kasqanta? 2) ¿Ima tapuykunamantaj kay yachaqanapi kutichisun?
APÓSTOL Pabloqa creeymanta, suyakuymanta, munakuymantawan parlashaspa, kayta nispa tukucharqa: “Chaykunamanta aswan kurajtaj munakuy”, nispa (1 Cor. 13:13). ¿Imaraykú chayta nerqa? Qhepamanqa manaña creenanchejchu kanqa Diosninchej paraíso kananta nisqanpi, chay suyakuyninchejqa juntʼakonqaña. Jinapis Jehovatawan, runastawanqa munakunallanchejpuni kanqa. Chay munakuytaj wiñaypaj wiñallanqapuni.
2 Wiñaypaj munakuyta rikuchinanchej kasqanrayku, kay kinsa tapuykunaman kutichisun: Ñaupaj kaj, ¿imaraykutaj purajmanta munanakunanchej tiyan? Iskay kaj, ¿imaynasmantá munanakusqanchejta rikuchisunman? Kinsa kaj, ¿imaynatá sinchʼita munanakullasunmanpuni?
¿IMARAYKUTAJ PURAJMANTA MUNANAKUNANCHEJ TIYAN?
3. ¿Imaraykutaj purajmanta munanakunanchej tiyan?
3 ¿Imaraykutaj purajmanta munanakunanchejpuni tiyan? Chayta ruwaspaqa cheqa cristianos kasqanchejta rikuchinchej. Jesús apostolesninman nerqa: “Qankunachus purajmanta munanakunkichej chayqa, tukuy yachanqanku discipulosniy kasqaykichejta”, nispa (Juan 13:35). Chantapis munakoyqa ujchasqasllapuni kanapaj yanapawanchej. Chayraykuchá Pabloqa nerqa: “Munakoyqa runasta sumajta ujchan”, nispa (Col. 3:14). Pero mana chayraykullachu munanakunanchej tiyan. Apóstol Juanqa hermanosninman qhelqashaspa, imaraykuchus munanakunallanchejtaj kasqanta nerqa. Pay nerqa: “Pichus Diosta munakojqa hermanontapis munakullachuntaj”, nispa (1 Juan 4:21). Chayrayku hermanosninchejta munakuspaqa Jehovatapis munakushallanchejtaj.
4, 5. Diosta munakusqanchej, hermanosninchejta munakusqanchejwan imayna ujchasqachus kashasqanta uj kikinchaywan sutʼinchariy.
4 ¿Imayna ujchasqataj kashan Diosta munakusqanchejwan, hermanosninchejta munakusqanchejwan? Chayta entiendenapajqa piensarina imayna ujchasqachus kasqanpi corazonninchejwan, cuerponchejmanta waj parteswan. Uj doctorqa makinchejpi controlayta atin imaynachus corazonninchej kashasqanta. ¿Imatá chay yachachiwanchej?
5 Imaynatachus doctorqa makinchejpi controlaspa yachayta atin imaynachus corazonninchej kashasqanta, ajinallatataj noqanchejpis yachayta atisunman imaynatachus Jehovata munakushasqanchejta, hermanosninchejta sinchʼitachus manachus munakushasqanchejpi. Sichus reparanchej hermanosninchejta pisillataña munakushasqanchejta chayqa, ichá Jehovatapis pisillataña munakushanchej. Chaywanpis sichus hermanosninchejta munakusqanchejta rikuchinchejpuni chayqa, chaypi yachakun Jehovatapis mayta munakullasqanchejtataj.
6. Hermanosninchejta munakusqanchej pisiyapushan chay, ¿imajtín sumajta qhawarikunanchej tiyan? (1 Juan 4:7-9, 11).
6 Ichapis reparasunman hermanosninchejta munakusqanchejqa pisiyapushasqanta. Chaytaqa sumajta qhawarikunanchej tiyan. ¿Imarayku? Chayqa rikuchinman Jehovata pisillataña munakushasqanchejta. Chayta sutʼita reparanchej apóstol Juan nisqanpi. Pay nerqa: “Sichus rikusqan hermanonta mana munakunchu chayqa, ¿imaynatataj munakunman mana rikusqan Diostari?”, nispa (1 Juan 4:20). ¿Imatá chaymanta yachakunchej? Jehovataqa kusichisun purajmanta munanakuspalla (1 Juan 4:7-9, 11 leey).
