Akangateitei i te Tamaiti, to Iehova Rima Rave Maata
“Ko te kore e akangateitei i te Tamaiti ra, kare ïa i akangateitei i te Metua i tei tono mai iaia ra.”—IOANE 5:23.
1. Akapeea te akangateitei kore ia Iesu a to Kerititome i te irinaki anga i te Toru Tai?
I TEIA tuatau e manganui i roto ia Kerititome te manako ra e te akangateitei ra ratou ia Iesu Mesia, kareka ra te rave ra ratou i tetai tua. Naea? E manganui te karanga ra e ko te Atua Mana Katoatoa a Iesu, e ko te Atua, koia Tei Anga i te au mea ravarai, kua aere mai ki te enua nei e kua noo ki konei ei tangata e kua mate atu aia. Te kapitiia nei teia manako ki roto i te apiianga Toru Tai, koia te tumuanga i te apiianga a to Kerititome. Inara me e pikikaa te Toru Tai, e ko te tika, e meangiti mai a Iesu e tei raro mai aia i te Atua, kare ainei teia i te akakite anga tarevake i tona pirianga ma te Atua e ka akariro kia mataora kore a Iesu? Ka akamanako rai aia i te reira akakite anga tarevake e e akangateitei kore kiaia uaorai e tana au mea ravarai i apii maira.
2. Akapeea ta te au Tuatua Tapu akaari papu anga e e meangiti mai a Iesu ki te Atua e te akaaka mai kiaia?
2 Ko te tika mou ra, kare rava a Iesu i karanga e ko te Atua aia, mari ra kua tuatua putuputu aia nona uaorai e ko te ‘Tamaiti a te Atua.’ Noatu rai ko tona au enemi kua kite i te reira. (Ioane 10:36; 19:7) Kua manako tamou ra a Iesu i te akateiteianga i te Metua e te kauraroanga aia uaorai ki Aia, mei tana i aaki ra: “Kare e tika ta te Tamaiti kia rave aia anake uaorai, ko tana ra i kite i te Metua i te rave anga; ko te au mea katoa tana e rave ra, koia katoa ta te Tamaiti e rave. Kare ua e mea e tika iaku anake ra kia rave: . . . kare au i kimi i toku uaorai anoano, ko te anoano ra o te Metua ko tei tono mai iaku nei.” E kua tuatua akaou maira aia: “Mei reira mai oki au nei, e nana oki au i tono mai nei.” Kua karanga katoa aia: “Mei reira mai au i te Atua ra.” (Ioane 5:19, 30; 7:28, 29; 8:42) Kare rava a Iesu i karanga e ko te Atua aia me kare, i aite atu kiaia. No reira ko te apii i te reira te akangateitei kore ra ia Iesu.
Etai Atu Mataara te Akangateitei Kore ra Etai ia Iesu
3. (a) Na te akakore i teaa no Iesu te akangateitei kore anga a tetai papaki o Kerititome iaia? (e) Eaa ta Iesu i akakite mai no tona ora anga i mua ake i tona anau anga ei tangata?
3 E mea tuke rai, te vaira tetai papaki i roto ia Kerititome i teia tuatau nei te akangateitei kore ra ia Iesu na te akakoreanga i te tika e i ora ana aia i mua ake i tona ora anga ei tangata. Inara, na to tatou ariki anake ua e, i aere tika mai a Iesu mei te rangi mai ki te enua nei, ei reira e raukai ia tatou te akamata i te akangateitei tika atu iaia. I putuputu rai ta Iesu tuatua anga e i vai ana aia i mua ake i tona riro anga ei tangata i runga i te enua. “Kare rava e tangata i tae ki runga i te rangi,” e nana ei, “mari ra ko tei aere mai ki raro mei runga mai i te rangi ra, ko te Tamaiti a te tangata.” I muri akera kua tuatua aia: “Ko au te kai ora, ko tei eke mai mei te rangi: . . . Naringa paa kotou e kite ana i te Tamaiti a te tangata i te oki akaou anga ki runga i te ngai tana i noo i muatangana?” E pera katoa oki: “No raro nei kotou; no runga au: . . . Tika tika tikai taku e karanga atu kia kotou, Kare a Aberahama i anau ra, te noo nei au.” (Ioane 3:13; 6:51, 62; 8:23, 58) Kua taiku katoa oki a Iesu i tona tuatau i oraʼi i mua ake i te anau mai anga ei tangata, i roto i tana pure ki tona Metua i te po o tona pikikaa angaia.—Ioane 17:5.
