Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi imalla ruranata ricuchij pꞌanga nishca tandanacuipaj ayudacuna
4-10 DE FEBRERO
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | ROMANOS 1-3
“Cambaj concienciata yachachishpa cati”
Alli concienciata charishunchij
6 Jehová Diosca tucuicunatami alli yuyaiyuj cachun rurarca. Chaimantami Diosta mana rijsij gentecunapish ima alli cashcata ima mana alli cashcata yachancuna. Bibliapi nishca shinaca ‘paicunapaj yuyaillatajmi juchachin, mana cashpaca alli nin’ (Romanos 2:14, 15). Huaquincunaca mana cuentata cushpapish Dios mandashcacunatami pajtachincuna. Por ejemplo, achcacunaca shuhuana, huañuchina mana alli cashcata yachashpami chaicunataca mana rurancuna. Cutin shujtajcunaca imata rurangapajpish puntapica allimi yuyarinraj.
Alli concienciata charishunchij
8 Huaquincunaca, “alli sintiringapajca imatapish ruranallami canchij” nincunami. Pero juchayujcuna cashcamantami allitami ruracuni yuyashpapish huaquinpica pandari tucunchij. Jeremías 17:9-pica: “Runapaj shunguca tucui imatapish yalli, umajlla millai shungumi. Chaitaca pi mana yachai tucunchu” ninmi. Cashna umajlla shunguta charishcamantami “allitami ruracuni” nishpapish huaquinpica mana allita ruranchij. Chaimantami imatapish manaraj rurashpaca “¿caitaca Diosca munangachu?” nishpa yuyarina canchij. Por ejemplo, apóstol Pablo Jesusta manaraj catij cashpaca allitami ruracuni yuyashpami Diosta sirvijcunata llaquichij carca. Pero Yaya Diosmanta yachai callarishpaca mana allita ruracushcatami cuentata curca. Caita intindishpami paipaj yuyaita cambiarca. Chaimantami, “ñucaca cunan punllacamaca Taita Diospaj ñaupajpica alli yuyaihuan, alli shunguhuanmi causacuni” nirca (Hechos 23:1; 1 Corintios 4:4; 2 Timoteo 1:3).
9 Pita cꞌuyashpaca, pai munashca cosascunallatami rurangui ¿nachu? Shinallataj Jehová Diosta cꞌuyashcamantami pai munashcallata rurana cangui. Mana allita rurajpica Yayitu Diosca llaquiringami. Chaimantami imatapish alli rurangapaj esforzarina canchij. Nehemías runamanta parlashun. Pai mandaj tucushpaca charijyanataca mana munarcachu. ¿Imamantataj charijyanata mana munarca? Paica: “Taita Diosta manchaj cashcamanta mana chashna rurarcanichu” nircami (Nehemías 5:15). Ñucanchijpish Nehemías shinami Yaya Diosta manchaj cashcamanta tucuipi imatapish alli rurana canchij. Jehová Dios imalla cosascunata mana munaj cashcata yachangapajca Bibliatami leyina canchij. Nota 6-ta ricui.
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
w08 15/6 pág. 30 párr. 5
Romanos libromanta alli yuyaicuna
3:4. Gentecunapaj nishcacuna Diospaj Shimipi nishcacunahuan mana igual cajpica ñucanchijca Diospaj Shimipimi confianchij. Jehová Diospaj munaitami ruranchij. Shinallataj mana shaicushpa Diospaj Reinomanta huillashpa, shujtajcuna Diospaj amigocuna tucuchun yachachishpami Jehová mana llullaj Dios cajta ricuchinchij.
