Te Turanga o te Aronga Mana Taoonga

“E tavini oki aia no te Atua kia meitaki koe. Kia rave ra koe i te tuatua kino ra, ka mataku.”​—ROMA 13:4.

1, 2. Eaa te aronga e manganui no Kerititome i o atu ei ki roto i te au angaanga meameaau ra?

I NGA mataiti e rua i topa akenei, kua akariri tetai putuputuanga no te au epitekopo i London i tetai tangata tata no te New York Post. Ko taua putuputuanga ra ko te Lambeth Conference, e tere atu i te 500 au epitekopo no te akonoanga Angirika (Anglican). Kua tupu te riri no tetai akatikaanga tei tukuia e taua uipaanga ra tei akakite maira i te maramaanga no te au tangata “i muri ake i te pouanga ia ratou te au ravenga katoatoa, kua iki i te tamaki anga ko te mataara anake ua ia no te tuatua tau.”

² Kua karanga te Post e ko teia tikai tetai akatika anga no te tamataku anga. Inara te aru ua ra te au epitekopo i tetai tupuanga manako. Kare i tuke to ratou tu manako i to te orometua Katorika i Kaana (Ghana) tei akatika ra i te tamaki korira ei ravenga viviki, papu, e te meitaki no te tatara anga ia Aperika; me kare mei to te epitekopo akonoanga Metatoti (Methodist) o Aperika tei tia ra kia rave i “te tamaki no te tataraanga e tae roa ki te openga kino rava”; me kare te aronga angaanga evangeria o Kerititome i Atia e te tua Tonga o Marike.

Kare te au Kerititiano Mou e ‘Patoi i te Aronga Mana’

3, 4. (a) Eaa te au kaveinga te akakoreia ra e te aronga te karanga ra e Kerititiano ratou inara te akatupu ra i te meameaau? (e) Eaa ta tetai tangata i kite no runga i te au Kite o Iehova?

³ I te anere mataiti mua ra, kua karanga a Iesu no tana au pipi e: “Kare ratou no teianei ao, mei iaku nei rai oki kare i to teianei ao.” (Ioane 17:14) Te aronga te karangaia ra e Kerititiano tei akatika ra i te meameaau e tuanga tikai ratou no teianei ao. Kare aia i te pipi na Iesu; kare katoa oki aia e kauraro ana “i te aronga mana taoonga ra.” (Roma 13:1) E mea tau nona kia akarongo i te akamatakiteanga a te apotetoro ko Paulo e “ko tei māro atu ki te taoonga ra, kua māro aia i tei akonoia e te Atua ra: e te aronga i māro ra, ka rauka ïa te akaapa ia ratou uaorai.”​—Roma 13:2.

⁴ Ei tuke anga i te aronga e manganui o Kerititome, kare a te au Kite o Iehova ra pirianga ma te aronga ta ua ra. Kua kite tetai tangata i Europa i te reira. Kua tata aia: “I te kiteanga i tei tupu maira i te akonoanga atua e te au poritiki, kua riro mai au ei tangata akatapuia kia takore atu i te akapapaanga tei akanooia no te au tangata nei. Kua kapiti atu au ki tetai pupu aronga tamataku e kua akamatauia au i te rave i te au apinga tamaki ravarai; kua piri atu au ki etai au keikeia e manganui. I roto i toku oraanga kua tamou ua te kino. I te topa anga te tuatau, kua papu e e māroanga puapinga kore ta matou. E tangata manamanata tikai au, kua tapokiia e te manako kore takiri no te oraanga. E kua topapa maira tetai Kite i to maua ngutupa. Kua tuatua mai aia kiaku i te Patireia o te Atua. I te manakoanga e e kaimoumou te reira i toku tuatau, kua karanga atu au ki taku vaine kia akarongo. Kua akarongo aia, e kua akamataia tetai apii Puka Tapu i te ngutuare. I te openga iora, kua akatika au kia piri atu ki te apii. Kare i rauka i te au tuatua i te akataka i te meitaki i kite au i te maramaanga e eaa te mana te opara ra i te au tangata kia rave i te kino. Kua oronga mai te taputou umere no te Patireia ra i te manakonakoanga kia akamaroiroi e te akakoroanga no te oraanga.”

5. Eaa te au Kerititiano ka tamou ei i te kauraro anga au ua ma te aronga mana taoonga ra, e tae roa kia peea te mou anga i te reira?

