¿Imaynatam casarakunaykipaq qampaq hina qarita utaq warmita tariwaq?

1, 2. (1) Pipas casarakuyta munaqqa, ¿imatam yuyarinan? (2) ¿Imamantam rimachkanchik casarakunankupaq riqsinakuy tiempomanta rimaspaqa? (Qaway “Astawan yachanapaq willakuy” nisqanta).

¿MUNAWAQCHU casarakuyta? Achka iñiqmasinchikkunam qaripas, warmipas casarakuyta munanku. Ichaqa manam casarasqaraqchu kana kusisqa kawsakunapaqqa. Casarakuyta munaspaykiqa kaytam yuyarinayki: Dioswanmi allin amistad kanayki, familiaykita mantienenaykipaqmi qullqichayki kanan, hinaspapas kikikitam allinta riqsikunayki (1 Cor. 7:36).a Hinaspaqa casado vidaykipim kusisqa kawsakunki.

² Wakinpiqa sasam casarakunapaq ñuqanchikpaq hina qarita utaq warmita tariyqa (Prov. 31:10). Gustasqayki qarita utaq warmita tariruptikipas wakinpiqa sasam kanman astawan riqsinakunaykichikpaq niynikiqa.b Kay yachachikuypim yachasun pipas casarakuyta munaq sunqunpa munasqanman hina qarita utaq warmita tarinanmanta hinaspa riqsinakuyta qallaykunankupaq ima yanapananmanta. Yachasuntaqmi casarakuy munaqta iñiqkuna imayna yanapanamantapas.

¿IMAYNATAM TARIWAQ QAMPAQ HINA VIDA PASAQMASIKITA?

3. ¿Imatam solterokunaqa nikunanku manaraq piwanpas riqsinakuyta qallaykuchkaspanku?

³ Manaraq piwanpas riqsinakuyta qallaykuchkaspaykim nikunayki: “¿Imayna vida pasaqmasiy kanantataq munayman?”, nispa. Hinaspam chayman hina maskanayki. Manachayqa qipatam ñakapakuwaq “paywan casarakuyman karqa” nispa. Utaqmi niwaq “manachusmi payqa ñuqapaq hinachu” nispa. Ichaqa casarakunaykipaq qariqa utaq warmiqa bautizasqam kanan (1 Cor. 7:39) Chaywanqa manam nichkanchik lliw bautizasqa kaqkuna qampaq hina kananmantachu. Chaymi nikunayki: “¿Imakuna haypaytataq munani Diosta serviyniypi? Vida pasaqmasiy, ¿imayna sunquyuq kanantataq munayman? ¿Chayna qarita utaq warmita tarirusaqchu icha llumpayñachu munasqay?”, nispa.

4. ¿Imapi yanapananpaqmi Jehova Diosta mañakunku casarakuyta munaqkuna?

⁴ Casarakuyta munaspaykiqa ñachá Diosta mañakuspayki chaymanta willarqankiña (Filip. 4:6). Diosqa manamá niwanchikchu vida pasaqmasinchikta maskapuwananchikpaqqa. Ichaqa yachanchikmi imapas necesitasqanchikta quwananchikmantaqa. Chaymi qamtapas yanapasunkiman vida pasaqmasikita tarinaykipaq. Chayraykuyá hinalla willakuy imakuna munasqaykimanta hinaspa imayna tarikusqaykimanta (Sal. 62:8). Mañakuytaqyá pacienciakunaykipaqpas hinaspa yachayta qusunaykipaqpas (Sant. 1:5). Estados Unidosmanta iñiqmasinchik Yonmic nin: “Diosninchikta mañakuspaymi nini imayna sunquyuq warmita maskasqaymanta, ninitaqmi maypi kaspaypas utaq imata ruwaspaypas ñuqapaq hina warmita tarinaypaq yanapawananpaqpas. Mañakunitaqmi allin qusa kanaypaq imakunata ruwanaypaqpas”, nispa. Sri Lanka nacionmanta Taniapas ninmi: “Jehova Diostam mañakuni ñuqapaq hina qarita tarinaykama Diosman sunqu kanaypaq, mana hukmanyarunaypaq hinaspa kusisqalla kanaypaq”, nispa. Tiempo pasaruptin qampaq hina qarita utaq warmita mana tariptikipas Diosqa imapas necesitasqaykitam qusunki, yanapasunkitaqmi mana hukmanyanaykipaqpas (Sal. 55:22).

