“Te Maru nei Taku Amo, e te Māmā nei Taku Apainga”
“Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au.”—MATAIO 11:29.
1, 2. (a) Eaa taau i kite i roto i te oraanga te apai maira i te akaangaroianga noou? (e) Eaa ta tetai ka tau kia rave kia raukaʼi te akaangaroianga ta Iesu i taputou maira?
TETAI pai anuanu i te openga o tetai ra vera e te mauu, me kare tetai po moe meitakiia i muri ake i tetai aereanga roa e te roiroi—a, mei teaa ra te akaangaroianga! Mei te reira katoa oki me ka apai keia atu tetai apainga teiaa ra me kare kia akakore keia atu te au ara e te au raveanga kino ra. (Maseli 25:25; Angaanga 3:19) Na te akaangaroianga tei akatupuia e taua au tupu anga akaoraora ra ka akamaroiroi ia tatou, e ka akaririnui ia tatou kia aere ua atu ki mua.
2 Pouroa te aronga tei manako ngakau teiaa ra i te apainga e te roiroi ra ka tau kia aere mai kia Iesu, no te mea kua taputou aia kia ratou i te reira tikai—te akaangaroianga. Inara, e kiteaʼi te akaangaroianga tei anoano maataia ra, te vaira tetai apinga te tau ra tetai kia anoano i te rave. “Ka rave mai i taku amo, ki rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au,” ta Iesu i tuatua, “e rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua.” (Mataio 11:29) Eaa teia amo? Akapeea te reira i te apai mai anga i te akaangaroianga?
E Amo Maru
3. (a) Eaa te au tu amo tei taangaangaia ra i te tuatau o te Puka Tapu? (e) Eaa te aiteanga akatutuia tei akapiriia atu ki tetai amo ra?
3 I te nooanga ki roto i te totaiete tanutanu, kua kite meitaki a Iesu e te aronga akarongorongo atura iaia e eaa te amo. Mei tera te tu, ko te amo e potonga rakau roangarere ma nga tuanga openga e rua tei taraiia a raro akera kia tano no te tukuia ki rungao i nga kaki o nga animara e rua no te kukume anga, te mea matauia e puakatoro, ka kapitiia raua ei kukume i tetai arote, tetai pereoo, me kare tetai atu apinga ke. (1 Samuela 6:7) Kua taangaanga katoaia te amo no te au tangata. Ko te reira e au rakau me kare au poupou tei apaiia na runga ake i nga pakuivi ma te apainga tei tukuia ki runga i nga openga e rua ra. Ma te reira, kua rauka i te aronga angaanga i te amo i te au apainga teiaa. (Ieremia 27:2; 28:10, 13) Mei tona pirianga ma te au apainga teiaa e te angaanga, e putuputu te taiku akatutuia i te Puka Tapu akatutu anga tutara anga e te akatereanga.—Deuteronomi 28:48; 1 Ariki 12:4; Angaanga 15:10.
4. Eaa te akatutuia ra e te amo ta Iesu i oronga ki te aronga tei aere maira kiaia?
4 Eaa, i reira, te amo ta Iesu i pati atura i te aronga tei aere mai kiaia te ka rave ki rungao ia ratou uaorai ei akaangaroianga? E akamanako ana e i karanga aia: “Ka rave mai i taku amo kia rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au.” (Mataio 11:29) Ko tei apiiia ra e pipi ia. No reira, ko te rave i ta Iesu amo tona aite anga kia riro ei pipi nana. (Philipi 4:3) Inara, te umuumuia ra teia, kia tere atu i te manako ua anga i tana au apiianga. Te umuumuia ra te au angaanga kia rotai ma te reira—te raveanga i te angaanga tana i rave e te akonoanga i te tu tana i akono ra. (1 Korinetia 11:1; 1 Petero 2:21) Te umuumuia ra te reira i te kauraro anga mareka ua ki tona mana e to te aronga tana i akamana ra. (Ephesia 5:21; Ebera 13:17) Tona aiteanga kia riro ei Kerititiano papetitoia tei akatapuia ra, ma te arikianga i te au angaanga e te au apainga te o maira ma taua akatapu anga ra. Ko te reira te amo ta Iesu e oronga ra ki te aronga katoa te aere maira kiaia no te pumaana e te akaangaroianga. Te mareka ua ra ainei koe kia ariki i te reira?—Ioane 8:31, 32.
