28 YACHAQANA
123 TAKIY Diospa kamachisqanta kasunachej
Imachus llulla kasqanta reparayta yachana
“Sinchʼita sayallaychejpuni, cheqa kajwan chumpiwan jina matʼita chumpiykukuspa” (EFE. 6:14).
TEMA
¿Imaynatá yachasunman ima yachachiykunachus Jehovamanta jamusqanta, ima yachachiykunatajchus Satanasmanta, enemigosninchejmantawan jamusqanta, chaykunataj llulla kasqanta?
1. ¿Imatá yuyanki cheqa kajmanta?
JEHOVAJ kamachisnenqa Diospa Palabranpi kaj cheqa kajta munakunchej, creeyninchejtaj chaypi saphichasqa kashan (Rom. 10:17). Sutʼita yachanchej Jehovaqa cristiana congregacionta “cheqa kajpa machonnin, cimientontaj” kananpaj churasqanta (1 Tim. 3:15). Chantapis pikunachus ñaupajman pusawanchej chaykunata tukuy sonqo kasukunchej. Paykunaqa Bibliamanta cheqa kajta sutʼinchawanchej, Diospa munayninta ruwanapajtaj kamachiykunata qowanchej (Heb. 13:17).
2. Santiago 5:19 nisqanman jina, ¿imataj pasawasunman?
2 Cheqa kajta japʼikojtinchejñapis, Diospa llajtanta kasukunanchej kasqanta yachaspañapis, cheqa kajmanta karunchakusunman (Santiago 5:19 leey). Satanasqa imatachus kusikunman niña Bibliapi, nitaj Jehovaj llajtanpa kamachiykunasninpi atienekojtinchej (Efe. 4:14).
3. ¿Imaraykutaj cheqa kajmanta chʼipakunanchej tiyan? (Efesios 6:13, 14).
3 (Efesios 6:13, 14 leey). Tumpamantawan Diabloqa imaymana llullasta juntʼaykuchenqa naciones Jehovaj contranta oqharikunankupaj (Apo. 16:13, 14). Chantapis yachallanchejtaj Satanasqa sapa kuti tukuy imata ruwananta Jehovaj kamachisninta engañananpaj (Apo. 12:9). Chayrayku reparayta yachananchej tiyan imachus llulla kasqanta, cheqa kajmantataj chʼipakunanchej tiyan (Rom. 6:17; 1 Ped. 1:22). Chaytaqa ruwananchejpuni tiyan manchay ñakʼariy tiempopi salvakunapaj.
4. ¿Imastataj kay yachaqanapi yachakusun?
4 Bibliamanta jamoj cheqa yachachiykunata reparayta yachananchej tiyan, Jehovaj llajtanpa kamachisqantataj japʼikunanchej tiyan. Kay yachaqanapitaj yachakusun chaypaj iskay imas yanapawasqanchejta. Chantapis yachakullasuntaj kinsa imasta ruwananchej kasqanta cheqa kajmanta chʼipakunallapajpuni.
¿IMATAJ YANAPAWASUNMAN CHEQA KAJTA REPARANAPAJ?
5. Jehovata manchachikusun chay, ¿imatá ruwayta atisun?
5 Jehovata manchachikuna. Jehovata manchachikuspaqa payta mayta munakunchej, nitaj imatapis ruwayta munanchejchu sonqonta nanachinapaj jinaqa. Jehová allinpaj qhawanawanchejpajqa imachus allin, imatajchus mana allinchu kasqanta reparayta yachananchej tiyan, imachus cheqa, imatajchus llulla kasqantapis reparanallanchejtaj tiyan (Pro. 2:3-6; Heb. 5:14). Ashkha kutispi runasqa imatachus Jehová chejnikun chay imasta allillanpaj qhawanku. Chayrayku runata manchachikuywan mana atipachikunapajqa, Jehovata astawan munakunanchej tiyan.
