Jehova Diospa llakipayakuq kasqantayá qatipakusun

1. (1) Jehova Diosqa ¿imayna kasqantam Moisesman nirqa? (2) ¿Imanasqam Diosqa Moisesman chayna kasqanta willarqa?

HUK kutipim, Diosqa Moisesman willarqa sutinta hinaspa imayna kasqantapas. Yachayniyuq utaq atiyniyuq kasqanta ninanmantaqa, puntatam nirqa llakipayakuq hinaspa kuyapayakuq kasqanmanta (qaway Exodo 34:5-7). Moisesqa munarqam Dios yanapananta. Chaymi Jehova Diosqa yupaychaqninkunata yanapay munasqanta qawachirqa imayna kasqanta willaspan (Ex. 33:13). Kusisqamá tarikunchik Dios kuyawasqanchikmanta yachaspanchik. Kay yachachikuypim rimasunchik llakipayakuymanta, chayqa pipas ñakariptin ñuqanchikpas ñakariymi hinaspa yanapayta munaymi.

2, 3. (1) ¿Imanasqam llakipayakuq kanchik? (2) ¿Imanasqam llakipayakuymanta rimananchik?

² Yachamusqanchikman hinam, Jehova Diosqa llakipayakuq. Runakunaqa payman rikchakuqmi unanchasqa kanchik, chaymi runamasinchikta llakipayaspa yanapayta munanchik. Diosta mana yupaychaq runakunapas llakipayakuqmi kanku (Gen. 1:27). Bibliam willakun achka runakuna llakipayakuq kasqankumanta. Huk kutipim, iskay warmikuna Salomonpa qayllanpi wawachata qichunakurqaku. Hinaptinmi Salomonqa kamachirqa chay wawachata chawpimanta iskayman kuchunankupaq, ichaqa chay wawachapa chiqap mamanmi llakikuspan mana munarqachu wañuchinankuta hinaspa huknin warmiman qunankupaq nirqa (1 Rey. 3:23-27). Rimarisuntaq faraonpa warmi churinmantapas. Payqa Moisestam mayupi tarikurqa, hinaspam chaylla musyakururqa hebreo castamanta wawacha kasqanta, chay wawachataqa manam salvananchu karqa. Ichaqa Moisesta llakipayariykuspanmi wawanta hina uywananpaq tanteakururqa (Ex. 2:5, 6).

³ ¿Imanasqam llakipayakuymanta rimananchik? Jehova Diosta qatipakunanchikpaq biblia niwasqanchikraykum (Efes. 5:1). Diosqa unanchawarqanchik ñuqanchikpas llakipayakuq kananchikpaqmi. Ichaqa Adanmanta huchata chaskisqanchikraykum kikillanchikpaq munaq kanchik. Chaymi wakinpiqa sasa kanman pitapas yanapananchikpaq tanteayqa utaq kikinchikpaq imatapas ruwanapaq tanteakuyqa. ¿Imataq yanapawasun aswan llakipayakuq kananchikpaq? Puntataqa yachasunchik Jehova Dioswan wakin runakuna llakipayakuq kasqankumanta. Yachasuntaqmi Jehova Diosta imayna qatipakunamanta hinaspa imaynata chayta ruway yanapawasqanchikmantapas.

JEHOVA DIOSMI PIMANTAPAS ASWAN LLAKIPAYAKUQQA

4. (1) ¿Imanasqam Jehova Diosqa angelninkunata kamachirqa Sodoma llaqtaman rinankupaq? (2) ¿Imatam chayqa yachachiwanchik?

⁴ Bibliam willawanchik Diosqa llakipayakuq kasqanmanta. Rimarisun Diosman sunqu Lotmanta, payqa Sodoma hinaspa Gomorra llaqtapi runakuna huchallikuspanku mana allinta ruwaptinkum llakisqa tarikurqa. Chay runakunaqa manam Diostaqa respetarqakuchu, chaymi Diosqa paykunata puchukachinanpaq tantearurqa (2 Ped. 2:7, 8). Ichaqa Jehova Diosmi angelninkunata kamachirqa chay llaqtakuna puchukachisqa kananmanta Lotman willananpaq, chaynapi paywan ayllunpas llaqtamanta ayqikunankupaq. Lot mana chaylla lluqsimuptinmi angelkunaqa “Lotta, warminta hinaspa iskaynin warmi churinkunata makinmanta aysarqaku llaqtapa hawa lawninman” (Gen. 19:16). Kaymi yachachiwanchik Jehova Diosqa yupaychaqninkunapa sasachakuyninta allintapuni yachasqanta (Is. 63:7-9; Sant. 5:11; 2 Ped. 2:9).

