¿YACHARQANKICHU?
¿Imawanmi ñawpa tiempopi barcokunata llut’arqanku unu mana haykunanpaq?
Lionel Casson runan willan ñawpa tiempopi Roma llaqtapi runakuna barcokunata ruwaspanku unu mana haykunanpaq hawanta ukhuntawan breawan llut’asqankuta. Ichaqa aswan ñawpaqtaraqmi Babilonia, Acadia llaqtakunapipas barcokunata ruwaspanku breawan llut’arqanku.
Israel llaqtapiqa unuyachisqa breaqa askhan karqan
Génesis 6:14 textopipas willanmi barcota ruwaspa breawan llut’akusqanta. Chay breataqa petroleomantan horqokurqan.
Breaqa kanmanmi ch’akipas unuyachisqapas. Ñawpaq tiempopi barco ruwaqkunaqa unuyachisqa breawanmi barconkuta llut’arqanku. Chay brea ch’akiqtinmi manaña unu haykuqchu.
Israel llaqtapiqa breaqa askhan karqan. Kachi qochaq qayllanpi kaq Sidim wayq’opin breaqa askhallaña kaq (Génesis 14:10).
¿Imaynatan ñawpa tiempopi challwata waqaychaqku?
Ñawpaqmantapachan challwataqa mikhuqku. Jesuspa wakin apostolninkunapas Galilea qochapin challwaq karqanku manaraq Jesusta qatikushaspa (Mateo 4:18-22). Hap’isqanku challwakunamanta wakintan qayllallapi tarikuq fabricaman apaqku.
Egipto runakuna hap’isqanku challwata apashanku
Imaynatachus Galilea llaqtapi challwata waqaychaqku chay hinata kunanpas wakin llaqtapi ruwanku. Challwata waqaychanapaqqa ñawpaqtan wiksanpi llapa kaqta horqoqku, hinaspa unuwan maqchiqku. Huk libron nin: “Chhanqa kachiwanmi qetuqku escamankunata, siminta, hukkunatawan. Chaymantataq huk ladonta kachiwan churaspanku ch’aki pañowan tapaqku kinsa otaq phisqa p’unchayta hina. Hukkaq ladontapas kaqllatataq ruwaqku. Chay tiempopin challwamanta unu lloqsisqanwan challwaqa kachichakuq. Chay qhepamanmi challwaqa ch’akiña kapuq”, nispa.
Chhayna ruwasqa challwata hayk’a tiempopaq waqaychakusqantaqa manan yachankuchu. Ichaqa ñawpa Egipto runakunan chhayna ruwasqa challwata Siria llaqtaman apaqku, chaymi rikuchin chay ruwasqanku allin kasqanta.