¿Imanasqataq consejawananchikta munanchik?

1. ¿Imatam ruwananchik imapaqpas allinta tantiananchikpaq hinaspa chay tantiasqanchik allin lluqsinanpaq? (Rimarimuytaq Proverbios 13:10; 15:22 nisqanmantapas).

LLAPANCHIKMI munanchik imapaqpas allinta tantiakuyta hinaspa chay tantiasqanchik allin lluqsinanta. Bibliapim niwanchik allinta tantiakunapaqqa consejawananchikpaq hukkunata mañakunapaq (leey Proverbios 13:10; 15:22).

2. ¿Imatam Jehova Dios prometewanchik?

² Jehova Diosllam allinta tantiakunapaqqa pimantapas astawanqa yanapawachwan, chaymi mañakunanchik yachayta quwananchikpaq. Kikinmi prometewanchik: “Allinta tantianaykipaqmi yachachisqayki [ . . . ]. Yachachisqaykitaqmi allin kawsakunaykipaqpas”, nispa (Sal. 32:8). Arí, payqa qawamuwachkanchik necesitasqanchik consejota quwananchikpaqmi hinaspa chayman hina kawsakunapaq yanapawananchikpaqmi.

3. ¿Imakunamantam yachasun kay yachachikuypi?

³ Kaypim bibliawan yachasun kay tawa tapukuykunamanta: ¿Imaynam kananchik pipapas allin consejawasqanchik yanapawananchikpaq? ¿Pitam ninanchik consejawananchikpaq? ¿Imanasqataq munasqanchikman hinalla consejawananchiktaqa mana maskananchikchu? ¿Imanasqataq hukkunaqa mana tantiapuwananchikchu?

¿IMAYNATAQ KANANCHIK?

4. ¿Imaynam kananchik pipapas allin consejawasqanchik yanapawananchikpaq?

⁴ Pipapas allin consejawasqanchik yanapawananchikpaqqa humildem utaq mana hatuntukuqmi kananchik. Riqsikunanchikmi imatapas mana lliwta yachasqanchikta hinaspa pipas consejawaptinchik imapaqpas allinta tantiakunanchikta. Hatuntukuq kaptinchikqa manam Jehova Diosqa yanapawasunchu, manataqmi bibliapi consejonkunatapas kasukusunchu (Miq. 6:8; 1 Ped. 5:5). Humilde kaspam ichaqa lliw consejonkunata kasukusun.

5. ¿Imakunaraykutaq Davidqa hatuntukunman karqa?

⁵ Rimariykusun kamachiq Davidmanta. Payqa tukuy imata ruwaspanpas utaq yachaspanpas manam hatuntukuqchu karqa. Davidqa manaraq kamachiq kachkaspanmi arpata allin tocaq kasqanwan riqsisqa karqa, chaymi kamachiq Saulpaqpas tocapuq (1 Sam. 16:​18, 19). Kamachiq kananpaq Jehova Dios akllaruspanñataqmi atiyninwan huntaykurqa (1 Sam. 16:​11-13). Chaymantapas hatunkaray Goliatta hinaspa achka chiqniqninkunata wañurachiptinmi runakuna alabarqaku (1 Sam. 17:​37, 50; 18:7). Tukuy chaykunarayku hatuntukuspanqa ninmanchá karqa: “Manam ñuqaqa necesitanichu pipas consejawanantaqa”, nispa. Ichaqa manamá chaynachu Davidqa karqa.

6. ¿Imanasqataq nichwan Davidqa hukkuna consejaptin chaskikusqanta? (Qawaytaq dibujotapas).

⁶ Kamachiqña karuspanmi Davidqa yachayniyuq allin runakunata akllarqa consejaqnin kanankupaq (1 Cron. 27:​32-34). Payqa manaraq kamachiq kachkaspanpas hukkunapa consejasqantam uyariykuq qari utaq warmi kaptinpas. Chaymi huk kutipipas sumaqta uyariykurqa Abigail rimapayaptin. Paypa qusan Nabalmi karqa hatuntukuq, kikillanpaq munaq hinaspa mana agradecekuq. Davidqa mana hatuntukuspanmi Abigailpa nisqanta kasukurqa, chaymi hatun huchata mana ruwarurqachu (1 Sam. 25:​2, 3, 21-25, 32-34).

7. ¿Imakunatam yachachwan Davidmanta? (Rimarimuytaq Eclesiastes 4:13 nisqanmantapas, qawaytaq fotokunatapas).

⁷ ¿Imakunatam yachachwan Davidmanta? Tukuy imata ruway yachaq kaspanchikpas utaq experienciayuq kaspanchikpas manam ninanchikchu imamantapas lliwta yachasqanchiktaqa utaq pipas consejawananchikta mana necesitasqanchiktaqa. David hinataqmi qaripas warmipas hatunpas uchuypas allinta consejawaptinchikqa chaskikunanchik (leey Eclesiastes 4:13). Manachayqa mana allinta ruwaruspam sasachakuypi kachwan, hukkunatapas ñakarichichwanmi.

