Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi imalla ruranata ricuchij pꞌanga nishca tandanacuipaj ayudacuna
2-8 DE ABRIL
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | MATEO 26
“¿Pascuamantapish Jesús huañushcata yuyaringapaj tandanacuimantapish imatataj yachai tucunchij?”
nwtsty dibujocuna
Pascua micuna fiesta
Pascua fiestapica cai micunacunami mana illana carca: (1) tullucunata mana pꞌaquishca cusashca oveja aicha, (2) levadura illaj tanda, (3) jayaj verduracunapish (Éx 12:5, 8; Nú 9:11). Misná nishca quillcashcacunapica jayaj verduracuna nishpaca lechuga, achicoria, escarola, berro, diente de león, shujtaj verduracunapishmi cashca canga ninmi. Jayaj verduracunaca israelitacunataca Egiptopi esclavo shina llaquita causashcatami yuyachishcanga. Qꞌuipa punllacunapica Jesusca levadura illaj tandata japishpami, ‘caica ñuca jucha illaj cuerpota ricuchijmi’ nircami (Mt 26:26). Cutin apóstol Pabloca ‘ñucanchij Pascua’ nishpaca Jesustaca shuj ovejahuanmi compararca (1Co 5:7). (4) Jesuspaj punllacunapica chai Pascua fiestapica vinotapishmi ubyajcuna carca. Jesusca paipaj jucha illaj yahuar ñucanchij juchacunamanta jicharina cashcata ricuchichunmi vinota utilizarca (Mt 26:27, 28).
nwtsty Mt 26:26-manta yachangapaj nota
ricuchin: Huaquincunaca cai versota traducishpaca, “caica ñuca cuerpomi” nishpami churashcacuna. Shinapish cai versopica, “caica ñuca cuerpotami ricuchin [o ‘representa’]” nisha ninmi. Apostolcunaca Jesuspaj jucha illaj cuerpotapish, micuna tandatapishmi ricucurcacuna. Chaita ricushpami paicunaca, tandaca mana Jesuspaj cuerpo cashcata intindircacuna. Shinallataj cai versopi tiyaj griego shimitaca Mateo 12:7 versopipishmi nin. Huaquin Bibliacunapipish “ricuchij” nishpami churashca.
Mateo 26:27, 28 (Chimborazo Mushuj Testamento Diospaj Shimi) “Shinallataj vino vasotapish japishpa, Diosta pagui nishpami, cashna nishpa curca: Tucuicuna caita ubyaichij. Caica, achcacunapaj juchacunata anchuchingapaj ari ninacushca mushuj ruranamanta jichana ñuca yahuarta ricuchijmi” nin.
nwtsty Mt 26:28-manta yachangapaj nota
ari ninacushcata ricuchij yahuar: Jesús huañushcallamantami Jehová Dioshuan ungidocunahuan ari ninacushcaca valin (Heb 8:10). Sinaí urcupica israelitacunaca Jehová Dioshuanmi ari ninacurcacuna. Chaipica Moisesca: “Cai yahuarca, Mandaj Dioshuan cancunahuan tucui caicunata ari ninacushcata ricuchijmi” nircami. Jesús Mateo 26:28-pi nishca shimicunallatatajmi nirca (Éx 24:8; Heb 9:19-21). Cꞌari bizicunapaj, cꞌari chivocunapaj yahuarmantami Dioshuan israelitacunahuan ari ninacushcaca valirca. Chashnallataj Jesuspaj yahuarmantami Dioshuan jahua pachapi mandagrijcunahuan, ari ninacushcapish valin. Cai ari ninacushcaca huata 33 Jesús huañushca qꞌuipa, Pentecostés nishca fiestapimi callarirca (Heb 9:14, 15).
