¡MAKILLAN KASHANA!
Religionpi umalliqkuna guerrapi chapukushanku | ¿Imatapas Biblia willashanchu chaymanta?
Ucraniapi guerramanta ima ninkuchus religionpi wakin umalliqkuna chayta qhawarisun.
EUobserver nisqa qelqapin 2022 wata 7 marzopi niran: “Rusiapi Iglesia ortodoxa nisqata umalliq kuraq tayta Kirillqa manan ima ninpaschu Rusia soldadokuna Ucraniaman phawaykusqankumantaqa […]. Chay Iglesia Ucrania nación contra imaymana mana allinta rimasqanrayku iman [Rusiapi kamachikuq] Puntinqa chay guerra ruwasqanta allinpaq qhawarin”, nispa.
AP News nisqa qelqapin 2022 wata 8 marzopi nillarantaq: “Kuraq tayta Kirillpa […] nisqanman jinaqa Ucraniapi guerra ruwasqankuqa allinsi, jucha contras chay guerrata ruwashanku. Chayta nisqanwanmi llaqtanqa allinpaq qhawarishan Ucraniaman soldadokunaq phawaykusqanta”, nispa.
The Jerusalem Post nisqa qelqapin 2022 wata 16 marzopi niran: “Ucraniapi Iglesia ortodoxa nisqata umalliq metropolitano Epifanio I nisqan lunespi llaqtan runakunata bendicen, kallpacharintaq Rusia soldadokunata wañuchinankupaq. Chaymantapas “Rusia soldadokunata wañuchiyqa manan juchachu” nispan nin”, nispa.
Consejo de Iglesias y Organizaciones Religiosas de Ucraniaa nisqan 2022 wata 24 febreropi niran: “Noqaykuqa Ucraniamanta soldadokunata jinallataq pikunachus maqanakuypi yapakushanku paykunatawanmi apoyayku. Paykunapaq bendición kachun, paykunapaqmi mañapuykupas, paykunan enemigonmanta jark’awashanku”, nispa.
¿Ima niwaqtaq chaykuna nisqankumanta? ¿Allintachu juj Iglesia “Cristotan qatikuni” nishaspa runamasinta guerraman kachashanman? ¿Ima ninmanmi Biblia chaymanta?
Religionkunaqa unaymantapas jinatapunin guerrakunapi participanku
Kayqa allin yachasqan: Religionkunaqa “thaj kausaytan maskhayku” ninkuña chaypas chapukunkupunin guerrakunamanqa, participankun chaypi. Mayninqa paykunan causa karanku guerra kananpaq. Jehová Diospa testigonkunaqa unayñan sut’iman orqoshanku religionkunaq, chaypi umallikunaq iskay uya kasqankuta. Kay watakuna lloqsimuq qelqakunapi imakunachus nisqanta qhaway:
“Las cruzadas: ‘trágica ilusión’” nisqa yachachikuypin willashan imaynas Iglesia católica romana nisqaq causanpi Diospa sutinpi Cristoq sutinpi imaraqtaq askha runakunata wañuchikuran chaymanta.
“La Iglesia Católica y África” nisqa yachachikuypin willashan imaynas religionkunaqa llaqtakunaq wañuchinakusqankuta mana jark’ayta atirankuchu chaymanta.
“¿Tiene la culpa la religión?” nisqa yachachikuypi “El papel de la religión en las guerras” nisqa yachachikuypi, jinallataq “La religión toma partido” nisqa yachachikuypi iman willashan imaynas católica religionpi umalliqkuna, protestante nisqakunapi umalliqkunapas guerrakunata apoyaranku chaymanta.
¿Allintachu religionkuna ruwashanku guerrakunata apoyaspanku?
Jesusmi niran: “Runamasiykitan munakunki qan kikiykita jina”, nispa (Mateo 22:39). “Munakushallaychis enemigoykichiskunataqa”, nispa (Mateo 5:44-47).
Kaypi piensariy: Mayqen religionpas, mayqen Iglesiapas “munakuymanta Jesuspa kamachisqantaqa kasukuykun” nishanmantaq chayqa, ¿allintachu ruwashanman chay iglesiapi kaqkunata guerraman rinanpaq kallpachaspa? Chayta yachanaykipaq leey “Los cristianos verdaderos y la guerra” nisqa yachachikuyta, jinallataq “¿Es posible amar a un enemigo?” nisqa yachachikuyta.
Jesusmi niran: “Gobiernoyqa manan kay pachamantachu. Kay pachamantachus gobiernoy kanman chayqa, kamachiykunachá noqarayku maqanakunkuman karan”, nispa (Juan 18:36). “Pipas espadata jujpa contranpi oqariqqa espadallawantaqmi wañuchisqa kanqa”, nispa (Mateo 26:47-52).
Kaypi piensariy: Jesuspa discipulonkunaqa manataq ni payta jark’anankupaqpas ima armatapas jap’inankuchu karan chayqa, ¿allinchu kanman imaraykupas armata jap’iy? Imaynachus Jesuspa discipulonkunaqa paypa ejemplonman jina yachachisqanman jina ruwaranku chayta yachanaykipaq leey “El cristianismo y la guerra: ¿son compatibles?” nisqa yachachikuyta.
¿Iman pasanqa guerrata apoyaq religionkunata?
Bibliaq willasqanman jinaqa Diosqa cheqnikunmi “Jesustan qatikuni, paypa yachachisqanman jinan kausani” nishaspa mana chayman jinachu imatapas ruwaq religionkunataqa (Mateo 7:21-23; Tito 1:16).
Apocalipsis libropin willashan imaynas Diosqa religionkunata juchachan “allpa pachapi mana khuyapayaspa wañuchisqa runakunaq” yawarninmanta chayta (Apocalipsis 18:21, 24). Imaraykuchus Dios chayta ruwan chaymanta yachayta munanki chayqa leey “¿Imataq jatun Babilonia llaqtari?” nisqa yachachikuyta.
Jesuspas willaranmi imaynas Diosqa mana allin ruwaq religionkunata cheqnikusqan religionkunata chinkachipunqa chayta. Imaynan mana valeq sach’ataqa wit’uspa ninaman kanakapun chhaynatan ruwanqa (Mateo 7:15-20). Imaynatachus chayta ruwanqa chayta yachanaykipaq leey “¡Se acerca el fin de la religión falsa!” nisqa yachachikuyta.
Photo credits, left to right: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images
a Chay t’aqapiqa chunka pisqayoq Iglesiakunan, religionkunan kashanku. Chaypin kashanku Iglesia ortodoxa nisqapas, Iglesia católica romana nisqapas, Iglesia católica griega nisqapas, chaykunamanta t’aqakuq protestante nisqakunapas, evangelistakunapas, wakin judiokunapas jinallataq musulman nisqakunapas.