4. (a) Eaa tetai atu mataara te akangateitei kore ra te aronga e manganui ia Iesu? (e) Eaa te akapapu anga te ka rava ei akanoo i te tika e i ora tikai a Iesu, e no teaa ra?
4 Ko tetai i roto ia Kerititome kua mamao roa te akakoreanga i te tika e e tangata a Iesu no te tuatua enua, e i ora ana aia ei tangata. Naringa kare aia i vai ana i muatangana, kare e tumu i reira no te uriurianga e eaa i tau ei tatou kia akangateitei iaia e e akapeea oki. Inara e maata e te akakite anga a te aronga i akara mata e te vaira i te au Tuatua Tapu ka tau kia rava te akapapu anga kia kore e ekoko e i ora ana tikai a Iesu ei tangata i runga i te enua. (Ioane 21:25) I tika rava teia no te mea e putuputu te au Kerititiano mua ra i te apii no runga ia Iesu noatu rai e ka riro ei kino no to ratou oraanga e te tu rangatira. (Angaanga 12:1-4; Apokalupo 1:9) Inara, me kare etai tataanga a tana au pipi nona ra, ka rauka ainei i te akakite e i vai ana a Iesu i muatangana?
5, 6. Eaa ta te tuatua enua akapapu anga, i te pae atu i ta te au Tuatua Tapu, te akakite maira e i ora ana tikai a Iesu Mesia ra?
5 Te tuatuaia ra i The New Encyclopædia Britannica (1987) e: “Te akapapu maira te au tataanga tatakake e i te au tuatau i taito ra noatu ko te au enemi o te akonoanga Kerititiano kare i ekoko ana i te au tuatua enua o Iesu.” Eaa ra etai o teia au tataanga tatakake? Ta te tangata ngati Iuda tei apiiia ra ko Joseph Klausner, ko te akakite anga i te au tataanga mua a te Talmud. (Jesus of Nazareth, kapi 20) Tera katoa oki te akakite anga o te anere mataiti mua ra na te tangata tata tuatua enua ngati Iuda ko Josephus. Ei akatauanga, te akataka maira aia i te pepei anga ia a Iakobo ki te toka, ma te akatakaanga iaia e ko “te taeake o Iesu tei tapaia ra e ko te Mesia.”—Jewish Antiquities, XX, [ix, 1].
6 Kapiti katoa atu, ko te akakite anga a te aronga tata tuatua enua mua o Roma, ko te mea meitaki roa ko ta te tangata e manako ra kia akateiteiia koia a Tacitus. Kua tata aia i te tuanga mua o te anere mataiti mua ra no runga i “tetai pupu tei makitakitaia no ta ratou au mea rikarika, kua tapaia ratou e te au tangata e e au Kerititiano. Ko Kerito [Keriti], no reira maira te ingoa [Kerititiano], tei mamae ia i te akautunga kino roa i te tuatau tutara o Tiberio na te rima o tetai o matou tangata akaaere.” (The Annals, XV, XLIV) I te manakoanga i te akapapu anga e e tangata maata a Iesu no te tuatua enua, kua akakite te tangata Varani tei apii i te kaveinga no te oraanga meitaki o te 18 anere mataiti ra, ko Jean-Jacques Rousseau: “Ko te tuatua enua no Socrates, kare te tangata i ekoko ana, kare ra i aite te meitaki o tona akakiteia mai anga ki to Iesu Mesia rai.”
Au Tumu no te Akangateiteianga i te Tamaiti
7. (a) Eaa te tuatua akakite anga no te Tuatua Tapu mai te akatika ra e ka tau tatou kia akangateitei ia Iesu Mesia? (e) Akapeea ta Iehova akangateitei maata atu anga i tana Tamaiti?