5. Eaa ra ka kore ei e riro ei tupu anga kino kia rave i ta Iesu amo ra?
5 Te kitea anga te akaangaroianga na te raveanga i te amo—kare ainei te reira i tetai tuke anga i te tuatua anga? Ko te tika kare ia, no te mea i karanga a Iesu e e “maru” tana amo. Ko te aite anga o teia tuatua e maru, e marekaanga, e tau. (Mataio 11:30; Luka 5:39; Roma 2:4; 1 Petero 2:3) Ei tetai kamuta karape, penei kua maani a Iesu i etai arote e etai amo, e kua kite aia e akapeea te tarai i tetai amo kia tau kia raukaʼi te rave kia maata te angaanga e oti ma te tu meitaki ua. Penei ka tuku aia i tetai kakau me kare pakiri manu ki te au ngai no te kaki. E manganui te rave akaperaia ra ei tamaru kia kore e akakino, me kore e uki pakari i te kaki. Mei te reira katoa te tu, te amo akatutu ta Iesu e oronga maira kia tatou e “maru” ia. Noatu rai e ko te riroanga ei pipi nana te kapiti katoa ra i etai au angaanga e te au apainga, kare te reira i tetai tupu anga teiaa e te takinga kino mari ra e akaangaroianga. Kare oki te au akauenga a tona Metua i te Rangi ra, koia a Iehova, i te mea teiaa.—Deuteronomi 30:11; 1 Ioane 5:3.
6. Penei eaa te aite anga o ta Iesu i tuatua ra e: “Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou”?
6 Te vaira tetai atu apinga te akariro ra i ta Iesu amo kia “maru,” me kare kia ngoie ua i te apai. I tana tuatua anga: “Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou,” penei te taiku ra aia i tetai o nga apinga e rua ra. Me te manako ra aia i te amo ei takirua te apai, koia oki, te tu o tei kapiti ra e rua animara ei kukume kapiti i te apinga, i reira te pati ra aia ia tatou kia aere atu ki raro ake i te amo ma ia katoa ra. Mei teaa ra te akameitakianga te reira—kia kapitiia mai a Iesu i te pae ia tatou i te kukumeanga i ta tatou apainga! I tetai pae, me te manako ra a Iesu i te amo te taangaangaia ra e te tangata angaanga ua, i reira te oronga maira aia kia tatou i te tauturu kia ngoie atu ta tatou apainga me kare kia rauka i te raveia. I tera nga tu, ko tana amo e tumu ia no te akaangaroianga tikai no te mea te akapapu maira aia kia tatou: “Te maru nei au, e ngakau akaaka toku.”
7, 8. Eaa te manako tarevake o tetai papaki me te kite ra ratou i te taomi anga?
7 Eaa, i reira, ta tatou ka tau kia rave me ka manako tatou e ko te au manamanata o te apainga ta tatou e apai nei te tupu nei kia kore e rauka te akakoromakiia e te taomiia nei tatou kia tae ki te tu akakino takirianga? Penei ka manako tarevake tetai papaki e ko te amo no te raveanga ei pipi na Iesu Karaiti e ngata roa me kare e maata roa te akaueueanga, noatu rai e ko te au apiapi o te oraanga i te au ra tataki tai te akateiaa ra ia ratou. Ko etai i roto i taua turanga ra kua kore e aere ki te au uipaanga Kerititiano, me kare kua akakore i te raveanga i te angaanga tutu aere, ma te manakoanga e penei ka ka rauka ia ratou te akaangaroianga. Inara, e tarevake kino te reira.