w08 15/6 pág. 29 párr. 6
Romanos libromanta alli yuyaicuna
3:24, 25 Jesusca ñucanchijmantami huañurca. Shinapish ¿ima shinataj pai manaraj huañujpi, huañushca gentecunapaj “ñaupa juchacunata” perdonai tucun? Génesis 3:15 versopica punta cutinmi Mesiasmanta parlan. Chai shimicunaca huata 33-pi Jesús shuj caspipi huarcushca huañujpimi pajtarirca (Gál. 3:13, 16). Diospaj munai pajtarichunca ni ima mana jarcai tucunchu. Chaimantami Génesis 3:15-pi nicuj Mesiasmanta punta profeciata Jehová nishca horasmanta paipajca juchacunata ña perdonashca shina carca. Adanpaj huahua huahuacunamanta huaquincunaca chai profeciapimi tucui shunguhuan crircacuna. Paicunapaj juchacunataca Jesús qꞌuipata huañuna cashcamantami Jehová Diosca perdonai tucurca. Shinallataj Jesús huañushcamantami pai manaraj huañujpi huañushcacunapish causaringacuna (Hch 24:15).
Bibliata rezashunchij
11-17 DE FEBRERO
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | ROMANOS 4-6
“Diosca ñucanchijman cꞌuyaj cashcatami ricuchin”
w11 15/6 pág. 12 pág. 5
Diosca ñucanchijta cꞌuyaj cashcatami ricuchin
5 Imamanta tucuicuna juchayuj huacharishcata intindichingapajmi apóstol Pabloca: “Shuj runallamantami juchaca, cai pachamanca yaicurca. Chai juchamantami huañuipish yaicurca. Chashnami tucuicuna juchallishcamantaca, huañuica tucui runacunaman shamurca” nircami (Rom. 5:12). Bibliapica Jehová Diosca punta cꞌari, punta huarmitaca jucha illajta rurashcatami nin. Chai huashaca, “huerta chaupipi tiyaj [...] yuramantaca ama micungui. Chai yuramanta micushpaca, chai punllallatajmi huañungui” nishpami mandarca (Gén. 2:17). Pero Adán y Evaca paicunapaj munaimi Diosta mana cazurcacuna. Chashnami Jehová Dioslla leycunata churachun, paicunapaj Mandaj cachunpish mana munashcata ricuchircacuna (Deu. 32:4, 5).
w11 15/6 pág. 12 párr. 6
Diosca ñucanchijta cꞌuyaj cashcatami ricuchin
6 Adanca juchata rurashca huashami huahuacunata charirca. Chaimantami tucuicuna juchayuj huacharishcanchij. Pero Diospaj mandashcataca Adán runallami pꞌaquirca, paipaj huahuacunaca mana pꞌaquircacunachu. Shinallataj chai tiempopica quillcashca Leycunaca manaraj tiyarcachu. Chaimantami Yaya Diosca Adanpaj juchamantaca paipaj huahuacunataca mana culparca (Gén. 2:17). Pero tucuicunami herenciata chasquij laya juchata chasquishcanchij. Shinaca israelitacuna Diospaj Leyta chasquishca punllacamami huañuipish, juchapish mandaj carca. Chai Leymi tucuicuna juchayuj huacharishcata cuentata cuchun ayudarca (Romanos 5:13, 14-ta liyipai). Adanmanta chasquishca juchaca yaya mamamanta huahuacunaman pasaj ungüi shinami can. Por ejemplo anemia mediterránea y hemofilia nishca ungüicuna shinami can. Cai hemofilia nishca ungüica achca yahuar cacharirishpa llaquichij ungüimi can. Shuj familia ucupi tucui huahuacuna cai ungüita charijpipish huaquincunallatami llaquichin. Pero Adanmanta chasquishca juchaca mana chashnachu. Juchamantaca ni pi mana quishpiri tucunchu. Tucuicunami ñucanchij yaya mamamanta chasquinchij, qꞌuipaca ñucanchij huahuacunaman pasachinchij. Chashnami juchaca tucuicunata llaquichin, huañuimanpish apan. ¿Cai juchamanta quishpiri tucushunchu?
w11 15/6 pág. 13 párrs. 9, 10
Diosca ñucanchijta cꞌuyaj cashcatami ricuchin
9 Bibliapica, “justificashpa tucuicunaman causaita cuna” ninmi. Cai shimicunaca griegopica ¿imallatataj nisha nin? Bibliata traducij David J. Williams runaca: “Caica shuj chꞌimbapuraimi can. Caihuanca juiciocunapi ima tucushcatami ricuchin. Caipica gentecunapaj shungupi ima cambio tiyashcataca mana nicunchu, ashtahuancarin Diospaj ñaupajpi ima shina cashcatami nicun [...]. Shinallataj cai chꞌimbapuraipica Diosmi juez can. Juiciopi culpayuj runata juzgashpapish Diosllatajmi chai culpamanta o juchacunamanta cacharichin” ninmi.