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
nwtsty Mt 26:17-manta yachangapaj nota
Levadura illaj tandata micuna fiesta callari punllapimi: Levadura illaj tandata micuna fiestaca, 15 de nisán punlla callarishpaca 7 punllacunapimi tucurij carca. Cutin Pascua fiestataca 14 de nisán punllami rurajcuna carca (sgd, sección 19-ta ricui). Chai ishqui fiestacunaca catinacui punllacunapimi carcacuna. Chaimantami Jesuspaj tiempopica, chai 8 fiesta punllacunata, 14 de nisán punllatapish cuentashpa, huaquinpica “levadura illaj tandata micuna fiestami” nijcuna carca (Lu 22:1). Chaita intindishpaca griego shimipi, “fiesta callari punlla” nishpaca, “fiesta tiyana ñaupa punllatami” chashna churashcacuna. Griego shimipi, “callari” [prótos] shimitaca Juan 1:15, 30-pica “ñaupa” nishpami churashcacuna. Chaipi, “ñucapaj ñaupami tiyashca” nishca shimicunahuanca chaillatatajmi intindichicun. Shinaca griego shimipi nishca shina, judiocuna yuyashca shinaca, apostolcunaca 13 de nisán punllami Jesustaca: “Pascua fiestapi micunapajca ¿maipitaj allichichun ningui?” nishpa tapurcacuna. Chashnami ‘ña tutayamucujpi’ 14 de nisán punlla tucugrijpi chai Pascua fiestataca celebrarcacuna (Mr 14:16, 17).
nwtsty Mt 26:39-manta yachangapaj nota
jayajta ubyana shina llaquita ñucamanta anchuchipai: Bibliapica jayajta ubyana [o ‘copa’] nishpaca Diospaj munaita o Diospaj munaita pajtachichun mingashcatami nisha nin. Jesustaca mandajcunapaj contra tucungapajmi jatarishca, Diostamari cꞌamishca nishpami juchachishpa huañuchigrircacuna. Chashna huañuchijpi Diospaj shutita yangapi churana cashcatami Jesusca yuyarca. Chaimantami ‘jayajta ubyana shina llaquita ñucamanta anchuchipai’ nishpa Diosta mañarca.
Bibliata rezashunchij
9-15 DE ABRIL
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | MATEO 27-28
“Richij, ñuca yachacujcunata ruraichij: ¿imamanta, maipi, ima shina?”
w04 1/7 pág. 8 párr. 4
‘Richij, ñuca yachacujcunata ruraichij’
4 Jesusmi ungidocunataca mandan. Paica 1914 huatamantami Dios churashca Mandanapica mandacun (Colosenses 1:13; Apocalipsis 11:15). Shinallataj jahua pachapica arcángel cashcamantami achca millón angelcunata mandan (1 Tesalonicenses 4:16; 1 Pedro 3:22; Apocalipsis 19:14-16). Paipaj Yayami cai Allpapi tiyaj ‘tucui mandajcunata, poderyujcunata, Diosta pꞌiñajcunata’ tucuchichun poderta cushca (1 Corintios 15:24-26; Efesios 1:20-23). Jesusca, ‘causajcunapajpish huañushcacunapajpish juezmi’ can. Paica huañushcacunata causachingapajmi poderta charin (Hechos 10:42; Juan 5:26-28). Jehová Diosca Jesusmanca poderta cushpami Mandaj cachun churashca. Chaimantami: “Richij, ñuca yachacujcunata ruraichij” nishpa Jesús mingashcataca cushicushpa tucui shunguhuan cazunchij.
nwtsty Mt 28:19-manta yachangapaj notacuna
tucui cai pachata richij: Cai versoca griego shimipica intindichinmi Jesusta catijcuna tucui cai pachata rishpa yachachina cashcata. Caipi “tucui cai pachata richij” nishpaca mana llajtacunamanta nicunchu, cai pachapi causaj tucui gentecunatami chashna nicun. Ashtahuanpish cai versollapitajmi bautizaichij nin. Griego shimipi bautizaichij nishca shimica gentecunamantami parlan mana “cai pacha” llajtacunamanta parlacunchu. Ñaupa tiempopica, Jesús manaraj huillai callarijpica, mana judiocunaca israelitacunahuanmi tandalla Jehová Diosta adorajcuna carca (1Re 8:41-43). Chaimantami, “tucui cai pachata rishpa ñuca yachacujcunata ruraichij” nishpa Jesús mandashcaca mushuj shina ricurirca. Jesusca mana judío shina huacharishca gentecunamanpish huillagrichunmi paipaj discipulocunataca chashna mandarca. Chashnami tucui cai pachata rishpa Diosmanta huillagrina cashcata ricuchirca (Mt 10:1, 5-7; Ap 7:9).