8 Te ariki nei tatou e te amo ta Iesu e oronga maira e “maru” ia. Me kare tatou e tuku tano i te reira ki rungao ia tatou, ka riro ia ei akaongoongo. I te reira tu ka tau tatou kia akara matariki atu i te amo i runga i o tatou pakuivi. Me, no etai tumu, te kino ra te amo me kare te tau kore ra te o anga, na te taangaanga anga i te reira kare e ka umuumuia anake kia tere atu ta tatou tauta anga mari ra ka akatupu i etai mamae anga. I tetai tu, me ka akamata te au angaanga teokaratiki i te akara anga mei te mea rai e e apainga teiaa kia tatou, ka tau tatou kia akara matatio me te rave ra tatou i te reira na te mataara tika. Eaa to tatou akakeu anga no te raveanga i ta tatou e rave ra? Te akateateamamao meitaki ra ainei tatou me aere tatou ki te au uipaanga? Kua papa meitaki ainei tatou i te pae kopapa e te manako i to tatou aere anga ki te angaanga tutu aere? Te rekareka ra ainei tatou i te pirianga vaitata e te meitaki ma etai atu i roto i te putuputuanga? E i runga ravao, te akapeea ra to tatou uaorai pirianga ma te Atua ko Iehova e tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti?
9. Eaa ra i kore ei e tau te amo Kerititiano kia riro ei tetai apainga maranga koreia?
9 Me ka ariki tatou ma te ngakau katoa i te amo ta Iesu e oronga maira e te apii ra kia rave tika i te reira, kare e tumu no te reira e riro ei kia akara anga ei tetai apainga kare e maranga. Ko te tika, me ka tamanako tatou i te turanga—e ko Iesu tei raro ake aia i te amo te kapiti ra ia tatou—kare i te mea ngata no tatou kia kite e koai tikai te apai ra i te maata anga o te apainga. Te aite ra te reira ki tetai tamaiti rikiriki te urunga ra ki runga i te ngai mou rima o tona pereoo meangiti, ma te manakoanga e koia te opara ra i te reira ki mua, inara ko te tika ra, ko tona metua te rave ra i te reira. Ei tetai Metua aroa, te kite meitaki ra te Atua ko Iehova i to tatou au kotinga e te au ngai paruparu e ka akono aia i tei anoanoia no tatou na roto ia Iesu Karaiti. “Na taku Atua ra e o mai i te au mea ravarai e tau ia kotou na, i tona apinga maata i te ao i te Mesia ra ia Iesu,” ta Paulo i karanga.—Philipi 4:19; akaaiteia ia Isaia 65:24.
10. Eaa te tupu anga ki tetai tei rave ra i te angaanga ei pipi ma te ngakau tae?
10 E manganui te au Kerititiano akatapuia kua ariki i teia na tei tupu kiaia uaorai. Ei akatauanga, ko Jenny tetai, tei kite ra e ko te tavinianga ei painia tauturu i te au marama ravarai e te raveanga angaanga i tetai angaanga maata te taomianga te tuku ra iaia ki raro ake i tetai taomianga maata. Inara, te manako ra aia e na te angaanga painia i tauturu tikai iaia kia tamou marie i te manako tau. Te tauturuanga i te au tangata kia kite i te tuatua mou o te Puka Tapu e te akaraanga i to ratou taui anga i to ratou oraanga kia marekaia mai e te Atua—na teia i apai mai i te rekareka maata i tona oraanga maata te angaanga. Te akatika ra aia ma te ngakau katoa i te au tuatua a te materi te na ko ra: “Na Iehova te meitaki i apingaʼi te apinga, kare oki e kapiti katoaia mai te kino i te reira.”—Maseli 10:22.
E Apainga Mama
11, 12. Eaa te aite anga o ta Iesu iaia i tuatua ra e: “Te māmā nei taku apainga”?
