Levítico

25 Jehová Diosmi Sinaí orqopi jujmanta Moisesta rimapayallarqantaq, nirqanmi: 2 “Israel runakunata niy, Diosmi nin: Qankunaman qonay jallp’aman jaykuqtiykichisqa,+ chay jallp’an noqa Jehová Diospaq samanqa.+ 3 Soqta watan chajraykichista llank’ankichis, soqta watan uvas sach’aykichiskunatapas kuchupankichis, soqta watan cosechatapas oqarinkichis.+ 4 Qanchis kaq watan ichaqa jallp’apaqqa samana wata kanqa, watantinmi noqa Jehová Diospaq samanqa. Aman chay wataqa tarpunkichischu ni t’akankichispaschu, aman uvas sach’aykichiskunatapas kuchupankichischu. 5 Aman rutunkichischu chay watapi wiñaq k’ipataqa, aman mana kuchupasqa uvastapas pallankichischu. Chay wataqa samana watan kanqa jallp’apaq. 6 Ichaqa chay watapi wiñaq mijuykunataqa mijuwaqchismi, mijunmanmi qhari kamachiykipas, warmi kamachiykipas, llank’apakuqniykipas, qanwan tiyaq waj llaqtayoq runapas. 7 Mijunmanmi uywaykichispas campopi tiyaq salqa animalkunapas. Chay watapi wiñaq mijuykunataqa atiwaqchismi mijuyta.

8 ”Qanchis samana watakunatan yupankichis, qanchis kutikaman qanchis watakunata yupankichis, chhaynapin llapanpiqa tawa chunka isqonniyoq wata kanqa. 9 Jinan qankunaqa qanchis kaq killapi, chunka p’unchaypi, Jucha Pampachay P’unchaypi+ llapa llaqtantinman uyarikuqta waqrata tocankichis. 10 Pisqa chunka kaq watatan Diosniykichispaq t’aqankichis. Chay watan kanqa Kacharipuna Wata.+ Sapankaykichismi jallp’aykichista chajraykichista jujmanta jap’ikapunkichis, sapankaykichismi familiaykichisman kutipunkichis.+ 11 Pisqa chunka kaq wataqa Kacharipuna Watan kanqa. Chay wataqa aman tarpunkichischu ni t’akankichischu, aman ima k’ipatapas rutunkichischu. Aman uvas sach’aykichismantapas ni imatapas pallankichischu.+ 12 Chay wataqa Kacharipuna Watan kanqa, ch’uya watan qankunapaqqa kanqa. Jallp’api kikillanmanta wiñaq mijuykunatan mijunkichis.+

13 ”Chay Kacharipuna Wataqa sapankaykichismi jallp’aykichista jujmanta jap’ikapunkichis.+ 14 Imataña vendenkichis imataña rantinkichis chaypas, aman runamasiykichistaqa engañankichischu.+ 15 Pipas imatapas rantinqa chayqa, Kacharipuna Watamanta jayk’a watañachus pasarun chayman jinan rantinqa. Vendeqpas jayk’a wataraqchus kashan rantiq runa chajrata llank’ananpaq chayman jinan vendenqa.+ 16 Kacharipuna Watapaq askha wataraq kanqa chayqa, astawanmi chay jallp’aqa valenqa, chay watapaq pisillaña kanqa chaytaq pisillata valenqa. Vendeqqa jayk’a cosechatachus chay jallp’amanta oqarikunqa chaytan vendeshan. 17 Aman pipas runamasiykichistaqa engañankichischu.+ Noqatan manchakuwankichis,+ noqaqa Diosniykichis Jehová Diosmi kani.+ 18 Simiytachus kasukuwankichis, kamachisqayman jinataqchus kausankichispas chayqa, mana imata manchakuspan thaj chay jallp’api tiyankichis.+ 19 Chaymantapas chay jallp’an mijuyta qosunkichis,+ qankunataq sajsanaykichiskama mijunkichis, mana imata manchakuspataq thaj kausankichis.+

20 ”Ichaqa yaqapaschá ninkichis: Manataq tarpusunchu ni cosechasunpaschu chayqa, ¿imatataq qanchis kaq watapiri mijusunchis?,+ nispa. 21 Aman chaymantaqa llakikunkichischu noqan bendicionta churamusaykichis, soqta kaq watan kinsa watapaq mijuyta oqarinkichis.+ 22 Pusaq kaq watapiñan qankunaqa chajraykichista llank’ankichis, chay watapi llank’asqaykichista cosechanaykichiskaman qankunaqa soqta kaq watapi oqarisqaykichista mijunkichis, isqon kaq watakaman chayta mijunkichis.

