INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • mwbr20 mayo págs. 1-8
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
  • Subtitulocuna
  • 4-10 DE MAYO
  • 11-17 DE MAYO
  • 18-24 DE MAYO
  • 25-31 DE MAYO
Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
mwbr20 mayo págs. 1-8

Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

4-10 DE MAYO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 36, 37

“Josepaj huauquicunaca Josetami envidiajcuna carca”

w14 1/8 pág. 12 párrs. 4, 5

“Ñuca muscushcata uyapaichij”

Bibliapica: ‘Josepaj huauquicunaca paicunapaj yaya paicunata yallica Joseta cꞌuyajta ricushpami, yallitaj pꞌiñashpa Josehuanca mana rimasha nijcunallapish carca’ ninmi (Génesis 37:4). Paicunapaj yaya chashna rurajpipish pꞌiñarina yuyaitami jarcarina carcacuna (Proverbios 14:30; 27:4). Huaquinpica ¿canta alli ninapaj randica shujtajtaraj alli nijpica envidiata sintishcanguichu? Yuyarishun Josepaj huauquicunaca envidiapimi urmarcacuna. Qꞌuipata arrepintirinacushpapish envidiata sintishcamantami mana allita rurarcacuna. Shinaca Diosta sirvijcunaca Bibliapi nishca shinami cushicujcunahuan cushicuna canchij (Romanos 12:15).

Joseca paipaj huauquicuna paita pꞌiñajtami cuentata cushcanga. ¿Paipaj huauquicunahuan cashpaca paipaj yaya cushca murujlla churanata llujshichishcachu canga? Tal vez llujshichisha nircachari. Pero Jacobca achcata cꞌuyashcamanta, alli nishcamantami Josemanca chai churanata curca. Josepish paipaj yaya cꞌuyashpa catichunmi chai churanataca mana llujchij carca. ¿Caimantaca imatataj yachanchij? Jehová Diosca siempremi allita ruran. Chaimantami maipica huaquin sirvijcunataca ashtahuan bendician. Shinallataj Jehová Diosca paita sirvijcuna huainayanamanta, mapa ruraicunamanta caruyachunmi munan. Joseca paipaj yaya cushca churanataca churashpami catirca. Ñucanchijpish chashnallatajmi Dios cushca yachachishcacunataca cazushpa catina canchij. Chashna allita rurajta ricushpami huaquin gentecunaca envidiancuna o pꞌiñancuna (1 Pedro 4:4). Pero gentecunapaj ñaupajpi alli ricuringapajllaca Diosta sirvinataca manataj saquinachu canchij (Lucas 11:33).

w14 1/8 pág. 13 párrs. 2-4

“Ñuca muscushcata uyapaichij”

Josemanca Jehová Diosmi ishqui muscuita muscuchirca. Chai muscuicunaca shamuj punllacunapi ima tucunata ricuchingapajmi carca. Diosca José pai imata muscushcata huillachunmi munarca. Achca huatacuna qꞌuipaca Jehová Diosca Israel llajtaman paipaj munaimanta, advertenciacunata huillachunmi huaquin profetacunata agllarca. Josepish chai profetacuna shinallatajmi huillarca.

Joseca respetohuanmi paipaj huauquicunataca: “Uyaichij, cunanca ñuca imata muscushcatami parlagrini” nirca. José ima muscushcata parlajpica paipaj huauquicunaca: “¿Shinashpaca canchu jatun mandaj tucusha ningui? ¿Canchu ñucanchijta mandasha yuyangui?” nishpami ashtahuan pꞌiñarcacuna. Chai qꞌuipapish Joseca shujtaj muscuitami paipaj huauquicunaman, paipaj yayamanpish huillarca. Chaimi paipaj yayaca Josetaca: “¿Imatataj muscushcanguichu imamí? Ñucapish, cambaj mamapish, cambaj huauquicunapish cambaj ñaupajpi cungurichunchu ningui nishpami sinchita rimarca”. Chashna nishpapish paipaj yayaca, chai muscuica imatashi nisha nin nishpami yuyacurcalla. ¿Jehová Dioschu cai muscuitaca muscuchishcanga? nishpami yuyacushcanga (Génesis 37:6, 8, 10, 11).

