Imayna pachakusqankuwan hinaspa allichakusqankuwanmi hukmanyarqani
EILEEN BRUMBAUGH SUTIYUQ WARMIPA WILLAKUSQAN
WIÑARQANIM Antigua Orden de Hermanos Bautistas Alemanes niq religionpi, chayqa karqa amish hinaspa menonitas religionkuna hinam. Chay religionniykuqa 1708 watapim qallarirqa Alemania lawpi. Chay tiempopiqa achka religionkunam Jesusmanta willakuyta qallaykurqaku, chaymi religionniypi kaqkuna huklaw nacionkunaman Jesusmanta willakuq rirqaku.
Hinaptinmi 1719 watapi Estados Unidos nacionpi Pensilvania llaqtaman Alexander Mark sutiyuq pastor chayaramurqa religionninpi achka runakunapiwan. Chaymantam chay religionpi kaqkunaqa rakinakururqaku hinaptinmi llaqtaypiqa achka iglesiakuna rikurirurqa. Ñuqapa iglesiaypiñataqmi 50 runakunalla karqaku, paykunawanmi anchata kallpanchakurqaniku bibliata leenaykupaq hinaspa iglesiaykupi yachachikuykunata kasukunaykupaq.
Chay religionpiqa abueloykunaraqmi puntataqa karqaku. 13 wataypim bautizakururqani, religionniypiqa yachachiwarqakum carrota, tractorta, telefonota, radiota chaynataq runapa ruwasqankunata mana servichikunaykupaq. Chay religionpi warmikunaqa pañuelowan hinam chukchaykuta huñukuq kaniku. Ñuqaykuqa achka qullqipa chanin pachakunawanqa nitaq alaqakunawanqa manam churakuqchu kaniku, manataqmi chukchaykutapas rutukuqchu kaniku. Qarikunañataqmi barbankuta mana kuchukuqkuchu. Piensarqanikum alaqakunawan churakuq runakunaqa hinaspa allichapakuq runakunaqa hatuntukuq kasqankuta.
Tayta-mamayqa yachachiwarqam bibliaqa Diospa palabran kasqanta, chaymi sapa madrugaw manaraq mikuchkaspayku papaypa leesqanta uyariq kaniku. Papay Diosta mañakuptinñataqmi qunqurakuq kaniku. Chaymantañataqmi mamay padre nuestro oracionta rezakuq. Ñuqataqa chayqa anchatam gustawaq llapayku huñunakusqaykurayku.
Chakrapi yachaspaykum tukuy imata tarpuq kaniku hinaspam llaqtaman caballowan apaspayku wasin-wasin hinaspa callekunapi vendekuq kaniku. Piensarqanikum llamkaspaykuqa Diosta yupaychasqaykuta, chaymi anchata llamkarqaniku, domingonpiqa manam llamkaqchu kaniku Diospaq sapaqchasqaykurayku. Llumpay llamkay kaptinmi ichaqa domingonpipas mana samaqchu kaniku.
Casarakusqay hinaspa wawayuq kasqay
1963 watapim 17 wataypi kachkaspay casarakururqani Jameswan, payqa hina religionniymantam karqa. Iskayniykum Diospi creerqaniku, piensarqanikum religionniykupi kaqkunalla Diosta munasqanman hina servisqaykuta.
1975 watapaqqa suqta wawayuqñam karqani, 1983 watapiñataqmi ultimo wawayta wachakurqani. Chullallam warmi wawayqa karqa, sutinmi Rebeca. Anchatam llamkaq kaniku, qullqiykutapas asllatam gastaq kaniku hinaspam kapuqllaykuwan kawsakuq kaniku. Tayta-mamaykupa hinaspa iñiqmasiykupa yachachiwasqankuman hinam wawa-churiykutapas yachachiq kaniku.