5. ¿Imatam 1 Juan 3:17 yachachiwanchik llakipayakuymanta?

⁵ Jehova Diosqa manam llakipayayllachu-llakipayawanchik, aswanqa yachachiwanchikmi llakipayakuq kananchikpaq. Yuyaymanasun Israel nacionman kamachikuykuna qusqanpi. Israel runakuna qullqita pimanpas prestaspankuqa, chay runapa pachanwanmi qipakuqku qullqinta kutichipunankama (qaway Exodo 22:26, 27). Ichaqa Jehova Diosqa Israel runakunatam kamachirqa llakipayakuq kanankupaq hinaspa ‘manaraq inti siqaykuchkaptin’ pachanta kutiykachipunanpaq, chaynapi chiripi mana kananpaq. ¿Imatam yachachiwanchik kay kamachikuyqa? Huk kaqnin iñiqmasinchikpa imanpas pisipuptinqa yanapaykunanchikmi (Col. 3:12; Sant. 2:15, 16; qaway 1 Juan 3:17).

6. ¿Imatam yachachiwanchik Israel runakuna huchallikuruptinkupas Diospa llakipayasqanqa?

⁶ Jehova Diosqa Israel runakuna huchallikuruptinkupas llakipayarqam. Bibliam nin: ‘Abuelonkunapa yupaychasqan [Jehova] Diosmi sapa kutilla kacharqa paymanta willakuqkunata, chaynataqa ruwarqa runankunatawan yachanan templota llakipayasqanraykum’, nispa (2 Cron. 36:15). Chaynallataqmi ñuqanchikpas llakipayananchik Diosta mana riqsiq runakunata, paykunaqa atinmankuraqmi wanakuspa Dioswan kuyachikuyta. Jehova Diosqa manam munanchu pipas chinkanantaqa (2 Ped. 3:9). Chaymi Diospa piñakuynin manaraq chayamuchkaptin, runakunaman hinalla willamunanchik Diospa llakipayasqan kanankupaq.

7, 8. ¿Imaynatam huk aylluta Jehova Dios llakipayasqanta qawachirqa?

⁷ Kunanpas achka iñiqmasinchikkunam ninku paykunata Jehova Dios llakipayasqanmanta. 1990 watakunapa qallariyninpim Bosnia nacionpi guerra karqa. Achka iñiqmasinchikkunam Bosnia nacionmanta Serbia nacionman rirqaku carrowan. Chaypitaqmi rirqa 12 watanpi Milan sutiyuq warmacha, wawqin hinaspa tayta-mamanpas. Paykunaqa hatun huñunakuymanmi richkarqaku, chaypim chay warmachapa tayta-mamanqa bautizakunanku karqa. Nacionninkumanta lluqsichkaptinkum, chay ayllutaqa huk law castayuq kasqankurayku soldadokuna carromanta hurqururqa, ichaqa wakin iñiqmasinchikkunataqa saqirqakum pasakunankupaq. Iskay punchaw qipatam, chay soldadoqa jefenta qayachirqa chay aylluwan imata ruwananmanta tapunanpaq. Chay soldadoqa paykunapa hichpallanpim kachkarqa, chaymi jefenpa nisqanta llapanku uyarirqaku, nirqam: “¡Hawaman hurquspa wañuchiychik!”, nispa.

⁸ Soldadokuna rimachkaptinkum, iskay runakuna chay aylluman asuykurqaku hinaspam upallallamanta nirqaku: “Ñuqaykupas Jehova Diospa testigonmi kaniku, risqaykichik carropi iñiqmasinchikmi willawarqaku ima pasasqanmanta”, nispa. Chaymantam Milantawan wawqinta nirqaku carronman siqanankupaq, paykunam nacionninkumanta warmakunata lluqsichirqaku soldadokuna papelninta mana mañasqanrayku. Chaymantapas tayta-mamankutam nirqa: “Wasi qipanta muyuramuychik”, nispa. Chayta uyarispanmi Milanqa ima niytapas atirqachu. Tayta-mamanmi tapurqa: “¿Saqiwanqakuchu pasakunaykuta?”, nispa. Ichaqa puriyta qallaykuptinkum, soldadokunaqa qawaspankupas mana rikurqakuchu. Tayta-mamaqa warmankunawanmi kaqmanta tupaykuspa hinalla illarqaku hatun huñunakuypa kasqankama, manam iskayrayarqakuchu mañakusqankuta Jehova Dios uyarisqanmantaqa. Bibliaqa manam ninchu kikin Jehova Dios yupaychaqninkunata llapanpi waqaychananmantaqa (Hech. 7:58-60). Ichaqa Milanmi kaynata nirqa: “Jehova Diosmi salvaykuwarqaku, angelninkunam soldadokunapa ñawinta tutayaykachirqa”, nispa (Sal. 97:10).