11 Kapiti katoa ki te taputouanga kia tatou i tetai amo “maru,” kua akapapu katoa a Iesu kia tatou e: “Te māmā nei taku apainga.” Na tetai amo “maru” kua riro ke ana kia ngoie te angaanga; me ka akamama katoaia te apainga, ka riro te angaanga ei mareka anga tikai. Inara, eaa ta Iesu i manako ra no taua tuatua ra?
12 E akamanako ana eaa ta tetai tangata pama ka rave me ka anoano aia i te taui i te angaanga a tana nga animara, mei te aroteanga i tetai ngai tanuanga ki te kukumeanga i tetai pereoo. Ka na mua aia i te akaatea ke i te arote ei reira ka akamou atu ei i te pereoo. E mea neneva nona kia akamou atu i nga mea e rua te arote e te pereoo ki nga animara ra. Mei te reira katoa oki, kare a Iesu i tuatua ana ki te au tangata ra kia tuku i tana apainga ki runga ake i ta ratou apainga te raveia ra. Kua karanga aia ki tana au pipi: “Kare e tika i te tavini kia akono atu i nga pu e toko rua.” (Luka 16:13) No reira, te oronga ra a Iesu ki te au tangata i tetai iki anga. Ka akatika ainei ratou kia apai ua atu i te apainga teiaa ta ratou e rave ra, me kare ka tuku ainei ratou i te reira ki raro e ka ariki ei i tana e oronga atura? Kua oronga a Iesu i te manako aroa: “Te māmā nei taku apainga.”
13. E te apainga ta te au tangata i to Iesu tuatau ra i apai ana, e eaa te tupu anga?
13 I te tuatau ia Iesu ra, te angaanga maata ra te au tangata i raro ake i te apainga teiaa tei tukuia ki rungao ia ratou e te au tutara takinga kino o Roma e te aronga arataki akonoanga pikikaa ra. (Mataio 23:23) I tetai tamata anga kia akakore atu i te apainga a to Roma ra, kua tauta tetai papaki tangata i te rave ki roto i to ratou uaorai rima. Kua o atu ratou ki roto i te au angaanga poritiki, kua topa atu ki roto i te turanga kino i te openga. (Angaanga 5:36, 37) Kua manako maata etai ke ra kia akameitaki i ta ratou tuanga na te riroanga kia oonu te o anga ki roto i te au ravenga kimi apinga. (Mataio 19:21, 22; Luka 14:18-20) I ta Iesu oronga anga kia ratou i te mataara e meitaki ei na te patianga ia ratou kia riro mai ei pipi nana, kare ko te katoatoa tei papa i te ariki. Kua ekoko ua ratou i te tuku i ta ratou apainga te raveia ra ki raro, noatu rai e te teiaa ra, e kia rave i tana apainga. (Luka 9:59-62) Mei teaa ra tetai tarevake kino roa!
14. Akapeea e raukaʼi i te apiapi anga o te oraanga e te au anoano i te apinga i te akateiaa ia tatou ki raro?
14 Me ka kore tatou e matakite, ka rave katoa tatou i taua tarevake rai i teia tuatau. Na te riroanga ei au pipi na Iesu ka akarangatira ia tatou mei te tauta anga i te au akakoro anga e te au apinga ta te au tangata o teianei ao e rave nei. Noatu rai e te rave ua ra tatou i te angaanga maata kia rauka te au mea anoanoia no te au ra tataki tai, kare ra tatou e akariro i te reira au apinga ei te mea maata no to tatou oraanga. Inara, ka rauka ua te au apiapi o teianei oraanga e te maunu o te au pumaana a te apinga ei tetai mana mou ki runga ia tatou. Me ka akatika tatou i te reira, ka rauka ua i te reira au anoano kia pokia te tuatua mou ta tatou i ariki mareka ana. (Mataio 13:22) Ka riro ua tatou kia maata te apiapi i te akatupuanga i te reira au anoano e ka riro ta tatou au apainga Kerititiano ei au apainga roiroi e ka inangaro ua tatou kia viviki te oti e te akaateaia atu. Kare tatou e tau kia manako atu i tetai ua atu akaangaroianga kia rauka mai i ta tatou angaanga ki te Atua me ka raveia te reira i taua tu vaerua ra.
