Iehova—Te Akatauanga Teitei Rava No te Tu Meitaki
“E akameitaki ia Iehova Sabaota ra; e meitaki oki to Iehova!”—IEREMIA 33:11.
1. Eaa ra tatou i akakeuiai kia akapaapaa i te Atua no tona tu meitaki?
E MEITAKI to te Atua ko Iehova i te tu tika tikai. “Te maata oki o tona meitaki e!” ta te peroveta ko Zekaria i akakite. (Zekaria 9:17) E tika, te akaataia maira to te Atua tu meitaki i te au mea ravarai tana i teateamamao i te enua no to tatou rekareka anga. (Genese 1:31) Kare rava e rauka ia tatou kia kite i te au ture rikiriki katoatoa ta te Atua i tuku kia taangaanga i tana anga maianga i te ao katoa e pini ua ake. (Koheleta 3:11; 8:17) Inara ko te ngai meangiti ta tatou i kite te akakeu ra ia tatou kia akapaapaa i te Atua no tona tu meitaki.
2. Akapeea koe me akataka i te tu meitaki?
2 Eaa te tu meitaki? Ko te tu akono tau tikai ia. Inara, e tere atu te reira i te kore anga te au tu kino katoa. Te tu meitaki, e tuanga no te au ua o te vaerua, ko tetai tu papu ia. (Galatia 5:22, 23) Ka akakite tatou i te tu meitaki me rave meitaki tatou i te angaanga ei puapinga kia etai ke ra. I roto i teianei akatereanga o te au mea nei, ko tei akamanakoia e meitaki i etai turanga penei ka manakoia e kino i roto i etai ke ra. Inara, me ka rekareka tatou i te au e te mataora anga, ka tika kia okotai turanga no te tu meitaki. Naai e akanoo tikai i teianei turanga?
3. Eaa ta Genese 2:16, 17 i akakite maira no runga i te turanga no te tu meitaki?
3 Na te Atua e akanoo mai i te turanga no te tu meitaki. I te akamata anga mai o te tuatua enua o te tangata nei, na Iehova i akaue ki te tangata mua ra: “E kai ua koe i to te au rakau katoa o te kainga nei: Kareka i to te rakau e kite ei i te meitaki e te kino, auraka koe e kai i to reira; i te rā e kai ei koe i to reira, ka mate ïa koe.” (Genese 2:16, 17) Ae, ka tau te au tangata kia akara atu ki Tei Anga maira ia ratou no te kite i te meitaki e te kino.
Akakite Anga Tau Kore i te Tu Meitaki
4. Eaa ta te Atua ra i rave no te au tangata mei to Adamu ara anga mairai?
4 Kua akakokoia to te au tangata manakonako anga no te mataora mutu kore i roto i te tu apa kore i to Adamu ra ara anga e te koreanga e akatika i to te Atua ra tika kia akanoo i te au turanga no te meitaki. (Genese 3:1-6) Inara, i mua ake ka anau mai ei ta Adamu anaunga ei aronga akatuangaia i te ara e te mate, kua totou maira te Atua i te aerenga mai o tetai Uanga apa kore ua. I te tuatuaanga tikai ki “taua ovi taito ra,” kia Satani te Tiaporo ra, kua akakite atura Iehova: “Ka tuku oki au i te ke ia korua ko te vaine, e to uanga e tona uanga; nana e akaparuparu i to mimiti, e naau e akaparuparu i tona pooavae.” (Apokalupo 12:9; Genese 3:15) Ko te akakoroanga o Iehova kia oko mai i te au tangata ara ra. I roto i tetai akakite anga tau kore no te tu meitaki, kua rave tikai a Iehova i taua akanoonoo anga ra no te ora o te aronga te ka akono i te akarongo i roto i te atinga oko o tana Tamaiti akaperepere ra.—Mataio 20:28; Roma 5:8, 12.
5. Noatu rai e kua akatuangaia tatou ma te manako anga kino o te ngakau, eaa ra ka raukai ia tatou kia akakite i tetai tuanga o te tu meitaki?