Religionniykupiqa piensarqanikum runakunaqa imayna pachakusqankuman hina imayna sunquyuq kasqanku sutilla kasqanta. Chaymi allichakuqkunataqa hinaspa tukuy colorniyuq pachawan churakuqkunamantaqa piensaq kaniku hatuntukuq kasqankuta. Runamasiykumanta chaynata piensaspaykuqa manam bibliapa nisqantaqa kasukuchkarqanikuchu.
Cuñadoymi carcelpi karqa
1970 wataman manaraq chayachkaptiykum Jesse sutiyuq cuñadoyta soldado kayta mana munaptin carcelman aparurqaku, paypas religionniykupim karqa. Carcelpi kachkaspanmi Jehova Diospa testigonkunata riqsirurqa, paykunatapas soldado kayta mana munasqankuraykum carcelarurqaku (Isaias 2:4; Mateo 26:52). Jesseqa paykunawanmi achka kuti parlarqa Diospa yachachikuyninkunamanta chaymantapas imayna kawsakusqankutam qawarqa. Bibliata allinta estudiaruspanmi Jehova Diospa testigon kananpaq bautizakururqa, chaywanmi llumpayta hukmanyarurqaniku.
Cuñadoyqa qusaymanmi bibliamanta yacharusqanta willarqa hinaspam sapa killa Willakuq hinaspa ¡Rikchariy! qillqakunata quq. Chay qillqakunata leespanmi qusayqa bibliamanta astawan yachayta munarqa. Qusayqa munarqam Dios serviyta, ichaqa Diosmanta mana sumaqta yachasqanraykum paymanta karunchasqa tarikurqa.
Religionniykupi punta apaqkunaqa niwarqakum Jehova Diospa testigonkunapa qillqankunata leenaykumantaqa, amish utaq menonitas sutiyuq religionkunapa qillqankunata leenaykupaq. Papayqa astawanraqmi testigokunataqa mana allinpaq qawaq, chaymi qusayta Willakuq utaq ¡Rikchariy! qillqata leechkaqta qawaruspanqa piñakuq. Papayqa qusayta pantarachinankutam piensarqa.
Qusayqa unayñam iskayrayarqa religionniykupi yachachisqankunamanta. Religionniykupiqa niqkum domingonpi chakra qurayqa hucha kasqanta, ichaqa niqkutaqmi uywakuna yakuta tomanankupaq qatiyqa mana hucha kasqanta. Punta apaqkunaqa manam niwaqkuchu bibliapi ima textopi chay kamachikuykuna kasqantaqa, chayraykum ñuqapas iskayrayayta qallaykurqani.
Warma kasqaykumantapacham piensarqaniku religionniykupi kaqkunalla Diostaqa munasqanman hina servisqaykuta. Chayraykum sasa karqa religionniykumanta lluqsikuy. Chaywanpas manam hawkachu tarikurqaniku bibliapi nisqanwan yachachisqanku mana tupasqanmanta cuenta qukuruspayku. Chayraykum 1983 watapi religionniykupi punta apaqkunaman cartata apachirqaniku religionmanta lluqsikusqaykuta nispayku, hinaspapas nirqanikum imanasqa lluqsikusqaykumanta yachanankupaq carta apachisqaykuta llapallanpa qayllanpi leenankupaq. Chaymanta qipamanmi chay llaqtamanta qarquruwarqa.
Diosta kasukuspanku kawsakuq runakunatam maskarqaniku
Yachachisqankuman hina kawsakuq runakunatam maskarqaniku. Guerrakunaman rispanku wañuchiq religionkunataqa manañam watukurqanikuchu. Piensarqanikum Diosta serviq runakunaqa pachakuyninkupipas hinaspa kawsakuyninkupipas wakin runakuna hina mana kanankumanta. Chayraykum 1983 watamanta 1985 watakamam huklaw llaqtakunaman rirqaniku menonitas, cuaqueros hinaspa huk religionkuna imayna kasqankuta qawastin.
