Tua Oraanga

Te Utuutuanga e Varu Tamariki i Roto i ta Iehova Au Arataa e Akaaoanga ia e te Rekareka Katoa

AKAKITEIA E JOYCELYN VALENTINE

I te 1989 kua aere taku tane ki tetai enua ke i te angaanga. Kua taputou mai aia e ka tuku mai aia i tetai moni ki te kainga kia rauka iaku i te akono i taku tamariki e varu. Kua pou te au epetoma, inara kare au i rongo ana mei ko mai iaia. Kua pou te au marama e kare rai e tuatua no ko mai i taku tane. Kua akapapu ua rai au iaku rai, ‘Me meitaki roa mai ana te au apinga iaia, ka oki mai aia ki te kainga.’

MA TE kore e moni i te akono i toku pamiri, kua manamanata mai au. I te au po e manganui kare i moe meitaki ana, kua ui au iaku uaorai ma te irinaki kore, ‘Akapeea aia i te rave anga i teia ki tona pamiri?’ Taopenga ra, kua ariki au i te tikaanga kino pakari e kua akaruke taku tane ia matou. I teia tuatau, mei tetai 16 mataiti i muri ake i akaruke ei aia ia matou, kare rai aia i oki mai ake. Tei tupu, naku i utuutu i taku tamariki ma te kare e tauturu a tetai tokorua. Ei mea akaaoanga tikai teia, inara te kiteanga i taku tamariki i te ariki anga i ta Iehova au arataa kua oronga mai kiaku i te rekareka maata. Inara, i mua ake ka akakite atu ei au e akapeea matou i te akonoia anga ei pamiri, e akatika mai iaku i te akakite atu kia kotou i toku tupu mai anga.

Kimi Anga i te Aratakianga a te Pipiria

Kua anauia au i te 1938 i runga i te airani Karapieni o Tiamaika. Noatu e kare roa a Papa i karanga ana e e mema aia no tetai akonoanga, kua manako mai aia iaia uaorai e e tangata mataku i te Atua. I te po e pati putuputu mai ana aia iaku kia tatau atu kiaia mei te puka Pipiria a Salamo. Kare i roa ana, kua rauka iaku i te ripiti i te au taramo e manganui ma te tamou manako ua. E mema a Mama no tetai pure i to matou ngai, e taime ua ake ka apai aia iaku ki te au uipaanga a te akonoanga.

I taua au uipaanga ra, kua akakiteia mai kia matou e e apai ana te Atua i te aronga meitaki ki te rangi e e tau ana i te aronga kino i roto i te ai era e tuatau ua atu. Kua akakite katoaia kia matou e ko Iesu a te Atua e e akaperepere ana aia i te au tamariki. Kua kononinoni tikai au e kua mataku mai i te Atua. Kua manako mai au, ‘Akapeea e rauka ai i tetai Atua te aroa maira ia tatou i te tamamae i te au tangata i roto i te ai?’

Te manakoanga no te ai era kua akatupu i te au moemoea kino kiaku. Aere rai, kua apai au i te apiipii anga Pipiria na roto i te mere tei tutakiia e te Akonoanga Ra Itu. Kua apii ratou e kare te au tangata kino e tamamaeia e tuatau ua atu, mari ra, ka tauia i roto i te ai e reu ua atu. Kua tangi anga meitaki mai teia, e kua akamata au i te aere atu ki ta ratou au uipaanga no te akonoanga. Inara kua kite mai au i ta ratou au apiianga e ngata i te marama, e taku i tamou mai kare i akatikatika ana i taku au manakoanga tarevake no runga i te tu akono tau.

I taua taime ra, kua ariki te maataanga o te au tangata e e tarevake te akaturi. Inara, maata te aronga e au katoa tei irinaki e ko te aronga ua e e maata ta ratou au tangata i moe kapiti ana ko ratou te aronga akaturi. E no reira, nga tokorua kare i akaipoipo tei kotinga ua i ta raua angaanga pirianga ainga kia raua ua kare i ara ana. (1 Korinetia 6:9, 10; Ebera 13:4) Kua taki atu taua irinakianga iaku i te riro mai anga ei vaine kare i akaipoipo ana e e ono ana tamariki.