yachacujcunata ruraichij: Griego shimipi matheteúo nishca shimica “paita catijcuna tucuchun yachachinatami” nisha nin. Bautizana shimipish, yachachina shimipish Jesús mandashcata pajtachingapaj imalla rurana cashcatami ricuchin.
nwtsty Mt 28:20-manta yachangapaj nota
yachachinguichij: Griego shimipi “yachachina” nishca shimica yachachicushpa alli intindichina, imamanta chashna cashcata ricuchinatami nisha nin (mwbr18.01 pꞌangapica Mt 3:1; 4:23-manta yachangapaj notacunata ricui). Jesús tucui imalla mandashcatami yachachishpa catina canchij. Chaipajca Jesús yachachishcacunatami yachachina canchij. Yachashcata pajtachichun, Jesuspaj ejemplota catichunmi ayudashpa catina canchij (Jn 13:17; Ef 4:21; 1Pe 2:21).
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
nwtsty Mt 27:51-manta yachangapaj notacuna
Diospaj huasi ucupi: Griego shimipi naós nishpaca templo chaupipi caj jatun huasimantami parlan. Chai ucupimi Santo y Santísimo nishca cuartocuna tiyarca.
linso: Diospaj huasi ucupi Santo y Santísimo nishca cuartocunataca sumaj bordashca linsomi chꞌicanyachicurca. Judiocunapaj costumbrecuna nishca shinaca chai linsoca 18 metros suni, 9 metros ancho, 7 centimetrocuna racumi carca. Chai racu linso ishquipi lliquirishpaca, Jehová Dios paipaj Churita huañuchijcunahuan dimastij colerashcatami ricuchirca. Shinallataj chai ratomantapacha pai agllashcacuna jahua pachaman yaicui pudishcatami ricuchirca (Heb 10:19, 20).
nwtsty Mt 28:7-manta yachangapaj nota
Paica causarishcami nishpa paipaj yachacujcunaman huillagrichij: Chai huarmicunaca Jesús causarishcatami punta yachaj chayarcacuna. Shuj ángel ricurishpaca Jesuspaj yachacujcunaman huillanaman richunmi mandarca (Mt 28:2, 5, 7). Judiocunapaj costumbrecunapica huarmicunaca tribunalcunapi huillangapaj mana ri tucurcacunachu. Pero Diospaj angelca chai huarmicunataca respetohuanmi tratarca. Jesús causarishcata shujtajcunaman huillachun mingashpami paicunataca cushichirca.
Bibliata rezashunchij
16-22 DE ABRIL
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | MARCOS 1-2
“Cambaj juchacunaca perdonashcami”
jy pág. 67 párrs. 3-5
“Cambaj juchacunaca perdonashcami”
Capernaum llajtapi Jesús huillacujpimi, chuscu runacunaca mana cuyuri tucuj ungushca runata Jesús jambichun huandushpa apamurcacuna. Pero chai huasipi gentecuna junda cajpimi Jesuspajman mana chayai tucurcacuna (Marcos 2:4). ¿Llaquillami sintirishcangacuna nachu? Pero paicunaca ima layapish Jesuspajman apashuntaj nishpami, huasi jahuaman llujshishpa, cꞌatata anchuchishpa jutcushpa chai huandushcallapitaj ungushcata uriyachircacuna.