Chay watakunapim Jehova Diospa testigonkuna wasiykuman hamuqku. Uyarispaykupas kikiykupa bibliaykuwan yachachiwanankutam munaq kaniku. Paykunataqa respetarqanikum guerrakunaman mana risqankurayku, ichaqa ñuqayku hina mana pachakusqankuraykum willawasqankuqa sunquymanqa mana chayaqchu. Piensarqanikum ñuqayku hina mana pachakuqkunaqa hatuntukuq kasqankumanta.
Chaymanta qipakunamanmi qusay warmaykunata pusarikuspa testigokunapa huñunakuyninkuman riyta qallaykurqa. Chaywanqa anchatam piñakururqani, qusayqa niwaqmi kuska rinaykupaq ichaqa manam munaqchu kani. Huk kutipim niwarqa: “Piensasqaykiwan yachachisqanku llapanpi mana tupaptinpas kikikiyá qawaykamuy kuyakuqllaña kasqankuta”, nispa. Chayna kasqankum paytaqa kusichiq.
Chaynata nipayawaptinmi huñunakunanku wasiman rirqani. Pachakusqayman hina pachayuqmi rirqani, wakin warmaykunapas qala chakim rirqaku ichaqa Jehova Diospa testigonkunaqa kuyakuyllawanñam chaskiykuwarqaku. Chaymi nirqani: “Paykuna hina mana pachakuptiykupas kuyakuywanmi chaskiykuwanku”, nispa.
Kuyakuyllawanña chaskiykuwaptinkupas takinankupaq sayariptinkupas manam sayariqchu kani nitaq takiqchu kani. Huñunakuy tukuytañataqmi chaypi kaqkunata tukuyta tapuq kani, niqmi kani wakinpiqa yachachisqanku bibliapi nisqanwan mana tupasqanta. Piñarikuspa rimapayaptiypas sumaqllatam paykunaqa yachachiwaqku. Hina kaqllamanta wakinninkuta tapuptiypas bibliawanmi yachaykachiwaq. Wakinpiqa tapukusqaymantam qillqaykapuwaqku, chaytaqa wasiypipas kaqmantam leekuq kani.
1985 watapim hatun huñunakuyman rinaykupaq niwarqaku. Chay tiempopiqa qusayqa barbasaparaqmi karqa, imayna pachakusqaykuman hina pachasqataqmi rirqaniku. Chayna kaptiykupas mikunaykupaq samariptiykum hukña-hukña asuykamuwaspanku parlapayawarqaku. Kuyakuq hinaspa qukuykuqllaña kasqankuwanmi anchata kusikurqaniku. Admirakurqanikutaqmi may llaqtamanta kaspankupas kuyanakusqankuwan chaynataq hina kaqllata maypipas yachachisqankuwan.
Jehova Diospa testigonkuna kuyakuqllaña kasqankuta qawaspanmi qusayqa paykunawan biblia estudiayta qallaykurqa, ichaqa mana engañachikunanpaqmi kallpanchakurqa allinta bibliamanta yachananpaq (Hechos 17:11; 1 Tesalonicenses 5:21). Chaywanmi cuenta qukururqa Jehova Diospa testigonkunaqa bibliamanta imam kaqta yachachisqankuta. Ñuqam ichaqa iskayrayachkarqaniraq, Diosta kasukuyta munaspaypas manam munarqanichu imayna kasqayta saqiytaqa. Chayna kaptinpas qusayman yachachiq hamuptinkum paykunawan Diosmanta yachayta qallaykurqani, ichaqa kikiypa bibliaywanmi tupachirqani paykunapa biblianta, mana engañawanankupaqmi textota maskanaypaq niwaptinkuqa iskaynin bibliapi textota maskaspay tupachiq kani.