Akono Anga i te Tere Anga Meitaki i te Pae Vaerua

I te 1965, kua aere mai a Vaslyn Goodison raua ko Ethel Chambers i te noo mai i te oire i te pae ua mai ko Bath. E nga painia raua, me kore nga orometua tamou no te Au Kite o Iehova, e i tetai ra kua tuatua mai raua ki toku papa. Kua ariki aia i ta raua patianga no tetai apii Pipiria i te kainga. Me atoro mai ana raua e tei te kainga au, kua tuatua katoa mai raua kiaku. Noatu e kua akarakara atu au i te Au Kite o Iehova ma te tarotokaka maata, kua iki mai au i te apii i te Pipiria kia raua i te akapapu atu e te tarevake ra raua.

E maata taku au uianga i ui ana i te taime o te apii, e kua pau pouroa mai te Au Kite i te reira na te taangaanga anga i te Pipiria. Ma ta raua tauturu, kua kite mai au e kare o te aronga mate manako e kare e tamamaeia ana i roto ia era. (Koheleta 9:5, 10) Kua kite katoa mai au no runga i te manakonakoanga no te oraanga mutu kore i roto i tetai Parataito i runga i te enua nei. (Salamo 37:11, 29; Apokalupo 21:3, 4) Noatu e kua akamutu toku papa i tana au apii Pipiria, kua akamata au i te aere atu ki te au uipaanga a te putuputuanga a te Au Kite o Iehova i to matou ngai. No te tu mako meitaki e te ponuiaau i akonoia ai taua au uipaanga ra kua rauka iaku i te kite maata atu no runga ia Iehova. Kua aere katoa atu au ki te au akaputuputuanga kotinga e te au uruoaanga tapere, e au akaputuanga maatamaata ta te Au Kite e akaaere ana. Teia kiteanga i te Pipiria kua akatupu ki roto iaku i tetai inangaro maata kia akamori tau ia Iehova. Inara, e araianga toku.

I taua taime ra, te noo ra au kare i akaipoipo ake ki te papa o te toru o taku tamariki e ono. Mei te Pipiria, kua kite mai au e te akaapa ra te Atua i te au pirianga ainga i vao ake i te akaipoipo, e kua akamata toku akava ngakau i te tamanamanata mai iaku. (Maseli 5:15-20; Galatia 5:19) E te oonu maira toku inangaro no te tuatua mou, kua inangaro maata au i te apai mai i toku oraanga kia rotai ki ta te Atua ture. Taopenga ra, kua maani au i tetai ikianga. Kua akakite atu au ki taku tane e noo kapiti ra au e kia akaipoipo maua me kore ka ope to maua pirianga. Noatu e kare toku tokorua i ariki ana i taku au irinaki, kua akaipoipo maua i roto i te mata o te ture ia Aukute 15, 1970, e rima mataiti i muri ake i tuatua mua mai ei te Au Kite kiaku. I roto ia Titema o 1970, kua akatapu au i toku oraanga kia Iehova na te papetitoanga vai.

No runga i te angaanga orometua, kare roa e ngaropoina iaku i te ra mua i piri atu ei au ki roto i te angaanga tutu anga. Kua ru mai au e kare oki e kite ana e akapeea i te akamata anga i tetai pukapukaanga Pipiria. Ko te tika, kua maru mai au i te uti poto viviki ua anga te tangata ngutuare mua i ta maua pukapukaanga. Kare i roa ana, ra, kare au i ru akaou ana. Tae ki te openga o te ra, kua mataora tikai au, mei te mea e e maata taku au tangata i tuatua poto ua atu no runga i te Pipiria e kua akaruke atu kia ratou i tetai o ta tatou au puka tumuia ki runga i te Pipiria.