¿Pai huillacushcata pꞌitichijpica Jesusca pꞌiñarircachu? Mana, ashtahuanpish chai runacunapaj feta ricushpami achcata cushicushpa mana cuyurij runataca: “Huahua, cambaj juchacunaca perdonashcami” nirca (Mateo 9:2). ¿Pero Jesusca juchacunata perdonai tucunchu? Escribacuna, fariseocunaca chaita mana crircacunachu. Chaimantami: “¿Ima nishpataj caica chashna ninchu imamí? Caica Taita Diosta pꞌiñashpamari cꞌamicun. Pipish juchacunataca mana perdonai tucunchu, Taita Diosllami perdonai tucun” nishpa yuyacurcacuna (Marcos 2:7).
Paicuna chashna yuyacujta cuentata cushpami Jesusca: “¿Ima nishpataj cancunapaj shungupica millaita yuyacunguichij? ¿Mana cuyurij runataca: “Cambaj juchacunataca perdonashcami” ninachu, mana cashpaca: “Jatari, canta huandumushcata aparishpa rilla” ninachu, imata ninataj ashtahuan jahualla canga?” nircami (Marcos 2:8, 9). Jesusca juchacunamanta paipaj causaita cuna cashcata yachashpami chai runapaj juchacunata perdonai tucurca.
nwtsty Mr 2:9-manta yachangapaj nota
¿imata ninataj ashtahuan jahualla canga?: Chai tiempopica paipaj nishcacuna cierto o mana cierto cashcata ricuchichunca pi mana mañajcunachu cashca. Chaimantami pipish, “ñucapish juchacunata perdonangapaj poderta charinimi” ni tucurca. Pero, ‘Jatari, rilla’ nishpa shuj milagrohuan alliyachishpaca Jesusca juchacunata perdonangapaj poderta charishcatami ricuchirca. Cai ejemplopi ricushca shina, Isaías 33:24 versopipish nishca shinaca ungüicunaca juchamanta tiyashcatami intindinchij.
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
nwtsty Mr 1:11-manta yachangapaj notacuna
Jahua pachamantaca rimashcami uyarirca: Bibliapi Jesuspaj causaimanta parlaj librocunapica Jehová Dios runacunahuan quimsa cutin parlashcatami huillacun. Cai Marcos 1:11-pimi Jehová Diosca punta cutin rimashcata huillacun.
Canmi ñuca Churi cangui: Allpaman manaraj shamushpaca Jesusca jahua pachapica Diospaj Churimi carca (Jn 3:16). Cai Allpapi runa shina huacharishpaca ima shinami Adán runa, jucha illaj cashpa Diospaj churi carca, Jesuspish chashnallatajmi Diospaj churi tucurca (Lu 1:35; 3:38). Jehová Diosca Jesustaca: “Canmi ñuca Churi cangui” nishpaca mana gentecuna yachachunllachu chashna nirca. Ashtahuanpish chashna nishpa, espíritu santotapish cushpaca Jesús espiritualmente cutin huacharishcatami ricuchirca. Shinallataj jahua pachapi Rey, Sumo Sacerdote tucungapaj shuyacushcatami ricuchirca (Jn 3:3-6; 6:51; Lu 1:31-33; Heb 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3 versocunata ricui).
Canpimi cushicuni: O “canmi ñucata cushichingui, canmantaca contentomi cani” nin. Mateo 12:28 versopi cutin Isaías 42:1 versopipish chaillatatajmi nicun. Chaipica Mesías o Cristomantami parlacun. Jehová Diosca paipaj espirituta cushpa, canpimi cushicuni nishpaca paipaj Churi Jesús Mesías cashcatami ricuchirca.
nwtsty Mr 2:28-manta yachangapaj nota
samana [o sábado] punllatapish Mandaj: Cai shimicunata nishpaca Jesusca paillamantatajmi parlacurca (Mt 12:8; Lu 6:5). Chashnami Yayapaj munashcata samana punllapipish rurai tucushcata ricuchirca (Jn 5:19; 10:37, 38-ta ricui). Jesusca achca milagrocunatami samana punllapica rurarca, huaquin ungushcacunatapish jambirca (Lu 13:10-13; Jn 5:5-9; 9:1-14). Chai milagrocunata rurashpami pai mandacushpaca tucui llaquicunata tucuchishpa, samana punllapi shina sumaj causaita cuna cashcata Jesusca ricuchirca (Heb 10:1).