5 Inara, no te ara a Adamu, kua akatuangaia tatou i te kino uaorai te manako o te ngakau. (Genese 8:21) Inara, e mea mataora, te tauturu maira Iehova ia tatou kia akakite i tetai tuanga no te tu meitaki. Na te rave uaanga i te au mea apiiia mei tana au tataanga tapu okomaata ra kare anake e akariro ia tatou kia ‘pakari e tae ua atu ki te ora’ e ‘te akapapa ia tatou no te au angaanga memeitaki katoa’ mari ra ka akariro katoa ia tatou kia rave i tei meitaki i roto i tona nga mata. (2 Timoteo 3:14-17) Inara, kia puapingaia mei te apiianga Tuatua Tapu e te akakite anga i te tu meitaki, ka tika kia akono tatou i te tu manako o te tata taramo tei imene ra: “E meitaki toou [e Iehova], e te takinga-meitaki; e apii mai iaku i taau ra au akonoanga.”—Salamo 119:68.
E Akapaapaa Maataia to Iehova Tu Meitaki
6. I muri ake i ta te Ariki ko Davida ra apai anga mai i te aruna o te koreromotu ki Ierusalema, kua imene te au ngati Levi i tetai imene akakiteanga i teaa ra?
6 Kua akatika te Ariki ko Davida o Iseraela i taito ra i to te Atua tu meitaki e kua kimi i Tana arataki anga. “Meitaki to Iehova e te tiratiratu ra,” ta Davida i tuatua. “E apii mai ei aia i te aronga ara i te arataa.” (Salamo 25:8) Kua kapiti te apiianga a te Atua i oronga ra ki to Iseraela i te au ture ngauru puapinga maata—te Ture Ngauru—tei tataia ra ki runga i nga papa toka e rua e kua tukua ki roto i te pia tapu tei tapaia ra ko te aruna o te koreromotu. I muri ake i ta Davida apai anga i te Aruna ki te oire maata o Ierusalema ra, kua imene te au ngati Levi i te imene tei kapiti ra i teia tuatua anga: “E akapaapaa ia Iehova: e meitaki oki tona; e tu oki tona aroa e rimua.” (1 Paraleipomeno 16:34, 37-41) Mei teaa ra te marekaanga te reira kia akarongo atu i taua au tuatua ra mei te au ngutu mai o te aronga imene ngati Levi ra!
7. Eaa tei tupu i muri ake i te apaina anga mai te Aruna ra ki roto i te Ngai Tapu Rava e i muri ake oki i ta Solomona ra pure anga no te akatapu anga?
7 Kua akakite maataia taua au tuatua akapaapaa ra i te akatapu anga o te iero o Iehova tei patuia ra e Solomona te tamaiti a Davida ra. I muri ake i te apai angaia te aruna o te koreromotu ra ki roto i te Ngai Tapu Rava o te iero ou ra tei patuia, kua akamata te au ngati Levi ra i te akapaapaaanga ia Iehova, “e meitaki oki tona; e tu oki tona aroa e rimua.” I taua atianga ra kua akaki temeioia te iero ki te tumurangi ei akatutuanga i to Iehova ra kakaanga i reira. (2 Paraleipomeno 5:13, 14) I muri ake i ta Solomona ra pure akatapu anga, “kua topa maira te ai no te rangi mai, pou rava akera te atinga karakaratio, e te au atinga.” I te akara anga i teia, “te au tamariki katoa a Iseraela . . . kua tupou iora to ratou mata ki raro i te one ki runga i te paepae ra, e kua akamori, e kua akameitaki ia Iehova, no te mea, e meitaki tona, e tona aroa ka tu ïa e rimua.” (2 Paraleipomeno 7:1-3) I muri ake i te uipaanga maata e 14 ra, kua oki to Iseraela ki to ratou au kainga “ma te pereperekavana e te rekareka o te ngakau, i te au meitaki ta Iehova i rave ia Davida, e ia Solomona, e ia Iseraela i tona au tangata.”—2 Paraleipomeno 7:10.
8, 9. (a) Noatu rai e kua akapaapaa to Iseraela ia Iehova no tona meitaki, eaa te ravenga ta ratou i aru i muri akera? (e) Eaa tei totouia maira no Ierusalema na roto ia Ieremia, e akapeea te akatupu anga i taua totou ra?