¿PITAM NINANCHIK CONSEJAWANANCHIKPAQ?

8. ¿Imanasqataq allin karqa Jonatanpa yanapakuyninta Davidpa maskayninqa?

⁸ ¿Imatawanmi Davidmanta yachachwan? Payqa Diosman sunqu hinaspa imayna tarikusqanta allinta entiendeqpa consejontam maskaq. Chaymi kamachiq Saulwan allinyanakuyta munaspanpas Jonatanpa yanapakuyninta maskarqa. ¿Imanasqataq pay yanapananta maskarqa? Jonatan Diosman sunqu kasqanraykum hinaspa Saulta allinta riqsisqanraykum (1 Sam. 20:​9-13).

9. ¿Pitam ninanchik ima consejotapas necesitaspaqa? Rimarimuy casarakuy munaqmanta. (Rimarimuytaq Proverbios 13:20 nisqanmantapas).

⁹ Ima consejotapas necesitaspanchikqa Diosman sunqu hinaspa yachay munasqanchikmanta experienciayuq kaqtam ninanchik (leey Proverbios 13:20).a Pipas casarakuyta munaspanqa, ¿pitataq ninman consejaykunanpaq? Manaraq casarasqa kaqta tapukuptinqa allintam yanapaykunqa bibliapa nisqanman hina consejaspanqa. Chaywanpas astawanqa yanapanqa payta allinta riqsiq hinaspa Diosman sunqu unayña casarasqa iñiqmasinchikkunam.

10. ¿Imamantam kunan yachasun?

¹⁰ Kaykamam yacharamunchik pipa consejawasqanchikpas yanapawananchikpaq mana hatuntukuq kanamanta hinaspa allinta consejawananchikpaq pita ninamanta. Kunanñataq yachaykusun munasqanchikman hina pipas consejawananchikta mana maskanamanta hinaspa imanasqa hukkuna mana tantiapuwananchikmanta.

¿MUNASQANCHIKMAN HINA CONSEJAWANANCHIKTACHU MASKANANCHIK?

11, 12. (1) ¿Imatam mana ruwananchikchu? (2) ¿Ima mana allintam Reoboam ruwarqa?

¹¹ Yaqapaschá pipas imatapas ruwananpaq tantiaruspanña consejota mañakunman. Chayta ruwaspanqa tantiasqan allin kasqanta pipas niykunallantañam maskachkan, manam pipas yanapanantachu. Chaytam kamachiq Reoboampas ruwarqa.

¹² Payqa taytan Salomon wañukuptinmi Israel nacionta kamachiyta qallaykurqa. Chay tiempopiqa tukuy imayuqmi llaqta runakunaqa karqaku. Ichaqa Salomon llumpayta llamkachisqanrayku quejakuspankum Reoboamta nirqaku amaña llumpayta llamkachinanpaq. Chaynata niptinkum Reoboamqa nirqa suyaykunankupaq. Payqa taytan Salomonta yanapaq yuyaqkunatam tapukuyta qallaykurqa (1 Rey. 12:​2-7). Ichaqa manamá paykunapa consejasqankutaqa kasurqachu. ¿Imanasqa? Ichapas sunqunpi tantiaruspanña chayman hina pipas niykunallantaña munarqa, chayraykupaschá wiñaymasinkunataña tapurqa munasqanman hina ninankuta suyaspan (1 Rey. 12:​8-14). Paykunapa consejasqanta kasukuspanmi chayman hina ruwarqa. Chaynata ruwaptinmi achka runakuna paypa contranpi hatarirurqaku, chaymantapacham tukuy ima sasachakuyllaña karqa (1 Rey. 12:​16-19).

13. ¿Imatam nikuchwan consejota mañakuna kaptinqa?

¹³ ¿Imatam yachachwan Reoboanmanta? Consejawananchikpaqqa pitapas ninanchik manam sunqunchikpi tantiaruspañachu, aswanqa niwasqanchikwan allinta tantiakunapaqmi. Chaymi nikunanchik: “¿Pipapas consejawasqan mana munasqayman hina kaptinqa hinallachu uyarini icha manañachu?”, nispa.

14. ¿Imatam mana qunqananchikchu? Rimarimuy maypi llamkananpaq tantiaq iñiqmasinchikmanta. (Qawaytaq fototapas).

¹⁴ Piensarisun kaypi: Huk iñiqmasinchiktam niykunmanku familianmanta karupi allin pagasqa llamkaypi llamkananpaq, ichaqa manaraq aceptachkaspanmi punta apaq iñiqmasinchikta mañakun consejaykunanpaq. Payñataqmi bibliawan yuyarichin familian Diosman sunqu kananpaq yanapaynin aswan allin kasqanta, yuyarichintaqmi chaypaqqa paykunawan kuska kananmantapas (Efes. 6:4; 1 Tim. 5:8). Ichaqa punta apaqpa nisqan mana munasqanman hina kaptinmi wakin iñiqkunata hinalla tapun chay llamkaypi llamkananpaq pipas “allinmi” ninankama. Chaynata ruwaspanqa manam consejotachu maskachkan, aswanqa sunqunpi tantiasqanman hina pipas niykunantam. Amayá qunqasunchu, sunqunchikqa imamantapas aswan pantachikuqllañam (Jer. 17:9). Wakinpiqa mana munasqanchikman hina consejawasqanchikkunaraqmi yanapawachwan.