9. ¿Imatam Jesusqa ruwarqa runakuna qatisqanta qawaspan? (Qaway 9 kaq paginapi dibujota).

⁹ Jesusmantapas yachachwanmi, payqa ‘runakunatam qawarqa wischusqa hinaspa mana michiqniyuq chiqisqa ovejakunata hina’. ¿Imaynataq Jesusqa tarikurqa chayna kasqankuta qawaspan? “Runakunata qawaykuspanmi llakipayarikurqa” hinaspa “tukuy imamanta yachachiyta qallaykurqa” (Mat. 9:36; qaway Marcos 6:34). Fariseokunaqa manam munarqakuchu runakunata yanapaytaqa, Jesusmi ichaqa mana chaynachu karqa (Mat. 12:9-14; 23:4; Juan 7:49). ¿Jesus hinachu kanchik hinaspa tukuy sunqunchikwanchu runakunata yanapayta munanchik Jehova Diosmanta yachanankupaq?

10, 11. ¿Haykapipas llakipayakuqchu kananchik? ¿Imanasqa?

¹⁰ Chaynaqa, ¿haykapipas llakipayakuqchu kananchik? Manam. Imanasqa chayna kasqanmanta yachanapaqyá yuyarisun imata Jehova Dios ruwasqanmanta. Diosmi Saulta kamachirqa Amalek llaqtapi lliw runakunata hinaspa uywankunata wañuchinanpaq, Saulmi ichaqa allin kaq uywakunatawan Amalek llaqtapi kamachiqtapas mana wañuchirqachu. Chaywanqa ichapas llakipayakuq kasqanta Saulqa piensarqa. Ichaqa Saulqa manam kasukurqachu, chaymi Diosqa qipancharurqa (1 Sam. 15:3, 9, 15). Jehova Diosqa allinta imatapas ruwasqanraykum yachan imayna runapa sunqun kasqanta, chaymi pay yachan pikunata llakipayananmanta utaq mana llakipayananmantapas (Lam. 2:17; Ezeq. 5:11). Manapas unaymantam Diosta mana kasukuqkunaqa manaña kanqakuchu (2 Tes. 1:6-10). Manañam chaypiqa Diosqa llakipayanqañachu mana allin ruwaqkunataqa, aswanqa payman sunqu kaqkunata waqaychananpaqmi mana allin runakunataqa puchukachinqa.

¹¹ Ichaqa chaywanqa manam ninanchikchu pikuna kawsananmanta utaq wañunanmantaqa, aswanqa tukuytam ruwananchik runakunata yanapananchikpaq. Chaynaqa, ¿imaynatam llakipayasqanchikta qawachichwan? Yachasunyá imakunata ruwanamanta.

¿IMAYNATAM LLAKIPAYAKUQ KASQANCHIKTA QAWACHICHWAN?

12. ¿Imaynatam llakipayasqanchikta hukkunaman qawachichwan?

¹² Yanapakuqmi kananchik imapas ruwaykunapi. Jehova Diosta yupaychaqkunaqa iñiqmasinchikta hinaspa runamasinchiktam llakipayananchik (Juan 13:34, 35; 1 Ped. 3:8). Llakipayakuyqa runamasinchikwan “kuska ñakariymi”. Llakipayakuq runaqa sasachakuypi tarikuqkunatam tukuy imapi yanapan. Chaynaqa ñuqanchikpas kallpanchakunanchikmi runamasinchikta yanapaypi, chayqa kanmanmi wasinpi imapas allichana kaptin utaq rantipakuqpas richwanmi (Mat. 7:12).

13. ¿Imaynatam Diosta yupaychaqkunaqa llakipayakuq kasqankuta qawachinku sasachakuypi tarikuqkunata?

¹³ Sasachakuypi kaqkunata yanapaspanchik. Achka iñiqmasinchikkunam llakipayakuq kasqankuta qawachinku llumpay wayra-parawan utaq terremotowan sasachakuqkunata. Kayna sasachakuykuna kaptinmi sutillata yanapakuq kasqankuwan riqsichikunku Diosta yupaychaqkunaqa (1 Ped. 2:17). 2011 kaq watapim Japon nacionpi hukkaqnin iñiqmasinchikpa yachasqan lawpi wasikunata lamar qucha lluqsiramuspan purmarachirqa. Paypa sunqunmi tiyaykurqa huk law llaqtakunamanta hinaspa nacionkunamanta iñiqmasinkuna wasikunata hinaspa huñunakuna wasikunata allichaspa hatarichiptinku. Paymi kaynata qillqarqa: “Chaypi tukuy ima qawasqaywanmi musyakurqani Jehova Dios kuyawasqanchikta, chaynataq Jehova Diospa testigonkuna kikinchikpura yanapanakusqanchikta hinaspa llapallan allpa pachapi iñiqmasinchikkuna ñuqaykupaq mañakusqankuta”, nispa.