6. Chunka wateqajkuna runata manchachikusqankurayku, ¿imataj karqa?
6 Diosta manchachikunamanta runasta manchachikusunman chayqa, llullasta creellasunmanña, chaykunataj Jehovamanta jamoj cheqa kajpa contranpi kanman. Sumaj Jallpʼata wateqamoj rerqanku chay 12 runaspi piensarina. Paykunamanta chunka runasqa Jehovata astawan munakunankumanta nisqa, cananeosta astawan manchachikorqanku. Chayrayku nerqanku: “Mana. Mana atipasunmanchu chay runastaqa. Paykunaqa noqanchejmanta aswan kallpayoj kanku”, nispa (Núm. 13:27-31). Runaj qhawayninman jinallaqa, cananeosqa israelitasmanta aswan kallpayojpuni karqanku, chayrayku chayta nispaqa mana llullakusharqankuchu. Chaywanpis enemigosninkuta mana atipayta atinankuta nispaqa, Jehovamanta qonqapusharqanku. Paykunaqa yuyarikunanku karqa imatachus Jehová ruwanankuta munasqanta. Yuyarikunallankutaj karqa imatañachus Jehová reciellanraj paykunarayku ruwasqanta. Ajinamanta reparayta atinkuman karqa cananeosqa Tukuy Atiyniyoj Diospa ñaupaqenpi mana imapischu kasqankuta. Josuewan Calebwantajrí mana chay chunka runas jinachu karqanku. Paykunaqa Diospi creerqanku, paypa ñaupaqenpitaj allinpaj qhawasqa kayta munarqanku. Chayrayku israelitasta nerqanku: “Sichus Jehová Dios allin ñawiwan qhawawanchej chayqa, chay jallpʼasman pusaykuwasunchej, chay jallpʼastataj qowasunchej”, nispa (Núm. 14:6-9).
7. ¿Imataj yanapawasunman Jehovatapuni manchachikunapaj? (Dibujotawan qhawariy).
7 Jehovatapuni manchachikunapajqa niraj imatapis ajllashaspa imachus payta kusichisqanta yuyarikunanchej tiyan (Sal. 16:8). Bibliamanta uj parteta leerishaspa, kayta tapurikuna: “Noqachus chaypi kashayman karqa chay, ¿imatá ruwayman karqa?”, nispa. Chunka wateqajkunaj willasqankuta uyarishasqanchejpi tʼukurina. Nisqankuta creespa, ¿runata manchachikuywanchu atipachikusunman karqa? Chayri, ¿Jehovata astawan munakusqanchejraykuchu paytapuni kusichiyta munasunman karqa? Chay tiempopi kausaj tukuy israelitasqa mana reparayta aterqankuchu Josuewan Calebwan cheqa kajllata parlashasqankuta. ¿Imataj chayrayku karqa? Mana Sumaj Jallpʼaman yaykorqankuchu (Núm. 14:10, 22, 23).
¿Pitataj qan creewaj karqa? (7 parrafota qhawariy).
8. ¿Imayna runastaj kananchej tiyan, chanta imaraykutaj?
8 Kʼumuykukoj sonqo kana. Jehovaqa kʼumuykukoj sonqo kajkunaman cheqa kajta sutʼinchan (Mat. 11:25). Cheqa kajta yachakushaspaqa kʼumuykukoj sonqos karqanchej, wajkuna yanaparinawanchejtataj saqekorqanchej (Hech. 8:30, 31). Chaywanpis allinta qhawarikunanchej tiyan mana umata oqhariyta qallarinapaj. Jatunchakusunman chayqa, yuyayta qallarisunman yuyasqanchejqa Bibliaj yuyaychaykunasnin jinallataj, Jehovaj llajtanpa kamachiykunasnin jinallataj sumaj kasqanta.
9. ¿Imataj yanapawasunman kʼumuykukoj sonqosllapuni kanapaj?
9 ¿Imataj yanapawasunman kʼumuykukoj sonqosllapuni kanapaj? Amapuni qonqakunachu Jehovaj ñaupaqenpeqa mana imapischu kasqanchejta (Sal. 8:3, 4). Chantapis Jehovamanta yanapata mañakuna kʼumuykukoj sonqo kanapaj, wajkuna yachachinawanchejtataj saqekunapaj. Jehovaqa Palabrannejta, llajtannejta ima yuyaychawanchej. Paytaj yanapawasun chay yuyaychawasqanchejta jatunpaj qhawanapaj, manataj yuyasqanchejtachu. Bibliata leeshaspa sumajta reparana Jehovaqa kʼumuykukoj sonqo runasta munakusqanta, jatunchakojkunata, runaykachajkunata, may kasqankuta yuyakojkunatataj mana allinpajchu qhawasqanta. Sichus Diospa llajtanpi jatuchaj ruwaykunata japʼinchej chayqa, sumajta qhawarikuna ama umata oqharinapaj.
¿IMATÁ RUWASUNMAN CHEQA KAJMANTA CHʼIPAKUNAPAJ?
10. ¿Pikunanejtataj Jehová kamachisninta yuyaycharqa?
