17 capítulo

Dios sonqo kasun familia ukhupi

1. Diospa Siminpi yuyaychayta kasukusqanku, ¿imaynatan yanaparan askha familiakunata?

CASARAKUY paqarichiq Jehová Diosmi familiakunaman Simin Qelqapi allin yuyaychaykunata qon. Chay yuyaychaykunata kasukuspan askha familiakuna kusisqa tiyanku. Wakinqa mana casarakuspallan tiyaranku Bibliamanta yachaspankutaqmi ichaqa concejopi casarakuranku. Hukkunataq wasanchay huchakunapi purisqankuta saqepunku. Wakin qharikunataq warminta wawankutapas maqaq karanku, millayta k’amispa ñak’arichiqku, kunanmi ichaqa munanakuspa sumaqta kawsanku.

2. ¿Ima ruwaykunan kan cristiana familia ukhupi?

² Cristiana familiakuna ukhupiqa imaymana ruwaykunan kan: hayk’a tiempopaq casarakusqankuta qhawariy, familiaq allinninpaq imaymana ruwaykuna hunt’ay, familia ukhupi sapankata imayna qhawariypiwan (Efesios 5:33–6:4). Yachasunmanmi Bibliapi familia ukhupi imayna kawsananchismanta, ichaqa manan yachasqallanchiswanchu allinta kawsasun. Diospa kamachikuyninta mana hunt’ay munaqkunatan Jesús huchacharan, ñoqanchisqa manan munasunmanchu paykuna hina kayta. Paykunaqa pantasqata yuyaykuspan religionninkuq yachachisqallanta ruwaqku (Mateo 15:4-9). Chhayna runakunaqa Dios sonqo runamanmi rikch’akunku wasinkupitaq ichaqa mana chhaynachu kanku, ñoqanchisqa manan paykuna hinachu kayta munanchis. Aswanmi cheqaqtapuni Dios sonqo kayta munanchis, chayqa “hatun qhapaq kayta tariy hinan” (1 Timoteo 5:4; 6:6; 2 Timoteo 3:5).

¿Hayk’a tiempopaqtaq casarakuyri?

3. a) ¿Iman sucedeshan askha casarasqa runakunawan, ñoqanchisri imatan ruwananchis? b) Bibliawan kutichiy parrafoq qatimuqnin tapuykunata.

³ Aswan-aswantan casarakuypi allin kawsay pisiyapushan. Wakin warmikunapas qharikunapas askha wataña casado kashaspan t’aqanakunku hukwan casarakunankupaq. Hinaspapas wayna sipaskunaq casarakusqanku qhepaman t’aqanakuymanta uyariyqa manan muspharinapaq hinañachu. Imataña hukkuna ruwanku chaypas ñoqanchisqa Jehová Diostan kusichiyta munanchis. Kunanmi qhawarisunchis qatimuq parrafokunapi tapukuykunata textokunatawan, chaypin yachasun imaninmi Diospa Simin Qelqa hayk’a tiempopaq casarakuy kasqanmanta.

Casarakuy munaqkuna, ¿hayk’a tiempopaqmi casarakunanku? (Marcos 10:6-9; Romanos 7:2, 3.)

Diospa nisqan hina, ¿ima kallaqtinmi divorciakunkuman hukmanta casarakunankupaq? (Mateo 5:31, 32; 19:3-9.)

¿Imaninmi Jehová Dios t’aqanakuymanta? (Malaquías 2:13-16.)

¿Kallpachanchu Biblia sasachakuykuna kaqtin t’aqanakunapaq? (1 Corintios 7:10-13.)

¿Ima kallaqtinmi t’aqanakuy kanman? (Salmo 11:5; Lucas 4:8; 1 Timoteo 5:8.)

4. ¿Imatan ruwana mana pisi tiempollapaqchu casarakuy kananpaq?

⁴ ¿Imatan ruwana warmi qhari ukhupi kusisqa kawsanapaq tukuy tiempo tiyanapaqpas? Chaypaqqa poqosqa runa kaspañan casarakunanku, hinaspapas iskayninkun kaq ruwayllapi yuyaykuq kananku sut’illanta rimanakuqtaq kanankupas. Chaykunamanta astawanqa Jehová Diosta munakunan, Simin Qelqata respetanan, sasachakuykuna kaqtinpas Bibliaq nisqanman hina allichaqmi kanan (Salmo 119:97, 104; 2 Timoteo 3:16, 17). Chhayna runaqa sasachakuykunaña kaqtinpas manan divorciakuypichu nitaq t’aqanakuypichu yuyaykunqa. Manan warminpa otaq qosanpa pantasqanta qhawarispachu ruwananta mana hunt’anqa. Aswanmi kallpachakunqa sasachakuykunata allichananpaq.

5. a) ¿Imaynapin tupan Jehová Diospaq hunt’aq kay casarakuywan? b) Hark’akuyña kaqtinpas, ¿ima allinkunan kan Diospa kamachikusqanman hina ruwaqtinku?

