E Rekareka i te Oraanga Pamiri
Ka rauka ainei kia mataora tikai te au pamiri?
Akapeea te reira e raukaʼi?
Kua kite ainei koe i tetai ua atu au pamiri tei taokotaiia e te mataora ra mei tei kitea i roto i teia aenga pepa? Te mavete nei te au pamiri i te au ngai ravarai. Te kopae, te ngere o te angaanga tinamou, te manamanata o te metua takaua, te apiapi—te akaputu atura teia au mea ravarai ki te manamanata. Kua tuatua tetai tangata kite no runga i te oraanga pamiri ma te maromaroa e: “I teianei, kua matau ua te katoatoa i te au tamanako anga o te tu autu kore o te pamiri.”
Eaa ra te au pamiri i teiaaiaʼi ma teia au manamanata pakari? Akapeea e raukaʼi ia tatou i te rekareka i te oraanga pamiri?
Te Akamata Anga Mai te Pamiri
Ei pau i teia au uianga, te anoanoia ra tatou kia kite i te akamata anga o te akaipoipoanga e te pamiri. I te mea e e Akamata tetai—tetai Anga ra—e tau te au mema pamiri kia akara kiaia no te arataki anga, i te mea e koia tei kite atu e akapeea e raukaʼi ia tatou i te rekareka i te oraanga pamiri ki tona ki katoa.
Ma te manako tau, e manganui te irinaki ra e kare o te pamiri Akamata ra. Te karanga ra The Encyclopedia Americana e: “Te inangaro ra etai aronga apiipii i te kimi i te akamata anga o te akaipoipoanga ki te au akanoo anga tokorua o te au manu i raro ake i te tangata.” Inara, kua tuatua a Iesu Karaiti no runga i te anga anga o te tangata e te vaine. Kua taiku aia i te mana o te papa Puka Tapu i mua ana e kua karanga: “E ta te Atua i topiri ra, auraka te tangata e akataka ke atu.”—Mataio 19:4-6.
No reira kua tano ta Iesu Karaiti. Kua anga tetai Atua kite rava i te nga tangata mua e kua akanoo i te oraanga pamiri mataora. Kua apai mai te Atua i te tokorua mua kia kapiti i roto i te akaipoipoanga e kua karanga no te tangata e ‘ka piri atu ki tana vaine; e ka riro oki raua ei kopapa okotai.’ (Genese 2:22-24) Penei ake i reira e ko te tumu ainei i tupu ei te au manamanata pamiri i teia tuatau no te tu aruaru i te tu oraanga tei aati ra i te au turanga tei akanooia e tei Anga ra i roto i tana Tuatua, koia te Puka Tapu?
Eaa te Mataara ki te Manuia Anga?
Kare e ekoko anga e kua kite koe e te akamaata ra teianei ao i te inangaro iaia uaorai e te akatupu anga iaia uaorai. “E mea oraora te noinoi,” i akakite ei tetai tangata raverave moni ki tetai pupu apii teitei te karatuati ra i te Unaite Teite. “Ka rauka ia koe kia noinoi e kia manako meitaki rai ia koe uaorai.” Inara ko te aruaruanga i te au apinga apinganui kare te reira e arataki atu ki te manuia. Ko te tika ko te inangaro apinganui tetai o te au apinga kino rava atu ki te oraanga pamiri no te mea ka takino te reira i te au piri anga tangata e ka akapou te reira i te taime e te moni mei te au tangata. Ei akatuke anga, ka tamanako ana e akapeea e rua nga materi anake ua o te Puka Tapu te tauturu anga ia tatou kia kite i te mea puapinga ki te mataora.
“E meitaki atu i te kai i te au rau rakau ma te au tangata taau i aroa ra i te kai i te au kiko memeitaki rava atu i te ngai te vaira te makitakita.”
“E meitaki atu i te kai i tetai varaoa pakapaka maro ma te manako au ra i tetai manga maata i roto i tetai are tei ki i te manamanata.”
Maseli 15:17; 17:1, “Today’s English Version.”
E ririnui ine? Ka akamanako ana e mei teaa te tuke i teianei ao me tamou te au pamiri katoatoa i teia au mea mua ra! Te oronga katoa maira te Puka Tapu i te arataki anga puapinga e akapeea te au mema o te pamiri i te rave anga i tetai e tetai. Ka tamanako ana i tetai au arataki anga ua i reira e oronga maira.
Te Au Tane: ‘E aroa i ta kotou au vaine mei to kotou uaorai kopapa.’—Ephesia 5:28-30, “NW.”
