E Aru i te Mataara Meitaki Maata Rava o te Aroa

KO TE Atua ko Iehova te akatutu anga o te aroa. (1 Ioane 4:8) Kua tuatua tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti, e e tau tatou kia aroa i te Atua e to tatou tangata tupu. (Mataio 22:37-40) I te mea te taangaanga ra te Atua i te katoa anga o teianei ao e pini ua ake no te tumu ua nei o teia tu! No reira no te oraanga mutu kore i tetai ua atu ngai, e tau tatou kia aru i te mataara o te aroa.

Kua akaari te Atua i te aroa ki te pa enua o Iseraela inara i muri mai kua kopae aia i te reira akaaerenga no te akarongo kore. E oti kua akataka aia i te putuputuanga o te au pipi a Iesu ei akaaerenga ou Nana. I akapeea? Na te au akaari anga takake o te vaerua tapu te akamanaanga ia ratou kia tuatua i te au reo e te tuatua ma te totou. No reira, ia Penetekote 33 T.N., e 3,000 au ngati Iuda e te aronga tei taui tei riro mai ei aronga irinaki e kua akaruke i te akaaerenga taito no ta te Atua mea ou. (Angaanga 2:1-41) I te mea kua orongaia te au apinga aroa o te vaerua na roto i te au apotetoro a Iesu, kua akamutu rai te reira au akaari anga i to ratou mate anga. (Angaanga 8:5-18; 19:1-6) Inara i te reira taime kua riro mai te au apinga aroa ei akapapu anga e te mareka ra te Atua ia Iseraela vaerua.​—Galatia 6:16.

Te au temeio tei tupu mai mei te au apinga aroa o te vaerua kua puapinga te reira. Inara, e puapinga maata atu te akaarianga i te aroa me kore te manako karapii kore no tetai atu i te rauka ua anga te au apinga aroa o te vaerua. Kua akaari te apotetoro a Paulo i teia i roto i tana reta mua ki te au Kerititiano (vaitata i te 55 T.N.). I roto i reira kua tuatua aia no runga i te aroa ei tetai “mataara meitaki maata rava ra.” (1 Korinetia 12:31) Te reira mataara kua uriuriia i roto ia 1 Korinetia pene 13.

Me Kare te Aroa, Kare Ua Tatou

Kua tuatua a Paulo e: “Me ka tuatua au i te au reo a te tangata e ta te au angera katoa oki inara kare e aroa, kua riro mai au ei tetai apinga veo tangianga me kore ra ei tetai tumeparo turituri ra.” (1 Korinetia 13:1, “NW”) Me kare e aroa, te aite anga i reira kare e mea no te tuatua ki roto i tetai reo tangata tei orongaia e te vaerua me kore ra tetai reo angera mei te rangi maira. Kua inangaro a Paulo i te tuatua e rima au tuatua apii kare e tai ngauru tauatini i roto i tetai reo kare te au tangata e marama. (1 Korinetia 14:19) Ko tetai tangata aroa kore ra mei tetai “veo tangianga” aia​—e pani turituri ra—​me kore ra ko tetai “tumeparo turituri ra” kare ona tangi anga reka. Te tuatuaanga i te au reo ma te kore e aroa kare te reira i te mataara maru e te akamaroiroianga i te pae vaerua no te akakaka i te Atua e te tauturu i tona iti tangata. I teia ra, ka akaari tatou i te aroa na te taangaanga anga i te reo tei maramaia i roto i te angaanga orometua Kerititiano.