15. Eaa te akamatakiteanga ta Iesu i oronga no te anoano i te au apinga ra?
15 Kua tou akakite maira a Iesu e ka rauka te oraanga mareka anga, kare na te tautaanga kia akatupu i to tatou au anoano ravarai, mari ra na te akapapuanga i te au mea puapinga maata i te oraanga nei. “Auraka e apiapi i to kotou ora, i ta kotou e kai, e ta kotou e inu, e te kakau no to kotou kopapa,” tana i ako mai. “Kare aina e maata te ora i te kai, e te kopapa i te kakau?” I reira kua tuatua aia kia akara i te au manu o te reva nei e kua na ko maira: “Kare ratou i tanu, kare oki i kokoti, kare oki o ratou are kai; na to kotou Metua i te ao ra i angai ia ratou.” I te taikuanga i te au riri o te enua, kua tuatua aia e: “Kare ratou i angaanga, kare oki i iro: E karanga atu au kia kotou, E tae ua atu ki te manea ope o Solomona, kare rai tona manea i arite i tetai o ratou nei.”—Mataio 6:25-29.
16. Eaa ta te au tupu anga i akaari maira i tei tupu ana no te aruaru anga i te apinga ra?
16 E apinga ainei ta tatou e kite ana mei teia au apii anga akaraanga? E mea matauia ra e ko te maata atu ta tetai tangata tauta anga kia manuia atu tona oraanga i te pae apinga, ko te maata atu ia tona o anga ki roto i te aruaru anga o teianei ao e ka riro kia teiaa atu tana apainga i rungao i tona nga pakuivi. Te ki nei teianei ao i te aronga pitiniti tei tutaki ra i to ratou manuia i te pae apinga i te au ngutuare tangata ngaangaa, te kinoanga te au akaipoipo anga, te akakino i te ora kopapa, e te vai atura. (Luka 9:25; 1 Timoteo 6:9, 10) Kua tuatua tetai tangata tei akakoronaia i te Nobel ko Albert Einstein e: “Te au apinga, e akakite anga manuia no vao ua, e akakitekite anga, e apinganui—kiaku nei rai e mea mii te reira. Te irinaki nei au e ko te ora anga mama ua e te tu tau ua ko te mea meitaki ia no te katoatoa.” Te akakite akaou maira teia i ta te apotetoro ko Paulo apiianga mama ua: “Kareka te akono i te Atua e te mareka ua ra, ko te apinga maata ïa.”—1 Timoteo 6:6.
17. Eaa te tu oraanga ta te Puka Tapu te akatika maira?
17 Te vaira tetai tu puapinga maata kare tatou e tau kia manako kore atu. Noatu rai e ko “te ora anga mama ua e te tu tau ua” e maata tona au meitaki, kare ra na te reira anake e apai mai i te mareka anga. E manganui te aronga e mama ua to ratou tu ora anga na to ratou au turanga i peraʼi, inara kare ratou e mareka ana me kare e mataora ana. Kare te Puka Tapu e raurau mai ana ia tatou kia akakore i te rekareka anga i te apinga e kia noo ua i te oraanga mei to te tangata noo taka ke koia anake ra. Ko te akaketaketa anga tei runga i te akono tu Atua, kare i te rava taau uaorai apinga. Na te kapiti anga anake tatou i aua nga mea e rua ra e raukaʼi ia tatou te reira “apinga maata ïa.” Ko teea apinga? I muri maira i roto i taua reta rai, kua akakite maira Paulo e “eiaa oki e irinaki i te apinga maata mou kore, ei te Atua ora ra” ka rave “i te akaputu marie anga i te meitaki tumu no ratou uaorai a muri atu, kia rave ratou i te ora mutu kore.”—1 Timoteo 6:17-19.