10 “Tucui cai pachapaj Juez” Jehová Diosca cashcata ruraj Diosmi can. Shinaca ¿ima shinataj juchayujtaca justifican o juchacunamanta cacharichi tucun? (Gén. 18:25). Jehová Diosca paipaj shujlla Churita ñucanchijta quishpichichun cai pachaman cachashcamantami juchayujtaca cacharichi o perdonai tucun. Jesusca achca tentacioncunatami misharca. Shinallataj gentecuna paimanta burlajpi, achcata llaquichijpipish paipaj Yayapaj munaitami tucuipi rurarca. Shinallataj llaquinaitami shuj caspipi huarcushca huañurca. Paica huañungacamami Diosta cazurca (Heb. 2:10). Shinallataj paipaj jucha illaj causaita cushpami Adanpaj huahuacunataca juchamanta, huañuimantapish cacharichirca (Mat. 20:28; Rom. 5:6-8).
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
w08 15/6 pág. 29 párr. 7
Romanos libromanta alli yuyaicuna
6:3-5 ¿“Cristo Jesuspi” bautizarina, cutin “paipaj huañuipi” bautizarinaca imatataj nisha nin? Jesusta catijcunamanta ashacunata Jehová Dios espíritu santohuan agllajpimi ‘Cristo Jesuspi bautizarin’. Chashnami paicunaca Jesuspaj cuerpo shina cancuna o tandanacushca crijcuna parte tucuncuna. Chaipica Jesusca Uma shinami mandacun (1 Cor. 12:12, 13, 27; Col. 1:18). Shinallataj Jesuspaj ‘huañuipipish bautizarishcacunami’ can. Paicunaca sacrificado causaitami charincuna. Cai Allpapi huiñaita causanatami saquincuna. Chaimantami paicunapaj huañuica Jesuspaj sacrificado huañui laya can. Shinapish paicunapaj huañui sacrificado cashpapish mana pita quishpichi tucunchu. Paicuna huañushpa jahua pachapi causangapaj causarijpimi Jesuspaj huañuipi bautizarishcacuna nishcaca tucui pajtarin.
Romanos 6:7 (Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras) Huañujca juchamanta cacharichishcami.
w14 1/6 pág. 11 párr. 1
Ñaupa tiempopi huañushca familiacunahuanca ¿imataj tucunga?
¿Diosta mana rijsij huañushcacuna causarishpaca paicuna manaraj huañushpa rurashcacunamanta juzgashcachu cangacuna? Mana. Romanos 6:7-pica: “Huañujca juchamanta cacharichishcami” ninmi. Shinaca Diosta mana rijsijcunaca huañushpami paipaj juchacunamanta pagaj shina cancuna. Shinaca paicuna causarishca huasha rurashcacunamantami juzgashca cangacuna. ¿Manachu chaica ashtahuan alli can?
Bibliata rezashunchij
18-24 DE FEBRERO
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | ROMANOS 7, 8
“¿Ricunaihuan chaparacunchijchu?”