Kua tuatua te apotetoro i muri mai e: “E me tei iaku te apinga aroa o te totouanga e te kite ra au i te au tuatua ngaro tapu ra e te kite ravarai, e mei tei iaku te akarongo ravarai e raukaʼi i te apai ke i te au maunga ra, inara kare e aroa, e kare ua au.” (1 Korinetia 13:2, “NW”) Te totouanga temeio, te marama anga takake o te au tuatua ngaro tapu ra, e te kite tei orongaia e te vaerua penei ka akapuapinga te reira ia etai atu inara eiaa te aronga tei rauka ra teia au apinga aroa nei i te mea e e aroa kore te aronga tei orongaia ra te au apinga aroa. Kua taangaanga a Paulo i te maramaanga takake o te au tuatua ngaro tapu ra no te tauturu i tetai pae, e na te apinga aroa o te kite i raukaʼi iaia i te akakite i te ora atu anga o te au tangata tei ngaa to ratou pai. (Angaanga 27:20-44; 1 Korinetia 4:1, 2) Inara, naringa e tei iaia te ‘kite ravarai, e te akarongo ravarai’ inara kare ona aroa, e kare ua aia i mua i to Iehova aroaro.

I teia tuatau, tei te Au Kite ra to Iehova vaerua e raukaʼi ia ratou i te marama i te au totou Puka Tapu e te au tuatua ngaro tapu ra e te arataki ra ia ratou no te orongaanga i teia tu kite ki tetai atu. (Ioela 2:28, 29) Te oronga katoa maira te akarongo tei anoanoia no te autu i te au manamanata maata ra. (Mataio 17:20) I te mea e te rave ra te vaerua i teia au mea nei, e mea tarevake no te kimi i te kaka noou uaorai mei te reira. E kare ua a tatou naringa e rave tatou i te au mea no to te Atua kaka e ma te aroa nona ra e te au taeake tangata ra.​—Galatia 5:6.

Kare i Puapingaia e te Atinga Aroa Kore

Kua karanga a Paulo: “Kia oronga au i taku au apinga ravarai ei angai i etai ke ra, e kia tuku ua atu au i taku kopapa, ei akapaapaa anga naku, inara kare e aroa, kare rava aku puapinga e rauka.” (1 Korinetia 13:3, “NW”) Me kare e aroa, kare a Paulo e puapinga naringa aia i oronga i te au mea ravarai tana i rauka no te angai i tetai atu. Te tutaki ra te Atua ia tatou no te aroa ta tatou e akaari ra i ta tatou au apinga aroa, kare no te puapinga o te apinganui me kore ra no te mea te kimi ra tatou i te kaka ei aronga oronga, mei ia Anania e Saphira pikikaa ra. (Angaanga 5:1-11) Kua tuku a Paulo i tetai akaraanga memeitaki na te oronga aroa anga iaia uaorai ma tetai angaanga orometua no te aronga irinaki i Iudea.​—1 Korinetia 16:1-4; 2 Korinetia 8:1-24; 9:7.

Noatu te tamate angaia no te akarongo ma te aroa kore ei kite ki te tuatua mou, e kare ua te reira ki te Atua. (Maseli 25:27) Kua tuatua a Iesu no tona atinga inara kare i akapaapaa ana i te reira. Kare aia i akapaapaa ana mari ra kua oronga puareinga ua iaia uaorai no tona aroa. (Mareko 10:45; Ephesia 5:2; Ebera 10:5-10) Kua oronga tona au taeake vaerua i te ‘tuku atu i to ratou au kopapa ei atinga ora,’ i ta te Atua angaanga kare ei akakaka ia ratou uaorai na te tamate angaia no te akarongo mari ra na roto i te au mataara kitea koreia tei akakaka ra ia Iehova e te akaari i to ratou aroa nona.​—Roma 12:1, 2.

Ko Etai Au Mataara te Maani ra te Aroa ia Tatou Kia Angaanga

Kua tata a Paulo e: “E akakoromakianga roa te aroa e te takinga meitaki.” (1 Korinetia 13:4a, “NW”) No te manganui, mei te taime te ara anga a Adamu kua riro to te Atua tu akakoromakianga roa ei tataraara anga te ka arataki atu ki te ora. (2 Petero 3:9, 15) Me e aroa to tatou, ka apii tatou ma te tiaki marie i tetai atu no te tuatua mou. Ka kopae tatou i te au tu kino o te manako ngakau e ka manako e te akakore atu i te reira. (Mataio 18:21, 22) Te takinga meitaki katoa ra te aroa, e te akavaitata ra tatou ki te Atua no tona tu takinga meitaki. E ua no tona vaerua te takinga meitaki e na te reira e tapu ia tatou mei te maro maata anga i tetai atu i te mea e kare aia e pera ana kia tatou. (Ephesia 4:32) Ka akariro katoa te aroa ia tatou kia takinga meitaki ki te au tangata akameitaki kore.​—Luka 6:35.