Manañam iskayrayarqanichu
Testigokunawan bibliata estudiaspaymi yacharurqani Jehova Diosqa taytanchik kasqanmanta, Jesusñataq churin kasqanmanta hinaspa chuya espirituñataq atiynin kasqanmanta chaynataq wañuruspanchikqa allpallaman kutiykusqanchikmanta (Genesis 2:7; Deuteronomio 6:4; Ezequiel 18:4; 1 Corintios 8:5,6). Chaymantapas yacharurqanim infiernoqa lliw runapa sepulturan kasqanmanta (Job 14:13; Salmos 16:10; Eclesiastes 9:5,10; Hechos 2:31). Infiernomanta imam kaqta yachasqayqa anchatam yanapawarqa mana iskayrayanaypaq, ñawpa religionniypiqa hukta-huktam infierno imayna kasqanmantaqa yachachiwaqku.
Chaywanpas Jehova Diospa testigon kaytaqa manaraqmi munarqanichu, paykuna ñuqaykumanta hukniraqta pachakusqankurayku. Ichaqa qawarqanim Jesuspa kamachisqanta kasukuspanku Diosmanta willakusqankuta chaywanmi sunquypi iskayrayarqani (Mateo 24:14; 28:19,20).
Biblia estudiayta mana saqirunaypaqqa yanapawarqam iñiqmasinchikkunapa kuyakuq kasqanku. Yachasqaykupi testigokunam watukamuwaqku, wakinpim watukamuwaqku lecheta utaq runtuta rantiq hinalla. Huknin iñiqmasinchikwan bibliata estudiaptiykupas wasiypa cercanpi mayqin iñiqmasinchikpas kaspanqa watukaykamuwaqkum. Ñuqaykuqa anchatam kusikuq kaniku chayna watukaykamuptinkuqa. Musyakurqanikum sunqumanta kuyawasqankuta.
Huklawkunamanta hamuq iñiqmasinchikkunapas anchatam yanapawarqa. Huk kutipim Kay Briggs sutiyuq iñiqmasinchik watukamuwarqa. Payqa ñuqa hinam mana pintakuqchu nitaq ancha qullqipa chanin pachawanpas pachakuqchu, chaymi paytaqa confianzapaq hapisqayrayku tukuymanta rimarqaniku. Huk kutipiñataqmi watukamuwarqa Lewis Flora sutiyuq iñiqmasinchik, paypa ñawpa religionninpas ñuqapa ñawpa religionniypi hinam yachachisqaku, chaymi testigokunapa imayna pachakusqankuwan hukmanyasqaymanta cuentata qukuspan chunka paginayuq cartata apachimuwarqa. Kuyakuyllawan sumaqta entiendeykachiwaptinmi waqakururqaniraq. Huk kutikunapipas chay cartataqa leerqanim.
Llaqtan-llaqtam watukuq iñiqmasinchiktam nirqani Isaias 3:18-23 hinaspa 1 Pedro 3:3, 4 nisqanmanta entiendeykachiwananpaq. Nirqanim: “¿Manachu chay textokuna nin achka qullqipa chanin pachawan mana churakunapaq?”, nispay. Chaymi payqa niwarqa: “Chaynaqa chukcha simpakuypas hinaspa sombrerokuypas, ¿huchachu?”, nispa. Ñuqaykuqa simpakuqmi kaniku wawakunatapas simpaqmi kaniku, sombrerokuqtaqmi kaniku, chaywanmi musyakururqani nisqayqa ruwasqaywan mana tupasqanta. Kuyakuyllawan yachaykachiwasqanqa anchatam yanapawarqa.
As-asmanta bibliapa nisqanta imam kaqta yacharuspaypas hinallam hukmanyarqani wakin warmikuna chukchankuta rutukusqankuwan. Punta apaqkunam yanapaykuwarqa kaynata nispanku: “Wakin warmikunapam chaylla chukchanku hatunta wiñarun, wakinpañataqmi mana. Chaynaqa hatun chukchayuq warmikunachu aswan allin wakin warmikunamantaqa”, nispanku. Chaymantapas niykuwarqam imayna pachakunapaqqa sapakama tantiakunanchikmanta hinaspam chaymanta rimaq qillqanchikkunata quykuwarqa wasiypi leenaypaq.