w12 15/7 pág. 11 párr. 17
Jehová Diosmi huatashcamanta cacharichin
17 Cai Allpapi huiñaita causanata shuyacuj Diosta sirvijcunamanta yachachishpami Pabloca: “Dios paipaj huahuacunata chashna ricuchina cashcataca, Dios rurashcacunami ricunaihuan chai yuyailla chaparacuncuna” nircami. Qꞌuipaca: “Chaimantami Dios rurashcacunapish, ismunapaj huatashcamantaca cacharichishca canga. Diospaj huahuacunata cacharichishpa jatunyachishcapi cachunmi, chashnaca ruranga” nircami (Rom. 8:19-21). Cai versopi “Dios rurashcacuna” nishpaca cai Allpapi huiñaita causanata munajcunatami chashna nicun. Paicunami espirituhuan agllashcacunata o Diospaj huahuacunata ‘ricuchina’ tiempo chayajpica achcata beneficiaringacuna. Diospaj huahuacuna jahua pachapi causarishpaca Jesucristohuanmi cai Allpapi tiyaj llaquicunata tucuchingacuna. Shinallataj, “pi mana yupaipaj yallitaj achcacunatami” mushuj Allpapi causachun ayudangacuna. Chaipimi Diospaj huahuacunata ricuchina nishcaca callaringa (Apo. 7:9, 14).
w12 15/3 pág. 23 párr. 11
Qꞌuipa punlla imata japina cashcapi cushicushunchij
11 Jehová Diosca Satanás o ‘ñaupa rucu culebra’ ama llaquichishpa catichunca, “huarmipaj huahua huahuapurami” tucuchinga nircami. Chashnami Diosca tucuicunaman ‘shuyana yuyaillata’ curca (Gén. 3:15; Apo. 12:9). Jesucristomi puntaca ‘huarmipaj huahua huahuapura’ carca (Gál. 3:16). Pai huañushcamanta, causarishcamantami tucuicuna huañuipi, juchapi huatashcamanta cacharichishca cai tucunchij. Huarmipaj huahua huahuapura nishca profecía pajtarinaca ‘Diospaj huahuacunata ricuchina’ profecía pajtarichunmi ayudan. Shinaca ¿ima horastaj ‘Diospaj huahuacunata ricuchinaca’ pajtaringa? ‘Huarmipaj huahua huahuapurapi’ caj ungidocuna jahua pachapi causarishpa Jesucristohuan Satanaspaj millai pachata tucuchina horaspimi chaica pajtaringa (Apo. 2:26, 27). Chaipimi jatun llaquimanta llujshij shujtaj ovejacunatapish quishpichingacuna (Apo. 7:9, 10, 14).
w12 15/3 pág. 23 párr. 12
Qꞌuipa punlla imata japina cashcapi cushicushunchij
12 Huaranga huatacunata Jesucristo mandacujpica “Dios rurashcacuna” o gentecunaca yallitaj sumajtami causangacuna. Chai huaranga huatacunapimi Diospaj huahuacunata o ungidocunata cutin ricuchina tiempo canga. Chaipica ungidocunaca sacerdotecuna shinami, Jesucristohuan pai juchacunamanta huañushcamanta juchatapish, huañuitapish anchuchingacuna. Shinami Dios Reinopica paita cazujcunaca huañuitapish, juchatapish huashaman saquingacuna. Asha ashami Dios rurashcacunaca, “ismunapaj huatashcamantaca cacharichishca canga”. Huaranga huatacunapi Jehová Diosta tucuipi cazushpa, tucuri pruebata mishashpaca, “causanaman rinapaj libropi” paicunapaj shuti quillcashcatami ricungacuna. Shinallataj “Diospaj huahuacunata cacharichishpa jatunyachishcapi” churashcami cangacuna (Apo. 20:7, 8, 11, 12). Caica tucuita yalli alaja shuyaimi can.
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
¿Yuyaringuichu?
¿‘Aichapaj munaita yuyana’, cutin “espiritupajta yuyanaca” imapitaj chꞌican can? (Rom. 8:6)
Aichapaj munaita yuyajca mapa yuyaicunamanta, munaicunamanta mana jarcarishpa cutin cutin chaimanta rimaj, pai munashca shina causajmi can. Cutin espiritupajta yuyajca Diospajta ruranatami munan. Pai shina yuyangapajmi esforzarin. Shinallataj espíritu santo paipaj yuyaicunata pushachunmi saquin. Aichapaj munaita yuyanaca huañuimanmi apan. Cutin espiritupajta yuyanaca sumaj causaiman, huiñai causaimanmi apan (w16.12, págs. 15 a 17).
