29 KAQ YACHACHIKUY

Rimasqanchik sumaqta uyarikunanpaq

RUNAQA kasukun manam nisqallanchikwanchu aswanqa imayna nisqanchikwanmi. Amistadninta hina kuyapayakuywan chaynataq llampu simillawan rimaqtaqa uyariytam munanku, piñakuspa rimaqtam ichaqa mana.

Rimasqanchik sumaqta uyarikunanpaqqa manam kunkallanchikmantachu, aswanqa imayna kasqanchikmantawanmi. Bibliapa yachachisqanta kasukusqanchikman hinam rimasqanchikpi qawachina kuyakuq, kusikuq hinaspa sumaq sonqo kasqanchikta (Gal. 5:22, 23). Chayna rimasqanchikwanmi qawachinchik uyariwaqninchikkunapi reparasqanchikta. Rimasqanchikqa sutillatam qawachin agradecekusqanchikta, pipa contranpi rimasqanchiktapas (Lam. 3:39-42; 1 Tim. 1:12; Jud. 16). Mana yachasqanchik idiomapi rimaptinkupas cuentatam qokunchik hatunchakuspanku, mana pacienciakuspa, mana kuyapayakuspa rimasqankuta chaynallataq humildadwan, pacienciakuspa otaq kuyapayakuywan rimasqankutapas.

Wakinpiqa vozninchikmi hukmanta uyarikunman tonqorinchik imawanpas dañakuruptin otaq nacesqanchikmantapacha mana allin kaptin. Chayna tarikuspaqa ichapas kay tiempopiqa sanoyayta mana atisunchu. Ichaqa kallpanchakuchwanmi sumaqta rimanapaq.

Sapakamapam vozninchikqa hukniraqta uyarikun. Sumaqta rimanaykipaqqa ama pitapas qatipakuychu, imayna rimasqaykiman hinalla rimanaykipaq kallpanchakuy. ¿Imataq yanapasunkiman rimasqayki sumaqta uyarikunanpaq? Qatiqninpi iskay yanapakuykunam.

Samayninchikta imayna lloqsichinapaq. Vozniki allinta uyarikunanpaqqa pulmonnikimanmi samayta allinta huntachinayki hinaspam pisi-pisillamanta lloqsinanpaq controlanayki, mana chayqa discurso qosqaykipi rimasqaykim tumpallata otaq tipi-tipita uyarikunman.

Pulmonninchikmantam wiksa qaranchikta aychayoq anku rakin, chaytam diafragma nispa sutichanku; chaypa hawanpim pulmonninchikpa ancho lawnin kachkan. Chay aychayoq ankuqa taksa costillanchikkunaman laqasqam kachkan.

Pulmonnikiman samayta allinta huntachiy, mana chayqa rimachkaptikim samayniki pisirunman hinaptinmi pisipasqa hinaña rimawaq. Pulmonnikiman samayta allinta huntachinaykipaq derechota tiyay otaq sayay ichaqa hombroykita hoqarispa. Chaynata ruraptikiqa sapa lawnikim punkirichkaq hina wiñarinqa hinaptinmi pulmonnikipa uranpi kaq aychayoq ankuqa wiksaykita tumpata ñitinqa chaymi musyanki weqawniki matikusqanta otaq teqokusqanta. Pulmonnikiman samayta allin huntachisqaykita musyanaykipaq weqawnikipa sapa lawninta hapikuy. Pulmonnikiman samayta huntachinaykikama respiray. Samayta allinta huntachiptikiqa manam wiksaykiqa chintinqachu nitaq hombroykipas hoqarikunqachu aswanmi musyanki costillaykikuna punkirichkaq hina wiñarisqanta.

Samaynikita pisi-pisillamanta kachariy. Vozniki allinta uyarikunanpaq kunkaykipi ankuchakunata kacharichiy, mana chayqa rimasqaykim hukmanta uyarikunqa. Wiksaykiwan costillaykikuna kutiykusqanmi yanapan samayniki lloqsinanpaq, qalas ankuñataqmi imayna lloqsinanpaq controlan.

Imaynam llallinakuypi kallpaqkunapas allinta kallpanankupaq preparakunku, chaynam discurso qoqpas samayninta controlananpaq kallpanchakunan. Sayariy hinaspa hombroykita qepaman hoqarispa pulmonnikiman samayta allinta huntachiy hinaspa samaynikita pisi-pisimanta lloqsichispa haykakamapas yupay. Kallpawan leespaykipas chaynata ruray.

Hawkalla rimanaykipaq kallpanchakuy. Chayna rurayqa ancha allinmi rimasqayki sumaqta uyarikunanpaq. Hawkalla rimanaykipaq kallpanchakuptikiqa voznikim allinta uyarikunqa. Chaymi rimanaykipaq yanapasuqniki ankuchakuna kacharikunanpaq kallpanchakunayki.

Predicaspaqa atiwaqmi hawkalla rimayta Bibliamanta yachasqaykirayku, uyariyta otaq mana uyariyta munaptinkupas. Huñunakuypipas atiwaqmi hawkalla rimayta uyarisuqnikikuna yaqa llapanku Jehova Diosta serviq kasqankurayku, paykunaqa allin kanaykitam munanku.

Uyarisuqnikikunapi reparaspa kunkaykipa ankuchankunata kacharichiy. Tonqorinchikpi qalas ankuchakunam kuyutyan samayninchik lloqsiptin. Imaynam guitarrapa cuerdanpas waya kaspanqa hukmanta uyarikun otaq matisqa kaspanqa sumaqta uyarikun, chaynam vozninchikpas hukmanta otaq sumaqta uyarikunman kunkanchikpa ankuchankuna kacharikusqanman hina. Hawkalla rimaptinchikqa rimasqanchikmi allinta uyarikunqa. Kunkanchikpa ankuchankuna kacharikusqanqa yanapantaqmi senqanchikpa uchkuchankuna kicharikunanpaq chaynapim rimasqanchikqa allinta uyarikunqa.

