Ni jaykʼaj sapanchejchu kanchej

1, 2. 1) Problemaspi kashaspa, ¿imajtintaj nisunman ni jaykʼaj sapanchejchu kasqanchejta? 2) ¿Imatá kay yachaqanapi yachakusun?

SICHUS jatun problemaspi kashanchej chayqa, ichapis yuyasunman monte ukhupi sapanchej chinkasqa kashasqanchejta, pero mana sapanchejchu kashanchej. Munakuyniyoj Tatanchej Jehovaqa yachan sufrisqanchejta, ladonchejpipuni kanantataj niwanchej. Payqa sapa kamachinta munakuywan nin: “Noqa yanapasqayki”, nispa (Isa. 41:10).

² Kay yachaqanapi yachakusun tawa imaynasmanta Jehová yanapawasqanchejta. 1) Yuyaychawanchej, 2) necesitasqanchejta qowanchej, 3) cuidawanchej, 4) sonqochawanchej. Payqa niwanchej ima llakiykunapi rikukojtinchejpis, ni jaykʼaj qonqakunawanchejta, ni jaykʼaj saqerparinawanchejta. Chayrayku ni jaykʼaj sapanchejchu kanchej.

JEHOVÁ YUYAYCHAWANCHEJ

3, 4. ¿Imaynatá Jehová yuyaychawanchej? (Salmo 48:14).

³ (Salmo 48:14 leey). Jehovaqa mana suyanchu noqallanchejmanta imatapis ruwananchejta. ¿Imaynatá yanapawanchej? Biblianejta (Sal. 119:105). Palabrannejta yanapawanchej kausayninchejpi allinta ajllananchejpaj, pay jina yuyaspa imatapis ruwananchejpaj. Jehovata kasukuspaqa kunanña aswan kusisqa kausakunchej, aswan qhepamantaj wiñay kausayta japʼisunchej.a Jehovaqa yachachiwanchej perdonayta, mana phiñasqallapuni kayta, tukuy imapi allintapuni puriyta, sonqomantapachataj mayta munanakuyta (Sal. 37:8; Heb. 13:18; 1 Ped. 1:22). Chayta ruwaspaqa aswan sumaj tatas, aswan sumaj qosas, aswan sumaj amigos kanchej.

⁴ Jehovaqa Bibliapi qhelqachillarqataj noqanchej jina problemasniyoj, llakiykunasniyoj runasmanta (1 Cor. 10:13; Sant. 5:17). Paykunamanta leespa, imatachus paykunamanta yachakusqanchejta ruwaspa iskaynejmanta yanapachikunchej. Uj kaj, cuentata qokunchej mana noqallanchejchu llakiykunapi rikukusqanchejta, wajkunapis ajina llakiykunallapitaj rikukusqankuta, Jehovaj yanapayninwantaj aguantayta atisqankuta (1 Ped. 5:9). Iskay kaj, yachakunchej imaynasmantachus problemasninchejta aguantayta, kusisqallapunitaj kayta (Rom. 15:4).

5. ¿Pikunawantaj Jehová yuyaychachiwanchej?

⁵ Jehovaqa hermanosninchejwanpis yuyaychachillawanchejtaj.b Waturejkunaqa congregacionesta waturispapuni kashanku, discursosninkoqa creeyninchejta wiñachin, ujchasqallapuni kananchejpajtaj yanapawanchej (Hech. 15:40–16:5). Congregacionesmanta ancianospis sapa ujninchejta tukuy sonqo yanapallawanchejtaj allin kananchejpaj (1 Ped. 5:2, 3). Tatasqa wawasninkuta yachachinku Jehovata munakuyta, kausayninkupi allinta ajllayta, allin imasta ruwayman yachasqa kaytapis (Pro. 22:6). Wiñay tukusqa hermanastaj sipasllaraj kajkunata yanaparinku kausasqankuwan, kʼachamanta yuyaycharisqankuwan, kallpacharisqankuwan ima (Tito 2:3-5).

6. ¿Imatá ruwananchej tiyan Jehovaj yuyaychaykunasninwan yanapachikunapaj?

⁶ Jehovaqa necesitasqanchej yuyaychaykunata qowanchejña. ¿Imatá noqanchej ruwananchej tiyan chaywan yanapachikunapaj, agradecekunapajtaj? Proverbios 3:5, 6 nin: “Tukuy sonqoykiwan Jehová Diospi atienekuy, amataj yachasqallaykipeqa atienekuychu”, nispa. ¿Imataj kanqa chayta ruwajtinchej? Biblia nin: “Paytaj allinta purinaykipaj yanapasonqa”, nispa. Chayqa niyta munan mana ima problemamanpis churakunanchejpaj yanapanawanchejta, aswan kusisqa kanapaj yanapanawanchejtapis. Maytapuni agradecekunchej Jehová chay jinata munakuwasqanchejmanta, sapa ujninchejmantaj necesitasqanchej yuyaychaykunata qowasqanchejmanta (Sal. 32:8).

JEHOVÁ NECESITASQANCHEJTA QOWANCHEJ

7. Filipenses 4:19 nisqanman jina, ¿imaynatá Jehová yanapawanchej?

⁷ (Filipenses 4:19 leey). Jehovaqa mana yuyaychallawanchejchu. Payqa necesitasqanchej mikhunata, ropata, maypichus tiyakunatapis tarinapaj kallpachakojtinchej bendecillawanchejtaj (Mat. 6:33; 2 Tes. 3:12). Chay imasmanta llakikunchejpuni chaypis Jehovaqa niwanchej ama llakikunanchejta (Mateo 6:25 versiculomanta ñaupaj kaj nota de estudiota leeriy). ¿Imajtín mana llakikunanchejchu tiyan? Tatanchej Jehovaqa nin kasukoj kamachisninta ni jaykʼaj wijchʼurparinanta (Mat. 6:8; Heb. 13:5). Payqa nisqanta juntʼanqapuni, necesitasqanchej imastataj qowasunpuni.

8. ¿Imaynatá Jehová Davidta yanaparqa?

⁸ Piensarina imaynatachus Jehová Davidta yanapasqanta rey Saulmanta ayqekushajtin. Chay llakiy wataspi Jehovaqa payman, payta yanapaj runasmanpis kausanankupaj tukuy ima necesitasqankuta qorqa. Davidqa chay wataspi Jehová yanapasqanta yuyarikuspa nerqa: “Unayqa joven karqani, kunantaj viejoña kani, jinapis ni jaykʼaj rikorqanichu Diosqa cheqan runata saqerparisqanta, nitaj wawasnintapis khuyayta tʼantata mañakushajta” (Sal. 37:25). Qanpis kausayniykipi rikorqankichá imaynatachus Jehovaqa kasukoj kamachisninman necesitasqanchej imasta qowasqanchejtapuni.

9. Desastres naturales kajtin, ¿imaynatá Jehová kamachisninta yanapan? (Fotostawan qhawariy).

⁹ Desastres naturales kajtin Jehovaqa kamachisninman necesitasqankuta qollantaj. Ñaupa cristianospa tiemponkupi Jerusalenmanta hermanos manchay yarqhay tiempopi kashajtinku, ashkha lugaresmanta cristianos yanapata apacherqanku (Hech. 11:27-30; Rom. 15:25, 26). Kay tiempopipis Diospa llajtanqa kikillantataj yanapakun. Uj desastre natural kajtin Jehovaqa munakuywan kamachisninpa sonqonkuta kuyurichin, mikhunata, yakuta, ropata, jampistapis chay lugarpi tiyakojkunaman apanankupaj. Wakin hermanostaj urmasqa wasista, urmasqa Tantakuna Wasista allinchanku. Chantapis usqhayllata wakichikunku wasinkuta chayri familiankuta pierdejkunata Bibliawan sonqocharimunankupaj, kallpacharimunankupaj ima.c

10, 11. ¿Imatá Borispa kausaynin yachachisunki?

¹⁰ Jehovaqa may kʼacha kasqanrayku manaraj kamachisninchu kajkunamanpis necesitasqankuta qollantaj. Noqanchejpis kikillantataj ruwaspa mana creejkunapaj imaynallamantapis allin imasta ruwapunchej (Gál. 6:10). Chayta ruwaspaqa wajkunata yanapanchej testigosta, Jehovatapis astawan rejsinankupaj. Borismanta parlarina. Payqa uj escuelamanta director, Ucraniapitaj tiyakun. Mana Jehovaj testigonchu kajtinpis testigo alumnosninwan kʼachapuni kaj, respetajtaj. Guerra qallarejtintaj suyullanpitaj waj llajtaman ayqekorqa, chaypitaj hermanos yanaparerqanku. Aswan qhepamantaj Jesuspa Wañuyninta Yuyarinapaj tantakuyman rerqa. Hermanos yanaparisqankuta yuyarikuspa Boris nerqa: “Jehovaj testigosnenqa kʼachaspuni noqawan karqanku. Sumajta cuidawarqanku, maytapuni paykunata agradecekuni”, nispa.

¹¹ Tukuyninchej Tatanchej Jehová jina khuyakuyniyoj kasunman necesitajkunata yanaparispa, mana testigoschu kajtinkupis (Luc. 6:31, 36). Munakuywan yanaparejtinchej suyasunman Jehovamanta astawan yachakuyta munanankuta, noqanchejwan khuskataj payta sirvinankuta (1 Ped. 2:12). Chayta ruwajtinkupis manapis noqanchejqa kusikusun, wajkunaman qoriy aswan kusiy kasqanrayku (Hech. 20:35).

JEHOVÁ CUIDAWANCHEJ

12. ¿Imaynatá Jehová llajtanta cuidananta niwanchej? (Salmo 91:1, 2, 14).

¹² (Salmo 91:1, 2, 14 leey). Jehovaqa paymanta mana karunchakunanchejpaj cuidanawanchejta niwanchej. Payqa ni jaykʼaj saqenqachu llajtan payllata yupaychasqankuta Satanás saqechinanta (Juan 17:15). ‘Manchay ñakʼariy’ qallarejtin Jehová llajtanta cuidananmantapuni seguros kashanchej. Payqa creeyninchejta sinchʼiyachenqa, salvawasuntaj (Apo. 7:9, 14).

13. ¿Imaynasmantá Jehová sapa uj kamachinta cuidan?

¹³ ¿Imaynatá Jehová sapa uj kamachinta cuidan? Payqa Bibliata qowanchej imachus allin, imachus mana allin kasqanta reparananchejpaj (Heb. 5:14). Bibliaj yuyaychaykunasninman jina ruwayqa uj escudo jina jarkʼawanchej Jehovamanta mana karunchakunanchejpaj, allintataj kausayninchejpi ajllananchejpaj, ajinamanta aswan kusisqa kausakunanchejpaj, nitaj anchata onqonanchejpaj (Sal. 91:4). Jehovaqa congregacionnejta cuidallawanchejtaj (Isa. 32:1, 2). Jehovata munakojkunawan, payta kasukojkunawan astawan kaspaqa, purajmanta kallpachanakunchej, mana allin imasmanta karunchakunapajtaj necesitasqanchej kallpata japʼinchej (Pro. 13:20).

14. 1) ¿Imajtín Jehová tukuynin pruebasninchejta mana chinkachinchu? 2) ¿Imatá Salmo 9:10 niwanchej? (Sutʼinchaynintawan qhawariy).

¹⁴ Ñaupa tiempopi Jehovaqa wakin kutis kamachisninta jarkʼarqa mana imanasqa kanankupaj, nitaj wañuchisqa kanankupaj. Pero mana sapa kutichu chayta ruwaj. Bibliaqa nin “mana yuyasqallamanta ima llakiypis” tukuyninchejman chayawasqanchejta (Ecl. 9:11). Chantapis Jehovaqa ñaupa tiempopi, kay tiempopipis saqellarqa kamachisnin qhatiykachasqa kanankuta, wañuchisqa kanankutapis. ¿Imajtin? Satanás llulla kasqanta rikuchinanpaj (Job 2:4-6; Mat. 23:34). Jehovaqa pruebasninchejta mana chinkachenqapunichu. Jinapis kaymanta mana iskayrayasunmanchu: Payta munakojkunata ni jaykʼaj saqerparenqachu (Sal. 9:10).d

JEHOVÁ SONQOCHAWANCHEJ

15. ¿Imaynatá Jehová oracionnejta, Palabrannejta, hermanosninchejnejta sonqochawanchej? (2 Corintios 1:3, 4).

¹⁵ (2 Corintios 1:3, 4 leey). Tukuypis wakin kutisqa llakikunchej, sonqonchej nanawanchej, desesperación jinataj japʼiwanchej. Ichapis kunitanqa ima kasqanrayku llakisqa kashanchej, mana piniyoj jinataj kanchej. Ni pi entiendewasqanchejta yuyajtinchejpis Jehová entiendewanchej. Chantapis payqa “sonqochawanchej tukuy llakiyninchejpi”. ¿Imaynatá chayta ruwan? Oracionnejta, Biblianejta, hermanosninchejnejta. Orakojtinchej payqa “sonqo tiyaykuyta” qowanchej, “mayqentachus runas mana entiendeyta atinkuchu chayta” (Fili. 4:6, 7). Palabranta leejtinchejtaj manchayta munakuwasqanchejta reparanchej, sumaj yuyaychaykunasninta tarinchej, suyakuyninchejraykutaj sonqonchej phaj nirin. Reunionespitaj hermanosninchej munakuwasqanchejta reparanchej, Bibliaman jinataj sonqochariwanchej.

16. ¿Imatá Nathanmanta, Priscillamantawan yachakunki?

¹⁶ Imaynatachus Jehová Palabranwan sonqochawasqanchejta, kallpachawasqanchejta yachanapaj Nathanmanta, Priscillamantawan parlarina. Paykunaqa Estados Unidospi tiyakunku. Predicacionpi yanapakoj waj lugarman ripusqankumanta uj mashkha watasña kashan. Nathan nin: “Jehová bendecinawaykupi atienekorqayku”, nispa. Chay mosoj congregacionninkupi kashaspataj, kaymanta jinalla onqoykorqanku, qolqemantapis pisichikorqanku. Chaymantataj llajtankuman kutiporqanku, chaypitaj qolqemanta pisichikullarqankupuni. Nathan nin: “‘¿Imajtín Dios mana bendeciwaykuchuri, imatachu mana allinta ruwashani?’ nispa tʼukoj kani”. Tiempowantaj iskayninku repararqanku Diosqa mana paykunata saqerparisqanta. Nathan nin: “Chay llakiykunapi kashaspa, Bibliata leerispaqa repararqayku uj amigoyku sonqochashawasqaykuta, sumajtataj yuyaychashawasqaykuta. Yachakorqayku mana problemasnillaykupichu anchata yuyanayku kasqanta, manachayqa imaynatachus Jehová aguantanaykupaj yanapashawasqaykupi. Chaytaj yanapawayku aswan jatun pruebaspaj sumaj wakichisqa kanaykupaj”, nispa.

17. ¿Imaynatá hermanos Helgata sonqocharqanku? (Fotostawan qhawariy).

¹⁷ Nerqanchej jina, hermanosninchejqa mayta sonqochallawanchejtaj. Hungriapi tiyakoj Helgamanta parlarina. May chhika watasta problemasniyoj kaspa mayta llakikoj, ni imapaj valesqantataj yuyaj. Kunantaj chay watasmanta yuyarikuspa reparakun Jehová congregacionnejta sonqochasqanta. Pay nin: “Trabajowan, onqosqa wawayta cuidaspa, waj problemasniywan ima qʼala saykʼusqaña kashajtiy Jehovaqa yanapawarqapuni. Kay 30 watasta Jehovaqa nisqanman jinapuni mayta sonqochawan. Ni uj diallatapis qonqakuwarqachu. Ashkha kutista Jehovaqa hermanoswan yanapachiwan, sumaj kʼacha palabraswan. Mashkha kutitachus necesitashajtiypuni uj sumaj mensajito, uj tarjetita chayamuwaj, chayri sumajta ruwashasqayta niwaj kanku”, nispa.

18. ¿Imaynatá wajkunata sonqocharisunman?

¹⁸ Diosninchej jina wajkunata sonqochariyta atisqanchejqa may sumajpuni. ¿Imaynatá chayta ruwasunman? Pacienciawan uyarispa, kallpachanapaj jina parlarispa, necesitasqanku imaspipis yanaparispa (Pro. 3:27). Mana hermanosnillanchejtachu ajinata yanaparinchej, manachayqa tukuy sufrejkunatapis, manaraj Jehovata sirvishankuchu chaypis. Llakiypi kashajtinku, onqosqa kashajtinku, pininkupis wañupojtin visitarinchej, sumajta uyarinchej, Bibliawantaj kallpacharinchej. “Tukuy imapi sonqochaj” Diosninchej jina kaspaqa mana hermanosnillanchejtachu pruebasninkuta aguantanankupaj yanapasun, ichapis wakin runasta yanapallasuntaj Jehovata rejsiyta munanankupaj (Mat. 5:16).

JEHOVAQA LADONCHEJPIPUNI KANQA

19. ¿Imatá Jehová noqanchejrayku ruwan, imaynatá noqanchejpis pay jina ruwasunman?

¹⁹ Jehovaqa payta munakojkunamanta maytapuni llakikuwanchej, llakiypi kashajtinchejtaj mana saqerpariwanchejchu. Uj sumaj tata jina munakuwanchej, jarkʼakuwanchejtaj. Payqa yuyaychawanchej, necesitasqanchejta qowanchej, cuidawanchej, sonqochawanchejtaj. Noqanchejpis pay jina ruwasunman pruebaspi tarikojkunata yanaparispa, kallpacharispa ima. Ima llakiy qhatiriwajtinchejpis seguros kashanchej Jehová ladonchejpipuni kananmanta, niwasqanchejman jina: “Ama manchachikuychu, noqa qanwan kashani”, nispa (Isa. 41:10). Ni jaykʼaj sapanchejchu kanchej, Jehovaqa ladonchejpipuni kashan. Chayta yachaspa sonqo tiyasqa kanchej.