Akono Anga i te Pamiri kia Ketaketa i te Pae Vaerua

Tae ki te 1977 kua taeria to matou pamiri ki te varu tamariki. Kua pakari toku manako i te rave i te ka rauka maata iaku i te tauturu i toku ngutuare tangata kia tavini ia Iehova. (Iosua 24:15) E no reira kua angaanga pakari au i te akono putuputu i tetai apii Pipiria ei pamiri. I tetai au taime, no te roiroi, kua vareaia au i te moe e te tatau maata ra tetai o te tamariki i tetai parakarapa, e kua akaaraara mai te tamariki iaku. Inara kare roa te roiroi i te pae kopapa i tapu ana ia matou mei te apiianga i te Pipiria ei pamiri.

E pure putuputu katoa ana au ma taku tamariki. Tae ki te taime e kua pakari mai ratou, kua apii au ia ratou kia pure ratou uaorai kia Iehova. Kua maani au e kia oronga ratou tatakitai i tetai pure uaorai i te taime moe. Kua pure takitai au ki te au tamariki tataki tai e e meangiti roa ratou i te oronga i tetai pure.

I te akamataanga kua patoi taku tane iaku i te apai anga i te tamariki ki te au uipaanga putuputuanga. Inara, te manakonakoanga e nana e akono i te tamariki, e tei te uipaanga au kua akaiti mai i tana patoianga. I te po, e reka ana aia i te aere ki vao i te atoro i tona au taeake, inara i te manako anga i te rave anga i te reira e varu tamariki i muri iaia kare i te mea rekareka kiaia! I muri akera, kua akamata katoa aia i te tauturu mai iaku i te akapapa i te tamariki kia aere ki te Are Uipaanga Patireia.

Kare i roa ana kua matau mai te tamariki i te aere anga ki te au uipaanga putuputuanga katoatoa e i te piri atu anga ki roto i te angaanga orometua. I to ratou tuatau orote, e putuputu ana ratou i te aere kapiti ana ki runga i te angaanga orometua ma te au painia, me kore te au orometua tamou, i roto i te putuputuanga. Kua tauturu teia i taku au tamariki mearikiriki i te akatupu i tetai inangaro ngakau tae no te putuputuanga e no te angaanga tutu anga.​—Mataio 24:14.

Au Tuatau Timata Anga

Kia akameitaki atu i te moni a te pamiri, kua akamata taku tane i te teretere atu ki tetai enua ke i te angaanga. Kua roa tona tuatau i te aere anga mei te pamiri, inara kua oki putuputu ua mai ana. Inara, i te 1989, kua aere aia e kare i oki mai ana. Mei taku rai i taiku i mua atu ana, te ngaro ke atu anga taku tane kua kino pakariia au. E maata te au po, e aue ana au e kua pure akatenga kia Iehova no te pumaana e te akakoromaki, e kua manako mai au e kua pau aia i taku au pure. Te au irava mei ia Isaia 54:4 e 1 Korinetia 7:15 kua oronga mai kiaku te manako au e te maroiroi kia akono ua atu rai i toku oraanga. I roto i te putuputuanga Kerititiano, kua turuturu katoa mai te au kopu tangata e te au taeake iaku i te pae manako e te pae materia. Kua akameitaki tikai au ia Iehova e tona iti tangata no ta ratou tauturu.

E au timataanga ke atu to matou. I tetai taime akenei kua akaateaia tetai tamaine aku mei te putuputuanga no te tu akono kare i tau ana ki te tuatua tapu. E akaperepere tikai ana au i taku tamariki katoatoa, inara ko toku tu tiratiratu kia Iehova te ka aere na mua mai. E no reira i taua taime ra, kua akono pakari matou ko taku tamariki i te aratakianga a te Pipiria e akapeea i te akono atu i te aronga tei akaateaia. (1 Korinetia 5:11, 13) Kua akaapa maataia matou e te au tangata kare i marama ana i to matou turanga. Inara, i muri ake i te akaoki akaouia mai anga taku tamaine i roto i te putuputuanga, kua akakite mai tana tane kiaku e kua umereia aia i to matou turanga ngaueue kore no te au kaveinga Pipiria. Te tavini ra aia ia Iehova i teianei ma tona pamiri.