8 E mea mii ra, kare to Iseraela i akono ua atu kia rotai ma ta ratou au imene akapaapaa i te Atua. I muri akera, kua rave te au tangata o Iuda i ‘te akameitaki ia Iehova ma to ratou ngutu.’ (Isaia 29:13) Kare i aru i ta te Atua ra au turanga no te tu meitaki, kua akamata ratou i te raveanga i tei kino ra. Eaa ta ratou raveanga kino ra? E eaa oki, kua riro ratou kia apa i te akamori itoro, te ainga tau kore, te takinga kinoanga i te aronga putaua, e etai atu au ara kikino! Ei tupuanga, kua akapouia a Ierusalema e kua apaiia te au tangata o Iuda ei au tuikaa ki Babulonia i te 607 M.T.N.
9 No reira kua ako te Atua i tona au tangata. Inara, na roto i te peroveta ko Ieremia, kua totou mai aia e i roto i Ierusalema ka akarongoia te reo o te aronga i tuatua e: “E akameitaki ia Iehova Sabaota ra: e meitaki oki to Iehova; e tu oki tona aroa e rimua!” (Ieremia 33:10, 11) E no reira kua tupu te reira. I te openga o te 70 mataiti taneaanga o te enua ra, i te 537 M.T.N., kua oki akaou mai te toenga o te ngati Iuda ra ki Ierusalema. (Ieremia 5:11; Daniela 9:1, 2) Kua patu akaou ratou i te atarau i te ngai o te iero i te Maunga ra ko Moria e kua akamata i te oronga i te au atinga ki reira. Kua akanooia te tango o te iero ra i te rua o te mataiti o to ratou oki akaou anga mai. Mei teaa ra tetai tuatau marekaanga! “E kia akamou te au taunga i te tango o te nao o Iehova,” ta Ezera i tuatua, “kua akanoo iora ratou i te kau taunga ma to ratou kakau e te pu katoa ra, e te au ngati Levi, te au tamariki a Asapha, ma te au sumebalo, ei akapapaa ia Iehova, i tei akonoia e te ariki o Iseraela e Davida. Kua imene pupu iora ratou i te akapaapaa anga, e te akameitaki anga ia Iehova, no te mea e meitaki tona, e tu oki tona aroa e rimua ia Iseraela.”—Ezera 3:1-11.
10. Eaa te tuatua anga puapinga maata tei akamataia maira ia Salamo 118 e tei akaopeia mai i reira?
10 Ko tetai tuatua anga aiteite i te akapaapaa no to Iehova tu meitaki te mama maira i etai taramo e manganui. I roto ia ratou ko Salamo 118, tei imeneia ra e te au ngutuare tangata o Iseraela i te akaoti anga i te oroa Pasa. Te akamata ra taua taramo ra e te akaotiia ra ma te au tuatua: “E akameitaki ia Iehova; e meitaki oki tona; ka tu oki tona aroa e rimua.” (Salamo 118:1, 29) Penei ko teia te au tuatua openga no te akapaapaa ta Iesu Karaiti i imene ma tana au apotetoro tiratiratu ra i te po i mua ake i tona matenga i te 33 T.N.—Mataio 26:30.
“E Akakite Mai Koe Kiaku nei i Toou Kakā”
11, 12. I ta Mose ra akara poto anga i te kaka o te Atua ra, eaa te tuatuaanga tana i akarongo atura?
11 Te kapiti anga i rotopu i te tu meitaki o Iehova e tona aroa kua akakite muaia mai i etai au anere mataiti i mua ake i to Ezera tuatau ra. I muri poto ake i te akamori anga to Iseraela ra i te punua puakatoro auro i te metepara e te akapou angaia te aronga rave tarevake ra, kua pati atura Mose kia Iehova: “E akakite mai koe kiaku nei i toou kaka.” I te kiteanga e kare e rauka ia Mose kia akara i Tona mata e ka ora atu ei, kua tuatua atura Iehova: “Ka tuku rai au i te meitaki katoa noku ra na mua ia koe.”—Exodo 33:13-20.