Bibliata rezashunchij
23-29 DE ABRIL
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | MARCOS 3-4
“Samana [o sábado] punllapimi Jesusca shuj runata jambirca”
jy pág. 78 párrs. 1, 2
¿Samana o sábado punllapica imata ruranataj alli canga?
Cutinmi samana punlla carca, Jesusca sinagogamanmi rirca. Chaipimi alli lado maqui paralizashca shuj runa tiyacurca (Lucas 6:6). Samana punllapi chai runata Jesús alliyachijpica juchachingapaj nishpami escribacuna, fariseocunaca chaparacurcacuna. Chaimantami Jesustaca: “¿Samana punllapica alliyachina ninchu? nishpa tapurcacuna” (Mateo 12:10).
Judea religionta pushajcunaca samana punllapica shuj runa huañucujllapi jambina cashcatami crijcuna carca. Chaimantami tullu pꞌaquirishcacunata, lisiadocunata cꞌacushpa jambichunca mana saquijcuna carca. Chashnami paicunaca chai ungushca runapaj llaquicunapi mana preocuparishcata ricuchircacuna. Ashtahuanpish paicunaca Jesusta imapipish juchachingapajmi mashcacurcacuna.
jy pág. 78 párr. 3
¿Samana o sábado punllapica imata ruranataj alli canga?
Bibliapica samana punlla ama trabajachun nishca leymi tiyarca. Pero Judea religionta pushajcunaca chai leyta pajtachichun nishpami gentecunataca yalli yalli mandajcuna carca. Jesusca chaitapish cutin judío runacuna paimanta mana allita yuyacujtapishmi yacharca (Éxodo 20:8-10). Ashtahuanpish paipaj alli ruraicunamantaca mana cunanllachu yangata juchachircacuna. Qꞌuipaca Jesusca chai chaquishca maquiyuj runataca: “Jatari, caicunapaj chaupipi shayari” nishpami shuj milagrota rurarca, chaimi chai runacunaca ashtahuan pꞌiñarircacuna (Marcos 3:3).
nwtsty Mr 3:5-manta yachangapaj nota
pꞌiñarishpa paicunapaj shungu rumi shina cajpi llaquirishpa: Chai runacuna rumi shungu cajta ricushpa Jesús achcata llaquirishcataca Marcos librollapimi parlan (Mt 12:13; Lu 6:10). Marcosmanca tal vez Pedromi huillashca canga, paipish shungumanta llaquirij runami carca (Marcosmanta yachashun videota ricupai).
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
nwtsty Mr 3:29-manta yachangapaj notacuna
jucha illaj espirituta pꞌiñashpa cꞌamina: Pꞌiñashpa cꞌaminaca yangamanta llullacunata nishpa juchachishpa Diostapish, paipaj cashcacunatapish, paimanta shamujcunatapish rimanatami chashna nin. Espíritu santoca Diospajmi can. Chaimantami espíritu santota jarcashpa o espíritu santopaj ayudahuan imatapish rurai tucushcata mana crishpaca Diosta pꞌiñashpa cꞌamij shina can. Jesuspaj punllacunapica religionta pushajcunaca Jesús Diospaj espirituhuan milagrocunata rurajtami ricurcacuna. Shinapish paicunaca mana crishpa, ‘Diablopaj ayudahuanmi cai milagrocunataca ruran’ nishpami juchachircacuna (Mateo 12:24, 28; Marcos 3:22).