14. ¿Imaynatam yanapachwan yuyaqkunatawan unquqkunata?

¹⁴ Yuyaqkunatawan unquqkunata yanapaspanchik. Llakikunchikmi pipas unquywan utaq yuyaq kasqanwan ñakariptin. Jehova Diostam mañakunchik munaychakuynin hamuspan unquyta hinaspa machu-payayayta chinkachinanpaq. Ichaqa kallpanchakunchikmi chayna tarikuqkunata yanapaypi. Huk riqsisqa runam willakurqa Alzheimer unquywan unquq yuyaqña mamanta ima pasasqanmanta. Huk kutipis maman sapallan kachkaptin ispakuykuspan pachanta qachachakurusqa, chayna kachkaptinmi iskay iñiqmasinchikkuna watukusqankupi tarirurqaku. Chayna kasqanta qawaspankum tapurqaku: “¿Yanapaykikumanchu?”, nispanku. Yuyaq warmiñataqmi nirqa: “Pinqakunim, ichaqa yanapaykuwaychikyá”, nispan. Chaymi paykunaqa yanaparqaku, hinaspa yaku timpuchata tomaspanku rimarqaku. Chayna ruwasqankuta qawaspanmi kay runaqa iñiqmasinchikkunata anchata agradecekurqa hinaspa nirqaraq: “Jehova Diospa testigonkunaqa yachachisqankuman hinam ruwasqaku”, nispa. Chaynaqa, ¿llakipayakuq kasqanchikchu tanqawanchik yuyaqkunatawan unquqkunata yanapananchikpaq? (Filip. 2:3, 4).

15. ¿Imaynatawanmi runakunata yanapachwan?

¹⁵ Runakunatam yanapananchik Jehova Diosta riqsinankupaq. Kay punchawkunapim runakunaqa sasachakuypi hinaspa llakikuypi tarikunku. Chaymi runakunata yanapananchikpaqqa Jehova Diosmanta hinaspa munaychakuynin imakunata ruwananmanta yachachinanchik. Chaymantapas yachachichwanmi imaynam Diospa kamachikuyninta kasukuyqa allinninkupaq kasqanmanta (Is. 48:17, 18). Diosmanta willakuspanchikmi payta hatunchanchik hinaspa llakipayakuq kasqanchikta hukkunaman qawachinchik. Chaynaqa, ¿atichwanchu Diosmanta astawan willakuyta? (1 Tim. 2:3, 4).

LLAKIPAYAKUQ KAYQA ÑUQANCHIKTAPAS YANAPAWANCHIKMI

16. ¿Imakunapim yanapawanchik llakipayakuq kayqa?

¹⁶ Umanchik imayna kasqanta estudiaq doctorkunam ninku, llakipayakuq kayqa mana unqunanchikpaq hinaspa runamasinchikkunawan hawkalla kawsakunapaqpas yanapawasqanchikmanta. Ñakariqkunata yanapaspanchikqa kusisqam kasunchik, manam sapallanchikqa tarikusunchu hinaspapas manam mana allinkunapiqa umanchikqa kanqañachu. Arí, llakipayakuq kayqa allinninchikpaqmi (Efes. 4:31, 32). Chaymi hukkunata kuyaspaqa hinaspa yanapaspaqa sunqunchikpipas hawka tarikusunchik, Jehova Diospa munasqanman hina ruwasqanchikrayku. Chaynata ruwaspaqa allin runa, allin tayta-mama hinaspa piwanpas kuyachikusunmi. Hinaspapas llakipayakuq kaspaqa achkanpim yanapakuykunata chaskisun, imapas sasachakuypi kaspapas (qaway Mateo 5:7; Lucas 6:38).

17. ¿Imanasqataq llakipayakuq kayta munanki?

¹⁷ Ichaqa manam imatapas chaskinanchikraykullachu llakipayakuqqa kananchik. Aswanqa kuyapayakuq Jehova Diosta qatipakusqanchikraykum chaynaqa kananchik (Prov. 14:31). Chaynaqa tukuytayá ruwasun kuyapayakuq Diosta qatipakunanchikpaq. Chaynata ruwaspaqa astawanmi huk sunqulla iñiqmasinchikkunawan hinaspa hukkunawanpas kawsasunchik (Gal. 6:10; 1 Juan 4:16).