12 Kua na mua te tu meitaki katoa o Iehova ra ia Mose i te ra i muri mai i te Maunga i Sinai. I taua taime ra, e kite poto ua to Mose i te kaka o te Atua e kua akarongo atu i teia akakite anga: “Ko Iehova, Ko Iehova, e Atua akaaroa e te aroa ua, kare e riri vave e te ki i te aroa takinga meitaki e te tuatua-mou, te akonoanga i te aroa takinga meitaki no te au tauatini ua atu, te akakoreanga i te tarevake e te apa e te ara, inara kare rava aia e tuku ua atu kia kore e akautungaia, te apaianga mai i te akautunga anga no te tarevake o te metua tane ki rungao i te au tamaroa e ki rungao i te au mokopuna tamaroa, ki rungao i te toru uki ra e ki rungao i te a uki ra.” (Exodo 34:6, 7, NW) Te akakite maira teia au tuatua e e pirianga to Iehova ra tu meitaki ki tona aroa takinga meitaki e etai atu au tuanga o tona tu. Na te akamanakoanga i teia au tu ka tauturu ia tatou kia akakite i te tu meitaki. E na mua tatou i te akamanako i te tu tei taikuia maira e rua taime i roto i teianei akakite anga umere i to te Atua ra tu meitaki.
“E Atua . . . Ki i te Aroa Takinga Meitaki”
13. I te akakite anga i to te Atua ra meitaki, eaa te tu tei taikuia ra e rua taime, eaa ra teia i tau ei?
13 “Ko Iehova e Atua . . . ki i te aroa takinga meitaki . . . , te akonoanga i te aroa takinga meitaki no te au tauatini ua atu.” Te tuatua Epera tei uriia ra e “aroa takinga meitaki” tona aiteanga katoa e “aroa tiratiratu.” Ko te tu anake te reira tei taikuia ra e rua taime i roto i ta te Atua akakite anga kia Mose ra. Mei teaa ra te tau, i te mea ko te tu maata o Iehova ko te aroa ia! (1 Ioane 4:8) Te akakite anga matau meitakiia i te akapaapaa anga ia Iehova “e meitaki tona e tu oki tona aroa e rimua” te akaketaketa maira i teianei tu.
14. Koai tikai tei rekareka i to te Atua ra tu meitaki e tona aroa takinga meitaki oki?
14 Tetai akakite anga i to Iehova ra tu meitaki ko tona tu “ki i te aroa takinga meitaki.” Te kite maataia ra teia i te utuutu anga maru tana e akono ra i tona au tavini tangata tiratiratu tei akatapuia ra. (1 Petero 5:6, 7) Mei ta te Au Kite o Iehova ra ka akakite, tana “akonoanga i te aroa” takinga meitaki ki te aronga te inangaro ra e te tavini ra iaia. (Exodo 20:6) Kua akamutu te iti tangata natura o Iseraela i te kite i to Iehova ra aroa takinga meitaki, me kare aroa tiratiratu, no ta ratou kopae anga i tana Tamaiti. Mari ra ko to te Atua tu meitaki e te aroa tiratiratu i te au Kerititiano o te au pa enua ravarai ka vai ia e tuatau ua atu.—Ioane 3:36.
Ko Iehova—E Akaaroa e te Aroa Ua
15. (a) Te tuatua anga tei akarongoia e Mose i runga i te Maunga Sinai ra kua akamataia ma teea tuatua anga? (e) Eaa te o atura ki te akaaroa anga?
15 Te tuatua anga ta Mose i akarongo ra i runga ia Maunga Sinai kua akamataia ma te taiku anga: “Ko Iehova, Ko Iehova, e Atua akaaroa e te aroa ua.” Te tuatua Epera tei uriia ra e “akaaroa” penei te taiku ra i te “kopu” e te piri vaitata ra ki te tuatua no te “vairanga tamariki.” No reira te o atura te au manako ngakau no te akaaroa ki tei oonu ra ki roto i te tangata. Inara te kapiti ra te akaaroa kia maata atu i te tangi anga tikai. Ka tau ia kia akakeu ia tatou kia rave i tetai apinga kia akakore i te mamaeanga o etai ke ra. Ei akatauanga, ka kite te aronga pakari aroa i te umuumu anga kia akaaroa ki te au oa akarongo ra, ‘te akaarianga i te tu takinga meitaki ma te rekareka’ me te tau ra ia.—Roma 12:8, NW; Iakobo 2:13; Iuda 22, 23.