Kasukuytañam qallaykurqaniku
Munarqanikum Dios kasukuq runakunata tariyta. Jesusmi nirqa: “Qamkuna kuyanakuptikichikmi llapallan runakuna yachanqaku qatiqniykuna kasqaykichikta”, nispa (Juan 13:35). Jesuspa nisqanman hinam Jehova Diospa testigonkunaqa ancha kuyakuqllaña kanku. Ñuqayku bibliamanta imam kaqta entienderuptiykupas Nathan hinaspa Rebecca warmaykunapaqqa hukmanraqmi karqa. Paykunaqa ñawpaq religionniykupim bautizakururqakuña, chaywanpas bibliapi ima yachachisqanta willaykuptiykuqa ñuqaykuwan kuskañam bibliamanta yachayta qallaykurqaku.
Rebecca warmaykuqa munarqam tukuy sunqunwan Dios serviyta, chaymi Diosqa mana destinawasqanchikta yacharuspan astawan Diosman asuykurqa. Yacharurqataqmi Diosninchikqa chullalla Dios kasqanta, Jesusqa Diospa churin kasqanta, tukuy chaykunam yanaparqa Diospa munasqanman hina kawsakunanpaq (Efesios 5:1). Payqa anchatam kusikurqa Diosta sutinmanta mañakuspan, imayna mañakunamanta hinaspa runakuna kay pachapi kusisqa kawsakunankumanta yacharuspanmi astawanraq Diosman asuykurqa (Salmos 37:29; Apocalipsis 21:3, 4).
Jehova Diosta servisqaykurayku bendicionkuna
Qusaywan hinaspa Nathan, Rebecca, George, Daniel hinaspa John warmaykunapiwanmi 1987 watapi Jehova Diospa testigon kanaykupaq bautizakururqaniku. Harley sullka warmayñataqmi bautizakurqa 1989 watapi, Simon sutiyuq warmayñataqmi bautizakururqa 1994 watapi. Kunanqa llapallaykum Jesuspa kamachisqanta kasukuspayku Diospa gobiernonmanta willakuchkaniku.
Nathan, George, Daniel, John hinaspa Harley qari wawaykunaqa hinaspa Rebecca wawaypas Estados unidos betel wasipim yanapakurqaku. George warmayqa hinallaraqmi chaypi yanapakuchkan, ñam 14 wataña chaypi kachkan. Simon warmayñataqmi 2001 watapi colegionta tukuruspan qaynakunallamanta chaypi yanapakuchkan. Llapallan warmaykum punta apaqkuna hinaspa punta apaqkunapa yanapaqninkuna kanku. Qusaypas punta apaqmi, hinallam tukuy sunquykuwan Diosmanta willakuchkaniku.
Kimsa willkayuqñam kaniku: Jessica, Latisha hinaspa Caleb. Anchatam kusikuniku paykunamanpas tayta-mamanku Jehova Diosmanta yachachiptinku. Anchatam kusikuniku Jehova Dios llaqtanta riqsiykachiwasqankumanta.
Wakin runamasinchikqa munankum Dios serviyta ichaqa imam kaqta yachasqankutaña piensaspankum sasachakunku bibliapi nisqanta entiendeyta. Ñuqayku hina paykunapas kusisqa kanankutam munaniku. Kunanqa hinallaraqmi wasin-wasin puriniku ichaqa manam tarpusqaykuta vendenaykupaqchu utaq rantikunaykupaqchu aswanqa Jehova Diosmanta willakunaykupaqmi. Iñiqmasinchikkuna kuyakuywan hinaspa pacienciawan yanapaykuwasqankuta yuyariptiymi waqanayawanraq.
[Foto]
Qanchis wataypi kachkaptiy hinaspa yuyayniyuqña kasqay.
[Foto]
James, George, Harley hinaspa Simon warmaykuna.
[Foto]
Llaqtaykupim fotoruwarqaku tarpukusqaykuta vendechkaqta.
[Riqsikunchikmi]
Periodico “Journal and Courier”.
[Foto]
Llapallan wawaykunapiwan hinaspa willkaykunapiwan fotowasqanku.