E ngoie ua, inara e mea tau tikai! Te akatere katoa ra te Puka Tapu i tetai tane kia ‘oronga i te ngateitei ki tana vaine.’ (1 Petero 3:7, NW) Ka rave aia i teia na te orongaanga i te manako anga takake, kapitianga te tu maru, te tu marama, e te akapapuanga. Ka akapuapinga katoa aia i tona au manako e ka akarongo iaia. (Akaaite Genese 21:12.) Kare ainei koe e akatika e ka puapinga tetai ua atu pamiri me akono te tane i tana ma te tu manako atu, mei iaia katoa tei inangaro ra kia akonoia?—Mataio 7:12.
Te Au Vaine: ‘Kia akangateitei ma te oonu i taau tane.’—Ephesia 5:33, “NW.”
Ka akaputu atu te vaine kite mataora o te pamiri na te tauturuanga i tana tane i te rave i tana au apainga teiaa. Ko teia tei inangaroia, i te mea e kua oronga mai te Atua i tetai vaine ei “tauturu nona, ei akaki nona.” (Genese 2:18, NW) Ka rauka ainei ia koe i te ariki i te akameitakianga ki te oraanga pamiri me akaari tetai vaine i tona tu akangateitei ki tana tane na te turuanga i tana au tuku anga tuatua e te taokotaianga atu kiaia kia rauka te au akakoro anga pamiri?
Te Au Tokorua Akaipoipo: “Kia vai akarongo ua te au tane e te au vaine ki tetai e tetai.”—Ebera 13:4, “TEV.”
Me pera raua, te papu ra e ka puapinga te oraanga pamiri. Te maata anga o te taime ka takino ua rai te akaturi i tetai pamiri. (Maseli 6:27-29, 32) No reira te Puka Tapu i raurau ei ma te pakari e: “Kia mataora i taau vaine e kimi i toou rekareka ma te tamaine taau i akaipoipo ra . . . Eaa oki koe ka orongaʼi i toou inangaro ki tetai vaine ke atu?”—Maseli 5:18-20, TEV.
Te Au Metua: “E apii i [ta kotou tamariki] i te arataa e tikaʼi [ia ratou].”—Maseli 22:6.
Me oronga te au metua i te taime e te manako anga ki te tamariki, te papu ra e ka meitaki mai te oraanga pamiri. No reira, te raurau ra te Puka Tapu i te au metua kia apii i ta ratou tamariki i te au kaveinga tika ‘kia noo ua ratou i roto i to ratou are, e kia aere ua ratou na te arataa, e kia akāvai ratou, e kia tu oki ratou ki runga.’ (Deuteronomi 11:19) Te karanga katoa ra te Puka Tapu e e tau te au metua kia akaari e te aroa ra ratou i ta ratou tamariki na te papaanga ia ratou.—Ephesia 6:4.
Te Au Tamariki: “E te au tamariki ra, e akarongo atu i to kotou au metua i tei tau i te Atu ra.”—Ephesia 6:1.
E tika, i roto i teianei ao kino, kare i te mea ngoie ua rai i te akarongo ki to kotou metua. Inara, kare ainei kotou e akatika e e mea pakari no te rave i ta te Akamata ra o te pamiri e akakite maira kia tatou? Kua kite aia e eaa te mea meitaki rava no te akatupu i to tatou oraanga pamiri kia mataora. No reira e tauta pakari i te akarongo i to kotou metua. E tauta pakari i te kopae i te au timata anga e manganui o teianei ao te rave anga i te mea kino.—Maseli 1:10-19.
I te mea e ka taangaanga te mema okotai o te pamiri i te ako anga a te Puka Tapu, ka puapinga te oraanga pamiri. Kare anake ua te pamiri e rekareka i tetai oraanga meitaki atu inara ka rauka i te reira te manakonakoanga o tetai tuatau vavaria ki mua i roto i te ao ou tei taputouia e te Atua. (2 Petero 3:13; Apokalupo 21:3, 4) No reira e rave i te reira ei apinga matauia na te pamiri kia apii kapipiti i te Puka Tapu! E mirioni ua atu te au pamiri i te ao katoa tei kite i te arataki anga tei orongaia i roto i te puka tei akatutuia ma te manea Ka Rauka ia Koe te Ora Mutukore i Paradaiso i te Enua Nei ei puapinga tikai.
Me kare i akakiteia atu te reira, te au taiku anga Tuatua Tapu i roto i teia aenga pepa no roto mai i te Puka Tapu i te reo Kuki Airani, urianga 1888. Te ngai i akaariia te NW i muri i tetai taiku anga, te akakite maira e no roto mai te urianga i te reo Engarani o te New World Translation of the Holy Scriptures, Tataanga Ou o te 1984.