Achca profetacunata mana chasquishca shinallatajmi Josetapish mana chasquircacuna. Jehová Dios mandashca mensajeta huillashcamantami paicunataca pꞌiñashpa llaquichircacuna. Tucui profetacunamanta yalli Diospaj nishcacunata huillajca Jesusmi carca. Chaimantami Jesusca paipaj catijcunamanca: “Ima shinami ñucatapish llaquichina yuyailla llaquichirca chashnallatajmi cancunatapish llaquichingacuna” nirca (Juan 15:20). Shinaca mashna huatacunata charishpapish joven José shinami feta ricuchinata, mana manchaj canatapish yachai tucunchij.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-1 pág. 735, párr. 8

Edom

(“Puca” nisha ninmi), EDOMITAS.

Esaú runaca paihuan ishqui huacharij huauqui Jacobmanmi punta churi cana privilegiota cꞌaturca. Paica lentejata yanushca sumaj puca micuipimi cꞌaturca. Chaimantami Esautaca Edomta shutichircacuna (Génesis 36:1; 25:30-34). Shinallataj Esaú huacharishpaca tucui cuerpomi puca millmayuj huacharirca (Génesis 25:25). Qꞌuipa punllacunapi paipaj huahua huahuacuna causacuj pushtucunapipish huaquin partecunapica allpapish, rumicunapish pucami carca.

it-1 pág. 618 párrs. 1, 2

Cuidana

Ñaupaca shuj runa, cai corralpi caj aminalcunata cuidasha ninimi nishpaca autoridadcunapaj ñaupajpimi paica cuidaj tucurca. Chashnami paica animalcunaman caranata, pi ama shuhuachun cuidana cashcatapish chai animalcunapaj dueñomanca ari nij carca. Shinallataj pai cuidacushca animalcunata shuhuajpica michijca paganami carca. Pero mana tucuipichu cuidai pudirca. Por ejemplo, ima millai animal pai cuidacushca animalcunata llaquichijpica leypi mandashca shina paica ima culpata mana charinachu carca. Shinapish cuidajca dueñomanmi ima pruebatapish ricuchina carca. Por ejemplo jatun animal mirga mirgata rurashpa micushca animaltami ricuchina carca. Chai pruebata alli ricushpami dueñoca cuidajtaca mana culpana carca.

Shinallataj huasi, allpa o imatapish cuidachun maijan runaman confiajpica paimi chaicunamanta responsable carca. Hasta familia ucupipishmi chaica tiyarca. Por ejemplo, familia ucupi punta churica paipaj qꞌuipa huauquicunata, panicunata cuidana responsabilidadtami charirca. Chaimantami Jacobpaj churicuna Joseta huañuchishun nijpica punta churi Rubenca: “‘Ama huañuchishunchijchu. Ama yahuarta jichashunchijchu. Paipica ama maquita churaichijchu nirca’. Paicunapaj maquimanta chashna quishpichishpa yayapajman tigrachishpa cachangapajmi chashna nirca”. Qꞌuipata Rubenca, Joseta ña mana japishpaca yallitaj sustarishcamantami, “paipaj churanata lliquirca. Paipaj huauquicunataca: ‘Joseca manamari ricurinchu. Ñucaca ¿maimantaj rishari?’” nirca (Génesis 37:18-30). Shinaca paipaj huauqui Joseta mana cuidashcamantaca Rubenmi culpable cana carca. Chaimi Rubenta ama culpachun nishpa paipaj huauquicunaca shuj chivota cungata pꞌitishpa, Josepaj churanataca chai yahuarhuan llihuircacuna. Qꞌuipaca Jacobmanca Josepaj yahuaryashca lliqui churanatami ricuchircacuna. Chashnami Jacobca shuj sacha animalmi Josetaca huañuchishca nishpa yuyarca. Chaimi yaya Jacobca paipaj churipaj churana cashcata rijsishpa Rubentaca mana culparca (Génesis 37:31-33).

11-17 DE MAYO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 38, 39

“Jehová Diosca Josetaca mana saquircachu”

w14 1/11 pág. 12 párrs. 4, 5

Mana allitaca manataj rurarcachu

Bibliapica: “Josetaca Egiptomanmi pusharcacuna. Chaimi faraonta cuidaj soldadocunata mandaj Potifar runaca Joseta randishpa rij ismaelitacunaman randirca” ninmi (Génesis 39:1). Shinaca ishqui cutin cꞌatushca cashcamantami Joseca mana valij shina sintirishcanga. Yanga ura janaj cꞌatunalla cashcata shinami tratarcacuna. Cunanca Potifar runa paipaj dueño cashcamantami paihuan rina carca. Shinaca chai Egipto llajtapi tiyaj jatun tiendacunayuj callecunatami Potifar runata catishpa rirca.