Aro Atu Anga i te Au Manamanata no te Moni

I te akaruke anga taku tane ia matou, kare aku moni tamou, e kare te pamiri i tu akaou ana i tana moni tauturu. Kua apii mai teia turanga ia matou kia mataora ua matou i tetai oraanga ngoie ua e kia akaperepere maata atu i te au apinga pae vaerua i to te au aruaruanga i te pae materia. I te tamariki e kite maira i te aroa atu e i te tauturu atu i tetai e tetai, kua noo piri ua ratou. I te akamataanga te tamariki mamaata i te angaanga, kua puareinga ua ratou i te tauturu i to ratou ai taeake i raro mai ia ratou. Taku mataiapo tamaine, ko Marseree, kua tauturu i tona teina, ko Nicole kia oti mai i tana apii i te apii tua rua. Kapiti katoa mai, kua rauka iaku i te akono i tetai are toa meangiti ua e okooko kai ana. Kua tauturu te moni tau ua iaku i te akono i tetai o ta matou au umuumuanga i te pae materia.

Kare roa a Iehova i akaruke ana ia matou. I tetai taime, kua akakite atu au ki tetai tuaine Kerititiano e kare to matou turanga i te pae moni e akatika ana ia matou kia aere atu ki te uruoaanga tapere. Kua pau mai aia: “Tuaine Val, me rongo ake koe i tetai uruoaanga, e akamata i te teateamamao! Ka tauturu mai a Iehova.” Kua aru au i tana ako anga. Kua tauturu mai a Iehova, e te rave nei rai aia i te reira. Kare roa to matou pamiri i topa ana i tetai akaputuputuanga me kore tetai uruoaanga no te rava kore i te moni.

I te 1988, kua takino tikai te Uriia Gilbert ia Tiamaika, e kua akaruke matou i to matou kainga no tetai paruruanga i roto i tetai ngai meitaki atu. I te maru anga te uriia, kua akaruke maua ko taku tamaiti i te ngai akapuanga i te akarakara i to matou kainga tei takoreia e te uriia. Ia maua e kimikimi ra i roto i te au teita, kua kite atu au i tetai apinga te inangaro ra au i te apai mai. Ma te poitirere, kua pupui akaou mai te au matangi, inara te mou ra rai au i taku apinga i rave mai. “Mami, e tukuna te tivi ki raro. E vaine ainei koe na Lota?” (Luka 17:31, 32) Taua tuatua anga mei taku tamaiti ra kua akaoki akaou mai iaku ki toku manako meitaki. Kua pei au te tivi tei mau i te ua, e kua oro maua roa ai ki tetai ngai meitaki.

E ru ana au i teianei iaku e akamaara ra e mei kaimoumou rai au i toku oraanga no tetai pia tivi. Inara kua pumaanaia toku ngakau i te akamanakoanga au i te tuatua matakite i te pae vaerua ta taku tamaiti i tuatua mai i taua atianga ra. Mari ake te terenianga Pipiria tei rauka iaia i te putuputuanga Kerititiano, kua rauka iaia i te tauturu iaku kia kopae i te kino pakari tikai i te pae kopapa e penei ake i te pae vaerua.

Kua takore te uriia i to matou kainga e ta matou au apinga, e kua akataitaia katoa te reira ia matou. E oti akera tae mai to matou au taeake Kerititiano. Kua akamaroiroi ratou ia matou kia aro atu i ta matou ngere anga ma te irinaki anga ki roto ia Iehova e kia angaanga maroiroi ua atu rai i roto i te angaanga orometua, e kua tauturu ratou ia matou i te akatu akaou i to matou kainga. Taua angaanga aroa e te atinga uaorai tei raveia e te au Kite tauturu mei Tiamaika e mei te au enua ke mai kua akakeu oonu tikai ia matou.