¿IMAYNASMANTÁ MUNANAKUSQANCHEJTA RIKUCHISUNMAN?
7, 8. ¿Imaynasmantá rikuchisunman purajmanta munanakusqanchejta?
7 Bibliapeqa ashkha lugarespi kay kamachiy tiyan: “Purajmanta munanakuychej” (Juan 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:11). Jinapis munakoyqa sonqonchej ukhullapi wiñan, nitaj ni pi chayta rikuyta atinmanchu. Chayrayku, ¿imatá ruwasunman chay munakuyninchejta wajkuna reparanankupaj? Parlasqanchejwan, ruwasqanchejwan ima chay munakuyninchejta rikuchinanchej tiyan.
8 Ashkha imaymanasmanta rikuchisunman hermanosninchejta munakusqanchejta. Bibliaqa chay munakuyta kay jinasmanta rikuchiyta atisqanchejta niwanchej: “Ama llullasta willanakuychejchu” (Zac. 8:16). “Ujkuna ujkunawantaj allinta kausakuychej” (Mar. 9:50). “Wajkunata respetaypi ñaupajpi kaychej” (Rom. 12:10). “Ujkuna ujkunata tukuy sonqo japʼikuychej” (Rom. 15:7). “Perdonanakuychej” (Col. 3:13). “Llakiykunapi kaspaqa purajmanta yanapanakuychej” (Gál. 6:2). “Purajmanta sonqochanakullaychejpuni” (1 Tes. 4:18). “Kallpachanakuychejtaj” (1 Tes. 5:11). “Ujkuna ujkunapajtaj Diosmanta mañapuychej” (Sant. 5:16).
Llakiypi kajkunata, ¿imaynatá yanapasunman? (7 al 9 parrafosta qhawariy).
9. ¿Imajtintaj ninchej wajkunata sonqochaspa munakuyninchejta paykunaman rikuchishasqanchejta? (Fotostawan qhawariy).
9 Wajkunaman munakuyninchejta rikuchinamanta ujninmanta parlarina. Pablo nerqa: “Purajmanta sonqochanakullaychejpuni”, nispa. ¿Imajtintaj ninchej wajkunata sonqochaspa munakuyninchejta paykunaman rikuchishasqanchejta? Bibliamanta sutʼinchaj uj libro nin, griego parlaypi “sonqochay” palabrata Pablo oqharisqanqa kayta niyta munasqanta: “Pipis sinchʼi llakiypi kashajtin payta kallpacharinapaj ladonman sayaykuy”. Chayrayku llakiypi kaj hermanonchejta sonqocharispaqa, Jehovata tukuy sonqo sirvinallanpajpuni yanaparishanchej. Uj hermanonchej chayri uj hermananchej manchay llakisqa kashajtin payta sonqocharinapaj ladonpi kashanchej chayqa, mayta munakusqanchejta nishanchej (2 Cor. 7:6, 7, 13).
10. ¿Imaraykutaj wajkunata khuyakuspa sonqochariytapuni munanchej?
10 Pillatapis sonqocharinchej payta khuyakusqanchejrayku. ¿Imaraykú chayta ninchej? Pillatapis sufrishajta rikuspaqa, khuyakusqanchejrayku sonqochariytapuni munanchej, imaynallamantapis yanapariyta ima. Chayrayku ñaupajtaqa khuyakunchejraj, chay khuyakuyninchejtaj sonqonchejta aysan sonqocharinanchejpaj. Jehovawanpis ajinallataj. Pabloqa sutʼincharqa Diosqa runasta khuyakusqanrayku sonqochasqanta. Jehovamanta kayta nerqa: “Paymin may khuyakuyniyoj Tata, tukuy imapi sonqochaj Diostaj”, nispa (2 Cor. 1:3). Pabloqa Jehovamanta parlaspa nerqa “may khuyakuyniyoj Tata” kasqanta. Chayta nerqa khuyakoyqa Diosmanta jamusqanrayku. Chay khuyakuyninraykutaj Jehovaqa “sonqochawanchej tukuy llakiyninchejpi” (2 Cor. 1:4). Imaynatachus uj juturimanta llojsimoj yaku chʼakiyninchejta thasnun, ajinallatataj Jehovapis llakiypi kashajtinchej sonqonchejta tiyaykuchin, phaj nirichin. ¿Imataj yanapawasunman noqanchejpis Jehová jina wajkunata khuyakunapaj, sonqochanapaj ima? Chaypajqa wakin kʼacha kaykuna kapunawanchej tiyan. Wakinta qhawarina.
