Manan sapanchischu kashanchis

1, 2. a) ¿Imaraykun nisunman “ima llakipiña tarikuspapas manan sapanchischu kashanchis” nispa? b) ¿Imakunamantan kaypi yachasunchis?

YAQAPASCHÁ sinchi sasachakuypi tarikushanki. Chhaynapi tarikushanki chayqa sinchita aytikushaq lamar qocha ukhupipas juj juch’uy botechapi kashawaq jinapaschá kashanki. Ichaqa manan sapanchischu kashanchis, janaq pacha Papanchisqa noqanchiswanmi kashan. Payqa yachashanmi imapi tarikusqanchistapas. Paymi sapankata niwanchis: “Noqan yanapasayki”, nispa (Isa. 41:10).

² Kaypin yachasunchis imayna tawa formapis Jehová Dios yanapawanchis chayta: 1) Paymi pusawashanchis, 2) manan imatapas faltachiwanchischu, 3) payqa allintan cuidawanchis, 4) ima llakipipas sonqochawanchismi. Paypa promesa ruwasqanman jinaqa ima llakipiña tarikusun chaypas manan jayk’aqpas saqewasunchu, manapunin payqa qonqawasunchu. Chhaynaqa manan sapanchischu kashanchis.

JEHOVÁ DIOSMI PUSAWASHANCHIS

3, 4. ¿Imaynatan Jehová Dios pusariwanchis? (Salmos 48:14).

³ (Leey Salmos 48:14). Jehová Diosqa allintan yachan imaynas noqallanchismantaqa mana maymanpas riyta atisunmanchu chayta, chaymi payqa imaymana formapi orientawanchis. Jujninmi kashan Biblia (Sal. 119:105). Chay Simin qelqawanmi payqa yanapawanchis allin yuyaywan imatapas ruwananchispaq; munakuq, sumaq sonqo kananchispaq, chhaynapi kusisqa kausananchispaq. Chaymantapas chay qelqapin willawanchis imaynas jamuq tiempopiqa sumaq kausay kanqa chayta.a Chaypin niwashallanchistaq imaynas perdonakuq kananchis chayta, imaynas mana pitapas cheqnipakunanchischu chaytapas. Willashanmi imaynas lliupi honrado kananchis, imaynas jujkuna-jujkunawan munanakunanchis chaytapas (Sal. 37:8; Heb. 13:18; 1 Ped. 1:22). Chaykunata kasukusun chayqa allin taytan kasun, allin qosan kasun, allin amigotaqmi kasunpas.

⁴ Bibliapiqa willashanmi imaynas ñaupa tiempo runakunapas noqanchis jina imaymana llakipi tarikurqanchu chaytapas (1 Cor. 10:13; Sant. 5:17). Paykunaq vidanmanta leesun chayqa imaymanapin yanapawasun. 1) Allintan yachasun imaynas mana noqallanchischu ima llakipipas tarikushanchis chayta. Jujkunapas noqanchis jinan sufrirqanku, Jehová Diospa yanapayninwantaqmi aguantarqanku (1 Ped. 5:9). 2) Yachasunmi ima sasachakuy jamuqtinpas chaykuna imayna allichayta, imayna aguantaytapas (Rom. 15:4).

5. ¿Pikunawanmi Jehová Dios orientawanchis?

⁵ Jehová Diosqa iñiqmasinchiskunawan iman pusawashanchis.b Paykunamanta wakinmi kashan watukuq umalliqkuna. Paykunaqa sapanka iñiq t’aqatan visitanku, jinaspa chaypi llapa iñiqkunata kallpachanku. Paykunaq yanapayninwanmi Diospa llaqtanpiqa jujlla kashanchis (Hech. 15:40–16:5). Iñiq t’aqakunapi umalliqkunapas sapanka iñiqkunamantan llakikunku, munaytan paykunata yanapanku (1 Ped. 5:​2, 3). Tayta-mamakunapas munaytan wawankuta yanapanku Jehová Diosta munakunankupaq, allin yuyaywan imatapas ruwanankupaq, iñiyninkupi allinta ñauparinankupaq ima (Prov. 22:6). Iñiyninkupi poqosqa hermanakunapas allintan yanapanku sipas hermanakunata, sumaqtan, munaytan yuyaychanku, kallpachanku iman (Tito 2:​3-5).