23 ”Aman pipas jallp’antaqa wiñaypaqqa vendenqachu,+ jallp’aqa noqaqmi.+ Qankunaqa forastero runakunallan noqapaqqa kankichis, waj llaqtayoq runakunallan kankichis.+ 24 Chaymi jallp’ayoqqa rantikapullanqa jallp’antaqa, aman pipas chaytaqa jark’anqachu.

25 ”Llaqtamasi wayqeykichus wajchayapunqa,* jinaspa jallp’anta vendenqa chayqa, libraq parientenmi jamuspa kaqta wayqenpa vendesqanta rantipunqa.+ 26 Manataq libraq parienten kanmanchu, paytaq qhapaqman tukunman, kanmantaq qolqen chajranta rantikapunanpaq chayqa, payllataqmi rantikapunqa. 27 Jayk’a watañachus vendesqanmanta pasarun, jayk’a watataqchus Kacharipuna Watapaq faltashan chayman jinan payqa vendesqan runaman qopunqa. Chayta qopuspañan payqa kaqninta jap’ikapunqa.+

28 ”Ichaqa manachus chay runa imachus vendesqanta rantikapuyta atinqa chayqa, Kacharipuna Watakaman rantiq runaqa chay jallp’ata llank’anqa.+ Kacharipuna Watapin ichaqa kaqta dueñonman kutichipunqa.+

29 ”Ichaqa pipas muyuriq perqayoq llaqta ukhupi wasinta vendenqa chayqa, juj watan chay wasiqa libre kanqa wajmanta rantikapunanpaq. Vendesqanmantapachan juj watalla tiempo kanqa jujmanta rantikapunanpaq.+ 30 Wata junt’akunankamachus chay dueño mana wasinta rantikapunqachu chayqa, rantiq runaq wasinmi chay wasiqa kapunqa, wiñaypaqmi chay wasita jap’ikapunqa. Manan Kacharipuna Watapipas chay wasitaqa kutichipunqachu. 31 Perqasqa llaqta jawapi wasikunaqa, campopi wasikunaqa, chajrakuna jinan rikusqa kanqa. Pipas chay wasinta vendenman chayqa atinmanmi kaqta rantikapuyta, Kacharipuna Wata chayamuqtinpas kaqtan dueñoqa chaskikapunqa.

32 ”Leví ayllu runakunaq llaqtan ukhupi+ mayqen Leví runapas wasinta vendenqa chayqa, payqa atinmanmi imay ratupas wasinta kaqta rantikapuyta. 33 Ichaqa manachus chay Leví runa wasinta rantikapuyta atinqa chayqa, Kacharipuna Watapin rantiq runaqa kaqta payman kutichipunqa.+ Israel runakuna ukhupiqa, llaqtallankupitaq Leví runakunaq wasin kanman chayqa, kaqtan rantiq runaqa chay wasita qopunqa.+ 34 Llaqtanku muyuriqpi pasto pampakunataqa+ manan vendenqakuchu, chay campokunaqa wiñaypaqmi paykunapaq kanqa.