Potifarpaj huasiman chayajpica mana Josepaj huasi shinachu carca. Joseca paipaj familiahuanmi carpacunapi causajcuna carca. Shinallataj mana shuj ladollapi causajcunachu carca. Cutin Potifarpaj huasica Egiptopi tiyaj ricocunapaj huasicuna shinallatajmi sumaj colorcunahuan pintashca, jatun, alaja huasi carca. Ñaupa Egiptopi ima laya causajcunata investigaj runacunaca, ‘ñaupa egipciocunaca pꞌangasapa yuracunayuj sumaj jardincunatami charijcuna cashca. Chaipica yacu tanque cꞌuchucunapipish papiros, flores de loto nishca y shujtaj plantacunatami churajcuna cashca’ ninmi. Shinallataj huaquin huasicunaca jatun jardín chaupipimi tiyaj cashca ninmi. Chai huasicunaca frescujlla huairata chasquingapaj terrazacunayuj, jatun ventanacunayuj, achca cuartocunayuj, micuna ucupish jatun, sirvientecuna causana ucucunapishmi tiyashca ninmi.

w14 1/11 págs. 14, 15

Mana allitaca mana rurarcachu

Arqueólogos nishca runacunaca ñaupa egipciocunapaj carcelcuna ima shina cashcatami ashata yachaj chayashcacuna. Por ejemplo, chaipi carcelcunaca muyujta jatun pircacunahuan pircashcata, allpa ucupipish prezuna ucucuna tiyashcatami ricushcacuna. Chai ucucunamanta parlashpami Joseca jutcumi nishpa shutichirca. Chashnami Joseca amsa, llaquilla o mancharina pushtupi preso cashcata intindinchij (Génesis 40:15). Ashtahuancarin Salmos libropica: “Paipaj chaquipica grillocunata churachishpa, fierrohuan cungapi churachishpami llaquichirca” ninmi (Salmo 105:17, 18, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo). Maipica egipciocunaca prezucunataca rigracunata huashaman churashpami codocunata shuj cadenahuan tandachishpa huatajcuna carca. Cutin shujtajcunataca cungapimi grillocunata churajcuna carca. Shinaca joven Joseca ima culpata mana charishpapish achcatami sufrishcanga.

Joseca mana asha punllacunallata carcelpi carcachu. Bibliapica chai manchanana cárcel ucupica achca huatacunatami pasarca ninmi. Shinallataj Joseca chai carcelpi ima punllacama cana cashcataca mana yacharcachu. Paipajca punllacunaca quillacuna shinami cashcanga, quillacunapish huatacuna shinami ricurishcanga. Shinaca ¿José chashna llaquipi cashpa mana yallitaj sustaringapajca imatashi rurarca?

Bibliapica: ‘Pai prezupi cajpipish Mandaj Diosca Josehuanmi carca’ ninmi. Shinaca Jehová Diosca paita cazuj Josetaca mana saquishpa cꞌuyaihuanmi cuidarca (Génesis 39:21). Jehová Dios paita sirvijcunaman cꞌuyaita ricuchichunca ni ima cárcel, ni shujtaj imacunapish mana jarcai tucunchu (Romanos 8:38, 39). Chaimantami Joseca paita llaquij Yayaman shunguta pascashpa tucuita huillarca. José chashna huillajpica Jehová Diosca Josemanca cushilla canata, tranquilo cana yuyaitami cushcanga (2 Corintios 1:3, 4; Filipenses 4:6, 7). Shinallataj Jehová Diosca Joseta llaquishpami carcelpi mandajpaj ñaupajpi alli ricurichun ayudarca.

w14 1/11 pág. 15 párr. 2

Mana allitaca mana rurarcachu

Bibliapica: ‘Pai prezupi cajpipish Mandaj Diosca Josehuanmi carca’ ninmi. Shinaca Jehová Diosca paita cazuj Josetaca mana saquishpa cꞌuyaihuanmi cuidarca (Génesis 39:21). Jehová Dios paita sirvijcunaman cꞌuyaita ricuchichunca ni ima cárcel, ni shujtaj imacunapish mana jarcai tucunchu (Romanos 8:38, 39). Chaimantami Joseca paita llaquij Yayaman shunguta pascashpa tucuita huillarca. José chashna huillajpica Jehová Diosca Josemanca cushilla canata, tranquilo cana yuyaitami cushcanga (2 Corintios 1:3, 4; Filipenses 4:6, 7). Shinallataj Jehová Diosca Joseta llaquishpami carcelpi mandajpaj ñaupajpi alli ricurichun ayudarca.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-2 pág. 550

Onán

(Onán shutica, “mirachi tucuj; fuerzayuj” nisha ninmi).