Romanos 8:26, 27 (NM) Shinallataj Diospaj espiritumi ñucanchij irquiyashca cajpica ayudan. Huaquinpica ñucanchij llaquimanta ima shina Diosta mañanata mana yachanchijchu. Shinapish imata mana rimai tucujpica Diospaj espiritumi ñucanchijta ayudan. 27 Ashtahuanpish shungucuna yuyashcata callarishpa ricuj Diosca, ñucanchij imata nisha nicushcataca espíritu santohuanmi yachai tucun. Espíritu santomi agllashca cajcunataca Dios munashca shina ayudan.
w09 15/11 pág. 7 párr. 20
Cambaj mañaicunaca can ima shina cajtami ricuchin
20 Huaquinpi ñucanchijlla mañacushpaca imata mañanata mana yachashcanchijchu. Pabloca: “Huaquinpica ñucanchij llaquimanta ima shina Diosta mañanata mana yachanchijchu. Shinapish imata mana rimai tucujpica Diospaj espiritumi ñucanchijta ayudan. Ashtahuanpish shungucuna yuyashcata callarishpa ricuj Diosca, ñucanchij imata nisha nicushcataca espíritu santohuanmi yachai tucun” nircami (Rom. 8:26, 27). Bibliapimi Jehová Diosca achca mañaicunata quillcachishca. Diosllataj paicunaman yuyaita cushpa quillcachishcamantami chai shimicuna imata nisha nishcata alli intindin. Ñucanchijtapish allimi rijsin. Paica Bibliapi tiyaj shimicunata nishpa mañajpica ñucanchij mañashcata layami uyan, chasquin, pajtachinpish. Shinallataj Jehová Diospaj espíritu santo ñucanchijta ayudajpimi, ñucanchij mañaicunata contestan. Shinaca Diospaj Shimita ashtahuan alli yachashpaca Diosta mañacushpa imata mañana cashcatami yachashun.
Bibliata rezashunchij
25 DE FEBRERO A 3 DE MARZO
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | ROMANOS 9-11
“Olivo yuramanta chꞌimbapurai”
w11 15/5 pág. 23 párr. 13
Diosca yallitaj yachajmari
13 Apóstol Pabloca Abrahampaj huahuacunataca plantashca olivo yurapaj ramacunahuanmi chꞌimbapurarca (Rom. 11:21). Cai yuraca Jehová Dios Abrahamhuan ari ninacushcata pajtachishcatami ricuchin. Chai yurapaj sapica santo o limpiomi can. Chaica Jehová Diostami representan. Paimi Israel espiritualmanca causaita cucun (Isa. 10:20; Rom. 11:16). Troncoca Jesusmi can. Abrahampaj huahua huahuacunamanta shamujcunamantaca paimi ashtahuan importante can. Ramacunaca Abrahampaj huahua huahuacunamanta shamuj tucui 144 mil ungidocunami can.
w11 15/5 pág. 24 párr. 15
Diosca yallitaj yachajmari
15 ¿Jehová Diosca paipaj munaita pajtachingapajca imatataj rurarca? Apóstol Pabloca, alli olivos yurapi pꞌitishca ramacunapaj randimi sacha olivos ramacunata churashca nircami (Romanos 11:17, 18-ta liyipai). Cai versocunapi nishca shinaca shujtaj llajtamanta mana judío ungidocuna, Roma llajtapi causaj ungidocunapish, sacha olivo yuramanta apamushpa alli olivo yurapi churashca shinami carcacuna. Chashnami Abrahampaj huahua huahuacunapura tucurcacuna. Paicunaca callaripi Abrahamman Dios ari nishcapi o chai pacto ucupi mana cai tucurcacunachu. Sacha olivo shinami carcacuna. Chashna cajpipish Jehová Diosmi judíos espirituales tucuchun chai oportunidadta curca (Rom. 2:28, 29).
w11 15/5 pág. 25 párr. 19
Diosca yallitaj yachajmari
19 ‘Diospaj israelcunamantaca’ Jehová Dios munashca shinami tucuipi sumajta pajtaricun (Gál. 6:16). Apóstol Pablopish, “tucui israelcunatami quishpichishca canga” nircami (Rom. 11:26). Jehová agllashca punlla chayamujpica ‘tucui israelcuna’ o 144 mil ungidocunami jahua pachapica rey shina, sacerdote shina mandai callaringacuna. ¡Diospaj munai pajtarichunca ni ima mana jarcai tucunchu!