7 Kua tae mai tatou i teianei ki te tumu no te akangateiteianga ia Iesu Mesia. Te kitea ra i tana au tuatua ia Ioane 5:22, 23 e e apainga na tana au pipi te akangateitei iaia: “Kare rava oki a te Metua tangata e akava ra, kua tuku uaia mai te akava i te Tamaiti: Kia akangateitei te tangata katoatoa i te Tamaiti, mei ta ratou e akangateitei i te Metua ra. Ko te kore e akangateitei i te Tamaiti ra, kare ïa i akangateitei i te Metua i tei tono mai iaia ra.” Mei to te Mesia tuakaouanga mai rai, kua maata rava atu ta Iehova akangateitei anga i tana Tamaiti, ‘i te akakoronaanga i te kaka e te ngateitei, koia i akakoromaki i taua mate ra.’ (Ebera 2:9, NW; 1 Petero 3:2) Ko te tikaanga tikai, e tumu rai to tatou no te akangateitei ia Iesu no tona akapapa anga mai e pera katoa oki no tana i rave ra.
8. No teea au tika taka ke no runga ia Iesu Mesia i tau ei aia kia akangateiteiia?
8 Te tau ra a Iesu Mesia kia akangateiteiia no te mea, koia te Logo, me kare Tuatua, ko to Iehova vaa tuatua mei tona rai te tu, e ngateitei katoa oki. Te kitea ra mei te au Tuatua Tapu e ko te taoonga “te Logo” te tuatuaia ra no Iesu i mua ake i tona aere mai anga ki te enua nei e pera katoa i muri ake i tona kake anga atu ki te rangi. (Ioane 1:1; Apokalupo 19:13) Ia Apokalupo 3:14 (NW) te tuatua ra aia nona uaorai e ko, “te akamataanga o te au mea katoa tei angaia e te Atua ra.” Kare e ko “te Tama mua [anake] aia o te au mea ravarai i angaia ra” mari ra ei “Tamaiti anau tai” koia anake ua tei anga tikaia mai na te Atua ko Iehova anake i anga mai. (Kolosa 1:15; Ioane 3:16) E kapiti katoa, mari ra “ko te au mea ravarai na roto mai ia iaia te angaia anga, kare ua tetai apinga okotai i angaia mai.” (Ioane 1:3, NW) Mari ra, me tatau tatou ia Genese 1:26 (NW) kua karanga te Atua e, “E anga taua i te tangata i to taua uaorai tu, kia aite ki to taua uaorai tu,” ko tera tuatua “taua” te kapiti ra i te Logo, me kare te Tuatua. E papu, e ko te tika e ia Iesu i tona oraanga i mua ake i te angaia anga ei tangata, iaia te angaanga umere roa i te anga kapiti mai anga raua ko te Atua ko Iehova ra, te akariro ra iaia kia tau no te akangateitei anga maata.
9. Eaa ra i papu ei to tatou manako e ko Iesu a Mikaela koia te angera maata rava atu, e i akapeea a Mikaela i te akangateitei anga ia Iehova no runga i te kopapa o Mose ra?
9 Te tau ra kia akangateitei katoaia a Iesu Mesia no te mea koia te tumu o te au angera a Iehova, me kare te angera maata rava atu. Na teea tumuanga i tae ei tatou ki te reira manako openga? No te mea ko te tuatua “maata rava atu” tei tapiriia mai, tona aiteanga ko te “tumu” me kare “puapinga rava atu,” te akataka maira e okotai ua angera maata rava atu. Te tuatua ra te Tuatua a te Atua nona ei te Atu ko Iesu Mesia tei akatuia maira. Ka tatau tatou e: “No te mea e ka eke mai te Atu uaorai mei te rangi mai ma tetai kapiki anga akauenga, ma te reo o tetai angera maata rava atu e ma te pu a te Atua, e te aronga tei mate ra ma te taokotai atura ki te Mesia ka tu mai ratou na mua.” (1 Tesalonia 4:16, NW) E ingoa to teia angera maata, e tatau tatou ia Iuda 9 (NW): “Inara i te patoi anga a Mikaela koia te angera maata rava atu ki te Tiaporo e te taumaro ra no runga i te kopapa o Mose, kare rava aia i oronga ana i te akavaanga akaapa iaia ma te au tuatua akakino, inara kua tuatua: ‘E tika ia Iehova kia ako mai iakoe.’” No te kore anga e oro na mua ia Iehova i te akavaanga i te Tiaporo ra, kua akangateitei a Iesu i tona Metua i te rangi i reira.