Onán runaca Judapaj segundo churimi carca. Onanpaj mamaca Canaán llajtamanta Súa shuti runapaj ushushimi carca (Génesis 38:2-4; 1 Crónicas 2:3). Paipaj punta huauqui Er millai runa cajpimi Jehová Diosca paipaj causaita quichurca. Onanpaj huauqui Er huahuacuna illaj huañushcamantami, Judaca Onantaca paipaj huañuj huauquipaj huarmi Tamarhuan cazarachun mandarca. Onán runa Tamarhuan huahuacunata charijpica chai huahuaca Erpaj punta churi shinami canman carca, mana Onanpaj quiquin churi shinachu cana carca. Chashnami Erpaj punta churica herenciata japina derechota charirca. Pero chai huahua mana huacharijpica, chai punta churi japina herenciataca Onanmi japina carca. Chaimantami Onanca Tamarhuan chayarishpaca paipaj charishcamanta espermatozoides nishca llujshijpica allpapi shutuchirca. Chaitaca Onanca mana paipaj charishcata japirishpa o cꞌacurishpalla rurarcachu. Bibliapica, ‘paipaj huañuj huauquipaj huarmihuan chayarishpami’ pambapi shutuchirca ninmi. Chaica Onán paipaj huarmihuan chayaricushpa manaraj tucui chayarishpa anchuchishcatami nin. Shinaca Onanca paitajmi Tamarpi huahua ama tiyarichun nishpa chashna ruraj carca. Ashtahuancarin paipaj yaya mandashcata mana cazushcamanta, charinallapi yuyashcamanta, Dios churashca matrimoniota mana respetashpa juchata rurashcamantami Jehová Diosca huahuacuna illajta paitapish causaita quichurca (Génesis 38:6-10; 46:12; Números 26:19).

w04 15/1 pág. 30 párrs. 5, 6

Caitami Tapushcacuna

Judaca paipaj nuera Tamarmanca, ‘ñuca churi Selataca canhuanmi cazarachisha’ nishpami promitirca. Pero paipaj churi Sela ña cazarangapaj tucujpipish Tamarhuan mana cazarachishcamantami mana allita rurarca. Ashtahuancarin Diospaj munaica cazarashcacunapurallami chayarina ninmi. Pero Judaca huainayashpa causaj huarmimi yuyashpami chai huarmipi chayarirca (Génesis 2:24). Shinapish mana shuj huainayashpa causaj huarmichu carca, paipaj nuera Tamarmi carca. Chashnami Selata paipaj huañuj huauquipaj huarmihuan mana cazarachishpapish Judaca, mana cuentata cushpapish, Tamarhuan huahuacunata charirca.

Tamar huarmica mana huainayaj huarmichu carca. Paipaj ishqui huacharij huahuacunataca huainayashcamanta huacharishca huahuacunami nishpaca mana ninchu. Por ejemplo, Belén llajtamanta Boaz runaca paipaj huañuj familiapaj huarmi Ruthuanmi cazararca. Chaimi Belenpi caj ancianocunaca: “Judapaj huarmi Tamarpaj churi Faresta (Pérez) achca huahuacunayujta rurashca shinallataj canmanpish Mandaj Dios cujpica, Ruthuanca achca huahuacunayuj tucushca alli canguiman” nircacuna (Rut 4:12). Shinallataj Jesucristopaj ñaupa yayacunapaj shuticunapica Pérez shutimi ricurin (Mateo 1:1-3; Lucas 3:23-33).

