Kua Kite Ainei Koe?
Kua akatangi ana tikai ainei te tangata i te koe i te taime tanumanga i to Iesu tuatau?
▪ Te tuatua ra te Pipiria e kua akatangiia ana te koe i te tuatau tamataoraanga. (1 Ariki 1:40; Isaia 5:12; 30:29) Akakite katoa maira te reira e e akatangiia ana te koe i te taime tanumanga. E i tera taime ko te koe ua rai te apinga akatangi tei taikuia mai. Te karanga ra te Evangeria a Mataio e kua pati tetai rangatira ngati Iuda ia Iesu kia akaora i tana tamaine tei vaitata ua i te mate. Tae anga a Iesu ki te are o taua rangatira ra, ‘kite atura aia i te aronga akatangi koê, e te tangata e aue ra,’ no te mea kua mate tana tamaine.—Mataio 9:18, 23.
Kua tika ainei ta Mataio i tata no runga i teia peu? Te karanga ra a William Barclay e tangata uri Pipiria e: “Roto ia Roma, Ereni, Phenia, Asura e Paretaina i taito, e pirianga tikai to te tangi akaevaeva o te koe ki te mate e te tumatetenga.” Kia tau ki te Talmud, i te au anere mataiti mua T.N., ka tutaki te tangata ngati Iuda putaua roa atu tei mate tana vaine, e rua tangata akatangi koe e tetai vaine, kia aue e kia eva i tana vaine mate. Kua tata a Flavius Josephus, tetai tangata tuatua enua tei ora ana i te anere mataiti mua e, te tae anga te tuatua ki Ierusalema no te nina anga a Roma ia Jotapata, i Galilea, e te akapou anga i tona iti tangata i te mataiti 67 T.N., “kua tutaki te aronga eva i tetai aronga akatangi koe kia piri atu ki ta ratou eva tanumanga.”
Eaa ra te ara a te nga tangata kino tei tamateia i te pae mai ia Iesu?
▪ Karanga te Pipiria i teia nga tangata kino e, e nga “keia.” (Mataio 27:38; Mareko 15:27) Te akakite ra tetai au tuatua Pipiria e e tukeke te au tuatua e taangaanga ana te au Tuatua Tapu, ei akataka mai i te tuke i tetai tangata ara mei tetai. Te taiku ra te tuatua Ereni kleptes i tetai keia tei oro ngaro ua kia kore aia e kiteaia mai. Kua tau teia tuatua kia Iuda Ikariota, tei keia ngaro ua mei roto mai i te pia moni a te au pipi. (Ioane 12:6) Tetai tua ra, te taiku ra te tuatua lestes i te tangata tei keia na roto i te ta ua, e te tou katoa ra ki tetai orureau anga, meameaau anga, me kore tetai angaanga kaitamaki. Te nga tangata tei tamateia i te pae mai ia Iesu tei roto raua i teia turanga rua. Kua tau rai ki ta tetai i karanga e: “Ko te tutaki oki teia i ta taua i rave.” (Luka 23:41) Te akaari maira te reira e e maata atu to raua apa, e kare ko te keia ua.
Mei taua nga tangata keia rai, kua kapikiia a Baraba e e lestes. (Ioane 18:40) Te taka ua ra e kare a Baraba i te tangata keia ua mei tei akakiteia i roto ia Luka 23:19 e, “no te kaitamaki i taua oire ra, e no te ta tangata, i uriiaʼi aia ki roto i te are tapekaanga.”
No reira noatu kua keia te nga tangata kino tei tamateia i te pae mai ia Iesu, kare kore e kua o katoa raua ki roto i te orureau me kore i te ta tangata. Noatu eaa te tu, kua karanga a Ponitio Pilato te Kavana o Roma e, kua tau rai raua kia akatatauroia.