⁵ E karere me kare e tauturu karere no te Atua e te Mesia te au Kerititiano ra. (Isaia 61:1, 2; 2 Korinetia 5:20; Ephesia 6:19, 20) Ei pera, kare o ratou pirianga ki te au maroanga o teianei ao. Noatu rai e te akara anga puapinga maira tetai akatereanga poritiki i etai ke atura, e te akatika ra tetai papaki kia tere atu te tu rangatira i ta etai ke ra, kare te au Kerititiano e akataka me kare e akateitei ake i tetai akatereanga ki runga ake i tetai atu. Kua kite ratou e e tu tau kore ua to te au akatereanga ravarai nei. Ko “te akanoonoo anga a te Atua” e kia vai mai teia au akatereanga e tae roa kia riro na tona Patireia e akatere. (Daniela 2:44) No reira, ka vai au ua te kauraro anga a te au Kerititiano ki te aronga mana taoonga ia ratou e tauturu ra i te meitaki mutu kore no etai ke na te tutu anga i te nuti meitaki o te Patireia.​—Mataio 24:14; 1 Petero 3:11, 12.

Akarongoanga i te Ture

6. Eaa i meitaki uaʼi te au ture e manganui a te tangata nei noatu e “te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra”?

⁶ Te akanoo ra te au kavamani o te pa enua katoa i te au akatereanga no te au ture, e ko te maataanga o teia au ture e meitaki. Ka akapoitirere ainei teia ia tatou, i te mea ko te tika e “te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra”? (1 Ioane 5:19) Kare, na Iehova i oronga ki to tatou metua, kia Adamu, tetai akava ngakau, e ko teia tu kite i te tika e te tarevake mei te to anga mairai te akakiteia maira i te au tu e manganui i roto i te ture a te tangata nei. (Roma 2:13-16) Kua tata tetai tangata tuku ture, o Babulonia, ko Hammurabi, ki roto i te tuanga mua o tana tataanga ture, kua na ko maira: “I te reira tuatau kua ikiia au ei akatupu i te akono meitaki no te au tangata, ko au, ko Hammurabi, te ariki mataku tikai i te Atua ra, ei akatupu i te tuatua tika kia vai mai ki te enua nei, kia akapou i te aronga rave kino e te kino katoa oki, e kia kore tei maroiroi e takino i tei apikepike ra.”

7. Me aati tetai i te ture, koai ma tei tikaia kia akautunga iaia, e no teaa ra?

⁷ Ka karanga ra te au kavamani e manganui mei te reira katoa te akakoroanga o ta ratou au ture: kia akameitaki i te oraanga o te au tangata e kia meitaki te akatereanga i te totaiete. No reira, ka akautunga ratou i te au angaanga tau kore, mei te ta e te keia rai, e kua tuku i te au ture, no te kotinga i te akaoro e no te ngai vaio anga motoka. Ko te aronga kua aati tikai i ta ratou au ture kua maro atu ki te taoonga “ka rauka ia te akaapa ia ratou uaorai.” Akaapa anga naai? Kare e no ko mai i te Atua ra. Ka tau katoa te tuatua Ereni tei uriia i konei e e akaapa kia taikuia no te akavaanga a te ture tangata nei e kare na Iehova. (Akaaiteia atu kia 1 Korinetia 6:7.) Kia rave tetai i te ravenga tau kore i te ture, e tika to te aronga mana taoonga kia akautunga iaia ra.

8. Akapeea te putuputuanga te ariu anga atu me rave tetai ona mema i tetai apa kino roa?

⁸ E meitaki te akakite anga i te tu akono o te au Kite o Iehova no te kore e maro i te aronga mana tangata nei. Me rokoia e kua aati tetai o te putuputuanga i te ture, kare te putuputuanga e tauturu iaia kia akakore i te akautunga tau i te ture. Kia keia tetai, kia ta ua, e akakite tau kore, pikikaa i tana tero, e kukumi vaine, e te pikikaa i te pae o te moni, kai apinga akakona kare i akatikaia, me kare tetai ua atu mataara patoi i te aronga mana o te ture, ka aravei atu aia i te akoanga pakari roa no ko mai i te putuputuanga​—e kare aia e tau kia manako e te takinga kinoia ra aia me akautungaia aia e te aronga mana o te tangata nei.​—1 Korinetia 5:12, 13; 1 Petero 2:13-17, 20