Kua tuatua ua atu a Paulo e: “Kare te aroa e vareae, kare e akapaapaa, kare e akaparau.” (1 Korinetia 13:4e, “NW”) E angaanga te vareae na te kopapa e ka kopae mai i tetai mei te Patireia o te Atua. (Galatia 5:19-21) Ka tapu te aroa ia tatou mei te vareae anga i te au apinga a tetai atu me kore ra au turanga marekaia. Me rauka iaia tetai akameitaki anga angaanga tei anoanoia e tatou, na te aroa e maani ia tatou kia rekareka nona ra, te turu anga iaia, e te akameitaki i te Atua e ka rauka aia i te taangaangaia kia puapinga te putuputuanga.

I te mea te aroa “kare e akapaapaa,” kare te reira e akakeu ia tatou kia akapaapaa i ta te Atua i tuku ua kia rave tatou i roto i tana angaanga. Kua akapaapaa etai au Korinetia mei te mea e na ratou i akamata te au apinga aroa o te vaerua, inara no ko mai teia i te Atua, pera katoa te au akameitaki anga i roto i tana akaaerenga i teia ra. Kia kore tatou e akapaapaa i to tatou turanga i roto i te akaaerenga a te Atua, no reira, kia matakite tatou kia kore tatou e topa. (1 Korinetia 1:31; 4:7; 10:12) Kare te aroa “e akaparau,” inara penei ka ki to tetai tangata aroa ra manako i te tu puapinga nona uaorai. Kare te aronga aroa e manako e e puapinga atu ratou i tetai atu.​—1 Korinetia 4:18, 19; Galatia 6:3.

Kare e Tu Tau Kore, Karapii, Riri Ua

Te aroa “kare e akono ma te tau kore, kare e akara ua i tona uaorai au inangaro, kare e ope i te riri.” (1 Korinetia 13:5a, “NW”) Ka akamaata te reira i te au tu meitaki, te au tu atua, te akangateitei i te aronga mana, e te tu tau i te au uipaanga Kerititiano. (Ephesia 5:3-5; 1 Korinetia 11:17-34; 14:40; akaaiteia atu kia Iuda 4, 8-10.) I te mea te akatupu ra te aroa i te katoatoa kia manako e te inangaroia ra ratou, mei te au tuanga ravarai o te kopapa tangata ra, ko tetai putuputuanga aroa ra e ngai au e te akapuanga ia. (1 Korinetia 12:22-25) Kare e “akara ua i tona uaorai au inangaro,” ma te karapii mari ra ka akatupu te aroa ia tatou kia akaatinga i to tatou au tika anga i tetai au taime e te akaari e te inangaro ra tatou i tetai atu e te manako atura tatou ia ratou. (Philipi 2:1-4) Ka maani te aroa ia tatou kia ‘akaarite i te au mea katoa i te tangata ravarai nei, kia ora ia tatou tetai papaki’ na ta tatou angaanga orometua.​—1 Korinetia 9:22, 23.

Te aroa “kare e ope i te riri.” Te au tu riririri e au angaanga anake ia no te kopapa ara ua, inara na te aroa e maani ia tatou “kia tavarevare oki i te riri.” (Iakobo 1:19; Galatia 5:19, 20) Pera katoa me ka riri ake tatou ma te tau, kare te aroa e tuku ua ia tatou kia vai riri ua atu, te orongaanga i tetai ngai no te Tiaporo. (Ephesia 4:26, 27) Kia kopae tikai te aronga pakari i te riri me kare e rauka te au taeake irinaki i te rave i etai oronga anga tuatua.