18-24 DE MAYO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 40, 41

“Jehová Diosmi Josetaca prezumanta llujchirca”

w15 1/2 pág. 14 párrs. 4, 5

“Muscuicuna imata nisha nishcataca Taita Diosllamari yachan”

Faraonpaj copata pasachijcunata mandaj runa Joseta cungarijpipish Jehová Diosca mana nunca cungarircachu. Shuj tutaca Jehová Diosca faraontaca ishqui muscuicunatami muscuchirca. Puntaca Nilo shuti yacu cꞌuchumanta sumaj ricunanqui huirayashca canchis vacacuna llujshijtami muscurca. Shinallataj pꞌiñanana yallitaj irqui canchis vacacuna llujshijtapishmi muscurca. Chai yallitaj irqui canchis vacacunaca, huirayashca canchis vacacunata millpujtami faraonca muscurca. Catij muscuipica canchis grano junda caspa racu sumaj trigocunataca, caishuj rupaj huaira japishcamanta fichuyashca canchis caspa trigocuna millpujtami muscurca. Cayandij punllaca faraonca chaita muscushcamantami mancharishca carca. Chaimantami paipaj yumbucunata, jatun yachajcunata tucuicunata cayachirca. Pero paipaj muscuicuna imata nisha nishcataca ni pi mana ni tucurcacunachu (Génesis 41:1-8). ¿Muscuicunata uyashpaca mancharishpachu upalla saquirircacuna? Mana cashpaca ¿yanga shimicunallatachu nircacuna? Mana yachanchijchu. Pero paicuna faraonpaj muscuicuna imata nisha nishcata mana huillai tucujpimi faraonca ashtahuan sustarido carca.

Chaimi faraonpaj copacunata pasachijcunata mandajca joven Joseta yuyarirca. Chaimantami ishqui huatacuna huashaman ima tucushcata faraonman huillarca. Paica, ‘carcelpi cashpaca ñucapish, tandata rurajcunata mandajpish imata muscushcatami huillarcanchij, chaipi prezu caj shuj jovenmi cada quiquin muscushcata chai imata nisha nishcata cada quiquinman huillarca y pai nishca shinallatajmi tucurca’ nishpami faraonman parlarca. Chaimi faraonca Joseta utca cayachun cacharca (Génesis 41:9-13).

w15 1/2 pág. 14 párr. 7

“Muscuicuna imata nisha nishcataca Taita Diosllamari”

Jehová Diosca paita shungumanta cazuj, humilde gentecunatami cꞌuyan, ayudan. Chaimantami joven Joseca faraonpaj muscuicuna imata nisha nishcata yachai tucurca. Pero yumbocuna, Egiptopi causaj yachajcunaca chaitaca mana yachai tucurcacunachu. Shinaca faraonmanca Joseca: ‘Can ishqui cutin muscushcaca chaillatatajmi nisha nin’ nircami. Pero ¿imamantataj ishqui cutin chaillatataj muscurca? Joseca: “Can faraón ishqui cutin muscushcaca Taita Dios ruranataj cashcata ña ruragrishcatami ricuchin” nircami. Huirayashca canchis vacacunapish y alli sumaj trigohuan junda caspacunapish, Egipto llajtapi canchis huatacunata yallitaj achca alli granocuna pꞌucunatami ricuchin nircami. Cutin pꞌiñanana yallitaj irqui canchis vacacunapish y rupaj huaira japishcamanta fichuyashca canchis caspa trigopish, canchis huatacunata jatun yaricai tiyanatami ricuchin nircami. Chai yaricaica yallitaj jatun llaqui cashcamantami Egiptopi ñaupaman alli granocuna pꞌucuj cashcataca pi mana yuyaringacuna nirca (Génesis 41:25-32).

w15 1/2 pág. 15 párr. 2

“Muscuicuna imata nisha nishcataca Taita Diosllamari”

Faraonca pai nishcata pajtachisha nishpami ashtahuan alli lino sumaj churanata Josemanca churachirca. Shinallataj paipaj maquimanta sortijasta llujshichishpami Josepaj maquipi churachirca. Cungapipish curimanta rurashca cadenatami churachirca. Ashtahuanpish faraonca jatun yaricai shamushpa ama llaquichichunca Josemanca mandajcuna tiyarishpa purina carrota cushpami, tucui Egipto llajtapi viajachun autoridadta curca (Génesis 41:42-44). Shinaca Joseca prezu cashca cashpapish chai punllallatajmi mandaj tucurca. Faraonllami jatun mandaj cashcamanta Joseta yalli jatun carca. Chashnami Joseca Jehová Diospi siempre confiashpaca allita rurashcata cuentata curca. Yayitu Diosca Joseca ima culpata mana charishpapish achca huatacunata sufrishcatami ricurca. Chaimantami José mana yuyashcapi, alli horaspi Jehová Diosca pai munashca shina paita quishpichirca. Shinallataj qꞌuipa huatacunata paipaj Israel llajtata cuidangapajpishmi Joseta quishpichirca. Qꞌuipami chai temamanta yachashun.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w15 1/11 pág. 9 párrs. 1-3

¿Caitaca yacharcanguichu?