6. ¿Imatan ruwasunman Diospa Siminwan yanapachikunanchispaq?

⁶ Rikusqanchis jina Jehová Diosqa munaytan pusariwanchis, munaytan orientawanchis. ¿Imatan ruwasunman chaykunawan yanapachikunanchispaq, agradecido kasqanchista rikuchinanchispaqpas? Proverbios 3:​5, 6 nin: “Tukuy sonqoykiwan Jehová Diospi confiay, amataq qan kikiykiq yachasqallaykimanchu jap’ipakuy”, nispa. Chayta ruwasun chayqa, Jehová Diosqa “allin kaq ñantan reqsichiwasun”. ¿Ima ninantaq chayri? Payqa imaymana sasachakuykunamanta ñak’ariykunamanta iman ayqechiwasun, chhaynapin kusisqa kausasun. ¡May munaymi Diosninchis Jehová Diospa chhayna kasqanqa ¿riki?! ¡Manan pipas pay jinaqa chhayna munaytaqa yuyaychawasunmanchu! (Sal. 32:8).

JEHOVÁ DIOSQA MANAN IMATAPAS FALTACHIWANCHISCHU

7. Filipenses 4:19 nisqan jina, ¿imaynatan Jehová Dios yanapawasunchis?

⁷ (Leey Filipenses 4:19). Jehová Diosqa llapa ima necesitasqanchista iman qowanchis. Paymi qowanchis mijunanchispaq mijuykunata, p’achata maypi tiyananchispaq wasita ima (Mat. 6:33; 2 Tes. 3:12). Arí, mayninqa yaqapaschá llakikusunchis chaykunamanta, ichaqa Jehová Diosqa manan munanchu chaykunamanta nishu llakisqa kananchistaqa (Mateo 6:25). Bibliapi willasqan jina payqa manapunin jayk’aqpas saqewasunchu (Mat. 6:8; Heb. 13:5). Diosqa Siminman jinapunin ruwanqa, manan imatapas faltachiwasunchu.

8. ¿Imaynatan Jehová Dios yanaparqan Davidta?

⁸ Jehová Diosqa ñaupa tiempo kamachinkunatapas yanaparqanmi, paykunamanta jujninmi kashan David. Paytaqa rey Saulmi sinchita qatikachaq. Chay tiempopiqa Jehová Diosqa manan Davidmanpas ni runankunamanpas imatapas faltachiqchu. Chay tiempokunata yuyarispan Davidqa nirqan: “Waynan karqani, kunantaq machuña kapuni, ichaqa manan jayk’aqpas rikurqanichu chanin runata qonqasqataqa, manan rikurqanichu wawankuna mijunata mañapakushaqtapas”, nispa (Sal. 37:25). Qanpas yaqapaschá repararqanki imaynas Jehová Diosqa tukuy ima necesitasqaykita qorqasunki chayta. Rikurqankichá hermanokunata imayna yanapasqantapas.

9. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapan desgraciakunapi tarikuq hermanokunata? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

⁹ Jehová Diosqa desgraciakuna pasaqtinpas kamachin runakunataqa yanapanmi. Chaypaq yachasun apostolkunaq tiemponmanta. Chay tiempopiqa Jerusalén llaqtapin sinchi yarqay kapurqan, hermanokunapas chhaynapin tarikusharqanku. Chayta yachaspan juj lado llaqtakunapi hermanokunaqa imaymana yanapayta paykunaman apachirqanku (Hech. 11:​27-30; Rom. 15:​25, 26). Kay tiempopipas chhaynatan ruwakullantaq Diospa llaqtanpiqa. May llaqtapipas ima desgraciapas pasaqtinqa, Jehová Diosmi kamachin runakunata kallpachan unuta, p’achata, jampikunata ima paykunaman apanankupaq. Wakin hermanokunaqa chay iñiqmasikunaq wasinta allichaypi, juñunakuna wasikuna allichaypi iman yanapakunku. Chhaynakuna pasaqtinqa wakinqa wañukapunku iman, paykunaq familiankuta iñiyninkupi yanapanankupaq iman hermanokunaqa tukuy imata ruwanku.c

