Iehova, tei Rave ra i te Au Mea Vavaria

“E maata oki koe e te rave ra i te au mea vavaria; ko koe te Atua, ko koe anake ra.”​—SALAMO 86:10, NW.

1, 2. (a) Akapeea ta te tangata au apinga i maani ra te akatuke anga i teianei ao? (e) Iea e kiteaʼi e tatou te manakonakoanga o te au mea meitaki atu?

PENEI ka akapaapaa te tangata o teia tuatau e e vavaria tana au apinga i maani ra​—te au apinga uira, te au tere­komuni­keiti anga (telecommunication), te vitio, te motoka, te pairere tieti, e te kite komopiuta. Kua akariro teia au mea i teianei ao ei ngai okotai no te tangata. Inara mei teaa atura te ngai no te tangata! I te mea e e au, te puapinga, e e maata te apinga na te katoatoa, kua takinoia te au tangata e te au tamaki ta ua, te pupu ta, te taero, te au maki, e te putaua. E ko te au apinga tamaki nukiria tei totoa takapini i teianei ao, noatu e e meangiti te numero, ka rauka rai i te takore i te au tangata. Te rave ua atura te aronga okooko o te mate, te aronga maani i te au apinga tamaki i te taangaanga i te pitiniti maata rava atu i te enua nei. Te apinganui ua atura te aronga apinganui, e te putaua ua atura te aronga putaua. Ka kiteaia ainei e tetai tangata te pau anga?

² Ae! No te mea te vaira Tetai te ka akapapu mai i te akaora anga, ‘ko tei teitei ra oki i tei teitei ra,’ ko te Atua ko Iehova. (Koheleta 5:8) Kua akauru aia i te tataanga o te au taramo, koia tei oronga maira i te pumaana e te ako anga pakari i te au tuatau taitaia. I rotopu ia ratou ko Salamo 86, te apai ra i te upoko tuatua: “E pure na Davida.” E pure te ka rauka ia koe kia maani e naau uaorai.

Taitaiaia Mari ra e Akono Papu

3. I teia au tuatau, eaa te akara anga akamaroiroi ta Davida e oronga mai ra no tatou?

³ Kua tata a Davida i teia taramo i raro ake i te tumatetenga. Ko tatou i teia tuatau, te noo ra i roto i “te au ra openga” o te akatereanga a Satani, i teia “au tuatau kikino tei ngata roa no te akono atu,” te aro atura i te au timata anga mei te reira. (2 Timoteo 3:1, NW; akara katoa ia Mataio 24:9-13.) Mei ia tatou rai, kua mamae a Davida i te au tu apiapi e te taitaia no te mea no te au manamanata tei tupu kiaia. Inara kare rava aia i tuku ana i taua au timata anga kia akaparuparu i tona irinaki anga tiratiratu ki roto i Tei Anga ra iaia. Kua kapiki atura aia: “E ariu mai, E Iehova, i to taringa. E pau mai iaku, no te mea te kino nei au e te putaua. E paruru koe i toku meta, no te mea e tiratiratu oki au. E akaora i toou tavini​—ko koe toku Atua—​te irinaki ra ia koe.”​—Salamo 86:1, 2, “NW.”

4. Akapeea tatou i te akaari anga i to tatou tu papu?

⁴ Te papu ra ia tatou, mei ia Davida rai, e “ko te Atua nona anake te pumaana,” ko Iehova, ka akaanga mai aia i tona taringa ki teia enua e ka akarongo mai i ta tatou au pure akaaka ra. (2 Korinetia 1:3, 4) Te irinaki akatenga tikai i to tatou Atua, ka rauka ia tatou i te aru i te ako anga a Davida: “E tuku koe i taau apainga kia Iehova ra, e nana koe e tauturu mai; kare rava aia e vaoo ua atu i te tangata tuatua-tika kia akangaueueia ra.”​—Salamo 55:22.

Piri Anga Vaitata kia Iehova

5. (a) Akapeea etai au uri anga meitaki i te taui anga i te au tarevake o te au tata tuatua ngati Iuda? (e) Na teea tu te akamaata anga te au taramo 85 e te 86 ia Iehova? (Akara i te tuatua i raro.)