10. (a) Akapeea ta Mikaela arataki anga i te tamaki no te Patireia o te Atua ra? (e) Eaa te angaanga ta Mikaela i akono no te iti tangata o Iseraela?
10 Kua tamaki te angera maata rava atu ko Mikaela no te Patireia o te Atua, na te arataki anga i te tamaanga i te au rangi ra ia Satani e tona nuku temoni katoa. (Apokalupo 12:7-10) E kua karanga te peroveta ko Daniela e ‘kua tu mai aia ei tika no to te Atua ra au tangata.’ (Daniela 12:1) No reira i te akara anga, ko Mikaela “te Angela a te Atua, i na mua i te nuku o Iseraela ra” e koia ta te Atua i akono ei arataki i tona au tangata ki te Enua Taputouia ra. “Kia matakite koe iaia, e akarongo i tona reo,” ta te Atua ia i akaue atu. “Auraka e akakoko atu iaia; . . . no te mea, tei iaia toku nei ingoa.” (Exodo 14:19; 23:20, 21) Kare e ekoko anga e maata te manako o te angera maata rava atu a Iehova no te iti tangata tei mono e akatutuia no tona ingoa. E mea tau rava oki nona i te aere anga e tauturu i tetai atu angera tei tonokia ra kia akapumaana atu i te peroveta ko Daniela, koia tei patoiia ra e tetai temoni ririnui. (Daniela 10:13) E mea tau rai i reira kia manakoia e ko te angera ko Mikaela koia te angera maata rava atu tei tamate ra i te vaeau a Senakeriba e 185,000 katoatoa.—Isaia 37:36.
11. No te aruaru anga i teea mataara i tona oraanga i te enua nei i tau ei tatou kia akangateitei ia Iesu?
11 Kare i tau anake ua kia akangateiteiia a Iesu Mesia no tona taoonga, mari ra ka tau katoa oki kia akangateitei atu iaia no tana i rave ana. Ei akatauanga, koia anake ua te tangata tei ora ana ma te oraanga apa kore ua. Kua angaia a Adamu raua ko Eva ei nga tangata apa kore ua, inara kare to raua tu apa kore i roa ana. Inara, kua vai tiratiratu to Iesu Mesia tapu, te kino kore, te viivii kore, e te taka ke oki i te aronga rave ara noatu rai te au timataanga e te takinga kino ta te Tiaporo i tuku ki rungao iaia. Koia “i tei kore roa i rave i te ara, kare ua e pikikaa i kitea i tona vaa” i tona timataanga katoa ra. Kua tika roa tana akaaoanga i te aronga akonoanga atua tei patoi iaia ra e: “Koai to kotou e akakite i taku pikikaa?” Kare i rauka i tetai! (Ebera 7:26; 1 Petero 2:22; Ioane 8:46) E no tona vai tiratiratu ma te ara kore, kua akatikaia a Iesu e tona Metua i te rangi tei Ngateitei i te ao katoa e pini ua ake ei akapapu e ko te Tiaporo te akavaavaa e te pikikaa kino rava atu.—Maseli 27:11.
12. (a) Eaa to Iesu tu ei tangata, e no reira eaa tana i rave e i mamae ei no etai ke atura? (e) Eaa koe ka karangaʼi te tau ra tatou kia akangateitei ia Iesu no tana i rave e no tona mamae anga?
12 Te tau ra ta tatou akangateitei no Iesu Mesia, kare e no tona noo anake ma te oraanga apa kore, e te oraanga ara kore mari ra no te mea katoa oki e tangata meitaki aia, e tangata karapii kore, e te tuku atinga iaia uaorai. (Akaaiteia atu kia Roma 5:7.) E roiroi kore aia i te rave angaanga ei meitaki no te au tangata i te pae vaerua e te pae kopapa katoa. Mei teaa ra tona maroiroi i akakite no te are o tona Metua, e te akakoromaki anga tana i akakite i te akonoanga i tana au pipi! Pera katoa oki tona akatika anga i te tamamae anga i te raveanga i te anoano o tona Metua! Kua tuatuaia i te Puka Tapu tona takinga kino anga i te kainga i Getesemane ra: “E no te mea te maata ua ra tona mamae aue, viviki rava atura tana pure: e mei te toto kurukuruatu ra tona ou i te topa anga ki raro i te one.” Ae, “kua tuku oki te Mesia i te pure, . . . i te pati anga atu kiaia, ma te aue maata e te roi-mata.” (Luka 22:44; Ebera 5:7) E tau tikai ta te peroveta ko Isaia totou no tei tupu kiaia ra, ia Isaia 53:3-7!