⁵ Satanasqa ninmi, ñak’ariykunapi tarikuspaqa manan Diospa kamachikuyninkunata kasukunqakuchu, nispa (Job 2:4, 5; Proverbios 27:11). Qosankuq otaq warminkuq hark’akusqanwan ñak’ariq Testigokunan ichaqa mana p’akinkuchu casarakusqankupi promesa ruwasqankuta, aswanmi Jehová Diospa kamachikuyninta hunt’ashallanku (Mateo 5:37). Wakin cristianokuna watan-watan hark’akuq qosawan otaq hark’akuq warmiwan tiyaranku chaypas kallpachakusqankuraykun kunanqa qosankupas otaq warminkupas Jehová Diospa kamachinman tukupunku (1 Pedro 3:1, 2). Wakin cristianokunataqa Jehová Diosta servisqankuraykun qosankupas warminkupas saqepun, ichaqa yachankun Dios sonqo kasqankumanta saminchaykuna chaskinankuta (Salmo 55:22; 145:16).

Sapankankun ruwanankuta hunt’ananku

6. ¿Imatan respetananku casado ukhupi kusisqa kawsay kananpaq?

⁶ Casado ukhupi kusisqa kawsanapaqqa manan kuska tiyayllachu kanan, aswanpas sapankankun Jehová Diospa churasqan umalliqninkuta respetananku. Chhayna kaqtinqa familia ukhupin thak kawsay kanqa manan iskayaywanpas atipachikunqakuchu. 1 Corintios 11:3 textopin nin: “Cristoqa llapa qhariq umanmi, qharitaq esposanpa uman, Diostaq Cristoq uman”, nispa.

7. ¿Imaynatan qosakuna umallinan familianta?

⁷ Ñawpaqpi ñawinchasqanchis texto, ¿imamantan ñawpaqta rimashan? Arí, kanmi qhariq umallin, payqa Jesucriston. Chaymi qhariqa umalli kayninpi rikuchinan Jesucristo hina sumaq kaykunata. Jesucristopas umalliqnin Jehová Diostan kasukun, congregaciontapas anchatan munakun chaymi espiritualpi tukuy necesitasqankuta qon (1 Timoteo 3:15). Hinaspapas congregacionraykun “wañurqan”. Chaymantapas manan hatunchakuqchu nitaq millay runachu, aswanmi “llamp’ulla, huch’uyyaykukuq sonqoyoq”. Umallisqanta kasukuqkunaqa ‘samakuytan tarinku’. Familiankuta chhaynata trataq qosakunaqa umalliqninku Cristotan kasukunku. Chayqa cristiana warmikunaq allinninpaqmi kanqa, kusikuywanmi yanapakunqaku, manataqmi sasachu kanqa qosankuta umalliqninkuta hina kasukuypas (Efesios 5:25-33; Mateo 11:28, 29; Proverbios 31:10, 28).

8. a) ¿Imanaqtinmi wakin familiakunapi cristiano hina kawsay sasa kanman? b) ¿Imatan ruwananchis chhaynapi tarikuspa?

⁸ Chhaynaña kaqtinpas kanqapunin sasachakuykunaqa. Yaqapaschá familiapi manaraq pipas Bibliamanta yachayta qallarishaqtin costumbre karan umalliqta mana kasukuy. Chhayna kaqtinqa manapaschá sumaq sonqowan munakuywan rimapayaqtiykipas sumaqtachu kutichisunkikuman. Biblian niwanchis, ‘k’arak phiñakuymanta, qaparkachaymanta, tumpaymantapas’ karunchakunanchista (Efesios 4:31). Familiapi pipas chhayna rimapayasqallata uyarikun chayri, ¿imatan ruwasun? Jesusqa amenazaqtinkupas k’amiqtinkupas manan kaqwanchu kutichiran aswanmi Taytanman hap’ipakuran (1 Pedro 2:22, 23). Chayraykun familiapi sasachakuykunaña kaqtinpas ama kay pachapi runakunaq ruwasqanta hinaqa ruwasunchu, aswanpas Jehová Diospa yanapayninta mañakusun Dios sonqo kananchispaq (Proverbios 3:5-7).

9. Mana allinta rimashanankumantaqa, ¿imatan ruwanku askha cristiano qosakuna?

⁹ Manaña usqhayllachu kawsayninchispi t’ikrasunman chaypas, pacienciawan tukuy atisqanchista ruwaqtinchisqa Bibliaq yuyaychasqanqa yanapawasunpunin. Congregacionta Cristo imayna tratasqanta yachaspan askha qosakuna warminkuwan aswan sumaqta kawsanku. Congregacionpi cristianokuna huchallikuqña kanku chaypas Jesusqa munakunmi, ruwayninwanmi yachachin Bibliawantaq yanapan iñiyninkupi wiñanankupaq. Paykunaraykun wañuranpas (1 Pedro 2:21). Ejemplonta qhawarispan askha cristiano qosakuna familiankupi allin umalliq kanku munakuywantaqmi familiankuta yanapanku allin kanankupaq. Chayta ruwaspan aswan allin kanqaku qosankumanta otaq warminkumanta mana allinta rimashanankumantaqa mana rimanakuspa kashanankumantapas.