⁵ I roto i te 86 Salamo (NW), e 11 taime to Davida taangaanga anga i te tuatua “E Iehova.” Mei teaa atura te pakari i ta Davida pure e mei teaa tona piri anga vaitata kia Iehova! I muri mai, kua riro mai teia taangaanga anga i to te Atua ingoa ma te piri vaitata ei mea reka koreia e te au tata ngati Iuda, koia tikai ko te Toperimi (Sopherim). Kua akonokono ratou i tetai mataku tau kore o te taangaanga anga i te ingoa ma te tau kore. Te kopaeanga i te tika e kua angaia te tangata i to te Atua tu, kua patoi ratou i te oronga ki te Atua te au tu te akaari katoaia ra e te au tangata. No reira i roto i te 7 o te 11 taime te taiku angaia te ingoa atua i roto i te papaanga Epera o teia taramo okotai, kua komono ratou i te taoonga ʼAdho-naiʹ (Atu) no te ingoa YHWH (Iehova). Ka rekareka tatou i te New World Translation of the Holy Scriptures, e pera katoa tetai atu au uri anga meitaki, e kua akaoki i te ingoa atua ki tona ngai tika tikai i roto i te Tuatua na te Atua. Tei tupu, kua akatumuia to tatou piri anga kia Iehova mei tei tau ra.a

6. Na teea au tu e raukaʼi ia tatou i te akaari e e puapinga tikai to Iehova ingoa kia tatou?

⁶ Te aere ua atura te pure a Davida: “E akaari mai i taau mareka anga iaku, E Iehova, no te mea te kapiki nei au ia koe i te ra katoa. E akatupu i te meta o to tavini ra kia rekareka, no te mea ko koe, E Iehova, te amo nei au i toku meta tikai.” (Salamo 86:3, 4, “NW”) Ka akara ana e kua kapiki ua a Davida ia Iehova “i te ra katoa.” E tikai, kua pure putuputu aia i te roa anga o te po, mei iaia ra ei tuitarere i roto i te metepara. (Salamo 63:6, 7) Aiteite rai i teia tuatau, kua kapiki maata te Au Kite ia Iehova me takinoia i te tauati me kore tetai atu au ta anga kino. I tetai au taime kua poitirere ratou i te tupu anga mataora.b E puapinga tikai to Iehova kia tatou, pera katoa rai ia “Iesu Mesia, e tamaiti na Davida,” iaia i te enua nei. Kua apii a Iesu i tana au pipi i te pure no te akatapu anga i te ingoa o Iehova e kua akakite kia ratou i te aite anga o te reira ingoa.​—Mataio 1:1; 6:9; Ioane 17:6, 25, 26.

7. Eaa ta tatou au akaraanga no runga i ta Iehova amoanga i te au meta tikai o tona au tavini, e akapeea tatou te ariu anga atu?

⁷ Kua amo a Davida i tona meta, iaia katoa ra, kia Iehova. Te akamaroiroi ra aia ia tatou kia pera katoa, te karanga anga ia Salamo 37:5: “E uri atu i to aerenga ki runga ia Iehova; e irinaki iaia, e nana e akatupu i te reira.” No reira kare ta tatou pati anga kia Iehova kia akatupu i to tatou meta kia rekareka e aere ua atu ma te kore e pauia mai. E manganui te au tavini akono tika o Iehova te tamou ua atura i te kite i te rekareka maata i roto i tana angaanga​—noatu te tu ngata, te takinokino anga, e te au maki. To tatou au taeake i te au ngai tei veeia e te tamaki i Aperika, mei ia Anakora, Riperia, Motamapiki, e Taire kua tamou ua atu rai ratou i te tuku i te angaanga a Iehova i te ngai mua i to ratou oraanga.c Kua akatupu tikai aia ia ratou kia rekareka i te kokoti anga maata i te pae vaerua. Mei ia ratou te tamou marie anga, kia pera katoa tatou. (Roma 5:3-5) Ia tatou e pera ra, te akapapuia ra tatou e: “No te tuatau i akonoia ra taua orama nei, ei te openga ra e tuatua mai ei e . . . e kare e tavarevare.” (Habakuka 2:3) Ma te tuku papu anga e te irinaki ia Iehova, e tamou katoa tatou i te ‘tuatua mai ei ki te openga.’