¿Joseca imamantataj faraonpaj ñaupajpi cangapajca umata, barbasta, tucuita rasparirca?

Génesis libropica Egipto llajtata mandaj faraonca pai muscushca ima cashcata huillachunmi shuj prezu caj joventa utca cayamuchun cacharca ninmi. Chai jovenca hebreocunapuramanta Josemi carca. Paica achca huatacunatami prezu carca. Aunque faraón Joseta utcami ricusha nini nijpipish, Joseca barbasta tucui rasparishca qꞌuipami faraonpajman rirca (Génesis 39:20-23; 41:1, 14). Shinaca Génesis librota escribijca egipciocunapaj costumbrecunata alli rijsishcamantami Joseca barbasta tucuimi rasparirca nin.

Ñaupaca huaquin llajtacunapi, hebreo gentecunapish paicunapaj barbas huiñachunmi saquijcunalla carca. Pero shuj libropica: “Egipto llajta gentecunallami barbastaca tucui rasparinata munajcuna carca” ninmi (Comentario exegético y explicativo de la Biblia).

¿Barbasllatachu rasparina carcacuna? Shuj revistapica: “Egipciocunapaj huaquin costumbrecunaca shuj runaca manaraj faraonpajman yaicushpami temploman yaicuj shina alli allichirina cashcanga” ninmi (Biblical Archaeology Review). Shinaca Joseca paipaj umata, barbasta, libre cuerpotami rasparishcanga.

w09 15/11 pág. 28 párr. 14

Diosta sirvijcunaca shujtajcunata respetanami canchij

14 Ñaupa Diosta sirvij yaya mamacunaca paipaj huahuacuna shujtajcunata respetachunca huasillapitajmi yachachijcuna carca. Por ejemplo Abrahampish, Isaacpish paicunapura cꞌuyaihuan, respetohuan tratashcatami Génesis 22:7-pica parlan. Josetapish shinallatajmi paipaj yaya mamaca alli yachachishpa huiñachircacuna. Chaimantami carcelpi cashpapish Joseca shujtaj prezucunataca respetohuan tratarca (Génesis 40:8, 14). Ashtahuancarin faraonpaj ñaupajpi cashpaca allimi comportarirca. Shinaca autoridadta charij gentecunatapishmi Joseca respetohuan tratanata yacharca (Génesis 41:16, 33, 34).

25-31 DE MAYO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 42, 43

“Joseca jarcarinatami yacharca”

w15 1/5 pág. 13 párr. 5

“¿Diospish mana llaquichishcataca, maitataj ñucacarin llaquichishari?”

Joseca ricushcahuanmi paipaj huauquicuna cashcata rijsirca. Paicuna paipaj ñaupajpi cungurijpica pai joven cajpi Jehová imata muscuchishcatami yuyarirca. Bibliapica: “Chaimi Joseca paipaj huauquicunamanta ñaupaman pai muscushcata yuyarirca” ninmi. Chai muscuicunapica cunan cunguricuj shinami paipaj ñaupajpi cunguricujta muscurca (Génesis 37:2, 5-9; 42:7, 9). ¿Joseca imatataj rurarca? ¿Callpashpachu ugllaringapaj rirca o llaquichinapichu yuyarirca?

w15 1/5 pág. 14 párr. 1

“¿Diospish mana llaquichishcataca, maitataj ñucacarin llaquichishari?”

Ñucanchijca Josepaj llaquicuna shinataca manachari charishun. Pero familiacunapi pꞌiñanacuicuna, separarinacuicunami tiyan. Chashna llaquicuna tiyajpica ima shina sintirishcamantachari ñucanchij munashcata o yuyashcata rurai callarishun. Chaita ruranapaj randica Josepaj ejemplota catishpami, Jehová Dios munashca shina chai problemata allichina canchij (Proverbios 14:12). Shinaca ñucanchij familiacunahuan alli apanacungapajmi esforzarina canchij. Pero Jehová Dioshuan, paipaj Churi Jesushuan alli amigo cangapajmi ashtahuan esforzarina canchij (Mateo 10:37).

w15 1/5 pág. 14 párr. 2

“¿Diospish mana llaquichishcataca, maitataj ñucacarin llaquichishari?”