10 Jehovaj llajtan yuyaychawasqanchejpipuni atienekuna. Ñaupa tiempopi Jehovaqa Moisesnejta, chaymantataj Josuenejta llajtanman kamachiykunata qorqa (Jos. 1:16, 17). Israelitastaqa may sumajpuni rej Diospa churasqan runasta jatunpaj qhawajtinku. Aswan qhepamantaj cristiana congregación rikhurejtin, Jehovaqa 12 apostolesnejta kamachiykunata qoj (Hech. 8:14, 15). Chaymanta qhepatataj chay apostolesman Jerusalenmanta ancianos yapakorqanku. Paykunaj kamachisqankuta hermanos kasukusqankurayku “congregacionespa creeyninku sinchʼiyallarqapuni, sapa diataj creejkunaqa astawan astawan yapakusharqanku” (Hech. 16:4, 5). Kay tiempopipis Jehovaqa llajtanpa kamachisqanta kasukojtinchej bendecillawanchejtaj. Jehovaqa llajtanta ñaupajman pusanankupaj wakin hermanosta churan. Chayrayku paykunata mana kasukuyta munajtinchej, ¿imaynataj Jehovaj sonqon kashanman? Chayta yachanapajqa qhawarina imachus kasqanta israelitas Sumaj Jallpʼaman rishajtinku.
11. Moisespa contranta oqharikojkunawan, ¿imataj karqa? (Dibujotawan qhawariy).
11 Israelitas Sumaj Jallpʼaman rishajtinku, wakin may rejsisqa runas Moisespa contranta oqharikorqanku, Jehovapuni payta churashajtinpis. Nerqankutaj: “Tukuynin israelitasqa Diospaj tʼaqasqa kanku [manataj Moisesllachu], Jehová Diostaj paykuna ukhupi kashan”, nispa (Núm. 16:1-3). Tukuynin israelitaspuni Jehovapaj tʼaqasqa karqanku. Chaywanpis Jehovaqa Moisesta ajllarqa paykunata pusananpaj (Núm. 16:28). Chayrayku Moisespa contranta oqharikuspaqa, Jehovaj contranta oqharikusharqanku. Paykunaqa munaynillankupi yuyasharqanku, manataj Diospa munayninpichu. Paykunaqa atiyniyoj kayta, sumajpaj qhawasqa kayta munarqanku. Chayrayku Jehovaqa paykunata chinkacherqa, paykunaman may chhika israelitas ujchaykukorqanku chaykunatapis (Núm. 16:30-35, 41, 49). Kunanpis Jehovaqa llajtanta pusajkunata mana respetajkunata mana allinpajchu qhawan.
¿Pikunamantaj sayakuwaj karqa? (11 parrafota qhawariy).
12. ¿Imaraykutaj Jehovaj llajtanpi atienekunchej?
12 Ashkha imasrayku Jehovaj llajtanpi atienekuyta atinchej. Diospa llajtanta ñaupajman apajkunaqa wakin kutis sutʼita reparanku, Bibliaj ujnin yachachiyninta waj jinamanta sutʼinchakunan kasqanta, chayri Jehovata yupaychaypi uj imata ruwasqanchejta waj jinamanta ruwakunan kasqanta. Chay ratopachataj chay cambiosta ruwanku (Pro. 4:18). Chaytaqa Jehovata kusichiyta munasqankurayku astawan ruwanku. Chantapis mayta kallpachakunku Bibliaman jinapuni imatapis ruwanankupaj. Jehovata tukuy sirvejkunaqa Diospa Palabranman jinapuni imatapis ruwananchej tiyan.
13. ¿Imataj ‘cheqa yachachiykuna’ kanku, chanta imatá chaywan ruwananchej tiyan?
13 “Cheqa yachachiykunamanta chʼipakullaypuni” (2 Tim. 1:13). Chay yachachiykunataj kanku Bibliapi kaj Cristoj yachachisqasnin (Juan 17:17). Imastachus creesqanchejtaj chay yachachiykunaman jina kashan. Jehovaj llajtanqa yachachiwanchej imapichus creesqanchejqa chay yachachiykunaman jinapuni kananta. Ajinata ruwajtinchejtaj allinpuni riwasun.
14. ¿Imaraykutaj wakin cristianos “cheqa yachachiykunamanta” manaña chʼipakorqankuchu?