To Iehova Tu Meitaki

8. Eaa te piri anga vaitata te ka rauka ia tatou ma Iehova, e akapeea aia i te akaari anga mai i tona tu meitaki?

⁸ Kua maata atu ta Davida pati anga maroiroi: “Ko koe, E Iehova, e meitaki e te papa no te akakore; e te aroa takinga meitaki maata i te aronga ravarai te kapiki ra ia koe. Ka oronga mai ana i to taringa, E Iehova, ki taku pure; e akarongo mai ana i te reo o taku au pati anga. I te ra o toku taitaia anga ka kapiki au ki rungao ia koe, no te mea ka pau mai koe iaku.” (Salamo 86:5-7, “NW”) “E Iehova”​—ma te putuputu e te rekareka ra tatou i te piri anga vaitata o teia tuatua! E piri anga vaitata tei tau kia tatanu putuputuia na roto i te pure. Kua pure a Davida i tetai ati anga: “Te au ara i toku mapu anga ra e taku au patoi anga auraka e akamaara. I tau ki toou aroa takinga meitaki te maara ra ainei ia koe iaku, no te tumu ua nei o toou tu meitaki, E Iehova.” (Salamo 25:7, NW) Ko Iehova oki te rito tikai o te tu meitaki​—te orongaanga mai i te oko o Iesu, na te akaarianga i te tu akaroa no te aronga ara tei tataraara, e te akapururuanga mai i te aroa takinga meitaki ki rungao i tona Au Kite tiratiratu e te ariki ua.​—Salamo 100:3-5; Malaki 3:10.

9. Eaa te akapapu anga tei tau kia akamanako te aronga ara tei tataraara ra, i to ratou ngakau?

⁹ E tau ainei tatou kia mii i ta tatou au tarevake i mua ana? I te mea te rave nei tatou i te au mataara tika i to tatou vaevae, ka akapapanuia tatou ki runga me akamaara tatou i te akapapu anga a te apotetoro ko Petero no te aronga tataraara e ka aere mai te “tuatau rekareka” mei ko mai ia Iehova. (Angaanga 3:19) Kia noo vaitata tatou ia Iehova ma te pure na roto i to tatou Oko, ko Iesu, tei karanga ra ma te aroa e: “E aere mai kiaku nei, e kotou katoatoa tei roiroi ra e tei teiaa te apainga ra, e naku e akaoraora ia kotou. E apai i taku amo ki runga ia kotou na e apii mai mei iaku nei, no te mea e ngakau maru toku e te akaaka o te ngakau, e ka kiteaia e kotou na te akaangaroi anga i to kotou au meta.”​—Mataio 11:28, 29, NW; Ioane 15:16.

10. Mei teaa te maata ta te puka a Salamo tuatua anga i te tu aroa takinga meitaki o Iehova?

¹⁰ Te tuatua ra te puka a Salamo i to Iehova “aroa takinga meitaki” e tere atu i te anere taime. E maata tikai teia tu aroa takinga meitaki! I roto i te au irava mua e a, te pati ra te 118 Salamo 118:1-4 (NW) ki te au tavini o te Atua kia akameitaki ia Iehova, te ripitianga e a taime “no te mea tona aroa takinga meitaki e rimua ia.” Te tuatua ra rai te 136 Salamo 136 i te tu perepere o “tona aroa takinga meitaki” e 26 taime. Noatu eaa te au tu e tarevake ei tatou​—mei ta Iakobo 3:2 e karanga ra, “te apa anake nei tatou i te au mea katoa e manganui”​—kia papa i reira tatou i te kimi i ta Iehova akakore anga, te irinaki anga i tona tu akaroa e te aroa takinga meitaki. Tona aroa takinga meitaki e akaari anga te reira i tona aroa tiratiratu ia tatou. Me tiratiratu tikai tatou i to te Atua anoano, ka akaari aia i tona aroa tiratiratu i te akaketaketaanga ia tatou no te autu atu i te au timata anga ravarai.​—1 Korinetia 10:13.