Joseca paipaj huauquicuna cambiashcata o mana cambiashcata yachangapajmi shuj pruebata churarca. Puntapica chai llajtata llaquichingapaj ricunaman shamushcatami juchachirca. Shinallataj shujtajta traducichishpami sinchi shimicunata nirca. Chai mana cierto cashcata intindichingapajmi paipaj huauquicunaca: “Ñucanchijca shuj yayapajlla huahuacuna, chunga ishqui huauquindijcunami canchij. Canaanpimi causanchij. Tucui ñucanchijpaj qꞌuipa huauquica ñucanchij yayahuanmi saquirirca” nircacuna. Paipaj dueño huauqui causacushcata yachashpaca Joseca achcatami cushicushcanga. Chaita yachashpami Joseca paipaj huauquicunataca: “Cancuna nishca chashnataj cashcataca caita rurashpami yachasha: ‘Tucui cancunapaj qꞌuipa huauqui shamungacama, caimantaca manataj llujshinguichijchu’” nircami. Asha punllacuna qꞌuipami shuj huauquita prezu saquichishpa caishujcunataca paicunapaj familiacunapajman rishpa paicunapaj último huauquita pushamugrichun cacharca (Génesis 42:9-20).

it-2 pág. 125 párr. 1

José

Chai llaquipi cashpami Josepaj huauquicunaca, ‘ñucanchij huauquita esclavo cachun cꞌatushpa cachashcamantami tucui cai llaquicunaca ñucanchij jahuaman shamushca’ nircacuna. Chaitaca paicuna manaraj yachaj chayashca paicunapaj huauqui Josepaj ñaupajpimi ninacurcacuna. José chaita uyashpaca paipaj huauquicuna arrepintirishca cashcatami cuentata curca. Chaimi shungu ucucama llaquirishpa huacangapaj chꞌicanyarca. Qꞌuipata paicunapajman tigrashpaca caishujcuna paipaj último huauquita pushamungacamami Simeonta prezu japichun mandarca (Génesis 42:21-24).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-2 pág. 873 párr. 5

Rubén

Rubenca alli shungu runami carca. Chaimantami paipaj huauquicuna Joseta huañuchisha nijpica: “Ama huañuchishunchijchu. Ashtahuanpish cai shitashca pambapi caj chaquishca jutcullapi shitashunchij” nirca. Paicunapaj maquimanta chashna quishpichishpa yayapajman tigrachishpa cachangapajmi chashna nirca (Génesis 37:18-30). 20 yalli huatacuna qꞌuipaca Rubenpish, paipaj huauquicunapish Egipto llajtapi cajpica, paicunataca chai llajtata llaquichingapaj ricunaman shamushcatami juchachircacuna. Chaimantami paicunaca: “Ñucanchij huauquita llaquichishpaca juchayujtajmi tucushcanchij. Chaimari tucui cai llaquicunaca ñucanchij jahuaman shamushca” nircacuna. Chaipimi Rubenca paicunataca: “Josetaca ama llaquichishunchij nircanimi” nishpa yuyachirca (Génesis 42:9-14, 21, 22). Qꞌuipaca Jacob paipaj churi Benjaminta Egiptoman richun mana saquisha nijpica Rubenca: “Benjamintaca ñucahuan cachahuailla, tigrachimushallami. Ñuca mana tigrachimujpica, ñuca ishqui churicunata huañuchingui” nircami (Génesis 42:37).

w04 15/1 pág. 29 párr. 1

Genesismanta valishca yuyaicuna

43:32. ¿Egipciocunapajca hebreocunahuan micunaca imamantataj millanana carca? Tal vez paicunapaj raza shujtajcunamanta yalli cashcata yuyashcamanta o mana cashpaca hebreocunapaj religionta pꞌiñashcamantami paicunataca pꞌiñajcuna cashcanga. Ashtahuanpish egipciocunapajca ovejacunata michij canaca yallitaj millananami carca (Génesis 46:34). Tal vez Egipto llajtapica ovejacunata michijcunataca mana valichijcunachu cashcanga. O paicunapaj tarpuna allpacunapi michishpa qꞌuihuacunata quichuj cashcamantachari michijcunataca yallitaj pꞌiñajcuna carca.

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai