¿Diospa santo espiritunwanchu pusachikushanchis?

“Allin Espirituyki sumaq ñanninta pusawachun.” (SAL. 143:10.)

1, 2. a) Willay ima kutikunapin Diospa santo espiritun Dios serviqkunata yanaparqan chayta. b) ¿Imapas kallaqtinchu santo espíritu yanapawasunman? Chaymanta astawan willay.

¿IMATAN yuyarinki Diospa santo espirituq ruwasqankunamanta rimaspa? Yaqapaschá yuyarinki Gedeonpa Sansonpa ruwasqankuta (Jue. 6:33, 34; 15:14, 15). Ñawpa tiempopi cristianokunaq mana manchakusqankuta, otaq umalli runakunaq huñunakuyninpi Esteban mana manchakuspa rimasqanta (Hech. 4:31; 6:15). Yaqapaschá yuyarishanki huk nacionkunamanta iñiqmasinchiskunawan huñunakuypi kusikuy rikusqaykita, hunt’aq sonqo kasqankurayku carcelkunapi kaq iñiqmasikunata otaq predicación astawan yapakusqanmanta. Tukuy chaykunaqa Diospa santo espiritunwanmi ruwakurqan.

² Chhaynaqa, ¿imapas kallaqtinchu santo espíritu yanapawasunman? Manan. Bibliaq nisqan hina, cristianokunaqa ‘espirituq munasqanman hina kawsasqanchismanta’ ‘espirituq pusawashasqanchismanta’ ‘espirituq kawsachiwasqanchismantan’ riman (Gál. 5:16, 18, 25). Chay simikunan rikuchin sapa p’unchay Diospa santo espiritun yanapawasqanchista. Chaymi sapa p’unchay Diosta mañakunanchis yuyaykusqanchispi, rimasqanchispi, ruwasqanchispipas santo espiritunwan yanapawananchispaq (leey Salmo 143:10). Sichus santo espirituwan pusachikusun chayqa, Diosta hatunchanapaq hinan kawsasun runamasinchiswanpas sumaqtan kawsasun.

3. a) ¿Imaraykun Diospa santo espiritunwan pusachikunanchis? b) ¿Ima tapukuykunatan kutichikunqa?

³ ¿Imaraykun Diospa santo espiritunwan pusachikunanchis? ‘Aychanchis’ espirituq contranpi kasqanrayku. ‘Aycha’ nispaqa huchallikuq kasqanchistan nishan, chay huchatan Adán ñoqanchispi paqarichirqan (leey Gálatas 5:17 a). ¿Imaynatan santo espirituwan pusachikusunman? ¿Imatan ruwasunman aychanchiswan mana atipachikunapaq? Chay tapukuykunata kutichisqanchisman hinan santo espirituq ruruchisqan “pacienciayoq-kayta, sumaq sonqo-kayta, allin runa-kayta, rimasqanta hunt’aq-kayta [otaq iñiyta], llamp’u sonqo-kayta, cuerpo kamachiq kaytawan” mast’arisun (Gál. 5:22, 23).

Pacienciayoq-kay, llamp’u sonqo-kaymi thakpi kawsachiwanchis

4. ¿Imaynatan pacienciayoq-kay, llamp’u sonqo-kay yanapawasunman iñiqmasinchiskunawan thakpi kawsananchispaq?

⁴ (Leey Colosenses 3:12, 13.) Pacienciayoq-kay, llamp’u sonqo-kaymi yanapawasunman iñiqmasinchiskunawan thakpi kawsananchispaq. Yanapawasunmi tukuy imatapas sumaq sonqowan ruwanapaq, pipas millayta tratawaqtinchis thaklla kanapaq, manataqmi vengakusunchu pipas millayta k’amiwaqtinchis mana allinta tratawaqtinchispas. Pacienciayoq kaymi yanapawasunchis iñiqmasinchiswan phiñachinakusqanchista allichapunanchispaq. Pacienciayoq-kayta, llamp’u sonqo-kaytaqa llapallanchismi necesitanchis, llapallanchis pantaq runa kasqanchisrayku.

5. ¿Iman sucederqan Pablowan Bernabewan? ¿Imatan chay rikuchiwanchis?

⁵ Pablomanta Bernabemantawan yachasun. Paykunaqa allin cristianokunan karqanku, unayñan Diosmanta willaspa kuska llank’arqanku. Ichaqa huk kutinmi ‘sinchita churanakuspanku t’aqanakurqanku’ (Hech. 15:36-39). ¿Imatan chay rikuchiwanchis? Hunt’aq sonqo cristianokunapas mayninpiqa phiñachinakunkumanmi. Chaykuna kaqtin, ¿iman yanapawasunman ama astawan phiñachinakunapaq karunchanakunapaqpas?

6, 7. a) ¿Iman yanapawasun iñiqmasinchiswan rimashaspa ama phiñachinakuyman chayanapaq? b) ¿Imapin yanapawasun usqhaylla uyariq kay, allin yuyaywan rimay, ama usqhaylla phiñakuq kaypas?

⁶ ‘Sinchitan churanakusqaku’ nisqanpin yachanchis Pablowan Bernabewan qonqaylla nishu k’araktapuni churanakusqankuta. ¿Imatan chaymanta yachasunman? Sichus huk cristianowan allipunakapushaspa phiñakuyta qallarisunman chayqa, Santiago 1:19, 20 textoq nisqantan kasukunanchis, chaypin nin: “Llapaykichis usqhaylla uyariq kaychis, ichaqa allin yuyaywan rimaychis, amataq usqhayllachu phiñakuychis. Phiñakuq runaqa manan Diospa chanin munaynintachu ruwan”, nispa. Yaqapaschá chay rato huk temamanta rimasunman, huk kutipiña rimasunman otaq ima tumpallapas ayqerikapusunman manaraq sinchita phiñakushaspa (Pro. 12:16; 17:14; 29:11).

⁷ ¿Imapin yanapawasun chay yuyaychayta kasukusqanchis? Sichus manaraq imatapas ruwashaspa sonqonchista tiyaykachisun, Diosmanta mañakusun, allinta yuyaykuspataq kutichisun chayqa, Diospa santo espiritunwanmi pusachikusun (Pro. 15:1, 28). Chaymi yanapawasun pacienciayoq, llamp’u sonqo kanapaq. Chhaynapin Efesios 4:26, 29 textoq nisqantapas kasukusun, chaypin nin: “Phiñakunkichischus chayqa, ama huchallikuychischu [...]. Ama millay qhelli simikunata rimaychischu, aswanpas allin kaqkunallatapuni rimaychis uyariqkunaq wiñanankupaq necesitasqanman hina, chaymi paykunapaq saminchay kanqa”, nispa. Arí, pacienciayoq kaymi, llamp’u sonqo kaymi yanapawasun huk familia hinalla iñiqmasinchiskunawan thakpi kawsananchispaq.

‘Sumaq sonqo-kay, allin runa-kaymi’ familiata kallpachan

8, 9. ¿Iman sumaq sonqo kay, allin runa kaypas? ¿Imaynatan yanapawanchis familianchiswan kawsasqanchispi?

⁸ (Leey Efesios 4:31, 32; 5:8, 9.) ¡Maytan chiri wayracha chiri unuchapas thasnuykuwanchis sinchi ruphaypi purishaqtinchisqa! Chhaynatan sumaq sonqo-kaypas, allin runa-kaypas yanapawanchis familianchiswan sumaqta kawsanapaq. ¿Imataq sumaq sonqo kay, allin runa kaypas? Sumaq sonqo kayqa, hukkunapaq allinkunata ruwapuymi, hukkunapi interesakuspa sumaqta rimaykuymi. Allin runa-kayqa hukkunapi interesakuspa mana mich’akuspa yanapaykuymi (Hech. 9:36, 39; 16:14, 15). Ichaqa manan chayllachu.

⁹ Allin runa-kayqa tukuy ruwasqanchispin rikukun, astawanqa imayna runa kasqanchispi. Huk mama familianman picasqa frutata qosqan hinan, chay frutaqa allin poqosqa misk’in kashan, manataqmi hawanpas ukhunpas leqhechu kashan. Santo espirituq ruruchisqan allin runa-kaypas cristianoq tukuy ruwasqanpin rikukun manan rimasqallanpichu.

10. ¿Iman familiakunata yanapanqa santo espirituq rurunta kawsayninkupi ruruchinankupaq?

¹⁰ ¿Iman familiakunata yanapanqa sumaq sonqo, allin runa kanankupaq? Bibliata estudiaymi (Col. 3:9, 10). Wakin taytakunaqa familiantin Diosta yupaychasqankupin santo espirituq rurunmanta yachanku. ¿Ruwawaqchu qanpas chayta? Chayta ruwayqa manan sasachu. Maskhawaqmi santo espirituq sapanka rurunmanta willaq qelqakunata. Sapanka estudiasqaykichispi pisi-pisillata t’aqwispa hukllamantaraq yachaychis. Qelqakuna estudiasqaykichispi textokunata leeychis, entiendesqaykichisman hinataq sapanka kutichiychis. Yuyaykuychis imaynatan sapankaykichis yachasqaykichista kasukuwaqchis, Jehová Diosmantataq mañakuychis yanapanasuykichispaq (1 Tim. 4:15; 1 Juan 5:14, 15). ¿Yanapasunkichischu chayta ruwasqaykichis?

11, 12. ¿Imaynatan santo espirituq rurunmanta yachasqanku iskay familiakunata yanaparqan?

¹¹ Wayna-sipas casarasqa cristianokunan santo espirituq rurunmanta astawan yachayta munarqanku, astawanqa allin runa kaymanta. Esposanmi nin: “Allin runa kaymanta yachasqaykun yanapawarqanku allinta kawsanaykupaq. Kunanqa yachaykuñan pampachanakuyta, ama chuchupakuspa kawsayta, agradecekuyta, imapi pantarqospapas ‘pampachaykuway’ niytapas”, nispa.

¹² Huk casarasqa cristianokunan mana allintachu kawsasharqanku, chaymi sumaq sonqo-kay paykunapi mana kasqanta reparaspa chaymanta astawan yachayta munarqanku. Qosan nin: “Ñawpaqqa mana allinkuna ruwasqaykutan qhawanakuq kayku, imaymanamantan tumpanakuq kayku. Kunanmi ichaqa manaña chhaynatachu kawsayku. Kunanqa astawanmi interesakuyku imakunachus necesitasqaykupi. Ñoqapas sumaq sonqowanmi esposayta kallpachanay karqan yuyaykusqanta willawananpaq, mana phiñakuspataqmi sumaqta uyarinay karqan. Chayta ruwanaypaqqa huch’uyyaykukunaymi karqan. Pisi-pisimantan allinta kawsapurqayku, manañan hap’inakuqchu kayku. Chayraqmi thakpi kawsarqayku”, nispa. Qanri, ¿imaynatan kawsashanki familiaykiwan? ¿Yanapasunkichismanchu santo espirituq rurunmanta yachay?

Iñiyniyoq kasqanchista rikuchisun

13. ¿Ima toqllamantan makilla kashananchis?

¹³ Cristianokunaqa sapanchispipas runakuna ukhupipas Diospa munasqanman hinan kawsananchis. Kay tiempopiqa Saqran nishutapuni millay qhelli ruwaykunata imaymana q’ochurikuykunapi rikhurichimushan, chaykunaqa Diosmantan karunchawasunman. ¿Imaynatan chaykunamanta pakakusunman? Santiagoq nisqanta kasukuspa, paymi nirqan: “Tukuy qhellikayta sinchi mana chaninkaqtapas wikch’upuychis, hinaspa sonqoykichispi saphichasqa simita llamp’u sonqowan chaskiychis, chay simiqa atiyniyoqmi qespichinasuykichispaq”, nispa (Sant. 1:21). Iñiyniyoq kaymi yanapawasun Diospa ñawpaqenpi ch’uya kanapaq. ¿Imaynatan yanapawasunman?

14. ¿Imaynatan mana allin iñiyniyoq kay huchaman urmachiwasunman?

¹⁴ Iñiyniyoq kayqa Jehová Diosta rikushasunmanpas hina kawsaymi. Sichus mana chhaynatachu kawsasunman chayqa ratollan huchaman urmaykusunman. Yuyarisun Ezequielpa tiemponpi sucedesqanta. Diosmi willarqan llaqtanpi wakin runakuna pakallapi millay qhellikuna ruwasqankuta, nirqanmi: “Qan, runaq churin, rikunkichu Israel taytakunaq pakallapi idolonkuq wasichanpikama ruwashasqankuta? Paykunaqa ninkun: ¡Manan Señor Diosqa rikuwanchischu! ¡Suyunchistapas wikch’upunmi! nispanku”, nispa (Eze. 8:12). ¿Imaraykun chaykunata ruwarqanku? “Diosqa manan rikunchu mana allin ruwasqanchista” nispan q’otukurqanku. Manan Jehová Diosta rikushankumanpas hinachu kawsarqanku.

15. ¿Imaynatan allin iñiyniyoq kay huchamanta karunchawasunman?

¹⁵ José waynan ichaqa mana chhaynatachu kawsarqan. Familianmanta karupiña kawsarqan chaypas, manan Potifarpa esposanwan qhelli huchaman urmarqanchu. Nirqanmi: “¿Imaynan kay sinchi mana allinta ruwaspa Dios contra huchallikuyman?” nispa (Gén. 39:7-9). Payqa Diostapas rikushanman hinan kawsarqan. Ñoqanchispas chhaynata kawsaspaqa manan sapanchispi Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwasunchu, manataqmi qhelli ruwaykunata qhawasunchu. Salmista hinan nisunchis: “Mana huchachanatapunin wasiypipas kawsasaq, manapunin ima millaykunapipas yuyasaqchu”, nispa (Sal. 101:2, 3).

Cuerpo kamachiq kayqa sonqonchistan waqaychan

16, 17. a) Proverbios qelqapi willasqan hina, ¿imaraykun ‘pisi yuyayniyoq wayna’ huchaman urmarqan? b) 26 paginapi rikusqanchis hina, ¿imapin mayqenninchispas urmasunman?