11. Akapeea te rave anga a te aronga pakari i te tauturu anga i te akakore i te au manako kino?

¹¹ Penei te vaira te au atianga me akatatipakeia tatou e tetai atu. Ko te takino anga i te pae o te manako ngakau me kore i te pae kopapa i te tuatau tamariki anga kua akariro te reira ia etai pae ma te au manako kino me kore manako puapinga kore. Ka tau teia tu tangata kia kapiki ia Iehova, te irinaki anga e ka pau mai aia. (Salamo 55:16, 17) Penei ka rauka i tetai tangata pakari ma te tu takinga meitaki i te tauturu i teia tu tangata kia ariki i te tika e kare e nona te tarevake. I muri akera, penei na tetai tereponi putuputu anga ma te oaoa a te tangata pakari e tauturu i te reira e tae ua atu ki te taime e raukaʼi iaia te tangata ra (me kore te vaine) i te ‘rave i te apainga’ i te openga.​—Galatia 6:2, 5.

12. Akapeea te au taitaia te tupu maata ua atu anga, inara akapeea tatou i te autu anga atu i te reira ma te manuia?

¹² E manganui te au turanga taitaia ta te iti tangata o Iehova ka rave atu i teia tuatau. Te akamataanga ki te Tamaki Mua o Teianei Ao i te 1914, kua akamata te au tumatetenga maata i te takino i teia enua. Mei tei akakiteia e Iesu, “e akamataanga o te au mamae no te mate.” Kua tupu maata ua atu te au taitaia ia tatou e tere oonu atura ki roto i “te openga o te akatereanga o te au mea nei?” (Mataio 24:3, 8, NW) Te pou ua atura to te Tiaporo “manga tuatau poto” ki tona take openga. (Apokalupo 12:12) “Mei te liona ngunguru ra” te kimi anga i tetai apinga, te taangaanga ra te reira Enemi maata i te au akavare anga tei rauka no te akatakake ia tatou mei te anana a te Atua e te takore ia tatou. (1 Petero 5:8) Inara kare aia e autu! No te mea, mei ia Davida rai, te akatutau ra tatou i to tatou irinaki katoa tikai ki roto i to tatou Atua, ko Iehova.

13. Akapeea te au metua e te au tamariki i te tuku ua anga ia ratou uaorai ki to Iehova tu meitaki?

¹³ Ma te ekoko kore, kua tuku a Davida ki roto i te ngakau o tana tamaiti ko Solomona i te anoano no te irinaki ki runga i to Iehova tu meitaki. No reira, i raukaʼi ia Solomona i te ikuiku i tana uaorai tamaiti: “E irinaki kia Iehova ma to ngakau katoa ra; auraka ra e irinaki ki toou uaorai kite. Auraka e akangaropoina iaia i toou katoa ra au aerenga; e nana e akakite kia koe i toou ra au arataa. Auraka koe kia pakari i toou uaorai manako: ko Iehova ra taau e mataku, ka akaruke ei i te kino.” (Maseli 3:5-7) Ka tau katoa te au metua i teia tuatau i te apii i ta ratou tamariki rikiriki e akapeea i te pure ma te irinakianga ia Iehova e akapeea i te autu atu i te au kino a tetai ao ngakau kore​—mei te taomi anga i te apii e te au timata anga no te rave i te akaturi. Te nooanga i te tuatua mou ma taau tamariki i te au ra takitai ka riro te reira ei tapiri ki to ratou au ngakau ou i te aroa tikai no Iehova e te irinaki anga iaia na roto i te pure.​—Deuteronomi 6:4-9; 11:18, 19.

Ta Iehova Au Angaanga Akaaite Koreia

14, 15. Eaa etai au angaanga akaaite koreia a Iehova?