Huiñaipaj jatun llaquiman rinapajtajmi: Chaita nishpaca “huiñaipaj juchayujmi canga” ninmi. Maijan mana cazuna munaihuantaj o paitaj juchata rurashcamanta huañushpa mana causarinatami nicun. Cai laya juchacunataca pi mana quishpichi tucunchu (jucha illaj espirituta pꞌiñashpa cꞌamina nishca notata ricupai).
w14 15/12 págs. 12, 13 párrs. 6-8
¿Imata nisha nishcata intindinchijchu?
6 ¿Shuj runa tarpushca qꞌuipa tutapi dorminaman rishca chꞌimbapuraimantaca imatataj yachanchij? Shuj: Ñucanchijhuan Bibliamanta yachacujcunataca espiritualmente mana huiñachi tucunchijchu. Pudishcallata ruranata yachashcamantaca yachacujcunataca mana cutin cutin bautizari nishpa purishunchu. Ashtahuanpish tucui esfuerzotami ruranchij paicunata ayudangapaj, pero humilde cashcamantami Diosman mingarishpa bautizarinataca paicuna agllachun saquinchij. Chai decisiontaca Diosta tucui shunguhuan cꞌuyashcamantami agllana can. Chaitami Yaya Diosca chasquina derechota charin (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).
7 Ishqui: Tucui esfuerzota rurashca jahua alli rurashca mana utca ricurijpica mana desanimarinachu canchij. Cai chꞌimbapuraipica pacienciata charina cashcatami yachachin (Sant. 5:7, 8). Huaquinpica muyuca allpapi tarpujpica mana huiñanchu. Chashnallatajmi ñucanchij tucui esfuerzota rurashca jahuapish yachacujcunapaj shungupica huaquinpica Diospaj Shimica mana huiñan. Chai laya tiyajpica mana alli yachachij cashcataca mana yuyanachu canchij. Jehová Diosca humilde gentecunapaj shungullapimi paimanta yachachishcacuna huiñachun saquin (Mat. 13:23). Chaimantami, “alli resultadocunallami alli rurashcata ricuchin” nishpa mana ni tucunchij. Jehová Diosca paita tucui shunguhuan sirvingapaj tucui esfuerzota ruracushcatami ñucanchijtaca ricucun (Lucas 10:17-20 y 1 Corintios 3:8-ta leyipai).
8 Quimsa: Huaquinpica Bibliata yachacuj paipaj shungupi cambiota ruracujtaca mana sintinchijchu. Por ejemplo shuj misionerohuan yachacuj cusa huarmica: “Diospaj Shimita huillangapajmi rishun ninchij” nircacunami. Chaimi misioneroca: “Congregacionhuan tandalla huillangapajca fumanatami saquina canguichij” nirca. Pero paicunaca achca quillacuna huashamanmi fumanataca saquishcacuna carca. Chaita yachashpaca misioneroca achcatami cushicurca. ¿Paicuna cambiota rurachunca imataj tꞌangashca canga? Jehová Diosca mishqui shimi jayaj shungucunata pꞌiñashcata, ashtahuanpish paicunata ricucushcatami yachacurcacuna. Chaimantami paicunaca: “Misioneropaj ñaupajpi fumashpa catinata o ña mana fumashpa catinata decidircanchij” nirca. Jehová Diosta cꞌuyai callarijpi chai cꞌuyaimi paicuna allita rurachun tꞌangashca carca. Aunque chai misionero mana sintishca cajpipish paicunaca espiritualmente ñami huiñashca carcacuna.
Bibliata rezashunchij
JESÚS SHINA CAUSASHUNCHIJ
nwtsty Mr 4:9-manta yachangapaj nota
“Maijanpish uyanapaj rinrinta charijca uyaichigari”: Tarpuj runamanta parlaj chꞌimbapuraimanta manaraj parlashpaca Jesusca: “Uyaichij” nircami (Mr 4:3). Ña tucui yachachishca qꞌuipa “uyaichigari” nishpaca paita catijcuna paipaj consejocunata uyanapish, cazunapish importante cashcatami ricuchirca. Uyaichij nishca shimica cai versocunapipishmi ricurin Mt 11:15; 13:9, 43; Mr 4:23; Lu 8:8; 14:35; Ap 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22; 13:9.