10, 11. ¿Imatan yachasunman Boris sutiyoq wiraqochamanta?

¹⁰ Jehová Diosqa mana iñiq runakunatapas sumaqtan qhawarin. Noqanchispas pay jinan qhawarinanchis mana iñiq runakunataqa (Gál. 6:10). Chayta ruwasun chayqa jujkunapas alabanqakun Jehová Diosta. Chaypaq yachasun Boris sutiyoq runamanta, payqa Ucrania nacionpi juj escuelapis director kasqa. Manaña Testigochu karqan chaypas respetaqsi chay escuelapi estudiaq Testigokunata. Guerra qallariqtinsi payqa chay nacionpi juj lado llaqtaman ayqekusqa, chaypis hermanokunaqa payta sumaqta yanapasqaku. Payqa risqas Jesuspa wañupusqanta yuyarinapaq juñunaykuymanpas. Imakunatachus paypaq ruwapurqanku chaypi piensaspan kay wiraqochaqa nisqa: “Testigokunaqa munaytan yanapawaqku, allintan cuidawarqanku. Maytan gracias nini paykunata”, nispa.

¹¹ Llapanchispas atisunmanmi janaq pacha Papanchis Jehová Dios jina kaytaqa. Mayqen runapas yanapanata necesitashan chayqa manaña testigochu chaypas yanaparinanchismi (Luc. 6:​31, 36). Chayta ruwasun chayqa yaqapaschá paypas Jehová Diosmanta yachayta munanqa, servipunqa imapaschá (1 Ped. 2:12). Manaña chay pasanmanchu chaypas, kusisqan kasun. Yachasqanchis jina qoypin kusikuyqa kan (Hech. 20:35).

JEHOVÁ DIOSQA ALLINTAN CUIDAWANCHIS

12. ¿Imatan Jehová Dios ruwanqa llaqtanwan? (Salmos 91:​1, 2, 14).

¹² (Leey Salmos 91:​1, 2, 14). Jehová Diosqa munan llaqtanpi runakuna iñiyninkupi qaqata sayanankutan. Satanás munanqaña chay llaqtata qhellichayta chaypas Jehová Diosqa manan jinataqa qhawanqachu (Juan 17:15). “Manchay ñak’ariy” qallariqtinpas Jehová Diosqa pakaykuwasunmi; yanapawasunmi iñiypi qaqata sayananchispaqpas (Apo. 7:​9, 14).

13. ¿Imaynatan Jehová Dios cuidan payta serviq runakunata?

¹³ ¿Sapanka iñiqkunatari Jehová Dios yanapanmanchu? Arí, yanapawanchismi, chaypaqmi qowarqanchis Simin qelqatapas, chhaynapi allin kaqta mana allin kaqta reparananchispaq (Heb. 5:14). Chay Simin qelqapi yuyaychaykunata kasukusun chayqa allintan kausasunchis (Sal. 91:4). Jehová Diosqa iñiqmasikunawan iman cuidawanchis (Isa. 32:​1, 2). Paykunapas noqanchis jinan kallpachakushanku Jehová Diosta munakunankupaq, paypa munayninman jina kausanankupaqpas. Paykunawan amigota ruwasunchis chayqa kallpachakusunmi noqanchispas mana allin kaqkunamanta ayqekunanchispaq (Prov. 13:20).