¹⁴ Ma te irinaki anga oonu kua karanga a Davida e: “Kare atu tei aite kia koe i rotopu i te au atua ra, E Iehova, e kare ua atu au angaanga mei taau ra.” (Salamo 86:8, “NW”) Ta Iehova au angaanga e maata, e maata tikai, e ngateitei atu, i tei tamanakoia e tetai ua atu tangata. Mei tei akara potoia e te taineti o teia tuatau, ko teianei ao e pini ua ake tei angaia​—tona maatamaata, tona rotai anga, tona ngateitei tikai—​kua riro ia ei mea umere maata rava atu i tetai ua atu mea tei kiteia e Davida. Inara, kua akakeuia rai aia kia karanga e: “Te tuatua nei te au rangi i te kakā o te Atua; e te akakite nei te reva i te angaanga a tona rima.”​—Salamo 19:1.

¹⁵ Kua akaariia ta Iehova au angaanga ma te vavaria, pera katoa rai i tetai tu e kua akanoo aia e kua akapapa i te enua te orongaanga mai i te ao e te po, te au tuatau, te tuatau ruru anga ua e te kokoti anga, e te maata ua atu te au mea reka no te akarekareka anga i te tangata i te tuatau ki mua. E mei teaa tikai te vavaria i to tatou maani angaia e te noo papa ua ra, e raukaʼi ia tatou i te rekareka i te au angaanga a Iehova te takapini ra ia tatou!​—Genese 2:7-9; 8:22; Salamo 139:14.

16. Eaa ta Iehova akaari anga maata rava atu i te tu meitaki, te aratakianga atu ki teea au angaanga akaaite koreia?

¹⁶ I muri ake i te akarongo kore anga to tatou nga metua mua i te Atua, te akamataanga i te au mate tei takino i te enua e tae mai ki teia ra, no to Iehova aroa kua rave aia i tetai angaanga vavaria i te tonoanga mai i tana Tamaiti ki te enua no te akakite i te Patireia o te Atua e te mate ei oko no te tangata nei. Ma te vavaria tikai! Kua akatu i reira a Iehova ia Karaiti kia riro mai ei oa ikiia ei Ariki (Mataio 20:28; Angaanga 2:32, 34) Mei te au tangata tiratiratu ra kua iki katoa te Atua i te “mea anga ouia ra” te ka tutara ma Karaiti ra ei “rangi ou” ki rungao i “tetai enua ou” ei totaiete te ka kapitiia mai e pirioni ua atu au tangata tei akatuakaouia. (2 Korinetia 5:17, NW; Apokalupo 21:1, 5-7, NW; 1 Korinetia 15:22-26) Ka neke atu i reira ta Iehova au angaanga ki tetai take kaka! E tikai, ka rauka ia tatou i te kapiki: “E Iehova, . . . te maata oki o te au mea memeitaki naau, i tei vaooia e koe no te aronga i mataku ia koe ra!”​—Salamo 31:17-19.

17. No runga i ta Iehova au angaanga, akapeea a Salamo 86:9 i te akatupu angaia i teianei?

¹⁷ I roto i ta Iehova au angaanga i teia tuatau kua kapiti te reira i ta Davida i akatutu ia Salamo 86:9 (“NW”): “Te au pa enua ravarai taau i maani ra ka aere mai ratou, e ka tupou ratou ki mua ia koe, E Iehova, E ka oronga i te kaka ki toou ingoa ra.” I muri ake i te kapikianga mei roto i te au tangata te toenga o te aronga i tana mea anga ouia ra, te “anana iti” o te aronga tuanga o te Patireia, kua akamata a Iehova i te akaputu mai mei te “pa enua ravarai” “tetai urupu maata” o te “mamoe ke atu,” e mirioni ua atu te taangaanga katoa ra i te akarongo ki roto i to Iesu toto tei akamaringiia ra. Kua akatupu aia i teia ei akaaerenga maroiroi, te totaiete anake o te aronga inangaro i te au i te enua nei i teia tuatau. Tei akara maira i teia, ko te aronga akono uaorai i te rangi i mua ia Iehova, te akakiteanga e: “Te akameitakianga e te kaka e te pakari e te orongaanga akameitaki e te ngateitei e te mana e te ririnui i to tatou Atua e tuatatau ua atu. Amene.” Te akakaka katoa ra te urupu maata i te ingoa o Iehova, te tavinianga iaia “i te ao e te po,” ma te manakonako anga i te ora atu i te openga o teianei ao e te noo anga e tuatau ua atu ki runga i tetai enua parataito.​—Luka 12:32; Apokalupo 7:9-17, NW; Ioane 10:16.