Kua karanga katoa a Paulo no te aroa: “Kare e tare ana i te au akakino anga.” (1 Korinetia 13:5e, “NW”) Kare te aroa e akono ra i tetai papaanga o te au tarevake, mei te au tata anga rai i roto i tetai papaanga. Ka kite te reira i te meitaki i roto i te au taeake irinaki e kare e akariri atu i te au tarevake tikai me kore ra te au tarevake tei tamanako uaia. (Maseli 20:22; 24:29; 25:21, 22) Ka tauturu te aroa ia tatou kia “umuumu tatou i te tuatua i akatupu i te au.” (Roma 14:19) Kua tupu tetai taumaro anga i rotopu ia Paulo raua ko Banaba e kua takake atura to raua aerenga i te angaanga a te Atua, inara na te aroa i rapakau i te ke anga e kua tapu ia raua mei te akamoupuku anga.​—Levitiku 19:17, 18; Angaanga 15:36-41.

Ariki i te Tuatua Tika e te Tuatua Mou

No runga i te aroa, kua tuatua ua atu a Paulo e: “Kare e rekareka ana i te au tuatua tika kore, inara te rekareka ra i te tuatua mou.” (1 Korinetia 13:6, “NW”) Te rekareka ra etai pae i te rave i te tuatua tika kore e “kia kore oki ratou e rave i te mea kino ra, kare ratou e varea e te moe.” (Maseli 4:16) Inara i roto i ta te Atua akaaerenga kare tatou e mareka ana i tetai e tetai me kore te rekareka me kua puereereia tetai ki roto i te ara. (Maseli 17:5; 24:17, 18) Naringa i maata te aroa no te Atua e te tuatua tika i roto i te putuputuanga Korinetia, kare i reira te akaturi e tuku uaia kia aere ua atu. (1 Korinetia 5:1-13) I rotopu i tetai atu au mea, na te aroa no te tuatua tika e tapu ia tatou mei te rekarekaanga i te tivi, te teata taviri, me kore ra te au akaariari anga teata o te tuatua tika kore.

Ko te aroa te “rekareka ra i te tuatua mou.” I konei kua akatukeia te tuatua mou ki te tuatua tika kore. Tera te aite anga ka akatupu te aroa ia tatou kia rekareka i rungao i te mana no te tuatua tika mei te tuatua mou ra i rungao i te au tangata ra. Ka kite tatou i te rekareka i roto i te au mea tei akamaroiroi i te au tangata ra e tei akatere ra i te tupu anga o te tuatua mou e te tuatua tika. Te paruru ra te aroa ia tatou mei te akakiteanga i te au pikikaa, te oronga maira i te rekareka kia tatou me akapapuia te aronga tika ra e kare i apa, e te akatupu ra ia tatou kia rekareka ki roto i te autu anga te tuatua mou a te Atua.​—Salamo 45:4.

Te Rave Anga te Aroa i te Au Mea Ravarai

Te tuatua ua atu anga i tana aite anga o te aroa, kua tata a Paulo e: “Te akakoromaki ra i te au mea ravarai, te irinaki ra i te au mea ravarai, te manakonako ra i te au mea ravarai, te tamou marie ra i te au mea ravarai.” (1 Korinetia 13:7, “NW”) Te “akakoromaki ra i te au mea ravarai,” ka kopae te aroa i te riri mei te tau are meitaki ra te kopae anga i te ua. Tetai ua atu tei akariri maira ia tatou inara kua pati mai kia akakoreia aia, na te aroa e tapoki i te mamae, te akakoreanga i tei rave ra i te kino e kare e urutoe atu i te au mea. Na roto i te aroa, ka tauta tatou kia ‘rauka to tatou taeake.’​—Mataio 18:15-17; Kolosa 3:13.