16. Eaa i raukai kia tuatuaia e e aroa ua a Iehova ra?
16 Te kitea katoaia ra to te Atua ra tu meitaki i tona aroa ua. Te tangata aroa ua “te kitea maata ia ra tona akamanako anga no te au manako ngakau o tetai ke ra” e te akakite ra i te ‘takinga meitaki maata ki te aronga rikiriki ra.’ Ko Iehova ra te akatauanga meitaki roa no te aroa ua i te akonoanga i te au tavini tiratiratu. Ei akatauanga, na roto i te au angera, kua akamaroiroi aroa ua te Atua i te peroveta ruaine ra ia Daniela e kua akakite atu ki te tamaine paretenia ra kia Maria i te tika ka rauka iaia kia anau mai ia Iesu ra. (Daniela 10:19; Luka 1:26-38) Ei au tangata no Iehova, te ariki papu ra tatou i tana raveanga aroa ua i te patianga kia tatou na roto i te au kapi o te Pipiria. Te akapaapaa ra tatou iaia no teianei akakite anga i tona tu meitaki e te kimi nei kia aroa ua e te akamanako anga i ta tatou akonoanga ia etai ke ra. Me akatikatika te aronga tei akono i ta te vaerua ra i te oa akarongo “ma te ngakau maru,” ka tauta ratou kia maru ua, e kia aroa ua.—Galatia 6:1.
E Atua Kare e Riri Vave
17. Eaa ra tatou i akameitaki ei e “kare [a Iehova] e riri vave”?
17 “E Atua . . . kare e riri vave.” Te akaketaketa maira taua au tuatua ra i tetai atu akakite anga i to Iehova ra tu meitaki. Te akakoromaki ra a Iehova i ta tatou au tarevake e te oronga maira kia tatou i te tuatau kia akakore atu i te au tu paruparu kino e kia tere ki mua i te pae vaerua. (Ebera 5:12–6:3; Iakobo 5:14, 15) Te akapuapinga katoa ra to te Atua akakoromaki anga i te aronga kare ra i riro ake kia akamori iaia. Te vaira rai te tuatau no ratou kia akarongo atu ki te tuatua no te Patireia e kia tataraara. (Roma 2:4) Inara, noatu te akakoromaki ra Iehova, i etai taime ka akakeu tona tu meitaki kia akakite aia i tona riri, mei tana i rave ra i te akamori anga to Iseraela i te punua puakatoro auro i te Maunga i Sinai ra. Kare e roaia ka akakiteia mai to te Atua riri na roto i te tu maata atu me apai mai aia i te openga ki te akatereanga kino a Satani ra.—Ezekiela 38:19, 21-23.
18. No runga i te tuatua mou, eaa te tuke anga i rotopu ia Iehova e te au arataki tangata nei?
18 “Ko Iehova, e Atua . . . tei ki i . . . te tuatua mou.” Mei teaa ra to Iehova tuke anga mei te au arataki tangata nei, tei tuatua ra i te au taputou maata e i reira kare e akono i te reira! Ei tuke anga, ka rauka i te aronga akamori ia Iehova kia irinaki i te au mea ravarai tei tuatuaia i roto i tana Tuatua akauruia. I te mea te ki ra te Atua i te tuatua mou, ka rauka ia tatou te irinaki ki tana au taputou. I roto i tona tu meitaki, ka rauka i to tatou Metua i te rangi ra te pau meitaki mai i ta tatou au pure no te tuatua mou pae vaerua ra na te orongaanga mai i te reira ma te ki katoa ra.—Salamo 43:3; 65:2.