5. ¿Imatam sapallankuraq kaqkuna ruwanmanku tukuy sunquwan Diosta serviq solterokunata utaq solterakunata riqsinankupaq? (Rimarimuytaq 1 Corintios 15:58 nisqanmantapas, qawaytaq fotokunatapas).

⁵ Bibliam kallpanchawanchik ‘señorninchikpa ruwayninpi tukuy tiempo astawan llamkanapaq’ (leey 1 Corintios 15:58). Bibliapa chayna nisqanta kasukuspaykiqa achka iñiqmasinchikkunatam qaritapas, warmitapas riqsinki. Manataqmi allin amistadkunallatachu tarinki, aswanqa Jehova Diosta tukuy sunqunwan serviq solterokunata chaynataq solterakunatam riqsinki. Chaymantapas, Diospa munasqanman hina kawsakunaykipaq kallpanchakusqaykiraykum ancha kusisqa kanki.

6. Casarakuyta munaqkunaqa, ¿imatam yuyarinanku kusisqa kawsakunankupaqqa?

⁶ Ichaqa manam qari utaq warmi maskayllapiñachu kanayki (Filip. 1:10). Kayta yuyariy: Kusisqa kanapaqqa manam casadoraqchu utaq sapallanchikraqchu kana, aswanqa Dioswanmi allin amistad kananchik (Mat. 5:3). Chaymantapas sapallaykiraq kaspaykiqa astawanmi atiwaq Dios serviyta (1 Cor. 7:​32, 33). Chaynaqa, sapallaykiraq kachkaspayá chaypaq kallpanchakuy. Estados Unidosmanta Yesicam yaqa 40 watanpiña kachkaspan casarakururqa. Paymi nin: “Casarakuyta munaspaypas Diosmanta willakuypim astawanqa karqani, chaymi yanapawarqa kusisqa kanaypaq”, nispa.

PACIENCIAWANYÁ QAWAY IMAYNA KASQANTA RIQSINAYKIPAQ

7. ¿Imanasqataq pi iñiqmasinchikpas gustasuptikiqa qawayllaraq qawanayki? (Rimarimuytaq Proverbios 13:16 nisqanmantapas).

⁷ Sichu pi iñiqmasinchikpas sunquykita suwarusunki hinaptinqa, ¿kamaschu asuykuspayki niwaq “gustawankim, qanwan riqsinakuytam munayman” nispa? Bibliapim nin yuyayniyuq runaqa imatapas allinta yachaykuspanraq ruwasqanmanta (leey Proverbios 13:16). Chaymi gustasusqayki qarita utaq warmita manaraq rimapayachkaspayki imayna kasqantaraq yachaykunayki, chaypaqqa qawayllaraqmi qawanayki. Paises Bajos nacionmanta Albertmi nin: “Warmimanta imayna sientesqanchikqa chayllam cambiarunman, chayraykum riqsinakunapaq kamas niykunamanta aswan allinqa kanman imayna kasqanta yachanapaq qawayllaraq qawayninchik”, nispa. Chaymantapas qawayllaraq qawaspaykiqa ichapas cuentata qukurunki mana qampaq hina kasqanta.

8. ¿Imaynatam casarakunaykipaq qarita utaq warmita qawayllaraq qawawaq? (Qawaytaq fototapas).

⁸ Ichapas nikunki: “¿Imaynatataq qawaymanqa mana musyachikuspallayqa?”, nispa. Huñunakuypi kaspam utaq iñiqmasinchikkunawan kuska imatapas ruwasqanchikpim qawawaq imayna comportakusqanta, imakuna ruwasqanta utaq Dios serviyninpi imayna kasqanta. ¿Pikunataq amistadninkuna? ¿Imakunamantataq riman? (Luc. 6:45). ¿Qam hinachu Diosta serviyninpi imatapas haypayta munan? Chaymantapas, punta apaqkunatam utaq payta riqsiqkunatam tapukuwaq imayna kasqanta yachanaykipaq (Prov. 20:18). Tapukuwaqmi imayna kasqanwan riqsichikusqanta hinaspa imayna sunquyuq kasqanta (Rut 2:11). Chaywanpas, qawanaykipaqqa manam tukuy tiempochu ladollanpiña kanayki, manataqmi paymanta tapukuyllapiñachu kanayki, chayna kaptikiqa manam allinchu sientekunqa.