30 DE ABRIL A 6 DE MAYO
BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | MARCOS 5, 6
“Jesusca huañushcacunatami causachi tucun”
nwtsty Mr 5:39-manta yachangapaj nota
mana huañushcachu, dormicunllamari: Bibliapica huañuitaca dorminahuanmi comparan (Sl 13:3; Jn 11:11-14; Hch 7:60, Traducción del Nuevo Mundo NM; 1Co 7:39; 15:51, NM; 1Te 4:13, NM). Jesusca chai huambrata causachina cashcatami yacharca. Chaimantami “dormicunllami” nirca. Chashna nishpaca ima shinami huañuita dormicujcunata rijchachi tucunchij, chai shinallatajmi huañushcacunatapish pai causachi tucushcata nicurca. Chai huambrataca Jehová Diospaj poderhuanmi Jesusca causachirca. Bibliapica: “Diosca huañushcacunaman causaita cujpish, ima manaraj tiyajtapish tiyachun nijmi” ninmi (Ro 4:17).
jy pág. 118 párr. 6
Huambraca cutinmi causai callarirca
Maipica Jesusca pai alliyachishca gentecunataca: ‘Cancunamanta rurashcataca pajta piman huillanguichijman’ nishpami mandarca. Cai cutinpishmi huañushca huambrapaj yaya mamataca chashna mandarca. Chashna mandashca cajpipish chai huambrata Jesús causachishcaca “tucui chai llajtapimi huashan huashan uyarirca” (Mateo 9:26). Shuj familiata o amigota ima shina causachijta ricushpaca ¿pitaj upalla saquirishunri? Bibliapica caihuanca ña ishqui cutin Jesús huañushcacunata causachishcatami parlan.
Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij
nwtsty Mr 5:19-manta yachangapaj nota
parlagri: Huaquinpi Jesusca pai rurashca milagrocunamantaca “pajta piman huillanguichijman” nishpami mandarca (Mr 1:44; 3:12; 7:36). Shinapish mapa espíritu japishca runataca “cambaj familiacunaman tucuita parlagri” nircami. Chai llajtapi causaj maijancunami Jesustaca “ñucanchij llajtamantaca llujshishpa ripai” nircacuna. Shinaca Jesusca chai llajtapi causajcunaman mana huillai tucushcamantami, chai runataca tucuita parlagri nishpa mandashca canga. Shinallataj gentecunaca achca cuchicuna huañushcallapi yuyanapaj randica Jesús yachachishcacunatami uyai callarina carca.
nwtsty Mr 6:11-manta yachangapaj nota
cancunapaj chaquimanta ñutu allpatapish chaspishpa: Chaita nishpaca Jesusta catijcuna huillajpi gentecuna mana uyasha nijpica mana culpata charishcata, Yaya Dios juzgachun saquishcatami nicun. Chai shimicunaca Mateo 10:14, Lucas 9:5 versopipishmi ricurin. Marcos, Lucas librocunapica paicuna llaquita apana cashcata ricuchingapaj yachashca cachunmi huillashca canga ninmi. Pablopish Bernabepish Antioquía de Pisidia pueblopimi Jesús mandashca shina rurarcacuna (Hch 13:51). Corinto llajtapipish Pabloca paipaj churanacunata chaspirishpaca: “Ñucataca imata mana juchachi tucunguichijchu. Ñucaca tucui imalla huillana cashcataca huillarcanimi” nirca (Hch 18:6). Jesusta catijcunapajca chaquimanta ñutu allpata chaspinaca mana mushujchu carca. Huaquin judiocunaca mana judiocunapaj llajtapi caj ñutu allpaca mapa cashcatami yuyarcacuna. Chaimantami paipaj llajtaman tigrashpaca manaraj yaicushpa chaquimanta ñutu allpata chaspirijcuna carca. Shinapish Jesús chaita mandashpaca paita catijcuna chashna yuyachun mana munarcachu.
Bibliata rezashunchij