32 YACHAQANA
38 TAKIY Jehová Dios kallpachasonqa
¿Imaynatá Jehová aguantanapaj yanapawanchej?
“Tukuy jatun khuyakuyta qoj Diosqa sinchʼita sayachisonqachej, kallpachasonqachej, sumaj cimientopitaj sayachisonqachej” (1 PED. 5:10).
TEMA
¿Imá yanapastataj Jehová qowanchej aguantananchejpaj, chanta imaynatataj chaykunawan sumajta yanapachikusunman?
1. ¿Imajtintaj mana aguantayta atillasunmanchu, chaywanpis pitaj yanapawasun llakiyninchejta aguantanapaj? (1 Pedro 5:10).
TUKUYPIS ashkha problemasniyoj kasqanchejrayku wakin kuteqa yuyasunman manaña aguantayta atisqanchejta. Wakenqa unayña sinchʼi onqosqas kashanku, wakintaj jatun llakiypi rikukushanku pininku wañupusqanrayku, wakintaj familianku churanakusqankuta, gobiernos qhatiykachasqankuta aguantashanku (Mat. 10:18, 36, 37). Sichus qanpis ajina llakiykunapi rikukushanki chayqa, Jehová yanapasonqa aguantanaykipaj (1 Pedro 5:10 leey).
2. ¿Imaynallamantá cristianos aguantayta atinchej?
2 Aguantayqa niyta munan llakiykunapi rikukuspapis, qhatiykachasqa kaspapis, juchaman tanqasqa kaspapis, Jehovata kusiyllawanpuni tukuy sonqo sirviy. Niyta munallantaj tukuy ima allinchakunanta suyakuy. Jinapis cristianosqa mana kallpallanchejwanchu aguantayta atinchej, “sumaj ateyqa” Diosmanta jamun. Chayrayku Jehovaj yanapaynillanwan aguantayta atinchej (2 Cor. 4:7). Kay yachaqanapitaj qhawarisunchej Jehovaqa aguantananchejpaj tawa yanapasta qowasqanchejta, imaynatachus chaykunawan sumajta yanapachikunatapis.
ORAKUY
3. ¿Imaraykutaj ninchej Jehovawan parlarikuyta atisqanchej tʼukuna milagro kasqanta?
3 Jehovaqa aguantananchejpaj sumaj yanapata qowanchej. Pantaj runas kajtinchejpis paywan parlarikuyta atinchej (Heb. 4:16). Jehovawantaj parlarikuyta atinchej ima horallapis, imallamantapis, ima parlayllapipis, maypi kashaspapis, hermanosninchejmanta karunchawajtinchejpis chayri carcelpi kashajtinchejpis (Jon. 2:1, 2; Hech. 16:25, 26). Sinchʼi llakiypi kashasqanchejrayku mana sutʼitachu willakuyta atejtinchejpis, payqa entiendellawanchej (Rom. 8:26, 27). Chayrayku Jehovawan parlarikuyta atisqanchejqa tʼukuna milagropuni.
4. ¿Imaraykutaj aguantanapaj Jehovamanta yanapata mañakuy allillan?
4 Jehovaqa Palabranpi niwanchej ‘imatapis munayninman jina mañakojtinchej uyarinawanchejtapuni’ (1 Juan 5:14). Chayrayku, ¿allillanchu kanman aguantanapaj yanapata mañakunanchej? Arí, chayqa Jehovaj munayninman jina kashan. ¿Imaynapí chayta yachanchej? Bibliaqa nin pruebasta aguantajtinchej, Jehová Satanasman kutichiyta atisqanta (Pro. 27:11). Chantapis nillantaj payta tukuy sonqo sirvejkunata manchayta yanapayta munasqanta (2 Cró. 16:9). Chayrayku Jehovaqa aguantananchejpaj yanapaytapuni munawanchej, chayta ruwananpajtaj atiyniyoj (Isa. 30:18; 41:10; Luc. 11:13).
5. ¿Imaynatá orakuy yanapawanchej sonqo tiyasqa kanapaj? (Isaías 26:3).
5 Bibliaqa niwanchej ima llakiyninchejtapis Diosman willakunanchejta. Chayta ruwajtinchej, ¿imataj kanqa? Biblia nillantaj: “Diostaj sonqo tiyaykuyta qosonqachej, mayqentachus runas mana entiendeyta atinkuchu chayta. Ajinamanta payqa sonqoykichejta, yuyayniykichejtawan waqaychanqa”, nispa (Fili. 4:7). Chaymantaqa maytapuni agradecekunchej. Jehovata mana yupaychaj runasqa problemasninkuta allinchayta munaspa, sonqo tiyasqastaj kayta munaspa, tukuy imasta ruwanku. Wakin lugarespeqa yuyayninkuta chʼusajchayta munaspa, llakiyninkuta umankumanta orqhoyta munaspa, unay unaykunasta tʼukuspa kanku. Pero ni imapi yuyayqa peligroso kanman, imaraykuchus demonios aprovechakunkuman (Mateo 12:43-45 versiculoswan kikinchay). Chantapis chay imasta ruwaspa sonqo tiyayta tarisqankoqa, nipuni kikinchakunmanchu Diosninchej orakojtinchej sonqo tiyaykuyta qowasqanchejwanqa. Chayrayku noqanchejqa Jehová Diosninchejpi tukuy sonqo atienekunchej, paytaj yuyayninchejta, sonqonchejtawan waqaychan, sonqo tiyaykuytataj qowanchej (Isaías 26:3 leey). ¿Imaynatá chayta ruwan? Textosta yuyarichiwanchej, chay textospitaj reparachiwanchej maytapuni munakuwasqanchejta, yanapaytataj munawasqanchejta (Sal. 62:1, 2).
6. ¿Imaynatá Diosmanta mañakuywan sumajta yanapachikusunman? (Fototawan qhawariy).
6 ¿Imaynatá sumajta yanapachikusunman? Llakiykunapi rikukuspaqa Jehovamanta mañakuna, payman tukuy llakiyninchejta saqepuna, chantapis sonqo tiyayta, yachaytawan mañakuna imatachus ruwanata yachananchejpaj (Sal. 55:22; Pro. 2:10, 11). Amataj yanapaynillantachu mañakuna, astawanpis agradecekunapuni (Fili. 4:6). Chantapis reparana imaynasmantachus Jehová sapa día aguantananchejpaj yanapashawasqanchejta, chay yanapawasqanchejmantataj agradecekunapuni. Llakiykunasniyoj kaspapis, reparayta yachana ashkha imaynasmanta Jehová bendecishawasqanchejta (Sal. 16:5, 6).
Orakuspaqa Jehovawan parlarikunchej, Bibliata leejtinchejtaj Jehová noqanchejwan parlan (6 parrafota qhawariy).b
BIBLIA
7. ¿Imaynatá Bibliata estudiay aguantanapaj yanapawanchej?
7 Jehovaqa Palabrannejta yanapawanchej aguantanapaj. Palabranmanta ashkha versículos rikuchiwanchej Jehová yanapanawanchejtapuni. Chaykunamanta ujnintaj Mateo 5:8 kashan, chaypi nin: “Tataykichejqa yachanña imaykichejchus pisisqanta, manaraj paymanta mañakushajtiykichej”, nispa. Chaytaqa Jesús nerqa, paytaj ni pi jina Jehovata sumajta rejsin. Chayrayku llakiypi tarikojtinchejqa amapuni iskayrayanachu Jehová imatachus necesitasqanchejta yachasqanmanta, yanapanawanchejmantataj. Chantapis Bibliaqa niwanchej aswan qhepaman sumaj imas kananta, chaytaj kallpata qowanchej aguantanapaj (Sal. 94:19).
8. 1) ¿Bibliamanta ima yuyaychaytaj mana anchata llakikunapaj yanapawasunman? 2) ¿Imataj yanapawasun necesitasqanchej yuyaychaykunata yuyarikunapaj?
8 Bibliapeqa sumaj yuyaychaykuna kallantaj, chaykunataj aguantananchejpaj yanapallawanchejtaj. Chay yuyaychaykunaqa sumajta yuyaychakuspa ajllanapaj yanapawanchej (Pro. 2:6, 7). Ujtaqa yuyaychawanchej aswan qhepaman imachus kananmanta ama anchata llakikunanchejta, manachayqa sapa día Jehovapi atienekunanchejta (Mat. 6:34). Sichus Bibliata leesunpuni, chaypitaj tʼukurisunpuni chayqa, necesitasqanchej yuyaychaykunata yuyarikuyta atillasun, imapichus rikukushanchej chaypaj jina.
9. ¿Imaynatá Diospa ñaupa tiempo kamachisninpi tʼukuriy yanapawasunman?
9 Chantapis Bibliaqa noqanchej jina runasmanta parlallantaj. Paykunataj Jehovapi atienekorqanku, paywantaj yanapachikorqanku (Heb. 11:32-34; Sant. 5:17). Paykunaj kausayninkupi tʼukurispaqa noqanchejpis Jehovapi astawan atienekunchej, salmista jinataj ninchej: “Diosqa pakakunanchej, kallpanchejtaj. Llakiypi kaspaqa paywan yanapachikullasunman”, nispa (Sal. 46:1). Chayrayku Diospa ñaupa tiempo kamachisninpi tʼukurinapuni, imaynatachus creeyninkuta rikuchisqankupi, llakiykunata aguantasqankupipis. Ajinamanta noqanchejpis paykuna jina ruwayta munasun (Sant. 5:10, 11).
10. ¿Imaynatataj Bibliawan sumajta yanapachikusunman?
10 ¿Imaynatá sumajta yanapachikusunman? Sapa día Bibliata leena, ima versiculoschus astawan yanapawasunman chaykunatataj anotakuna. Ashkha hermanosqa tutamanta sapa diapaj ajllasqa textota leenku, reparankutaj chay día enteropaj kallpata qosqanta. Chayta repararqa Mariea sutiyoj hermananchej. Mamanwan papasunwanqa ujllapi cancerwan onqoykorqanku, paytaj wañupunankukama cuidarqa. Aguantananpaj imachus kallpata qosqanmanta Marie nin: “Sapa paqarin Diospa Palabranta sapa día estudiana folletota leej kani, chaypitaj tʼukurej kani. Chayqa yanapawarqa Jehovapi astawan yuyanaypaj, jinallataj ima sumaj imastachus Palabranpi yachachiwasqanchejpipis, manataj llakiynillaypichu”, nispa (Sal. 61:2).
HERMANOSNINCHEJ
11. ¿Imaynatá yanapawanchej hermanosninchejpis llakiykunata aguantashasqankuta yachay?
11 Jehovaqa mundo enteropi hermanosninchejta qowanchej. Paykunapis aguantanapaj yanapallawanchejtaj. ‘Mundontinpi tukuy hermanosninchej kikillantataj ñakʼarishasqankuta’ yachayqa sonqochawanchej (1 Ped. 5:9). Paykunapis noqanchej jinallataj llakiykunapi rikukushanku, aguantashankutaj. Chaytaj reparachiwanchej noqanchejpis llakiykunasninchejta aguantayta atisqanchejta (Hech. 14:22).
12. ¿Imaynatataj purajmanta yanapanakusunman? (2 Corintios 1:3, 4).
12 Hermanosninchejqa aguantanapaj yanapallawasunmantaj ruwasqankuwan, parlasqankuwan ima. Apóstol Pablopis chayta rikorqa. Alquilakusqan wasipi presochasqa kashajtin, ashkha hermanos imaymanasmanta yanaparqanku. Paytaj cartasninpi sutisninkuta oqharerqa, maytataj agradecekorqa payta sonqochasqankumanta, kallpacharisqankumantapis (Fili. 2:25, 29, 30; Col. 4:10, 11). Kunanpis hermanosninchejqa ladonchejpipuni kanku llakiyninchejpi yanapanawanchejpaj, noqanchejpis necesitajtinku kikillantataj yanaparisunman (2 Corintios 1:3, 4 leey).
13. ¿Imataj hermananchej Mayata yanaparqa aguantananpaj?
13 Rusiapi tiyakoj Maya sutiyoj hermananchejmanta parlarina. 2020 watapi policías wasinman yaykuykuspa tukuy imata revisarqanku. Chaymantataj juicioman aparqanku creeyninmanta wajkunaman parlarisqanrayku. ¿Imaynatataj hermanos yanaparqanku? Maya nin: “Uj kuti niñapuni aguantanaypaj jinachu kashajtiy wajyarimuwarqanku, mensajesta, cartastapis aparichimuwarqanku, mayta munakuwasqankutataj niwarqanku”. Pay nillanpuni: “Yacharqaniñapis mundo enteropi munakuyniyoj jatun familia kapuwasqanchejta. Jinapis 2020 watamantapacha noqapuni ñawisniywan rikorqani imaynachus chay kasqanta”, nispa.
14. ¿Imaynatá hermanoswan sumajta yanapachikusunman? (Fototawan qhawariy).
14 ¿Imaynatá sumajta yanapachikusunman? Llakiypi tarikuspaqa amapuni hermanosninchejmanta karunchakunachu. Mana manchachikuspa ancianosmanta yanapata mañakuna. Paykunaqa “wayramanta pakakunapaj jina, sinchʼi paramanta pakakunapaj jina” kanku (Isa. 32:2). Chantapis ama qonqakunachu hermanosninchejpis llakiykunasniyoj kasqankuta. Necesitajtinku paykunata yanaparisun chayqa, aswan kusisqa kasun. Chaytaj llakiyninchejta aguantanapaj yanapawasun (Hech. 20:35).
Hermanosninchejmanta ama karunchakunachu (14 parrafota qhawariy).c
SUYAKUYNINCHEJ
15. ¿Imaynatá Jesusta suyakuynin yanaparqa, imaynatá noqanchejtapis yanapawanchej? (Hebreos 12:2).
15 Jehovaqa aguantananchejpaj sumaj suyakuyta qowanchej (Rom. 15:13). Jesusmanta yuyarikuna. Paytaqa suyakuynin yanaparqa kay jallpʼapi aswan jatun pruebata aguantananpaj (Hebreos 12:2 leey). ¿Imataj suyakuynin karqa? Payqa yacharqa tukuy sonqollapuni kasukojtin Satanás llulla kasqanta rikuchinanta, Jehovaj sutintataj jatunchananta. Chantapis suyakushallarqataj Tatanwan watejmanta tinkukuyta, 144.000 hermanosninwan khuskataj cielomantapacha kamachimuyta. Noqanchejpis paraisopi wiñaypaj kausakuyta suyakushanchej. Chay suyakuyninchejtaj yanapawanchej kay sajra mundopi ima llakiytapis aguantananchejpaj.
16. ¿Imaynatataj Allata suyakuynin yanaparqa, chanta imatá paymanta yachakunchej?
16 Rusiamanta Alla sutiyoj hermananchejmanta parlarina. Payqa kallpata japʼerqa paraisota suyakusqanrayku. Qosantaqa presochaspa carcelman aparqanku, juzgasqa kanankamataj wisqʼaykorqanku. Alla nin: “Mana desanimakunaypajqa yanapawan orakusqay, paraisopi sumaj kausay kananpi tʼukurisqaypis. Yachani kay tiempopi pruebasqa tukukunanta. Jehovaqa enemigosninta atipanqapuni, noqanchejtataj bendeciwasunpuni”, nispa.
17. ¿Imaynatá rikuchisunman suyakuyninchejmanta agradecekusqanchejta? (Fototawan qhawariy).
17 ¿Imaynatá sumajta yanapachikusunman? Jehová sumaj kausayta apamunanpi tʼukurinapaj tiempochakunapuni. Piensarina imayna sumajchus paraisopi kausay kananta. Chaypeqa amigosninchejwan familianchejwan kusisqas kausakusun. Chaypi tʼukureyqa reparachiwanchej kay tiempomanta pruebasninchejqa “uj tiempollapaj, nitaj imapischu” kasqanta (2 Cor. 4:17). Chantapis tukuy atisqanchejta kallpachakuna Diospa nisqasninmanta wajkunaman willarinanchejpaj. ¿Imaynataj Diosta mana rejsej runas kashanku? Paykunapis ashkha problemasnillayojtaj kanku. Diosninchej sumaj kausayta apamunanta mana yachasqankuraykutaj aswan llakiyraj kausayninkoqa. Paykunawan pisisitullatapis parlarisun chayqa, ichapis Jehovaj Gobiernonmanta, sumaj kausayta apamunanmantapis yachakuyta munanqanku.
Jehová sumaj kausayta apamunanpi piensarinapaj tiempochakuna (17 parrafota qhawariy).d
18. ¿Imaraykutaj Jehovaj nisqasninpi atienekusunman?
18 Jobqa ashkha pruebasta aguantaytawan Jehovata nerqa: “Kunanqa yachani tukuy imata ruwayta atisqaykita. Imatachá ruwayta munanki chaytaqa ruwankipuni, nitaj imapis jarkʼasunkimanchu”, nispa (Job 42:2). Jobqa repararqa Jehovataqa ni ima jarkʼayta atisqanta nisqasninta juntʼananpaj. Chayta entiendeyqa noqanchejmanpis kallpata qowanchej aguantanapaj. Kay kikinchaypi piensarina: Uj warmi sinchʼi onqosqa kashanman, ashkha doctoresmanñataj rinman. Ni mayqen jampiyta atisqanraykutaj manchay llakisqa kashanman. Uj pʼunchaytaj uj sumaj doctorta tarinman. Paytaj ninman imawanchus onqosqa kashasqanta, imaynatatajchus jampinanta. Chayta yachaytawankamataj manaraj sanoyapuspapis mayta kusirikun, onqoynintataj aguantayta atillan sanoyapunanta yachasqanrayku. Noqanchejpis sutʼita yachanchej tumpamantawan paraisopi kausakunanchejta. Chaytaj kallpata qowanchej llakiyninchejta aguantanallapajpuni.
19. ¿Imatá necesitanchej aguantanapaj?
19 Yachakunchej jina Jehovaqa aguantananchejpaj tawa yanapasta qowanchej: mañakuyta, Bibliata, hermanosninchejta, suyakuyninchejtawan. Chaykunawan sumajta yanapachikunapaj kallpachakusun chayqa, ima llakiy kajtinpis Jehová yanapawasunpuni. Chaywanqa aguantayta atisun Satanaspa mundon tukukunankama, llakiykunapis chinkanankama (Fili. 4:13).
33 TAKIY Llakiyniykita Jehová Diosman saqey
a Wakin sutisqa cambiakun.
b FOTO: Killas pasasqanman jina kuraj hermanitonchejqa aguantashallanpuni.
c FOTO: Killas pasasqanman jina kuraj hermanitonchejqa aguantashallanpuni.
d FOTO: Killas pasasqanman jina kuraj hermanitonchejqa aguantashallanpuni.