18. (a) Akapeea e kiteiaʼi e tetai te akaangaroianga mou? (e) Eaa te manako anga tau na tatou i te au taui anga penei ka anoanoia tatou kia rave?
18 Ka aere mai te akaangaroianga kia tatou me ka apii tatou kia tuku i ta tatou uaorai apainga teiaa ki raro ta tatou e apai ra e ka rave ei i te apainga mama ta Iesu e oronga maira. E manganui tei akapapa akaou ra i to ratou oraanga kia raukaʼi ia ratou i te rave kia maata atu te angaanga tutu aere i te Patireia kua kitea e ratou te mataara ki tetai oraanga mataora e te mareka anga. Inara, na te akarongo e te maroiroi e raukaʼi i tetai kia rave i te reira, e penei e au arairai anga etai i taua mataara ra. Inara te akamaara maira te Puka Tapu kia tatou: “Ko tei tiaki i te matangi ra, kare aia e ruru i te ua; e ko tei akara i te tumurangi ra, kare aia e kokoti.” (Koheleta 11:4) E manganui te apinga kare i ngata roa me oti anake to tatou manako kia rave ia ratou. I te akara anga, ko te tuanga ngata roa, ko te akapapaanga i to tatou manako. Penei ka akaroiroi tatou ia tatou uaorai na te tamanakoanga me kare te akakoreanga i taua manako ra. Me ka akamaroiroi tatou i to tatou au manako e ka ariki ei i taua akaaoanga ra, penei ka poitirere tatou i te kite anga i tetai akameitakianga no reira maira. Kua raurau mai te tata taramo e: “Ka tongi ana kia kite i te meitaki o Iehova!”—Salamo 34:8; 1 Petero 1:13.
“Akaangaroianga i to Kotou Vaerua”
19. (a) Eaa te apinga ta tatou ka tau kia manako atu i te topa ua anga te au tu o teianei ao ki te kino? (e) Koi vai ei i raro ake i ta Iesu amo, eaa te akapapuia maira no tatou?
19 Kua akamaara atura te apotetoro ko Paulo i te au pipi o te anere mataiti mua ra: “E kia na roto tatou i te mate maata e tikaʼi ka o atu ei ki te basileia o te Atua ra.” (Angaanga 14:22) Te tika ra te reira no teia tuatau. I te tupu ua atu anga te au tu kino o teianei ao, ka riro kia maata atu te au taomi anga ki rungao i te aronga katoa te manako ra kia noo i tetai oraanga tuatua tika e te akono anga tu Atua ra. (2 Timoteo 3:12; Apokalupo 13:16, 17) Inara, te manako ra tatou i te tu mei ia Paulo ra i tana tuatua anga: “Kua kako matou i te mate, kare ra i apiapi: kua pekapeka matou, kare ra i ope te manakoanga: Kua takinga-kinoia, kare ra i akarukeia: kua uriia ki raro, kare ra i mate rava.” Ko te tumu oki no te mea ka rauka ia tatou i te irinaki ia Iesu Karaiti kia oronga mai i te mana maata meitaki kia tatou. (2 Korinetia 4:7-9) Na te arikianga i te amo o te raveanga ei pipi ma te ngakau katoa ra, ka rekareka tatou i te tupu anga o ta Iesu taputou: “E rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua.”—Mataio 11:29.
Ka Rauka Ainei Ia Koe i te Akataka?
◻ Eaa te amo maru ta Iesu i oronga maira?
◻ Eaa ta tatou ka tau kia rave me te manako ra tatou e te riro ra ta tatou amo ei tetai apainga teiaa?
◻ Eaa te aite anga o ta Iesu iaia i tuatua ra: “Te māmā nei taku apainga”?
◻ Akapeea tatou i te akapapu anga e te vai mama ua ra ta tatou apainga?