35 ”Llaqtamasi wayqeykichus wajchayapunman, manataq imanpas kausananpaq kanmanchu chayqa, qanmi chay runata yanapanki+ imaynan llaqtayki ukhupi tiyaq waj llaqtayoq runatapas+ yanapawaq jinata, qanwan kuskan payqa kausanqa. 36 Ichaqa aman paymantaqa ima manusqaykimantapas interesta mañankichu.+ Noqa Diosniykitan manchakuwanki,+ chay llaqtamasiykiqa qanwan kuskan kausanqa. 37 Qolqeta manuspapas aman interestaqa cobrankichu,+ mijunaykita qospapas aman imatapas gananaykiraykuqa qonkichu. 38 Noqaqa Diosniykichis Jehová Diosmi kani, noqan qankunataqa Egiptomanta orqomurqaykichis+ Canaán jallp’ata qankunaman qonaypaq, qankunaq Diosniykichis kanaypaq.+

39 ”Llaqtamasi wayqeykichus wajchayapunman jinaspa qanman vendekusunkiman chayqa,+ aman paytaqa esclavo runakunata jinachu llank’achinki.+ 40 Llank’apakuq runata jina,+ waj llaqtayoq runata jinan paytaqa jap’inki. Kacharipuna Wata chayamunankaman payqa servisunki. 41 Chay watapin payqa wasiykimanta ripunqa. Payqa wawankunawan kuskan ayllunman kutipunqa, kaqtan chaskikapunqa ñaupa taytankunaq jallp’ankunatapas.+ 42 Paykunaqa noqaq kamachiykunan kanku, noqan paykunataqa Egiptomanta orqomurqani.+ Paykunataqa manan pipas esclavo runakunata jinaqa vendenqachu. 43 Aman paytaqa sufrichinkichu,+ noqa Diosniykitan manchakuwanki.+ 44 Qhari kamachitapas warmi kamachitapas munankichis chayqa, muyuriqniykichispi kaq nacionkunamantan rantikunkichis, paykunan kamachiykichiskunaqa kanqaku. 45 Kamachiykichispaqqa rantikuwaqchismi qankuna ukhupi tiyaq waj llaqtayoq runakunaq wawankunatapas,+ llaqtaykichispi naceq wawankunatapas. Paykunan qankunaq kaqniykichis kanqaku. 46 Paykunataqa saqewaqchismi wawaykichispa herencianpaqpas, chhaynapi paykunaq kaqninku kanankupaq. Paykunan llank’aqniykichiskuna kanqaku. Israel llaqtayoq runataqa aman jayk’aqpas sufrichinkichischu.+

47 ”Llaqtaykipi tiyaq mayqen waj llaqtayoq runapas qhapaq kapunman, qayllanpi tiyaq llaqtamasi wayqeykitaq wajchayapunman, jinaspa chay waj llaqtayoq runaman otaq chay runaq mayqen familianmanpas vendekunman chayqa, 48 paytaqa pipas imay ratupas rantipullanmanmi, mayqen wayqenpas rantipullanmanmi.+ 49 Rantillanmanmi tionpas, tionpa wawanpas, familianmanta mayqen runapas.

”Qhapaqman tukuspaqa, pay kikinpas rantikunmanmi.+ 50 Rantiqninwanmi payqa yupanqa jayk’a watañachus rantiqninta servishan chayta, jayk’a wataraqchus Kacharipuna Watapaqpas kashan chaytawan.+ Jayk’a watachus faltashan chayman jinan payqa qolqeta kutichipunqa.+ Qolqetaqa tanteanqa jayk’atachus llank’aq runa p’unchaypi ganan chayman jinan.+ 51 Askha wataraq Kacharipuna Watapaq faltanqa chayqa, chayman jinan chay runaqa rantiqnin runaman paganqa, chhaynapi libre kananpaq. 52 Pisillaña Kacharipuna Watapaq faltanqa chayqa, chayman jina tanteaspan chay runaqa rantiqnin runaman kutichipunqa. 53 Vendekuq runaqa sapa watanmi rantiqnin runata llank’apakuq runa jina servinqa. Aman rantiq runaqa vendekuq runata sufrichinqachu, qankunaqa allintan chayta qhawankichis.+ 54 Ichaqa manachus jujmanta pay kikinta rantikuyta atinqa chayqa, manachus kaypi nisqanman jina ruwayta atinqa chayqa, Kacharipuna Watapin paypas wawankunapas libre kanqaku.+

55 ”Israel runakunaqa noqaq kamachiykunan kanku. Arí, paykunaqa kamachiykunan kanku, noqan paykunataqa Egiptomanta orqomurqani.+ Noqaqa Diosniykichis Jehová Diosmi kani.