14 ¿Imataj kanman “cheqa yachachiykunamanta” manaña chʼipakojtinchej? Qhawarina imachus ñaupa cristianospa tiemponkupi pasasqanta. Wakin cristianosqa tukuyman nisharqanku Jehovaj pʼunchaynenqa chayamusqantaña. Chaytataj ichapis uj carta nisharqa, yuyarqankutaj chay cartataqa apóstol Pablo qhelqasqanta. Chay cartata Pablopunichus manachus qhelqasqanta mana yachaspalla, Tesalonicamanta wakin cristianosqa chaypi nisqanta creellarqanku, wajkunamanpis chayta willarqanku. Pablo paykunallawanraj kashajtin imatachus yachachisqanta yuyarikunkuman karqa chayqa, mana chaywan engañachikunkumanchu karqa (2 Tes. 2:1-5). Pabloqa paykunawan kashaspa yuyaycharerqa ama imatapis creenallankuta. Ama watejmanta chʼaukiyachikunankupajtaj iskay kaj cartanta kayta nispa tukucharqa: “Noqa Pabloqa kikin makiywan qhelqamuspa napaykamuykichej. Tukuy cartasniypeqa ajinatapuni qhelqani, noqapuni qhelqamusqayta yachanaykichejpaj”, nispa (2 Tes. 3:17).
15. ¿Imaynatá jarkʼakusunman llulla willaykunamanta? Sutʼinchariy (fotostawan qhawariy).
15 ¿Imatá yachakunchej Pablo imatachus tesalonicensesman qhelqasqanmanta? Ichapis uj tʼukuna willay chayamuwasunman chayri uj imata parlashasqankuta uyarisunman, chaytaj mana Bibliapi yachakusqanchejman jinachu kanman. Jina kajtenqa sumajta qhawarikuna. Ñaupa Unión Soviética nacionpi, enemigosninchejqa uj cartata wakin hermanosman jaywarqanku, chay cartataj centralninchejmantapis kanman jina karqa. Chaypitaj nisharqa Diospa llajtanmanta tʼaqakuspa waj organizacionta rikhurichinankuta. Chay carta centralninchejmantapuni kaspa jinajtinpis, Diosta kasukuyta munaj hermanosqa, mana chaywan engañachikorqankuchu. Paykunaqa repararqanku chay cartapi nisqanqa mana Bibliamanta yachakusqankuman jinachu kasqanta. Kay tiempopipis enemigosninchejqa Internetnejta llulla willaykunata tukuynejman chayachinku umanchejta muyuchinawanchejpaj, tʼaqanachinawanchejpajtaj. Chay kutispeqa ‘ama usqhayllata allin yuyayninchejta’ chinkarparichinachu tiyan. Chaypajtaj sutʼita reparananchej tiyan chay uyarisqanchej chayri leesqanchej, cheqa kajta yachakusqanchejman jinachus manachus kasqanta (2 Tes. 2:2; 1 Juan 4:1).
Cheqa kajman rijchʼakoj willaykunawan ama engañachikunachu (15 parrafota qhawariy).a
16. Romanos 16:17, 18 nisqanman jina, ¿imatá ruwananchej tiyan pillapis cheqa kajmanta karunchakojtin?
16 Hermanosninchejman ujchasqa kana. Diosqa munan tukuyninchej ujchasqa payta yupaychananchejta. Chaypajtaj cheqa kajmanta chʼipakunanchej tiyan. Cheqa kajmanta karunchakojkunaqa congregacionpi hermanosta tʼaqanachinku. Chayrayku Diosninchejqa niwanchej ama paykunawan masichakunanchejta, ama cheqa kajmanta karunchachinawanchejpaj (Romanos 16:17, 18 leey).
17. ¿Imataj kanqa cheqa kajta reparajtinchej, chaymantataj chʼipakojtinchej?
17 Sichus reparayta yachasun mayqenchus cheqa kaj kasqanta, chaymantataj chʼipakusun chayqa, mana Jehovamanta karunchakusunchu, creeyninchejtaj sinchʼillapuni kanqa (Efe. 4:15, 16). Chantapis mana Satanaspa llulla yachachiykunasninwan engañachikusunchu, ajinamantataj manchay ñakʼariy tiempopi Jehová jarkʼawasun. Chayrayku cheqa kajmanta sinchʼita chʼipakuna, “sonqo tiyaykuyta qoj Diostaj” noqanchejwan kanqa (Fili. 4:8, 9).
122 TAKIY Sinchʼita sayana tukukuykama
a FOTOS: Rikuchiylla. Ñaupa Unión Sovieticapi hermanosninchejmanqa uj cartata jaywarqanku, chaytaj centralninchejmantapunipis kanman jina karqa. Chaywanpis enemigosnillanchej chay cartata qhelqarqanku. Kay tiempopipis enemigosninchejqa Internetpi llulla willaykunata Jehovaj llajtanmanta churankuman engañanawanchejpaj.