To Iehova Tu Maata

18. Akapeea a Iehova i te akaari anga e koia ‘anake te Atua’?

¹⁸ Kua akara a Davida i teianei ki to Iehova tu Atua, te karangaanga: “No te mea e maata koe e te rave ra i te au mea vavaria; ko koe te Atua, ko koe anake ra.” (Salamo 86:10, “NW”) Mei mua mai to Iehova akaarianga e koia ­‘anake te Atua.’ Na tetai Pharao kino ra o Aiphiti i akaao ra ma te patoi ia Mose: “Koai a Iehova, ka akarongo atu ei au i tona reo, ka tuku atu ei ia Iseraela? Kare au i kite ia Iehova, kare oki au e tuku ia Iseraela.” Inara kua kite mai aia i muri mai e mei teaa to Iehova maata! Kua ta­akama te Atua mana katoatoa i te au atua o Aiphiti e te au taunga rave anga manamana na te tukuanga mai i te au mate maata, te taanga i ta Aiphiti au tamaroa mua ra, e te takoreanga ia Pharao e tona vaeau ririnui i roto i te Tai Muramura. E tikai, kare atu tetai mei ia Iehova i rotopu i te au atua ra!​—Exodo 5:2; 15:11, 12.

19, 20. (a) Aea te imene a Apokalupo 15:3, 4 e tupu ei tona akaari anga maata tikai? (e) Akapeea tatou i teianei e piri atu ei ki roto i ta Iehova angaanga?

¹⁹ Ei te Atua anake, kua akamata a Iehova i te rave i te au mea vavaria i te akapapa anga i te akaora i tona aronga akamori e te akarongo mei te Aiphiti o teia tuatau​—koia oki ko teianei ao a Satani. Kua rauka tana au akava anga tu atua i te akakitekiteia i te au enua ravarai ei kite na roto i te angaanga tutuanga maata rava atu i roto i te tuatua enua katoa, i reira te akatupuanga i te totou a Iesu ia Mataio 24:14 (NW). Kare e roa atu ana ka tae mai “te openga,” me akaari a Iehova i tona tu maata na roto i tetai tu kare rava e tupu akaou na te takoreanga i te au kino ravarai i te enua nei. (Salamo 145:20) I reira te imene a Mose e te imene o te Punua Mamoe e itae ei i te tangi anga maata: “Te maata e te vavaria i taau au angaanga, e Iehova te Atua Mana katoatoa. E tuatua tika e te tika rai toou au mataara, e te Ariki mutu kore. Koai oki te ka kore e mataku tikai ia koe, e Iehova, e te akakaka oki i toou ingoa, no te mea ko koe anake ua tei tiratiratu ra?”​—Apokalupo 15:3, 4, NW.

²⁰ Kia maroiroi i reira tatou i ta tatou tuanga i te tuatuaanga ki tetai pae atu no runga i te au akakoro anga maata a te Atua. (Akaaiteia atu kia Angaanga 2:11.) Ka tamou ua atu a Iehova i te rave i te au mea maata e te vavaria i to tatou tuatau e aere ua atu ki te tuatau ki mua, mei ta tatou atikara ka aru mai e akatutu maira.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Te Maara Ainei ia Koe?

◻ Eaa ra tatou ka akariro ei i te pure a Salamo 86 e na tatou uaorai?

◻ Akapeea e kiteaʼi e tatou te piri anga vaitata ma Iehova?

◻ Akapeea ta Iehova akaari anga i te tu meitaki kia tatou?

◻ Eaa etai au angaanga akaaite koreia a Iehova?

◻ Akapeea i riro ei e ko Iehova ‘anake te Atua’ maata?

[Tutu i te kapi 10]

I roto i te “ao ou,” te aere maira ka akakite ua atu rai te au angaanga vavaria a Iehova i tona kaka e te meitaki