Ko te aroa “te irinaki ra i te au mea ravarai,” i roto i te Tuatua na te Atua e te ariki ra tatou i te kai vaerua te orongaia maira na roto i “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45-47) Noatu e kare tatou e vare uaia ana, ka paruru te aroa ia tatou mei te raukaanga tetai ngakau akarongo kore e te tapu ra ia tatou mei te orongaanga i te au manako kino ki te au taeake akarongo. (Koheleta 7:21, 22) Ko te aroa rai “te manakonako ra i te au mea ravarai,” tei papaia i roto i te au Tuatua Tapu, mei te au tuatua mou no runga i te Patireia o te Atua. Ma te akakeuia e te aroa, ka manakonako tatou e te pure no te tupu anga meitaki i roto i te au turanga manamanata. Ka akakeu katoa te aroa ia tatou kia akakite ki tetai atu i te tumu no to tatou manakonakoanga. (1 Petero 3:15) Tapiri atu ki te reira, ko te aroa tei “te tamou marie ra i te au mea ravarai,” kapiti te au ara tei raveia ia tatou ra. (Maseli 10:12) Te aroa no te Atua ka tauturu katoa te reira ia tatou kia akakoromaki i te takinokino anga e tetai atu au timata anga.

Kua tuatua katoa a Paulo: “Kare rava te aroa e kore.” (1 Korinetia 13:8a, “NW”) Mei ia Iehova ra kare e kore kare katoa te aroa e kore. I te mea e ko to tatou Atua mutu kore te tumu o te aroa, kare rava teia tu e akamutu. (1 Timoteo 1:17; 1 Ioane 4:16) Ka riro ua rai e na te aroa e akaaere i teianei ao e pini ua ake. Kia pure i reira tatou e kia tauturu mai te Atua ia tatou i te autu atu i te au tu karapii e te akaari i teia ua kare e kore o tona vaerua.​—Luka 11:13.

Te Au Mea te ka Peke Ke Atu

Te touanga ki mua, kua tata a Paulo e: “Inara noatu te vaira te au apinga aroa o te totouanga, ka akapae keia te reira; noatu te vaira te au reo, ka akamutu te reira; noatu te vaira te kite, ka akapae keia te reira.” (1 Korinetia 13:8e, “NW”) “Te au apinga aroa o te totouanga,” kua rauka te reira i te aronga tei rauka ra i te akakite i te au totou ou ra. Noatu e kua peke ke te reira au apinga aroa i muri ake i te akatumu angaia te putuputuanga Kerititiano ei akaaerenga na te Atua, kare rava tona mana totou e peke ke ana, e te ki ra tana Tuatua i te au totou ravarai tei anoanoia ra e tatou. Te rauka anga i te tuatua i te au reo tei orongaia mai e te vaerua kua akamutu katoa te reira, e te kite takake ra kua “akapae keia te reira,” mei tei akakiteia ra. Inara te oronga maira te katoa anga o te Tuatua katoa na Iehova i ta tatou ka anoano i te kite no te ora atu. (Roma 10:8-10) Pera katoa, kua ki te iti tangata o te Atua ma tona vaerua e te uua maira i te ua.

Kua tuatua ua atu a Paulo: “No te mea e kite papakitai to tatou e te totou ra tatou ma te papakitai; inara me tae mai koia oki tei oti tikai ra, ka akapae keia atu tei papakitai ra.” (1 Korinetia 13:9, 10, “NW”) Te apinga aroa o te kite e te totou kare te reira i oti. Te akara anga, kare te reira tu totou i tataia, e kua papaki tai te peroveta takitai i te akakiteanga i te tuatau ki mua, te ngereanga i te kite tiama i tana i akakite ra. Inara i teianei, te maramaanga i te totou te tika aere maira te reira. Ei akaraanga, te akapapu maira te au tika o te akatupuanga i te totou Puka Tapu e kua rauka ia Iesu te mana ariki ki rungao i te au tangata nei i te 1914. Mei te reira taime mai, i vai ana tatou ki roto i “te tuatau openga ra” e te rekareka nei i te tupu anga tamou i roto i te kite vaerua e te maramaanga i te totou Puka Tapu. (Daniela 12:4) No reira te vaitata ra tatou ki te kite tiama ra e te vaitata maira “te mea tika tikai ra.”