9. ¿Imamantam seguro kanayki piwanpas riqsinakuyta qallaykunaykipaqqa?

⁹ Chaynaqa, ¿hayka tiempotaq qawayllaraq qawanayki gustasusqayki qarita utaq warmita? Manaraq unay qawachkaspa riqsinakunaykichikpaq kamas niykuptikiqa ichapas piensanman mana allin tantiariq kasqaykita (Prov. 29:20). Ichaqa unayña qawasqaykita cuentata qukuruptinqa, chaywanpas riqsinakunaykichikpaq mana niptikiqa ichapas piensanman imata tantianaykipaqpas iskayrayaq kasqaykita (Ecl. 11:4). Riqsinakunaykipaq pitapas rimapayanaykipaqqa manam seguroraqchu kanayki paywan casarakunaykimantaqa. Ichaqa segurom kanayki casarakunaykipaq listoña kasqaykimanta hinaspa qampaq hina pay kananmanta.

10. Pipas sapa kuti qawasusqaykita musyakuruspaqa, ¿imatam ruwawaq mana gustasuptikiqa?

¹⁰ Sichu musyakurunki pipas sapa kuti qawasusqaykita hinaspaqa, ¿imatam ruwawaq? Mana gustasuptikiqa manam imatapas ruwanaykichu sunqunpi kuyasunaykipaq hinaqa. Manam allinchu kanman paywan mana casarakuyta piensachkaspayki pay astawan kuyasunaykipaq imatapas ruwayqa (1 Cor. 10:24; Efes. 4:25).

11. ¿Imakunatam yachananchik pipas maskapunapaq niwaptinchik?

¹¹ Wakin llaqtakunapiqa tayta-mamankum utaq pipas yuyayniyuq kaqmi maskapunku piwanpas casarakunankupaq. Huklawkunapiñataqmi familianku utaq amistadninku maskapunku, hinaspam llapanku huñunakusqankuman chay qaritawan warmita invitanku imayna kasqankuta risqinakunankupaq. Chayna maskapunapaq niwaptinchikqa imayna qarita utaq warmita munasqankutam maskapunanchik. Munasqanku kaqta tarirusqanchikta piensaspaqa allintam yachananchik imayna sunquyuq utaq imayna genioyuq kasqanta. Astawanraqmi yachananchik Dios serviyninpi imayna kasqantaqa. Dioswan allin amistad kayninmi aswan allinqa qullqisapa, educacionniyuq chaynataq riqsisqa kaymantaqa. Ichaqa, casarakuyninku utaq mana casarakuyninkuqa kikinkumantam kanqa (Gal. 6:5).

RIQSINAKUYTA QALLARINAMANTA

12. ¿Imaynatam pitapas niwaq riqsiy munasqaykita?

¹² ¿Imaynatam pitapas niwaq riqsiy munasqaykita?d Chaypaqqa parlapayawaq runakunapa kasqanpim, celularwan qayaykuspam utaq videontakamam. Clarotam ninayki gustasusqaykita hinaspa astawan riqsiy munasqaykita (1 Cor. 14:9). Piensaykunanpaq nisuptikiqa suyaykunaykim (Prov. 15:28). Astawan riqsinakunaykichikta mana munaptinqa manam hikutanaykichu.

13. ¿Imatam ruwawaq astawan riqsiy munasusqaykita pipas nisuptiki? (Rimarimuytaq Colosenses 4:6 nisqanmantapas).

¹³ ¿Imatam ruwawaq astawan riqsiy munasusqaykita pipas nisuptiki? Chaypaq nisuynikiqa manachá facilchu karqa, chaymi kuyakuyllawan hinaspa sumaqllata rimapayanayki (leey Colosenses 4:6). Tiempota necesitasqaykita piensaspaykiqa clarotam ninayki, ichaqa manam una-unayqa suyachinaykichu (Prov. 13:12). Paywan riqsinakuyta mana munaspaykiqa sumaqllatam hinaspa clarotam ninayki. Austria nacionmanta iñiqmasinchik Hanstam huk sipas iñiqmasinchik nirqa paywan riqsinakuy munasqanta. Chaymantam Hans willawanchik: “Mana riqsinakuy munasqaytam mana sientichispallay clarota nirqani, chayraykum paywanqa manaña puntata hinachu rimaq kani paywan kay munasqayta mana piensananpaq”, nispa. Ichaqa, riqsinakuyta munaspaykiqa clarotam ninayki, hinaspam parlawaqchik imaynata riqsinakunaykichikpaq. Sapakama huklaw llaqtamanta kasqaykichikraykum chaynataq imayna uywasqa kasqaykichikraykum mana igualchu kanqa riqsinakusqaykichik tiempo imayna kananmanta piensasqaykichikqa.