Tuku Anga ia Iehova na Mua

I muri ake i te oti mai anga i tana apii, te rua o taku tamaine, ko Melaine, kua tavini atu ei orometua painia. E oti kua ariki aia i tetai patianga kia tavini ei painia i roto i tetai putuputuanga akaou mai, te aiteanga i reira e ka inangaroia aia kia akaruke i tana angaanga. Noatu e kua rauka tera angaanga iaia i te tauturu maata i to matou pamiri i te pae o te moni, kua irinaki matou e na Iehova e akono ia matou me tuku matou tataki tai i te au inangaro Patireia na mua. (Mataio 6:33) I muri akera, taku tamaiti, ko Ewan, kua rauka katoa i tetai patianga kia tavini ei painia. Te tauturu ra aia i te pamiri i te pae moni, inara kua aruaru matou iaia kia ariki i te patianga e kua akamanuia atu iaia i to Iehova akameitakianga. Kare roa au i akamaroiroi kore ana i te tamariki mei te akamaataanga i ta ratou tavinianga Patireia, e ia matou tei noo mai ki te kainga kare roa matou i ngere ana i tetai apinga. Mari ra, kua maata atu to matou rekareka, e i tetai au taime, kua rauka ia matou i te tauturu atu i tetai te inangaro ra i te tauturu.

I teia tuatau, e mea rekareka maata tikai kiaku i te kite anga i taku tamariki te ‘aere ra na te tuatua-mou.’ (3 Ioane 4) Tetai tamaine aku, ko Melaine, te aru ra i teianei i tana tane i runga i tana angaanga orometua teretere ei akaaere kotinga. Taku tamaine ko Andrea e tana tane te tavini ra ei nga painia takake, e e aru ana aia i tana tane me atoro aia i te au putuputuanga ei akaaere kotinga tauturu. Taku tamaiti, ko Ewan, e tana vaine te tavini ra ei nga painia takake, e e tangata pakari aia i roto i te putuputuanga. Tetai tamaine akaou mai, ko Ava-Gay, te angaanga ra raua ko tana tane i te opati manga o te Au Kite o Iehova i Tiamaika. Te tavini kapiti ra a Jennifer, Genieve, e Nicole ma ta ratou au tane e te au tamariki ei au mema maroiroi i roto i to ratou au putuputuanga takitai. Te noo ra a Marseree kiaku, e aere ana maua i teianei ki te Putuputuanga Port Morant. E maata taku au akameitakianga, no te mea pouroa taku tamariki e varu te akamori tamou ra ia Iehova.

E au manamanata toku i te pae kopapa iaku e pakari maira. I teianei te akakoromaki nei au i te maki rheumatoid arthritis, inara te rekareka nei rai au i te tavinianga ei painia. Tetai taime akenei, ra, kua ngata takiri mai te aaereanga i te oire maunga te ngai i noo ana au. E ngata tikai iaku i te aere ki vao ki runga i taku angaanga orometua. Kua tamata mai au i te akaoro i te patikara e kua kite mai e e mama ake te reira i te aaere ua anga. E no reira kua oko mai au i tetai patikara oko mama ua e kua akamata i te akaoro i te reira. I te akamataanga, e ngata ki taku tamariki i te kiteanga i to ratou metua vaine e maki arthritis tona e akaoro ra i tetai patikara. Inara, kua rekareka tikai ratou i te kite anga iaku i te tamou ua atu anga i te tutu aere mei taku oki i inangaro.

E rekareka tikai kiaku i te kiteanga i te au tangata taku i apii ana i te ariki i te tuatua mou Pipiria. E pure ua ana rai au kia Iehova i te tauturu pouroa i toku pamiri kia akarongo mou ua atu rai kiaia i roto i teia tuatau openga e aere ua atu ki te mutu kore. Te aere nei taku akapaapaaanga e te akameitaki kia Iehova, te “Akarongo [Maata] i te pure ra,” no te tauturu anga iaku i te akono i te akaaoanga i te utuutuanga i taku tamariki e varu i roto i tana au arataa.​—Salamo 65:2.

[Tutu i te kapi 10]

Matou ko taku tamariki, to ratou au tokorua, e taku au utaro

[Tutu i te kapi 12]

E akaoro ana au i teianei i tetai patikara i te akonoanga i taku angaanga orometua