11. Colosenses 3:12 chantá 1 Pedro 3:8 nisqanman jina, ¿ima kʼacha kaykunataj yanapawasun wajkunata munakunapaj, sonqocharinapaj ima?
11 ¿Imataj yanapawasunman sapa día purajmanta siga munanakunapaj, siga sonqochanakunapaj ima? Kallpachakunanchej tiyan wajkunapaj sonqoyoj kanapaj, familia jina munanakunapaj, kʼachastaj kanapaj (Colosenses 3:12; 1 Pedro 3:8 leey). Ajina kʼacha kaykunasniyoj kanchej chay, khuyakunchejtaj chayqa, llakiypi kajkunata sonqochariytapuni munanchej. Jesús nerqa: “Sonqopi imachus juntʼa kashan, chaymanta simeqa parlan. Kʼacha runaqa allin imasta parlan, sonqonpi allin imas kasqanrayku”, nispa (Mat. 12:34, 35). Sutʼita reparanchej hermanosninchejman munakuyninchejta rikuchinapajqa, paykunata sonqocharinanchejpuni kasqanta.
¿IMAYNATÁ SINCHʼITA MUNANAKULLASUNMANPUNI?
12. 1) ¿Imamantataj sumajta qhawarikunanchej tiyan? 2) ¿Ima tapuymantaj kunan kutichisun?
12 Tukuypis kay kamachiyta kasukuyta munanchej: “Purajmanta munanakunallapuni” (1 Juan 4:7). Jinapis yuyarikunanchej tiyan imatachus Jesús nisqanta. Pay nerqa: “Casi tukuypa munakuynin chiriyaponqa”, nispa (Mat. 24:12). Chaywanqa mana nisharqachu ashkha discipulosnin niña munanakunankuta. Pero kay mundomanta runas ukhupeqa manaña munakuy kanchu. Chayrayku sumajta qhawarikunanchej tiyan mana paykuna jina kanapaj. Chayrayku kay tapuyman kutichisun: ¿Imaynallamantapis yachayta atisunmanchu hermanosninchejta sinchʼitachus manachus munakushasqanchejta?
13. ¿Imataj munakuyninchejta pruebaman churanman?
13 Hermanosninchejta sinchʼitachus manachus munakushasqanchejtaqa yachasunman, imapis pasajtin imatachus ruwasqanchejpi (2 Cor. 8:8). Ujninmanta parlaspa apóstol Pedro nerqa: “Tukuy imamanta astawanqa purajmanta mayta munanakuychej. Munakoyqa ashkha juchasta pʼampan”, nispa (1 Ped. 4:8). Chayrayku munakuyninchejqa pruebaman churakun hermanosninchej pantajtinku, chayri sonqonchejta nanachiwajtinchej.
14. Kay 1 Pedro 4:8 nisqanman jina, ¿imayna munakuytaj kapunawanchej tiyan? Sutʼinchariy.
14 Pedroj nisqanta astawan ukhuncharina. 8 versiculoj qallariyninpeqa niwanchej “mayta munanakuychej” nispa. Pedro “mayta” ninanpaj ima palabratachus griego parlaypi oqharisqanqa, “tukuy ladoman aysarispa qhataykuy” niyta munan. Chay versiculoj tukukuyninpitaj nerqa chay munakoyqa, hermanosninchejpa juchasninkuta pʼampasqanta. Chayqa kanman uj telata tukuy ladoman aysarispa qhataykuy jina, mana uj iskay juchasta pʼampanallanpajchu, manachayqa “ashkha juchasta”. Kay versiculopi “pʼampan” nispa nisqanqa, “perdonay” niyta munan. Imaynatachus ima manchatapis uj telawan qhataykuspa pʼampaykunchej, ajinallatataj munakuypis wajkunaj pantasqasninkuta pʼampaykun.