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
w13 15/6 pág. 25 párr. 5
Ñucanchijta Jehová yachachichun saquishunchij
5 Allpamanta vasota ruraj shina Ruraj Jehová Diosca shuj personata pai alli rurasha o yachachisha nijpi chai persona mana munajpica ¿paica obliganchu? Por ejemplo, allpamanta vasota ruraj runa shuj sumaj vasota rurasha nijpi allpa mana rurarisha nijpica shujtaj laya vasotachari ruran. Mana cashpaca chai allpa masaca shitangapajmi tucun. Caica allpamanta vasota ruraj mana alli trabajajpimi chashna tucun. Pero ñucanchijta Ruraj Jehová Dioshuanca nunca mana chashna tucunchu, paica cashcata ruraj Diosmi can (Deut. 32:4). Shuj personata Jehová alli rurasha o yachachisha nijpi mana saquijpica paipajllatajmi culpa can. Yaya Diosca pai yachachichun munajcunataca ayudanmi, mana munajcunataca mana obliganchu. Jehová yachachichun saquijcunaca allpamanta vasota rurashca shinami allipaj rurashca cangacuna. Por ejemplo ungidocunaca Dios ‘llaquingapaj rurashca vasocuna’ shinami can. Chashnami paicunaca allipaj rurashca vasocuna tucurcacuna. Pero Diospaj contra cajcunaca, Dios ‘pꞌiñarishpa chingachingapaj rurashca vasocuna’ shinami cancuna (Rom. 9:19-23).
it-1 pág. 456 párr. 4
Celo
Tucui devocionhuan shinapish pandata rurashpa. Huaquinpica tucui shunguhuantajmi imatapish rurai o yuyai tucunchij. Allita ruracuni yuyashpapish pandatami ruracui tucunchij. Chashnami Diospaj ñaupajpica mana alli ricuri tucunchij. Punta siglopi causaj achca judiocunaca chashnami tucurcacuna. Paicunaca Moisespaj Leyta tucui devocionhuan pajtachishpami quishpirinata shuyacurcacuna. Pero apóstol Pabloca paicunapaj tucui shunguhuan rurashcacunaca Diosmanta alli yachaihuan mana cashcamantami panda nircami. Shinaca juchacunamanta Diospaj perdontaca mana chasquircacunachu. Paicunaca pandata ruracushcata saquishpami Jesuspaj sacrificiopi feta churashpa Diospajman tigrana carcacuna. Chashnami paicunaca Dios justificashca cai tucurcacuna. Shinallataj Moisesman cushca Leycuna condenashca canamantapish cacharishca cai tucurcacuna (Ro 10:1-10). Saulo de Tarso runahuanmi chashna tucurca. Paica judiocunapaj religionpi yachachishcataca tucui devocionhuantajmi pajtachij carca. Chaimantami Leyta pajtachichuntaj nishpa “tandanacushca crijcunata catirashpa llaquichij” carca. Chashnami paica, ‘Mandashcapi nishca shinataj cashcata ruraj, pi mana juchachipaj carca’ (Gál 1:13, 14; Flp 3:6). Shinapish judiocunapaj yachachishcacunata tucui devocionhuan pai pajtachishcaca pandami carca. Chashna cajpipish pai alli shungu cajpimi Yaya Diosca Jesucristomanta cꞌuyaita ricuchirca. Shinallataj paita alli adorajcunapurapi cachunmi Pablotaca ayudarca (1Ti 1:12, 13).
Bibliata rezashunchij