13. Eaa te akatauanga meitaki ta Iesu i akanoo no tatou i te akangateiteianga i tona Metua i te rangi ra?
13 E tau katoa tatou kia akangateitei ia Iesu no te akatauanga meitaki tana i akanoo mai no tatou i te akangateiteianga i tona Metua i te rangi ra. Kua tika aia kia karanga e: “Te akangateitei nei ra au i taku Metua.” (Ioane 8:49) I te au tuatau ravarai kua akangateitei aia i te Atua ia Iehova na tana tuatua e te angaanga. E no reira, i tana akaora anga i tetai tangata, te na ko ra te tataanga a te Puka Tapu, kare te au tangata i akakaka ia Iesu, mari ra kua “akakakā [ratou] i te Atua.” (Mareko 2:12) No reira, i te openga o tana angaanga i te enua nei, kua tika ia Iesu kia tuatua na roto i te pure ki tona Metua i te rangi e: “Kua akakakā au ia koe i te ao nei: kua oti iaku te angaanga taau i o mai naku e rave ra.”—Ioane 17:4.
Eaa Tana i Rave no Tatou
14. Eaa ta to Iesu matenga i rave no tatou tei akariro kia tau aia kia akangateiteiia?
14 E mei teaa ra te tau meitaki o Iesu Mesia no ta tatou akangateitei anga no tana angaanga katoatoa i rave no tatou! Kua mate aia no ta tatou ara kia raukai te akaoki mai ia tatou ki te Atua kia Iehova. Kua tuatua a Iesu nona uaorai e: “Kare oki te Tamaiti a te tangata i aere mai kia taviniia tona, ei tavini ra, e kia oronga i tona [ora] meta ei oko no te tangata e manganui.” (Mataio 20:28) Mari ra, na tona matenga i raukai te au mea ravarai ta te Patireia ka akono no tatou tangata nei: te oraanga mate kore i te au rangi ra no te 144,000 ko ratou tana vaine akaipoipo ou, e pera katoa te ora mutu kore i te enua parataito no te au mirioni ua atu o etai ke atu te ka akapapu i to ratou akarongo e te tiratiratu i raro ake i te timataanga.—Salamo 37:29; Apokalupo 14:1-3; 21:3, 4.
15. Eaa tetai akatauanga no ta Iesu akakiteanga i te tu o tona Metua kia tatou?
15 Te tau katoa ra a Iesu Mesia kia akangateiteiia no te mea, ei Orometua Maata, kua akakite tika mai aia i te anoano o tona Metua e tona tu tikai kia tatou. Ei akatauanga, i tana Tuatua i te Maunga ra, kua tou maira aia i te tu maata te ngakau o tona Metua i te akaiti mai anga i te ra e te akatopa mai anga i te ua ki runga i te aronga meitaki e aronga kino e kua akataka mai i reira: “Kia apa kore oki kotou, mei to kotou Metua i te rangi e apa kore ra aia.”—Mataio 5:44-48, NW.
16. Akapeea ta te apotetoro ko Paulo akataka anga i ta Iesu ravenga i tau ei kia akangateiteiia aia?
16 E meitaki tikai ta te apotetoro ko Paulo akataka anga i to Iesu akono anga tau kia akangateiteiia i tana tata anga: “Ko te tu ïa aia no te Atua, e kare aia i manako e, e apinga āru kia aite katoa aia i te Atua ra: Kua tuku ke atura ra aia i tona uaorai tu, e kua rave i to te tavini, i te riro anga mai mei te tangata nei te tu: E koia i kitea mei te tangata nei te tu, kua taakaaka iaia uaorai i te akonoanga e tae ua atu ki te mate, ki te mate [rakau tamamae, NW].”—Philipi 2:5-8.
Akapeea Tatou Kia Akangateitei i te Tamaiti
17, 18. Na teea au mataara tuke tuke e raukai ia tatou i te akangateitei ia Iesu Mesia?
