1 YACHAY

Iman kaqllata leey

BIBLIAQ nisqan hina, Jehová Diosqa munanmi llapa runakuna ‘cheqaq-kayta [allinta] reqsinankuta’ (1 Tim. 2:4). Chhaynaqa, chayta allinta reqsinankurayku Diospa Siminta kunkawan iman kaqllata leenanchis.

Kurakkunapas wayna-sipaskunapas kallpachakunanchismi Bibliatapas huk qelqanchiskunatapas allinta leenanchispaq. Llapanchispas Jehová Diospa testigonkunaqa yachachinanchismi Diosmanta ñanninkunamantapas, chaypaqqa hukkunamanmi leenanchis kanqa. Familia ukhupipas chhaynatan leenchis. Bibliamanta Allin Yachachiq Kanapaq Escuelan llapa iñiqmasikunata chaypaq yanapashan kunkayoqta allinta leenankupaq.

Lliwmi kallpachakunanchis Bibliata allinta leenanchispaq, pisi runakunamanña otaq iñiq t’aqamanña leeshanchis chaypas. Bibliaqa Diospa yuyaychasqanmi, “kawsaqmi, atiyniyoqmi, [...] sonqopi yuyaykusqakunatapas lliwtapunin sut’inchan” (Heb. 4:12). Diospa Siminpi kaq yachayqa ancha chaniyoqmi, manataqmi chaytaqa maypipas tarisunmanchu. Chay yachaymi runakunata yanapan sapallan cheqaq Diosta reqsinankupaq, paywan allinpi kanankupaq, sasachakuyninkuta atipanankupaq, hinallataq yachachin wiñay kawsayman aypanankupaqpas. Chhaynaqa tukuy atisqanchistan ruwananchis Bibliamanta allinta leenanchispaq (Sal. 119:140; Jer. 26:2).

¿Imaynatan iman kaqllata leesunman? Iman kaqllata leeyqa yanapawasunmi allin leeq kananchispaq. Chaypaqmi llapan qelqasqa simikunata letrakunatapas leenanchis, manan panta-pantatachu nitaq hukwan cambiaspachu.

Qelqasqata allinta leenaykipaqqa allintan entiendenayki imamanta rimakushasqanta, chaypaqmi allinta preparakuna. Chaymantapas yachanaykin leeshaspa qatiqnin simikunata qhawariyta, chayman hina imamantachus rimakushasqanta entiendeytapas. Chhaynapin iman kaqllata leeyta atinki.

Qelqapiqa maychus kananpin puntokuna, comakuna, tildekuna, huk marcachakunapiwan kanan. Chaykunan willan leeshaspa maypichus samarinata otaq imayna t’oqyachinatapas. Wakin rimaykunapiqa manachus chay marcachakunaman hina leekuqtinqa, manan reparakunmanchu tapushanchus willakushanchus chayta, otaq huk ninantan nishanman mayninpin ichaqa chay marcachakunata qelqapi churakun chhaynatapuni churakunanraykulla. Chhaynaqa leesqayki allinta entiendekunanpaqqa yachanaykin imapaqchus chay marcachakuna kasqanta. Qelqasqataqa leeshanki ima ninantachus nishan chayta entiendenankupaqmi, manan simikunata t’oqyachinallaykipaqchu.

Iman kaqllata leenapaqqa askha kutita leenallamantan. Chayrayku, sapanka parrafota askha kutita leey mana pantaspa leenaykikama, chaymantaña qatiqnin parrafoman haykuy. Chaymantataq kallpachakuwaq mana imapipas pantaspa askha paginakunata leenaykipaq. Chaykunata ruwaspataq pitapas valekuwaq uyarinasuykipaq, imapi pantasqaykita ninasuykipaqpas.

Wakin runakunaqa sinchitan sasachakunku leenankupaq ñawinku arphayapusqanrayku otaq mana allin k’anchay kasqanrayku. Atispaqa kallpachakunkumanmi chaykunata allichanankupaq, chhaynapi allin leeq kanankuta mana hark’achikunankupaq.

Allin leeq iñiqmasinchiskunataqa tiempowanmi ninkuman Biblia Estudianapaq Huñunakuypi otaq Qhawaq revistata Estudianapaq Huñunakuypi leemunankupaq. Allinta leemunankupaqqa manan simikunata allinta t’oqyachimunallankumantachu kanqa. Aswanmi kallpachakunanku sapallanku kashaspanku allinta leenankupaq, chhaynapin hukkunamanpas allinta leenqaku. Chayta ruwanankupaqqa allintan entiendenanku mayqen qelqasqa simipas imapaq churasqa kasqanta. Sichus sapallankupi leeshaspapas, wakin simikunata mana leenqakuchu otaq pantasqata leenqaku chayqa, manan allintachu entiendenqaku. Wakinqa leeshaspa pantanku qelqapi marcachakunata mana kasusqankuraykun otaq imamantachus rimakushasqanta mana yachasqankurayku. Chayrayku, ñawpaqninpi otaq qatiqninpi kaqta allinta qhawarispa entiendey imapaqchus mayqen simipas qelqasqa kasqanta, kallpachakuytaq qelqapi marcachakuna imapaq kasqanman hina leenaykipaq. Uyariqkunaqa hunt’a rimasqatan entiendenku, chayrayku leeshaspa ch’ulla-ch’ullallamanta simikunata leenaykimantaqa askha-askhamanta leey. Qhawarisqanchis hina, iman kaqllata leenapaqqa allintan entiendenanchis imachus leeshasqanchista.

Apóstol Pablon huk allin yachayniyoq umalli cristianoman qelqarqan: “Iñiqkunaman Diospa Simin Qelqakunata leeshallaypuni”, nispa (1 Tim. 4:13). Chhaynaqa llapanchismi kallpachakushanallanchis allinta leenanchispaq.

QELQAPI MARCACHAKUNA

Punto (.) kaqtinqa unaychatan samarina.

Coma (,) kaqtinqa huk chhikallantan samarina.

Puntowan comawan (;) kaqtinqa aswan pisillatan puntomanta samarina, ichaqa comamantaqa aswan unaychatan.

Iskay puntokuna (:) kaqtinqa imaymanakunata qati-qatillata churanapaqmi, otaq hukpa rimasqanta willanapaq.

Kallpawan rimanapaq marcachakuna (¡ !) kaqtinqa aswan kunkawanmi leena.

Tapunapaq marcachakuna (¿ ?) kaqtinqa tapukuq hina leenapaqmi.

Comillas (“ ”, ‘ ’ otaq « ») chawpipin churakun hukpa ima rimasqantapas, otaq huk simita huk-hinamanta entiendechinapaq. Wakintaqa hukniraychatan t’oqyachina otaq samarispapas.

Rayataqa (—) churakun parlashasqankuta willanapaqmi, chay hinan rikhurin wakin Bibliakunapi Qosqo quechuapi.

Paréntesis ( ) corchetes [ ] nisqakunaqa wakin simikunata hukkunamanta t’aqanapaqmi, chay simikunataqa hukniray kunkawanmi t’oqyachikun. Paréntesis ukhupi imatapas maskhanapaq willakuqtinqa manan leenachu, hinallataqmi ima rimasqatapas hunt’apanapaq corchetes ukhupi kaqtinqa mana hukniray kunkawanchu leena.