E Apinga no te Matakuanga

9. Eaa tetai tauturu tau tikai no te au Kerititiano me takinoia mai ratou e tetai aronga ture kore ra?

⁹ Kua rave ua atura a Paulo i tana uriurianga no te aronga mana taoonga, i te na ko anga: “Kare oki te aronga tutara ra te matakuanga no te tuatua meitaki, no te tuatua kino ra. Kare ainei oki koe e mataku i taua taoonga ra? ka rave i te tuatua meitaki, e ka akameitakiia koe i taua taoonga na.” (Roma 13:3) Kare ko te au Kerititiano tiratiratu tei tau kia mataku i te akautunga a te aronga taoonga, ko te aronga rave kino ra, te aronga rave ‘angaanga kikino,’ koia te ta ua. Kia akakokoia mai e te reira aronga ture kore ra, ka tika ua te au Kite o Iehova kia ariki i te paruru anga mei ko mai i te aronga taoonga akava me kare mei te vaeau maira.​—Angaanga 23:12-22.

10. Akapeea te ‘akameitaki anga tei rauka’ i te au Kite o Iehova mei ko mai i te aronga mana ra?

¹⁰ Ki te Kerititiano te akono ra i te ture a te aronga mana taoonga, te na ko ra a Paulo: “Ka akameitakiia koe i taua taoonga ra.” Ei akaraanga i te reira, e akamanako ana i etai pepa tei rauka mai i te au Kite o Iehova ra i Paratiri (Brazil) i muri ake i ta ratou uipaanga tapere ra. No ko mai i te tangata mana o te tipatimani tarekareka o te oire ra: “Te tau ra te akapaapaa anga teitei rava i tei tupu no to kotou tu akono au ua. E mea pumaana tikaʼi i teianei ao taitaia i teia tuatau kia kite e e manganui te irinaki nei e te akamori nei i te Atua.” Mei ko mai i te akaaere o te ngai tarekareka o te oire ra: “Noatu te maata o te tangata i ta kotou uipaanga, kare e apinga kino i tupu ei iro i taua uruoaanga ra, akameitaki maata ki te akaaerenga meitaki.” Mei ko mai i te opati o te tangata maata o te oire: “Te anoano nei matou kia akapaapaa atu ia kotou no to kotou tu mako e te umere, ma te ako anga tau, e te manakonako nei matou kia puapingaia ta kotou au uruoaanga a te tuatau ki mua.”

11. Eaa ka kore ei e tika kia karangaia te tutu anga i te tuatua meitaki e e angaanga kino ia?

¹¹ Te tuatua e “tuatua meitaki” te taiku ra no te angaanga kia akarongo i te ture a te aronga mana taoonga. Kapiti atu oki, ta tatou angaanga tutu aere, tei akaueia e te Atua ra, e kare na te tangata, kare ia i te tuatua kino​—e tumu te reira te ka tau te aronga mana poritiki kia kite. E angaanga te reira no te katoa te ka taaki i te manako meitaki ki runga o te aronga tei akarongo ana. No reira, ko to tatou manakonakoanga ka paruru te aronga mana taoonga i te tika no tatou kia tutu atu kia etai ke. Kua pati a Paulo ki te aronga taoonga kia akanoo i te tika no te tutuanga i te nuti meitaki. (Angaanga 16:35-40; 25:8-12; Philipi 1:7) I mua ua ake nei, kua kimi te au Kite o Iehova i te reira e kua rauka te tika i te ture no ta ratou angaanga i Tiamani o te tua Itinga ra, i Ungari, Porana, Romania, Penini, e Mianama (Burma).

“E Tavini Oki Aia no te Atua”

12-14. Akapeea te akono anga te aronga mana taoonga ei tavini no te Atua (a) i te tuatau o te Puka Tapu ra? (e) i teia tuatau nei?

¹² I te tuatuanga no te aronga taoonga o te enua nei, kua na ko maira a Paulo: “E tavini oki aia no te Atua kia meitaki koe. Kia rave ra koe i te tuatua kino ra, ka mataku; kare oki aia e mou puapinga kore ua i te koke: e tavini oki aia no te Atua ei tutaki, ei tuku i te mate i te tangata i rave i te kino ra.”​—Roma 13:4.