14. a) ¿Imaraykun nisunman “Jehová Diosqa mayninqa manan llakikuyninchista chinkachinqachu” nispa? b) ¿Imatan yachasunman Salmos 9:10 textopi imachus nisqanmanta? (Qhaway willakuyta).

¹⁴ Ñaupa tiempopiqa wañuymanta iman Jehová Diosqa wakin kamachin runakunata ayqechirqan. Ichaqa manan llapanwanchu chayta ruwarqan. Bibliaq nisqan jina mayninqa “qonqaymi ima mana allinpipas tarikusunman” (Ecl. 9:11). Chaymantapas, Bibliaq nisqan jina mayninqa manan Jehová Diosqa jark’anchu pipas qatikachasqa kananta ni wañuchisqa kanantapas. ¿Imarayku? Chaywanmi rikuchin imaynas Satanasqa llulla chayta (Job 2:​4-6; Mat. 23:34). Jehová Diosqa manapaschá llakikuyninchista chinkachinqachu, ichaqa manan jinatachu qhawarpariwasunchis, payqa yanapawasunpunin (Sal. 9:10).d

JEHOVÁ DIOSQA SONQOCHAWANCHISMI

15. a) ¿Imaynatan Jehová Dios sonqochawanchis Bibliawan hermanokunawanpas? (2 Corintios 1:​3, 4) b) ¿Imaynatan sonqochawanchis mañakuqtinchis?

¹⁵ (Leey 2 Corintios 1:​3, 4). Manan pipas librechu kanchis ima llakimantapas, nanaymantapas. Yaqapaschá kunanpas chhaynapi tarikushanki, sapayki imapaschá tarikushanki. Runamasinchisqa manapaschá allintapuniqa entiendewasunchu, Jehová Dosmi ichaqa llapanta allinta entiendewanchis. Ichaqa manan entiendewallanchischu, “payqa sonqochawanchis, kallpachawanchis iman”. ¿Imaynatan chayta ruwan? Bibliawan, hermanonchiskunawan iman. Paywan rimaqtinchispas thajmi sonqonchisqa kan ¿riki? Chaymanta rimaspan Bibliapi nin: “Diosqa runaq mana entiendey atisqan thaj kaytan qosunkichis”, nispa (Filip. 4:​6, 7). Bibliata leespapas chaypi Diospa munakuyninmanta yachaspaqa, munay yuyaychaykunata tarispapas thajmi kanchis ¿riki? Hermanonchiskunapas juñunakuykunapiqa sumaqtan kallpachawanchis, yanapawanchis ¿riki? Mayninqa Bibliapi textokunawan iman kallpachawanchis.

16. ¿Imatan yachasunman Nathanmanta Priscilamantawan?

¹⁶ Imaynatas Jehová Dios Bibliawan yanapawanchis chayta yachanapaq yachasun hermanonchis Nathanmanta Priscilamantawan. Paykunaqa Estados Unidos nacionmantan kanku. Paykunaqa juj lado llaqtamansi astakusqaku chaypi predicacionpi yanapakunankupaq. Hermanonchis Nathanmi nin: “Jehová Diosqa bendeciwasunmi nisharaykun”, nispa. Chay llaqtapi kaq iñiq t’aqapi kashaqtinkus ichaqa imaymana sasachakuypi tarikusqaku. Qolqenkus pisisqa, onqopusqaku imas. Chaymantaqa llaqtankumansi kutipusqaku, chaypipas pisichikusqakus qolqetaqa. Chay hermanonchismi nillantaq: “¿Imaraykutaq Jehová Diosri mana bendeciwashankuchu?, imapichu juchapakuranipas nispan nisharani”, nispa. Tiempowanmi ichaqa reparakusqaku imaynas Jehová Diosqa paykunawan kasharqan chayta. Hermanonchismi nillantaq: “Chhayna llakipiña tarikusharqayku chaypas Bibliata leeqtiykuqa juj amigopas yuyaychawashankuman kallpachawashankuman jinan kaq. Kallpachakuraykun llakikuyniykupi ama ñishuta piensanaykupaq, aswanpas imaynatas Jehová Dios yanapawashanku chaypi piensanaykupaq. Chayta ruwasqaykun yanapawarqanku ima llakipas jamuqtinqa aswan preparasqa kanaykupaq”, nispa.