10. a) ¿Imaynatan qosapas otaq warmipas cristiano kashaspa familianpaq uma nanay kanman? b) ¿Imaynatan yanapakusunman sasachakuykuna allichakunanpaq?

¹⁰ Yaqapaschá huk qosa mana reparanchu familianpa ima necesitasqanta otaq familianta mana kallpachanchu Bibliata estudianankupaq familianpa allinninpaq huk ruwaykunata ruwanankupaqpas. Otaq warmi qosanta mana yanapanchu nitaq umalliqninta hinachu respetan. Wakin familiakunaqa sasachakuyninkuta respetowan kuska qhawarispan sumaqta allichapunku (Génesis 21:10-12; Proverbios 15:22). Manaña munasqanchisman hinachu huk sasachakuy allichakunman chaypas familianchispi allin kawsay kananpaqqa llapallanchismi kallpachakunanchis Diospa santo espiritun rurusqanta tukuy ruwasqanchispi rikuchinapaq, hinaspapas llapallankutan familiapi kaqkunata respetananchis munakunanchis ima (Gálatas 5:22, 23). Manan allin kawsay kanqachu sichus hukkunaq allin ruwanantaraq suyasun chayqa, aswanmi ñoqanchispuni kallpachakunanchis allin kaqta ruwananchispaq chhaynapin rikuchisun Dios sonqo kasqanchista (Colosenses 3:18-21).

¿Maypin tarisunman tapukuyman kutichiykunata?

11, 12. ¿Imatan Jehová Dios qowanchis familiapi kusisqa kawsanapaq?

¹¹ Kanmi familiapi imayna kawsanapaq askha yanapaqkuna. Ñoqanchismi ichaqa yachanchis Diospa Simin Qelqapi allin yuyaychaykuna kasqanta, chaymi Diosta agradecekunchis llaqtanwan yanapawasqanchismanta. ¿Chaskikushankichu qan chay yanapayta? (Salmo 119:129, 130; Miqueas 4:2.)

¹² Huñunakuykunamanña rinki chaypas, ¿kanchu horarioyki familiaykiwan Bibliata estudianaykipaq? Chayta ruwaqkunapaqqa manan sasachu huk hinalla Diosta yupaychay. Sichus Diospa Simin Qelqata kasukunki chayqa familiaykipi kawsaymi aswan allin kanqa (Deuteronomio 11:18-21).

13. a) Sichus familiapi imayna kawsanamanta tapukuyninchis kan chayqa, ¿maypin yanapayta tarisunman? b) ¿Imatan rikuchinanchis akllakusqanchispi?

¹³ Yaqapaschá tapukuyniykikuna kan familiapi imayna kawsanamanta. Ejemplopaq, ¿allinchu kanman mana wawayoq kanapaq cuidakuy? ¿Allinchu kanman wiksapi wawa wañuchiy? Sichus huk churiyki espiritual kaqkunapi mana interesakunchu chayri, ¿maykaman kallpachana familiawan kuska estudiananpaq? Jehová Diospa testigonkunaq ruwasqan revistakunapi librokunapin kashan chay hina tapukuykunaman kutichikuykuna. Chaykunata tarinaykipaqqa yanapachikuwaqmi Índice nisqa librowan huk qelqakunawanpas. Sichus mana kanchu chay qelqaykikuna chayqa Huñunakuna Wasipi librokuna waqaychanapi maskhay. Maskhallawaqtaqmi computadorapipas. Chaymantapas tapukuwaqmi iñiyninkupi poqosqa cristianokunata. Ichaqa ama, “arí” otaq “manan”, nispa ninallankutachu suyay. Aswanqa qan kikiykin akllakunayki qanpas otaq iskayniykichispas ima ruwanaykichista. Allinkaq ruwayta akllakuy, chhaynapin runakuna ukhupi wasiykipipas Dios sonqo kasqaykita rikuchinki (Romanos 14:19; Efesios 5:10).

Yuyarinapaq

• ¿Imaynapin Jehová Diosman hunt’aq kay tupan warmi qharipi hunt’aq kaywan?

• Sasachakuykuna familiapi kaqtin, ¿iman yanapawasun Jehová Diospa munasqanman hina allichananchispaq?

• Familiapi manaña llapankuchu yanapakunkuman chaypas, ¿imatan ruwasunman aswan allin kawsay kananpaq?

[155 paginapi foto]

Qosaqa Jesuspa sumaq kayninkunatan rikuchinan umalli kayninpi

[157 paginapi foto]

Biblia estudiayqa familiatan hukllachan