¹³ I etai tuatau e rave ana te aronga mana o te pa enua ei tavini ratou no te Atua na te au mataara taka meitaki. Ko Kuro tetai tei rave i te reira i tana akaue anga i te au ngati Iuda kia oki atu mei Babulonia e kia patu akaou i te are o te Atua. (Ezera 1:1-4; Isaia 44:28) Ko Aretekasaseta te tavini o te Atua i tana tono anga ia Ezera ma te moni tauturu no te patu akaou anga i te are e i muri akera no te patu akaou anga i te patu o Ierusalema i tana akaue anga ia Nehemia ra. (Ezera 7:11-26; 8:25-30; Nehemia 2:1-8) Kua rave te aronga mana taoonga o Roma i te reira i te akaora anga ia Paulo i te pupu takinokino i Ierusalema ra, e kua paruru iaia i te pai ngaa, e kua akanoonoo kia rauka tetai are nona uaorai ki Roma.​—Angaanga 21:31, 32; 28:7-10, 30, 31.

¹⁴ Mei te reira katoa oki, kua akono etai aronga mana o te pa enua ei tavini no te Atua. Ei akatauanga, i te 1959, kua tuku te Akavaanga Teitei o Kanata i te tika e ko tetai Kite no Iehova tei akaapaia i Quebec no te tataanga kia patoi i te kavamani e te tuatua akakino ra, kare ona apa​—na te reira te akakoreanga i te manako patoi anga a te peremia o Quebec i te reira tuatau, koia a Maurice Duplessis.

15. Na teea mataara tei matauia ra ta te aronga mana rave anga ei tavini no te Atua, e eaa te tika ta te reira e oronga ra no ratou?

¹⁵ Pera katoa oki, na tetai mataara tei matauia, e te tavini ra te au kavamani o te au enua ke ke i te Atua na te tamouanga i te tu akono tei tau no te au tangata e kia akamata roa mai te Patireia o te Atua i te rave i te reira apainga. Kia tau ki ta Paulo i tuatua ra, no teia tu o te aronga mana ka mou ei “i te koke,” te akatutuanga i tona tika no te akautunga. Te mea matauia, e tapekaanga me kare e tutaki anga i te apa. I etai enua penei ka kapiti katoa te reira i te akautunga anga e te tamate ravaia.a I tetai tua, kua iki etai enua e manganui e akakoreia te akautunga no te tamate, e na ratou katoa oki te reira tika.

16. (a) I te mea e tavini no te Atua te aronga mana ra, eaa ta tetai papaki o to te Atua au tavini i manako e ei mea tau kia rave? (e) Eaa te tu angaanga kare te Kerititiano e akatika kia rave aia, e no teaa ra?

¹⁶ Na te tika e ko te aronga mana taoonga ra e tavini no te Atua te akataka maira i te tumu i akono ei a Daniela, e te nga Epera e toru ra, a Nehemia, e Moredekai kia rave i te au turanga i roto i nga kavamani o Babulonia e Peresia ra. Kua rauka ia ratou i reira i te pati ki te aronga mana o te tuanga Enua meitaki no te iti tangata o te Atua ra. (Nehemia 1:11; Esetera 10:3; Daniela 2:48, 49; 6:1, 2) I teia tuatau te angaanga katoa ra etai Kerititiano i te angaanga na te kavamani. Inara i te mea te takake ra ratou i to teianei ao, kare ratou e o atu ki roto i te paati poritiki, kare e kimi i te taoonga i reira, me kare e ariki i etai turanga i roto i te au akaaerenga poritiki.

Te Anoanoia ra te Akarongo

17. Eaa etai turanga te ka akakeu kia kore tetai papaki o te aronga kare ra i te Kerititiano e akarongo i te aronga mana?

¹⁷ Akapeea, me ka akatika ua te aronga mana i te angaanga tau kore me kare takinga kino? Ka tau ainei te au Kerititiano kia tauta i te taui i te aronga taoonga no tetai tei meitaki atu i te akara anga? I na, kare te tu tika kore e te tau kore o te au kavamani i te apinga ou. I te anere mataiti mua ra, kua akaari maira te Patireia o Roma i te au tu tika kore mei te akatuikaa rai. Kua akatika katoa oki i te aronga taoonga tau kore ra. Te akakite maira te Puka Tapu i te au terona tei keikeia, tetai e akava tuatua tika kore, e tetai kavana kotinga maata tei akara ra no te tutaki.​—Luka 3:12, 13; 18:2-5; Angaanga 24:26, 27.