¹⁶ Cuerpo kamachiq kaymi santo espirituq qhepa kaq rurun. Cuerpo kamachiq kayqa yanapawanchismi Diospa cheqnisqan ruwaykunamanta karunchakunanchispaq sonqonchista cuidananchispaqpas (Pro. 4:23). Proverbios 7:6-23 textopi willasqanmanta yachasun. Huk ‘pisi yuyayniyoq waynan’ wasanchaq warmiwan q’otuchikurqan. Payqa chay warmiq ‘tiyasqan esquinantan’ yanqapas qasi purisharqan. Ichaqa mana reparakusqallanmi ‘wañuyman’ apaq ruwayman urmaykurqan.

¹⁷ Chayman mana urmaykunanpaqqa Proverbios 7:25 textopi nisqantan kasukunan karqan, chaypin nin: “Ama qhepanta rispa pantaykuychu”, nispa. ¿Imatan chaymanta yachanchis? Mayqenninchispas urmasunmanmi chay ‘pisi yuyayniyoq wayna’ hina. Chaymi santo espirituwan pusachikuyta munaspaqa mana qhawashanachu huchaman apaq ruwaykunata. Yaqapaschá televisionta huk-huk canalman yanqa cambiasunman otaq Internetpi comunllata imatapas maskhasunman. Manaña millay ruwaykunatachu maskhashasunman chaypas qonqayllan chaykuna rikhurimunman, hinaspa millay qhellikunata qhaway viciopi urmasunman. Chaykuna qhawayqa conciencianchistan qhellichanman, Diosmantan karunchawasunman otaq wañuyman apawasunman (leey Romanos 8:5-8).

18. ¿Imakunatan ruwasunman sonqonchista cuidanapaq? ¿Imaynatan yanapawasun cuerpo kamachiq kay?

¹⁸ Ichaqa, sichus qhawashaqtinchis qonqaylla ima millaypas rikhurimunman chayqa usqhayllan hukman cambiananchis otaq apagananchis. Ichaqa ñawpaqmantañan imatapas ruwashanaña chaykunaman mana urmanapaq (Pro. 22:3). Chaymi wakinqa llapa familiaq rikusqanpi computadorata churanku. Wakintaq hukkunawan kuska televisionta otaq Internettapas qhawanku otaq mana Internetta churachikunkuchu. Chayta ruwasqankupin rikuchinku cuerpo kamachiq kasqankuta (leey Mateo 5:27-30). Sapankanchismi qhawarinanchis imaynatan familianchista cuidasunman kikinchistapas cuidakusunman chayta, chhaynapin “ch’uya sonqowan, allin concienciawan, cheqaq iñiywan” Jehová Diosta yupaychasun (1 Tim. 1:5).

19. ¿Imatan chaskisun santo espirituwan pusachikuqtinchis?

¹⁹ Santo espirituq rurunta ñoqanchispi wiñachisqanchisqa anchatapunin yanapawasun. Pacienciayoq-kay llamp’u sonqo-kaywanmi yanapawasun iñiqmasinchiskunawan thakpi kawsananchispaq. Sumaq sonqo-kay allin runa-kaypiwanmi yanapawasun familianchiswan sumaqta kawsananchispaq. Iñiywan cuerpo kamachiq kaypiwantaqmi yanapawasun Diospa qayllallanpi kashananchispaq, ch’uyata kawsananchispaq ima. Hinaspapas Gálatas 6:8 texton nin: “Santo Espirituq munasqanta tarpuqmi ichaqa, Santo Espiritumanta wiñay kawsayta cosechanqa”, nispa. Arí, Jehová Diosmi wiñay kawsayta qonqa Jesucristoq wañusqanpi iñiqkunaman. Ichaqa santo espirituwan pusachikuqkunallan chay wiñay kawsaytaqa chaskinqaku.

[Uranpi willakuy]

Yuyarisunchis yachasqanchista

• ¿Imaynatan pacienciayoq-kay llamp’u sonqo-kaypas yanapawasun iñiqmasinchiskunawan thakpi kawsananchispaq?

• ¿Iman yanapawasun wasinchispi pacienciayoq llamp’u sonqo kanapaq?

• ¿Imaynatan iñiywan cuerpo kamachiq kaypiwan yanapawasun sonqonchista waqaychanapaq?

[24 paginapi foto]

¿Imatan ruwasunman ama sinchi phiñachinakuy kananpaq?

[25 paginapi foto]

Familianchiswan santo espirituq rurunmanta yachasqanchisqa yanapawasunmi

[26 paginapi foto]

¿Imakunamantan hark’awanchis iñiypas cuerpo kamachiq kaypas?