Kallpanchakuy hawkalla kanaykipaq. Hawkalla tarikuptikiqa voznikim aswan allinta uyarikunqa. Hawkalla kaptinchikqa guitarrapa cajonninmanta hinam vozninchikqa allinta lloqsinqa. Rimasqanchik allinta uyarikunanpaqqa manam tonqorinchikpi ankuchakuna imayna kacharikusqallanmantachu, yanapantaqmi senqanchikpa uchkuchankuna, qasqonchikpa tullunkuna, paladarninchik, kirunchikkuna chaynataq uyanchikpas. Chaykunam yanapan vozninchik allinta uyarikunanpaq. Guitarrata imawanpas ñitichisqaqa manam allintachu uyarikunman, sumaqta uyarikunanpaqqa manam imawanpas ñitichinachu. Chaynallataqmi ankuchanchikkunata mana kacharichiptinchikqa rimasqanchikmi mana allintachu uyarikunqa. Hawkalla rimaptinchikmi ichaqa sumaqta uyarikunqa.

IMAYNATAM RIMAYTA QESPICHINCHIK

Rimasqanchiktaqa qespichinchik pulmonninchikmanta tonqorinchiktakama samayninchik lloqsiptinmi. Tonqorinchikpa qallariyninpim tarikun iskay qalas ankuchakuna, chaypim rimasqanchik qallarin. Chay ankuchakunam kichakun samayninchik lloqsinanpaq otaq yaykunanpaq, harkantaqmi pulmonninchikta dañaq kaqkunamantapas. Pulmonninchikman samay yaykuptin otaq lloqsiptinqa manam imapas uyarikunchu. Rimayta qallaykuptinchikmi ichaqa pulmonninchikmanta samay lloqsimuptin tonqorinchikpi qalas ankuchakuna kuyutyan, chaywanmi rimasqanchikqa uyarikun.

Tonqorinchikpi ankuchakuna mana kacharikuptinqa llumpayta kuyutyaptinmi vozninchik llañuchallata uyarikun. Chay ankuchakuna astawan kacharikuptinñataqmi rimasqanchikqa rakuniqmanta uyarikun. Rimasqanchik allinta uyarikunanpaqmi yanapan tonqorinchik, siminchik, senqanchik, paladarninchik, qallunchik, kirunchik chaynataq kakichunchikpas.

Vozninchikqa admirakuypaqmi, manam igualanchu musica tocanapaq kaqkunamanpas. Imayna rimasqanchikwanmi qawachinchik tukuy sonqonchikwan rimasqanchikta, kusisqa kasqanchikta, kuyapayakuq kasqanchikta chaynataq cheqnikuq kasqanchiktapas. Sumaqta rimananchikpaq kallpanchakuspaqa runamasinchikkunapa sonqontam astawan kusirichisun.

IMAYNATAM KAYKUNATA ATIPACHWAN

Rimasqanchik tumpallata uyarikuptin. Rimasqanchik llampu simiwan kaptinpas sumaqta rimasqaqa uyariwaqninchikkunapa agradonpaqmi kanqa, ichaqa kallpawan rimanapaqmi kallpanchakuna.

Rimasqanchik allinta uyarikunanpaqqa ankuchanchikkunatam kacharichina, chayta imaynata ruranapaqmi kay yachachikuypi consejokuna yanapawachwan. Hawkalla kanaykipaqmi takichkaq hina rarararasqayki yanapasunki. Chayta ruray simikita ama llumpayta wichqaspa. Rarararaspaykiqa reparay umaykipas qasqoykipas katkatataq hina kasqanpi.

Wakinpiqa vozninchikmi tumpallata uyarikunman imanchikpas nanawaptinchik otaq allinta mana puñusqanchikrayku.

Rimasqanchik llañullata uyarikuptin. Tonqorinchikpi ankuchakuna mana kacharikuptinqa vozninchikmi llañuchallata uyarikun. Rimasqanchik chayna kaptinqa uyariwaqninchikkunapas hukmanyanmankum. Tonqorinchikpi chay ankuchakuna kacharikunanpaqmi kallpanchakuna hinaptinmi vozninchik allinta uyarikunqa. Chaynata rimanapaqqa sapa punchawmi kallpanchakuna. Yanapawasuntaqmi pulmonninchikman samayta allinta huntachisqanchikpas.

Senqanchik tapakuptin. Wakinpiqa vozninchikmi mana allintachu uyarikunman senqanchik tapakuptin ichaqa manam chayraykullachu. Wakinpiqa kunkanchikpi hinaspa siminchikpi ankuchakuna watakuptinmi senqanchikpa uchkuchankunata samayninchik mana lloqsiptin hukmanta rimachwan. Chaymi hawkalla rimananchikpaq kallpanchakuna.

Qaparichkaq hina rimaptinchik. Rimayninchik chayna kaptinqa manapaschá piwanpas parlayta atisunchu. Uyariwaqninchikkunam hukman sientekunmanku.

Wakinpiqa hinallam kallpanchakunanchik imayna kasqanchikta cambianapaq (Col. 3:8, 12). Allintaqmi kanman rimasqanchik allinta uyarikunanpaq consejokuna kasukuypas. Kunkaykipi chaynataq kakichuykipi ankuchakuna kacharikunanpaq kallpanchakuptikiqa rimasqaykim sumaqta uyarikunqa.