¿IMANASQATAQ HUKKUNAQA MANA TANTIAPUWANANCHIKCHU?

15. ¿Imatam mana ruwananchikchu? ¿Imanasqa?

¹⁵ Jehova Diosqa munan sapakama imapaqpas tantiakunanchiktam (Gal. 6:​4, 5). Chayraykum manaraq tantiachkaspa ancha allin bibliapi Diospa niwasqanchikta maskayninchik hinaspa Diosman sunqu iñiqmasinchikkunata tapukuyninchik. Ichaqa manam paykunataqa ninanchikchu imapaqpas tantiapuwananchikpaqqa. Amistadninchik kaptinpas manam ninanchikchu: “¿Imaynatataq tantiawaq ñuqa hina tarikuspayki?”, nispaqa. Manataqmi hukkunapa ruwasqankutaqa qatipakunanchikchu allinta mana piensachkaspaqa.

16. ¿Imatam Corinto iñiqkuna tantiakunanku karqa? (Rimarimuytaq 1 Corintios 8:7; 10:​25, 26 nisqanmantapas).

¹⁶ Corinto llaqtapi runakunam taytacha-mamachakunapaq animalkunata quqku, chaymantam chay animalkunapa aychanta rantikuqku. Chaymi iñiqkunaqa tantiakunanku karqa chay aychata mikunankupaq utaq mana mikunankupaqpas. Paykunatam Pablo nirqa: “Ñuqanchikqa yachanchikmi taytacha-mamachakunaqa mana imapaq valeq kasqanta, yachanchiktaqmi Diosqa chullalla kasqantapas, manam hukqa kanchu”, nispa (1 Cor. 8:4). Chaypi piensaspankum wakin iñiqkunaqa chay aychata rantispa mikuqku, wakinkum ichaqa concienciankupi hawka tarikunankupaq mana rantiqkuchu (leey 1 Corintios 8:7; 10:​25, 26). Kikinkumá tantiakunanku karqa. Pabloqa manamá haykapipas nirqachu hukkunapaq tantiapunankupaqqa nitaq hukkunapa tantiasqanta qatipakunankupaqqa. Sapakamamá Diosmanqa cuentata qunanku karqa (Rom. 14:​10-12).

17. ¿Imataq pasanman hukkunapa tantiasqallankuta qatipakuptinchikqa? Rimarimuy fracciones sanguineas nisqanmanta. (Qawaytaq fotokunatapas).

¹⁷ Kunanpas llapanchikmi tantiakunanchik yawarmanta hurqusqanku partechakunata utaq fracciones sanguineas nisqata churachikunapaq utaq mana churachikunapaqpas.b Chaymanta entiendeyqa sasapaschá kanqa, chaywanpas kallpanchakunanchikmi sapakama entiendespa tantiakunanchikpaq (Rom. 14:4). Hukkunapa tantiasqallankuta qatipakuspaqa manam haykapipas kikinchikmanta allin tantiakuytaqa atisunchu. Allintaqa tantiakusunchik bibliapa nisqanta kasukuspam (Heb. 5:14). Chayraykum manaraq tantiakuchkaspanchik allinta yachaykunanchik fracciones sanguineas nisqanmanta. Yachananchiktaqmi bibliapi Jehova Diospa ima nisqankunatapas. Chayta ruwaruspanchik astawanraq entiendeyta munaspaqa Diosman sunqu iñiqmasinchiktam tapukuchwan.

HINALLAYÁ MASKASUNCHIK

18. ¿Imaynatam Jehova Dios yanapawanchik allinta tantiakunanchikpaq?

¹⁸ Jehova Diosqa yachanmi imapaqpas allin tantiakuyta atinanchikta. Kuyakuq tayta kasqanraykum allinta tantiakunapaq yanapawanchik palabranwan hinaspa iñiqmasinchikkunawan. Paykunamriki yanapawanchik bibliapa nisqanta allinta entiendespa tantiakunanchikpaq (Prov. 3:​21-23). Chaynaqa, ¿imaynatam Jehova Diosta agradecekuchwan?

19. ¿Imayna kasqanchikwantaq Jehova Dios kusikun?

¹⁹ Tayta-mamakunaqa anchatam kusikunku churi-wawanku wiñasqankuman hina Diosta serviptinku, yachayniyuq kaptinku hinaspa aswan allin runa kaptinku. Chaynam taytanchik Jehova Diospas anchata kusikun consejawananchikpaq pitapas mañakuspa hinaspa allinta tantiakuspa sapa kuti aswan allinta serviptinchikqa.