15. Munakuyninchej jatun kajtin, ¿imatá ruwayta atinchej? (Colosenses 3:13).
15 Hermanosninchejta munakusqanchejqa may jatun munakuypuni kanan tiyan, pantasqasninkuta perdonananchejpaj jina, mana perdonayta atinapaj jinallachu kajtinpis (Colosenses 3:13 leey). Wajkunata perdonaspaqa sutʼita rikuchinchej munakuyninchej jatun kasqanta, Jehovatataj kusichiyta munasqanchejta. ¿Imataj yanapallawasunmantaj wajkunaj pantasqasninkuta, phiñachinawanchejpaj jina ruwasqasninkutapis perdonanapaj?
Imaynatachus kʼachitu fotosllata waqaychakunchej, mana allin kajkunatataj borrapunchej, ajinallatataj hermanosninchejwan sumajta karikusqanchejta yuyarikunchej, mana allin kajtataj qonqayman churapunchej (16, 17 parrafosta qhawariy).
16, 17. ¿Imatá ruwasunman wajkunaj pantasqetasninkuta qonqayman churapunapaj? (Fotostawan qhawariy).
16 Wajkunaj allin ruwasqasninkuta qhawana, manataj pantasqasnillankutachu. Kaypi piensarina: Wakin hermanosninchejwan kusirikushasunman, chaymantataj uj fotota orqhokusunman. Uj kʼachitu fotota waqaychakunapajqa, kinsa fotostapuni orqhokusunman. Pero reparasunman ujnin fotopeqa ujnin hermanonchej mana allinchu llojsisqanta. ¿Imanasuntaj chay fotota? Borrarpapusun, iskayllatataj quedachikusun, chay iskayninpi tukuy asirishasqanchejrayku.
17 Fotosqa ninakunman kʼachitu imasta yuyarikusqanchejwan. Yachanchej jina, hermanosninchejwan may sumajta karikusqanchejtapuni astawan yuyarikunchej. Chaywanpis chay kutispi ichá uj hermanonchej imatapis mana allintachu nerqa, chayri ruwarqa. ¿Chayta yuyarikullasunpunichu? ¿Nichu aswan allin kanman uj fotota jina borrapunanchej? (Pro. 19:11; Efe. 4:32). Chay hermanonchejwan ashkha kutispi sumajta karikusqanchejrayku, chay pantasqetantaqa qonqayman churapuna. Aswan allin kanman allin imasllata yuyarikunanchej, imaynatachus kʼachitu fotosllata waqaychakunchej ajinata.
¿IMARAYKUTAJ KAY TIEMPOPI MUNANAKUNANCHEJPUNI TIYAN?
18. ¿Imastá kay yachaqanapi yachakunchej?
18 ¿Imaraykutaj sinchʼita munanakunallanchejpuni tiyan? Yachakunchej jina, hermanosninchejta munakuspaqa Jehovatapis munakushallanchejtaj. Chantá, ¿imaynatá hermanosninchejta munakusqanchejta sutʼita rikuchisunman? Paykunata sonqocharispa. Chayta ruwanallapajpunitaj khuyakuyta yachananchej tiyan. ¿Imaynatá sinchʼita munanakullasunmanpuni? Wajkunaj pantasqasninkuta perdonanapaj tukuy atisqanchejta kallpachakuspa.
19. ¿Imaraykutaj kay tiempopi munanakunanchejpuni tiyan?
19 ¿Imaraykutaj kay tiempopi munanakunanchejpuni tiyan? Pedro nerqa: “Tukuy imaj tukukuynenqa qayllaykamunña. Chayrayku […] purajmanta mayta munanakuychej”, nispa (1 Ped. 4:7, 8). Kay mundoj tukukuynin qayllaykamusqanman jina, ¿imataj kanqa? Jesusqa discipulosninmanta parlaspa nerqa: “Sutiyraykutaj tukuy naciones chejnisonqachej”, nispa (Mat. 24:9). Runas chejnikuwajtinchejpis Jehovata sirvinallapajpuneqa, ujchasqallapuni kananchej tiyan. Satanasqa tʼaqanachiyta munawanchej, jinapis purajmanta munanakusun chayqa, mana atenqachu. “Imaraykuchus munakoyqa runasta sumajta ujchan” (Col. 3:14; Fili. 2:1, 2).
130 TAKIY Perdonayta yachanachej
a Kay tiempopeqa hermanosninchejta ni jaykʼaj jina munakunanchej tiyan. ¿Imaraykú chayta ruwananchej tiyan? Chanta, ¿imaynasmantá rikuchisunman munakusqanchejta?