18, 19. (a) Eaa ta te au Kerititiano ka rave me e akakino anga me kare e ravenga tau kore to te tuanga o te aronga taoonga o te kavamani ra? (e) Akapeea te au Kerititiano te akamako anga i te oraanga o te au tangata mei ta te tangata tuatua enua i akakite e te pia i raro ake?

¹⁸ E rauka i te au Kerititiano te akatupu i te patoi anga i te reira au takinga kinoanga i te reira tuatau ra, inara kare ratou i akapera. Ei akatauanga, kare a Paulo i tutu aere i tetai akaope anga no te tuikaa, e kare katoa aia i akaue i te au Kerititiano e tavini to ratou kia tuku ua i to ratou au tavini. Mari ra, kua ako aia i te au tavini e te aronga e tavini to ratou ra kia akaari i te aroa Kerititiano i te akonoanga tetai i tetai. (1 Korinetia 7:20-24; Ephesia 6:1-9; Philemona 10-16; akara katoa ia 1 Petero 2:18.) Mei te reira katoa oki, kare te au Kerititiano i o atu ki roto i te angaanga meameaau. E maata oki ta ratou angaanga “tuatua aere anga i te nuti meitaki o te au.” (Angaanga 10:36, NW) I te 66 T.N., kua koropiniia a Ierusalema e te vaeau no Roma e i muri akera kua aere ke atu. Kare te au Kerititiano Epera i noo mai ma te aronga paruru i te oire ei akatupu i te meameaau, ‘kua oro atura ratou ki te au maunga’ no te akarongo i ta Iesu i akaue maira.​—Luka 21:20, 21.

¹⁹ Kua noo rai te au Kerititiano mua ra ma te au apinga te vaira i reira e kua tauta kia meitaki mai te au oraanga o te au tangata tatakitai na te tauturuanga ia ratou kia aru i te kaveinga o te Puka Tapu. Kua tata te tata tuatua enua ko John Lord, i tana puka The Old Roman World (Te Ao Taito o Roma): “Ko te autu anga mou o te akonoanga Kerititiano kua kitea i te akariroanga kia meitaki te aronga tei akono ra i ta ratou apiianga, kare ra i te tauianga i vao ua o te au akaaerenga tei rekaia, me kare te kavamani, me kare te au ture ra.” Ka tau ainei te au Kerititiano o teia tuatau kia rave e kia tuke i te reira?

Kia Kore te Kavamani Tuanga Enua e Tauturu

20, 21. (a) I akapeea te kore anga tetai tangata mana o te enua nei i akono ei tavini no te Atua e no te meitaki? (e) Eaa ta te au Kite o Iehova ka rave mea takinga kinoia e te kore e tauturuia e te Kavamani o te tuanga enua ra?

²⁰ Ia Tepetema 1972, kua tupu mai tetai takinga kinoanga pakari i te au Kite o Iehova i tetai enua i Aperika. E au tauatini ua atu tei aruia ta ratou au apinga e kua tukuia ratou ki roto i etai takinokino anga, kapiti katoa te papa anga, te tamamae, e te ta anga. I rave ainei te aronga mana taoonga i ta ratou angaanga kia paruru i te au Kite ra? Kare! Mari ra, kua akamaroiroi atu i te ta ua anga, ma te oparaanga i teia au Kerititiano maru ua kia oro ke atu ki etai enua i te pae mai kia oraʼi ratou.

²¹ Kare ainei e tau te au Kite o Iehova kia tu atu ma te riri i teia aronga tei tamamae mai? Kare. Ka tau te au Kerititiano kia akakoromaki i te reira au ravenga tarevake, ma te rave taakaakaanga i te aru anga ia Iesu: “Kia mate aia ra, kare aia i tuatua tutaki atu; kua tuku ra iaia uaorai kiaia nona te manako tika ra.” (1 Petero 2:23) Te maaraara ra ratou e i to Iesu opu angaia i te kainga i Getesemane, kua ako atura aia i tetai pipi tei rave ra i te paruru iaia ma te koke, e i muri akera kua tuatua atura aia kia Ponotia Pilato: “Kare to teianei ao taku basileia: naringa no teianei ao taku basileia, kua akamaroiroi ïa toku au tavini, kia kore au e tukuia ki te ngati Iuda; kare ra toku basileia i to ko nei.”​—Ioane 18:36; Mataio 26:52; Luka 22:50, 51.

22. Eaa te akaraanga meitaki tei akanooia mai e tetai papaki o te au Kite i Aperika ra ia ratou i takinga kino pakariia ra?

