Runamasinta khuyapayaq Samaria llaqtayoq runa

Jerusalén llaqtaq cercallanpiraq Jesús kashaqtinmi askha judiokuna payman achhuykuranku. Paykunamanta jujnin kamachikuy simita allin yachaq runan Jesusta tapuran: “Yachachikuq, ¿imatan ruwanay wiñay kausayta chaskinaypaq?”, nispa (Lucas 10:25).

Chay runaqa manan yachayta munaspallachu chaytaqa tapushanman karan, aswanmi payqa Jesús pantasqata kutichimunanta munashanman karan, chhaynapi judiokuna paywan phiñakunankupaq. Chayta reparaspan Jesusqa chay runata tapuran:

“¿Iman kamachikuy simipi qelqasqa kashan? ¿Imatan entienderanki?”, nispa. Chay runaqa allintataq yacharan Diospa simin qelqakunata chayqa, niranmi: “‘Jehová Diosniykitan munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy kallpaykiwan, tukuy yuyayniykipiwan’, ‘runamasiykitapas qan kikiykita jinan munakunki’ ninmi”, nispa (Lucas 10:26, 27; Levítico 19:18; Deuteronomio 6:5). ¿Allinchu kasharan chay nisqan?

Arí, chaymi Jesusqa niran: “Allintan ninki; chayta ruwamushallay, jinan wiñay kausayta chaskinki”, nispa. Chay runan ichaqa “allin runapaq qhawarichikuyta munaspa”, “allintan runamasiykitaqa munakushanki” ninata munaspa ima Jesusta tapullarantaq: “¿Pipunitaq runamasiyri?”, nispa (Lucas 10:28, 29). Chay tapuyta kutichiyqa manan facilchu karan.

Judiokunaqa judío religionmanta kaqkunallatan runamasinkupaq qhawariqku. Chhaynatan entiendeqku Levítico 19:18 textoq nisqanta. Chaymi paykunaqa manapuni juñukuqkuchu waj llaqtayoq runakunawanqa (Hechos 10:28). Jesusta tapuq runaqa allin runapaqchá pay kikinta qhawarikuq judiomasinkunallata sumaqta qhawarisqanrayku, paypaqqa manan sumaqtachu qhawarina karan mana judío kaqkunataqa. Jesuspa wakin discipulonkunapas chhaynatapaschá piensaqku.

Chaymi Jesusqa mana pitapas phiñachinanpaq juj ejemplota churaran. Niranmi: “Juj runan Jerusalenmanta Jericó llaqtaman uraykamusharan, jinan paytaqa suwakuna jap’ispa lliuta ch’utipuranku, maqaykuranku ima, wañunayashaqta wijch’uspataq pasapuranku. Chayllamanmi juj sacerdote chay ñanninta uraykamusharan, chay runata rikuspataq chimpallanta pasaran. Chhaynallataqmi juj Leví runapas chayman chayamuspa chimpallanta pasallarantaq. Chaynintan rishallarantaq Samaria llaqtayoq runapas, paymi ichaqa chay runata rikuspa mayta khuyapayaykuran”, nispa (Lucas 10:30-33).

Jesusta tapuq runaqa yacharanmi wakin sacerdotekuna Leví runakunapas Jericó llaqtapi tiyasqankuta. Jerusalenmanta chayman chayanapaqqa 23 kilometrota jinan purina karan. Chay ñanqa manchakunapaqmi karan suwakuna chaypi kasqanrayku. Jesuspa willasqanpiqa manan chay sacerdotepas ni Leví runapas judiomasinkutaqa yanaparankuchu, aswanpas judiokunaq pisichasqanku Samaria llaqtayoq runan paytaqa yanapaykuran (Juan 8:48).

Chay yanapasqanmantan Jesusqa niran: “Payman achhuykuspataq aceitewan vinowan ima k’irinkunata jampispa wataykuran. Jinaspan asnonman churaykuspa alojakuna wasiman aparan, chaypin paytaqa cuidaran. Qhepantin p’unchaytaq iskay denario qolqeta alojakuna wasipi dueñoman qoran, jinaspa niran: ‘Payta qhawariykapuwanki. Astawan gastanki chayqa, kutimuspayña pagapusayki’”, nispa (Lucas 10:34, 35).

Chayta willayta tukuspan Jesusqa tapuqnin runata niran: “Chay kinsantinkumanta, ¿mayqentaq karan suwakunaq jap’isqan runaq runamasinri?”, nispa. Chay runataq “Samaria llaqtayoq runan” nispa niyta p’enqakuspa: “Payta khuyapayaykuqmi”, nispalla niran. Jinan Jesusqa niran: “Phaway qanpas chhaynallatataq ruwamuy”, nispa (Lucas 10:36, 37).

¡Ima munaypunin karan chhayna yachachisqanqa! “Mana judío runakunapas runamasinchismi” nispalla Jesús ninman karan chayri, ¿sumaqtachu chaypi kaqkuna chayta uyarinkuman karan? Manapunichá. Chay ejemplota willasqanwanmi ichaqa llapanku allinta entienderanku pitachus runamasinkupaq qhawarinanku karan chayta. Arí, llapankun entienderanku lliu runatapas sumaq sonqowan munakuywan ima qhawarinanku kasqanta. Chaytapunin Bibliaqa llapanchistapas kamachiwanchis.