19. Eaa te akakite anga maata i te tu meitaki ta Iehova ra i akaari ki te aronga rave ara tei tataraara ra?
19 “Ko Iehova, e Atua . . . akakoreanga i te tarevake e te apa e te ara.” I roto i tona tu meitaki, te papa ra a Iehova kia akakore i te ara a te aronga tataraara. Te akameitaki maata ra tatou e kua akono mai to tatou Metua aroa i te rangi i te ravenga no te akakore anga ara na roto i to Iesu atinga. (1 Ioane 2:1, 2) E tika, te mataora nei tatou, e ko te aronga katoa e akono ra i te akarongo i te oko ka rauka kia rekareka i tetai piri anga akaperepereia ma Iehova, ma te manakonako anga no te oraanga mutu kore i roto i tana ao ou taputouia maira. Mei teaa ra te au tumu meitaki kia akapaapaa ia Iehova no te akakiteanga i te tu meitaki ki te au tangata!—2 Petero 3:13.
20. Eaa te akapapu anga tei ia tatou e kare te Atua e tuku ua i te raveanga kino ra?
20 “Kare rava [a Iehova] e tuku ua atu kia kore e akautungaia.” Ko teianei tetai atu tumu no te akapaapaa ia Iehova no tona tu meitaki. No teaa ra? No te mea ko tetai tu maata no te tu meitaki kare te reira e tuku ua i te kino i tetai ua atu tu. Pera katoa, “kia mama mai te Atu ra ko Iesu mei te rangi mai, ma tana au angela mana katoa ra,” ka apaiia mai te akautunga “i te aronga kare i kite i te Atua, e tei kore i akarongo i te evangelia.” Ko ratou “ka akautungaia mai ïa i te mate mutu kore.” (2 Tesalonia 1:6-9) Ei reira te aronga akamori ia Iehova e ora ra e rekarekai i te oraanga ki katoa ra ma te kore e akapekapekaia mai e te au tangata akono kore i te Atua tei “akavaavaa i te tangata memeitaki ra.” —2 Timoteo 3:1-3.
E Aru i to Iehova Tu Meitaki
21. Eaa tatou i tau ei kia akakite i te tu meitaki?
21 Kare e ekoko anga e manganui ta tatou au tumu no te akapaapaaanga e te akameitakianga ia Iehova no tona tu meitaki. Ei au tavini nona, kare ainei tatou e tau kia rave maata i teianei tu? Ae, no te mea kua raurau te apotetoro ko Paulo i tona au oa Kerititiano: “Ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra.” (Ephesia 5:1) Te akakite tamou maira to tatou Metua i te rangi ra i te tu meitaki, e ka tau katoa tatou kia pera.
22. Eaa ta tatou ka akamanako i te atikara i muri akenei?
22 Me kua akatapuia tatou ma te ngakau katoa kia Iehova, kare e ekoko anga e te inangaro katoa ra tatou kia aru i tona tu meitaki. I te mea e au anaunga tatou na Adamu rave ara ra, kare tatou e kite ngoie ua i te rave i tei meitaki. Inara, i te atikara ka aru mai nei, ka kite tatou eaa ka raukai ia tatou kia akakite i te tu meitaki. Ka akamanako katoa tatou i te au tu tuke tuke e raukai ia tatou e i tau ei oki kia aru ia Iehova—te akatauanga teitei rava no te tu meitaki.
Akapeea Koe me Pau?
• Eaa te tu meitaki?
• Eaa te akakite anga Tuatua Tapu te akateitei ra i te tu meitaki o te Atua?
• Eaa etai au akakite anga i to Iehova ra tu meitaki?
• Eaa tatou i tau ei kia aru i ta Iehova akatauanga no te tu meitaki?
[Tutu i te kapi 12]
Kua ako a Iehova i tona au tangata taito ra no te mea kare ratou i akono i ta ratou au akakite anga akapaapaa anga
[Tutu i te kapi 12]
Kua oki akaou atu te toenga tiratiratu ra ki Ierusalema
[Tutu i te kapi 13]
Kua akarongo atura Mose i tetai akakite anga umere i to te Atua ra tu meitaki
[Tutu i te kapi 15]
Te kitea ra to Iehova meitaki i te tu o tana patianga kia tatou na roto i te au kapi o te Pipiria