²² I to ratou manako anga i ta Iesu akatauanga, kua rauka i taua au Kite i Aperika ra te maroiroi kia aru i ta Paulo ako e: “Auraka te kino e tutakiia atu ki te kino i te tangata ravarai nei. Ka akonokono ana i te mea tika tikai ki mua i te aroaro o te tangata katoa nei. Peneiake ko te tika, ko ta kotou ïa e aruaru e, kia noo au ua kotou i roto i te tangata katoa nei. E taku au akaperepere e, auraka e akaoko, tuku ua atura i te riri; kua tataia oki e, ‘Te tuatua maira te Atu [ko Iehova], ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.’” (Roma 12:17-19; akaaiteia atu kia Ebera 10:32-34.) Mei teaa ra te akaraanga ei akamaroiroi i to tatou au taeake Aperika no tatou ravarai i teia tuatau nei! Noatu e kare te aronga mana i akono ngateitei mai, kare te au Kerititiano mou e akaruke i te kaveinga no te Puka Tapu.

23. Eaa te au uianga toe no te uriuriia?

²³ Inara, eaa ta te aronga mana taoonga te ka tau kia manakonako mai i te au Kerititiano? E kotinga ainei etai no ta ratou au akauenga ka tau kia pati mai? Ka uriuriia teia i te tumu tuatua i muri akenei.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?

◻ Eaa etai mataara te ka rauka i tetai ‘kia maro atu’ i te aronga mana taoonga ra?

◻ Eaa “te akanoonoo anga a te Atua” no runga i te aronga mana o te kavamani ra?

◻ I teea tu te aronga mana ra i tau ei e ‘apinga no te matakuia’?

◻ Akapeea te au kavamani a te tangata nei i te rave anga ei “tavini . . . no te Atua ra”?

[Pia i te kapi 21]

Tetai Reta no ko mai i te Akaaere Akava

KUA tae mai tetai reta e akairo “Public Service for the State of Minas Gerais” to runga ki te opati manga o te “Watch Tower Society” i Paratiri (Brazil). No ko mai te reira i te akaaere akava o te oire o Conquista. E apinga tarevake ainei tetai? E tuku na te reta e akamarama. Te akakite ra:

“Ki te Tangata Maata:

“Te rekareka nei au i te akakite atu iaku kia koe na roto i teia reta. E akaaere akava ana au i roto i te oire o Conquista, i Minas Gerais, no tetai toru mataiti. I te angaanga, e tauta ua ana rai au i te manako mako meitaki, inara e maata ua ana toku au manamanata i te akono i te au i roto i te are auri. Kua maitiiti te au mauauri noatu kua orongaia tetai akamatau anga i tetai au angaanga kia ratou.

“No etai au marama i topa ake nei, kua aere mai a Senhor O​——​ ki to matou oire e kua akakite mai iaia e ko tetai o te au Kite o Iehova. Kua akamata aia i te tutu aere i te Puka Tapu ki etai o te au mauauri, te apiianga ia ratou i te tatau e te tata e te akaarianga kia ratou i te au mea matauia o te tu ma e te au ravenga pirianga tangata pera katoa te akakiteanga kia ratou no runga i te Puka Tapu. Te angaanga anga teia tangata tutu aere kua akaari aia i te tu akatapu anga, te aroa, e te tu akaatinga iaia uaorai. Kare i roa ana kua kiteia te au taui anga i te au tu meitaki o te au mauauri, tei poitirereia e tei arikiia e te aronga tei kite i te reira.

“Te manako anga i tei tupu i roto i to matou are auri, te inangaro tikai nei au i te akakite ki te Watch Tower Bible and Tract Society i to matou tu ariki no te angaanga memeitaki tei raveia e teia tangata tutu aere i roto i to matou ngai tangata.”

No runga i te mana akaaere kavamani, kua tuatua te apotetoro ko Paulo e: “Ka rave i te tuatua meitaki, e ka akameitakiia koe i taua taoonga na.” (Roma 13:3) Kua tika meitaki tikai teia i te raveanga i runga ake nei. Mei teaa te tika i te mana tauianga o te Tuatua na te Atua ta te nuti meitaki i akatupu i roto i tetai nga marama ua i ta te akatereanga akautunga anga i kore i rauka i te rave i te au mataiti i aereia mai!​—Salamo 19:7-9.