Harán llaqta ¿imaynan karqan?
BIBLIAMANTA yachaqkuna Haranmanta uyarispaqa yuyarinkuchá allin iñiyniyoq Abrahammanta. Payqa Sara esposanwan, Tare taytanwan, Lot sobrinonwan iman chay llaqtapi tiyarqanku; paykunaqa Ur llaqtamantan hamurqanku, qhepamantaq Canaán suyuman tiyaq ripunanku karqan. Harán llaqtapin Abrahamqa qhapaq kapurqan, chaypin tiyarqan taytan wañupunankama, chaymantataq Jehová Diospa prometesqan hallp’aman ripurqan (Gén. 11:31, 32; 12:4, 5; Hech. 7:2-4). Chaymantapas qhepa watakunamanmi Abrahamqa kurak kamachinta, Harán llaqtaman (otaq qayllallanpi kaq llaqtakunaman) kachamurqan Isaac wawanpaq warmita tarimpunanpaq. Chay llaqtallapitaqmi nieton Jacobpas askha watakuna tiyarqan (Gén. 24:1-4, 10; 27:42-45; 28:1, 2, 10).
Unay watakuna qhepamantaq Asiria suyuq reynin Senaquerib amenazarqan Judá suyuq reynin Ezequiasta, chaypin rimarqan ch’usaqyachisqan suyukunamanta Haranmantapas. Chaymi rikuchin Haranqa llaqtakunayoq kasqanta (2 Rey. 19:11, 12). Chaymantapas Ezequielmi Haranta rikuchin Tiro suyuq hukninkaq negocio ruwaqmasinta hina, chaywanmi yachanchis Harán suyupi negociokuna apakusqanta (Eze. 27:1, 2, 23).
Kunanqa huch’uy llaqtachallan Haranqa, tarikuntaqmi Sanliurfaq qayllanpi, Turquía suyupi, ñawpaqpiqa negociokunata ruwanapaq llaqtan karqan. Sutinqa kaqllan kashan Bibliapi imayna rikhurisqan hina. Asiria runakunaqa Harranu nispan suticharqanku, chayqa “ñan” otaq “huk t’aqa runakunaq purinanku ñan” ninanmi. Chay llaqtantan pasaqku huk llaqtakunamanta negocio ruwaqkuna. Haranpin karqan Sin sutiyoq Diosta yupaychanapaq templo, chaypi tarisqanku qelqakunaman hinaqa Babiloniapi kamachikuq Nabonidoq mamitanmi sacerdotisa chay templopi kasqa. Yaqachus hina Rey Nabonido chay templotaqa wakmanta sayarichinman karqan. Harán suyupi tiyaqkunaqa rikurqankun askha hatun suyukunaq rikhurisqanta urmaykusqantapas.
Haranqa imaymana negociota ruwanapaq qhapaq llaqtan karqan. Kunanqa manañan chhaynañachu. Moqo techoyoq wasikunallan kashan muyuriqninpitaq raqay-raqaykuna tarikun. Harán llaqtapi ñawpa tiempopi tiyaqkunamantan askha runakuna kawsarimpunqaku, paykunamanta wakinmi Abraham, Sara, Lot ima kashanku, paykunañan mosoq pachapi astawan willawasunchis imayna chay llaqtapi kawsay kasqanmanta.
[20 paginapi foto]
Harán llaqtaq raqay-raqayninkuna
[20 paginapi foto]
Moqo techoyoq wasikuna
[20 paginapi foto]
Harán llaqta