17. ¿Imaynatan kallpachasqa karqan Helga sutiyoq hermana? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

¹⁷ Yachamusqanchis jina, hermanonchiskunapas yanapawasunmanmi, sonqochawasunman iman. Chaypaq yachasun Helga sutiyoq hermanamanta, payqa Hungría nacionpin tiyan. Payqa askha watas imaymana llakipi tarikusqa, chaywansi sinchi llakisqa kasqa, mana valeqpaq jinas qhawarikusqa. Ichaqa, chay watakunata yuyarispas payqa reparakusqa imaynas Jehová Diosqa kallpacharqan chayta, imaynas iñiqmasikunapas yanaparqanku chayta. Paymi nin: “Juj wawaymi sinchi onqosqa kasharqan, llank’anay iman karqan, juj llakikunapas manan faltaqchu chaykunawanmi mana kallpayoq tarikuq kani. Manañan imapaqpas ganasniy kaqchu, chaykunapin Jehová Diosqa yanapawaq. Kay 30 watakunapiqa Jehová Diosqa promesa ruwasqanman jinan sonqochawashan. Sapa p’unchaymi payqa yanapawan. Hermanokunapas munay simikunata rimapayaspan sumaqta kallpata qowanku. ¡Paykunaqa sapa kutillanmi munay mensajekunata, tarjetakunata ima apachimuwanku, kallpata necesitasqay ratun chaykunaqa chayamuwan!”, nispa.

18. ¿Imaynatan jujkunata kallpachasunman sonqochasunmanpas?

¹⁸ Noqanchispas Diosninchis Jehová Dios jinan kananchis. Kallpacharinanchismi jujkunata. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Imata willakuqtinkupas pacienciawanmi uyarinanchis, sumaqtataq rimapayananchis, chaymantapas yaqapaschá ima ruwaypipas yanaparisunman (Prov. 3:27). Mana iñiq runakunatapas ima llakipipas tarikushanku chayqa yanaparinanchismi. Wakinqa sinchi llakipin tarikushanku, onqosqa iman kashanku, wakinpaqqa familianku iman wañupun. Paykunata waturikusun, sumaqta uyarisun, Bibliawantaq kallpacharisun. Chayta ruwasun chayqa allintan yanapasun iñiqkunatapas mana iñiqkunatapas. Chaymantapas chay mana iñiqkunaqa yaqapaschá Jehová Diosta serviyta munanqaku (Mat. 5:16).

JEHOVÁ DIOSQA NOQANCHISWAN KUSKALLAN KANQA

19. ¿Imakunatan Jehová Dios ruwashan noqanchisrayku, imaynatan payta qatikusunman?

¹⁹ Kaypi yachasqanchis jina Jehová Diosqa sapankanchismantan llakikun, manan payqa jayk’aqpas saqerpariwasunchu, ima sasachakuypipas yanapawasunmi. Payqa imaynan juj munakuq tayta wawanta sumaqta cuidan chhaynatan cuidawanchis. Chaymantapas payqa munaytan pusawanchis, llapa ima necesitasqanchistan qowanchis, tukuy imamantan pakaykuwanchis, kallpachawanchis iman. Noqanchispas pay jinan kananchis, llakipi tarikuqkunatan yanaparinanchis, kallpacharinanchis ima. Chhaynaqa ima llakipiña tarikusun chaypas Jehová Diosqa noqanchiswanpunin kanqa, manan saqerpariwasunchu. Pay kikinmi nin: “Ama manchakuychu, noqaqa qanwanmi kashani”, nispa (Isa. 41:10). ¡May kusikunapaqmi Jehová Diospa chay nisqanqa ¿riki?! Manapunin jayk’aqpas payqa sapanchistaqa saqewasunchu.