17 I te mea e kare e ekoko anga te tau ra tatou kia akangateitei atu ia Iesu Mesia, kua tae tatou ki te uianga e: Akapeea tatou kia akangateitei i te Tamaiti? Ka rave tatou i te reira na te akonoanga i te akarongo i tona atinga oko, e ka akapapu tatou i te reira akarongo na te rave anga i nga takainga tei anoanoia no te tataraara, te ariu ke anga, te akatapuanga, e te papetitoanga. Na te aereanga kia Iehova na te pure i roto i te ingoa o Iesu, te akangateitei ra tatou ia Iesu. Te akangateitei katoa ra tatou iaia na te akarongo anga i tana au tuatua: “Me te anoano ra tetai i te aru mai iaku nei, e akakore aia iaia uaorai e ka apai ei i tona rakau tamamae e ka aru tamou mai ei iaku.” (Mataio 16:24, NW) Te akangateitei ra tatou ia Iesu Mesia me ka akono tatou i tana au ako anga kia kimi tamou i te Patireia o te Atua na mua e te tuatua tika nona, e te akangateitei ra tatou iaia me ka akono tatou i tana akauenga kia rave i te angaanga akariro anga i te au tangata ei pipi. Pera katoa, te akangateitei ra tatou ia Iesu me ka akakite tatou i te aroa taeake tana i tuatua ra e ka akataka ia i tana au pipi mou katoatoa.—Mataio 6:33; 28:19, 20; Ioane 13:34, 35.
18 Pera katoa oki, ka akangateitei tatou i te Tamaiti ra na te mou anga i tona ingoa ki runga ia tatou uaorai, ma te tapaanga ia tatou uaorai e e Kerititiano, e na te rave anga kia tika ki te reira ingoa to tatou tu akono meitaki. (Angaanga 11:26; 1 Petero 2:11, 12) Kua karanga te apotetoro ko Petero e kia aru piri vaitata tatou i to Iesu takainga vaevae. (1 Petero 2:21) Na te reira aruanga iaia i to tatou tu akono anga katoa, te akangateitei ra tatou iaia. E e mea papu oki, me ka akono tatou i te oroa Akamaara Anga i te matenga o te Mesia ra, te oronga ra tatou i te akangateitei anga taka ke nona.—1 Korinetia 11:23-26.
19, 20. (a) Eaa te au tutaki ta Iesu e mou maira no tana au pipi no te akangateiteianga iaia, i teianei e a te tuatau ki mua katoa? (e) Eaa te irinaki anga tei ia tatou nei no runga i te Tamaiti ra?
19 Eaa te au tutaki ta Iesu ka oronga mai ki tana au pipi no te aruanga i te mataara te ka akangateitei iaia? Kia na ko aia: “Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, Kare e tangata i akaruke i te are, e te au taeake, e te au tuaine, e te metua tane, e te metua vaine, e te vaine, e te tamariki, e te kainga, noku, e no te evangelia nei, E kore ei e rauka iaia e anere ua atu, i teianei ao, te are, te taeake, e te tuaine, te metua vaine, e te tamariki, e te kainga oki, ma te takinga-kinoia; i e te ao a muri nei, ko te ora mutu kore ïa.”—Mareko 10:29, 30.
20 Ka aru mai te reira, me ka tuku atinga tatou no Iesu te tumu, ka akono ra aia e kia tutakiia tatou. Te akapapu maira Iesu kia tatou e: “Te aronga katoa, e aaki e te taokotai maira ratou kiaku nei ki mua i te au tangata, ka aaki katoa au e ka taokotai atu au iaia ki mua i taku Metua tei te au rangi ra.” (Mataio 10:32, NW) No reira, mei te Metua i te rangi te akangateitei mai ra i tei akangateitei atura iaia, ka papu ia tatou e ka aru te Tamaiti anau tai a Iehova i tona Metua i te reira tu, mei ta te Tamaiti e rave ra i etai katoa atu apinga.
Akapeea Koe Me Pau?
◻ Akapeea te aronga e manganui o Kerititome i te akangateitei kore anga i te Tamaiti ra?
◻ Eaa ta Iesu akakite anga no tona ora anga i mua ake i te anau mai anga ei tangata?
◻ Eaa etai tumu no tatou kia akangateitei atu ia Iesu?
◻ Eaa etai mataara e raukai ia tatou i te akangateitei ia Iesu?
◻ Eaa te au puapinga no te akangateiteianga ia Iesu Mesia?