Ka Vai Ua te Tu Maata Rava Atu

Te tuatuaanga no runga i te tere anga ki mua o te putuputuanga, kua tata a Paulo: “I toku pepe anga, kua tuatua au mei te pepe rai, te manako mei tetai pepe rai, te uriuri manako mei tetai pepe rai; inara kua riro mai au ei tangata i teianei, kua akapae ke au i te au tu o tetai pepe.” (1 Korinetia 13:11, “NW”) I te mea ka rave tetai pepe i te mea tei akatumuia ki runga i te kite tei kotingaia e te tupu anga kopapa, ka tuke ua rai te reira, mei te ruru anga o tetai roi pepe ra. Inara ei tangata pakari e maata ake tona tupu anga kopapa, e maata ake tona kite, e i te maata anga o te taime kare te reira e tuke ngoie ua ana. Kua takore aia i te au manako tamariki, te au tu, e te au ravenga. Te aiteite ra rai ki te akaaerenga a te Atua i te enua nei i muri ake i te tupu anga mei tona tu pepe anga, kua akava Aia e kare te reira i anoano i te au apinga aroa o te vaerua o te totou anga, te au reo, e te kite. Pera rai te putuputuanga i teia tuatau, noatu i tona ruaine anga i teia taime, te manako katoa ra e kare e anoanoia teia au tu apinga aroa, te rekareka ra ratou i te tavini i te Atua i raro ake i te arataki anga o tona vaerua.

Kua tapiri atu a Paulo: “No teianei te kite nei tatou i tetai tutu aveave na roto i tetai io auri ra, inara ka riro ei mata ki te mata. I teianei e papakitai ua taku i kite, inara ka kite tika tikai au mei iaku katoa i kite tika tikaiia.” (1 Korinetia 13:12, “NW”) I te tuatau pepe anga o te putuputuanga, kare te reira i te tuatau no te Atua kia akakite mai i tetai au mea. No reira, kua kiteaia te reira ma te akaraanga popoiri, mei te mea ra te akara ra te au Kerititiano ki roto i tetai io auri te ngereanga i tetai akara anga ata memeitaki. (Angaanga 1:6, 7) Inara te tere atura tatou i mua atu i te akara anga popoiri. Te kitea papuia ra te tupuanga o te totou e te tu tei akatutuia ra, no te mea ko teia te taime no ta te Atua akakite anga. (Salamo 97:11; Daniela 2:28) Noatu e kua kite a Paulo uaorai i te Atua, ka tae mai te kite teitei o Iehova e te pirianga vaitata rava Kiaia me akatuakaouia mai te apotetoro ki te oraanga i te rangi ra, i reira e raukaʼi te tutaki anga ki katoa i tana angaanga Kerititiano.

Te taopengaanga i tana tumu o te aroa, kua tata a Paulo: “Inara, i teianei, te vai tamou ra te akarongo, te manakonakoanga, te aroa, ko teia e toru ra; inara te mea maata rava atu ia ko te aroa.” (1 Korinetia 13:13, “NW”) Noatu te kore anga o te au apinga aroa temeio o te vaerua ra, e kite tika tikai to te putuputuanga i teianei e e tumu no te akarongo, te manakonakoanga, e te aroa puapinga rava. E akarongo to te reira e ko te au mea ravarai ta te Atua i taputou ka akatupu meitakiia te reira. (Ebera 11:1) Ka ope te au tu o te akarongo i te au mea tei akakiteia i roto i te Tuatua na te Atua e tupu maira. Ka akamutu te au tu o te manakonakoanga me kite tatou i te au mea tei manakonakoia. Inara ka vai ua rai te aroa e tuatau ua atu. No reira, e tamou ua atu rai te Au Kite o Iehova i te aru i te tu meitaki maata rava o te aroa.