¿IMAYNATAM YANAPACHWAN SOLTERO UTAQ SOLTERA KAQKUNATA?

14. ¿Imaynatam solterokunata rimasqanchikwan kallpanchachwan?

¹⁴ ¿Imatam llapallanchik ruwachwan casarakuy munaqkunata yanapanapaq? Chaypaqqa allinta tantiarispam rimananchik (Efes. 4:29). Nikunanchikmi: “¿Sientichichkaq hinachu utaq casarakunanpaq hikutachkaq hinachu rimani? Solterotawan solterata rimachkaqta rikuruspayqa, ¿kamaschu piensani sunqunkuta suwanakusqankutaña?”, nispa (1 Tim. 5:13). Manataqmi solterotaqa utaq solterataqa ninanchikchu “casarakunaykim, manachayqa manam allinchu kanki” nispaqa. 13 parrafopi rimamusqanchik Hansmi nin: “Wakinkum nisunki ‘¿imanasqataq manaraq casarakunkichu? Machuyaruptikiqa manañam pipas munasunkichu’, nispa. Chayna nisqankuwanmi solterokunaqa utaq solterakunaqa mana valorasqa hina tarikunku, casarakunankupaqpas hikutasqam tarikunku”, nispa. Chayraykum imapas nisqanchikqa kallpanchananpaq hina kanan (1 Tes. 5:11).

15. (1) Romanos 15:2 nisqanman hinaqa, ¿imatam yuyarinanchik casarakuy munaq solterota utaq solterata yanapananchikpaq? (Qawaytaq fototapas). (2) ¿Imatam qawasqanchik videomanta yachachwan? (Qaway willakuyta).

¹⁵ ¿Imatam yuyarinanchik soltero iñiqmasinchik huk soltera iñiqmasinchikwan tupasqankupaq rikchakuwaptinchik? Chaypaqqa imam munasqankutam respetananchik (leey Romanos 15:2). Achka soltero iñiqmasinchikkunam mana munankuchu casarakunankupaq pitapas maskapunanchiktaqa, chayna piensasqankutam respetananchik (2 Tes. 3:11). Wakinkum ichaqa munanku maskaypi yanapaykunanchikta (Prov. 3:27).e Alemania nacionmanta soltera iñiqmasinchik Lidiam nin: “Pi solterapas huk solterowan tupasqanta piensaspayqa iskayninkutam imapas ruwasqayman invitani, invitanitaqmi huk iñiqmasinchikkunatapas. Chaynapi kikinkumanta riqsinakunankupaq”, nispa. Wakinkuqa chayna yanapanallanchiktam munanku.

16. ¿Imatam ruwawaq sapallaykiraq kaspapas kusisqa kanaykipaq?

¹⁶ Sapallanchikraq utaq casarasqaña kaspapas llapanchikmi Diosta servispaqa kusisqa kawsakuyta atichwan (Sal. 128:1). Chaynaqa, casarakuyta munaspaykipas qampaq hina kaqta manaraq tarispaykiqa hinallayá kallpanchakuy Diosta tukuy sunquwan servinaykipaq. Macao lawmanta iñiqmasinchik Cindim nin: “Soltera vidaqa ratullam pasarun. Casarakuruspam ichaqa vida pasaqmasikiwan musuq allpa pachapi wiña-wiñaypaq kawsakunki. Chaynaqa sapallaykiraq kaspaqa Diosta astawan servinaykipaqyá tukuyta ruway. Chayta ruwaspaykiqa kusisqam kanki”, nispa. Ichaqa, ¿imatam ruwawaq piwanpas riqsinakuyta qallaykuspaqa? Qatiqnin yachachikuypim yachasun riqsinakusqaykichik tiempo sumaq kananpaq ima ruwanaykichikmanta.