Akakore anga i te Taitaia​—E Rapakau Tau Ia

“E aere mai kotou kiaku nei, ko te aronga katoa i roiroi, e te aronga teiaa i te apainga, naku e akaanga i to kotou roi.”​—MATAIO 11:28.

1, 2. (a) Eaa te vaira i roto i te Pipiria te ka tauturu i te akameangiti mai i te taitaia maata? (e) Akapeea te meitaki o te au apiianga a Iesu?

PENEI ka akatika koe e ka akatupu te taitaia i te tu kino; ka riro te reira ei akaketaketa i te taitaia maata. Te tou maira te Pipiria e ko te au tangata katoatoa te teiaa maata ra i te au apainga e e manganui te tatari apiapi ra i te akakore anga mai i te oraanga taitaia o teia tuatau nei. (Roma 8:​20-22) Inara te akaari katoa maira te au Tuatua Tapu e akapeea e raukai ia tatou tetai tuanga akakore anga i te taitaia maata i teianei tikai. Ka rauka mai te reira i te aruanga i te apiianga e te akatauanga a tetai tangata ou tei ora ra i te 20 anere mataiti kua topa. E kamuta aia, inara e maata atu tona inangaro no te au tangata. Kua tuatua atu aia ki te au ngakau o te au tangata, e kua akono atu i to ratou au umuumu anga, kua tauturu atu i te aronga paruparu e kua akapumaana i tei taomiia ra. E maata atu oki e manganui tana i tauturu kia itae ki ta ratou akakoro anga pae vaerua. No reira kua kitea e ratou te akakore anga mai i te taitaia maata, mei te ka rauka katoa oki ia koe.​—Luka 4:​16-21; 19:​47, 48; Ioane 7:46.

² Teia tangata, ko Iesu o Nazareta, kare aia i aratakiia e te au kite apiiia o teianei ao ta tetai papaki i kimi i Roma i taito ra, i Atene, me kare i Alekanederea. Inara, te rongoia ra tana au apiianga. E tumu tuatua ta ratou: ko te kavamani ta te Atua ka tutara autu i to tatou enua. Kua akataka katoa a Iesu i te au kaveinga no te ora anga​—te au kaveinga puapinga tikai ra i teia tuatau nei. Te aronga tei apii e te akono i ta Iesu i apii atura te rekareka ra i te au puapinga viviki, kapiti katoa te akakore anga i te taitaia maata. Kare ainei koe e rekareka i te reira?

3. Eaa te patianga mekameka ta Iesu ra i oronga mai?

³ Penei e au ekoko anga toou. ‘Ka rauka ainei i tetai tei ora ra i te tuatau roa kua topa kia mana mai i toku oraanga i teianei?’ E akarongo atu ki ta Iesu au tuatua patianga: “E aere mai kotou kiaku nei, ko te aronga katoa i roiroi, e te aronga teiaa i te apainga, naku e akaanga i to kotou roi. Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au; te maru nei au, e ngakau akaaka toku, e rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua. Te maru nei taku amo, e te māmā nei taku apainga.” (Mataio 11:​28-30) Eaa te aiteanga o tana tuatua? E akara matatio tatou i teia au tuatua i roto i etai tumu kia kite e akapeea ta ratou akatuera anga i te mataara kia akakore mai i te taitaia kino pakari.

4. Kua tuatua atura Iesu kiaai ma, e penei eaa i ngatai i te aronga akarongo atura kiaia i te rave i tana i pati ra kia ratou?

⁴ Kua tuatua atura Iesu ki te aronga e manganui tei tauta akatenga kia rave i tei tau i te ture inara kua “teiaa i te apainga” no te mea kua akariro te au arataki ngati Iuda i te akonoanga ei mea teiaa. (Mataio 23:4) Kua akara ratou i te au ture kare e openga no te au tu ravarai o te oraanga. Kare ainei koe e kite ei mea taitaia te akarongo tamou atu i te tuatua “auraka rava koe” e rave i teia me kare i tera? Ei tuke anga, ko ta Iesu ra patianga ko te tuatua mou ia, te tuatua tika, ki te oraanga meitaki atu na te akarongoanga kiaia. Ae, te mataara e kite ei i te Atua mou te kapiti ra i te akarongo anga kia Iesu Karaiti, no te mea i roto iaia, ka rauka i te au tangata​—e ka rauka katoa​—kia kite eaa te tu o Iehova. Kua tuatua a Iesu: “Ko te akara mai iaku nei, kua akara ïa i te Metua.”​—Ioane 14:9.

Te Taitaia Maata ra Ainei Toou Oraanga?

5, 6. Akapeea te turanga angaanga e te au tutaki i to Iesu tuatau ra me akaaiteia mai ki to tatou tuatau nei?

⁵ Penei ko tetai tumu akamanako anga teianei kia koe no taau angaanga me kare te turanga pamiri penei te akateiaa ra ia koe. Me kare etai atu au apainga ka akaraanga teiaa roa. Me koia ia, te aite ra koe mei te aronga ngakau tae ta Iesu i aravei ra e tei tauturu atu oki. Ei akatauanga, e akamanako i te manamanata no te moni ei oko kai. E manganui te tauta pakari ra i te reira i teia tuatau, e pera katoa oki te aronga e manganui i to Iesu tuatau.

⁶ I reira, kua rave angaanga te tangata e 12 ora i te ra, e 6 ra i te epetoma, e tai tenari i te ra katoa. (Mataio 20:​2-10) Akapeea me akaaiteia atu te reira ki taau tutaki me kare ki ta toou au oa ra? Ka riro te reira ei akaaoanga kia akaaiteite atu i te au tutaki taito ra ma te aronga o teia tuatau nei. Tetai tu na te akamanako anga i te mana oko, e eaa ta te moni ka oko mai. Kua tuatua tetai tangata apiiia ra e i to Iesu tuatau okotai varaoa tei maaniia maira e a kapu varaoa mata e okotai ora te moni tutaki i pou no te oko mai. Ko tetai atu tangata apiiia kua tuatua e okotai kapu uaina meitaki e vaitata e rua ora te moni pou no te oko mai. Ka kite koe mei taua au tika ra e kua rave angaanga maata te au tangata i taua tuatau ra e te ngata oki kia orai. Kua umuumu ratou i te akakore anga e te akaangaroi anga, mei ia tatou nei rai. Me te angaanga ra koe, penei te manako ngakau taomiia ra koe kia maata taau kia rave. E putuputu ra e kare e kitea e tatou te taime kia tamanako meitaki i te au ikianga. Penei ka akatika koe e te inangaro ra koe i te akakoreia mai.

7. Eaa te manako anga mai ki ta Iesu tuatua ra?

⁷ Te taka meitaki ra, te patianga a Iesu ki te katoatoa tei “roiroi, e te aronga teiaa i te apainga” kua riro ei mea meitaki maata ki te aronga tei akarongo atu e manganui i te reira tuatau. (Mataio 4:25; Mareko 3:​7, 8) E kia maara e kua taputou katoa a Iesu, “naku e akaanga i to kotou roi.” Te tupu katoa ra taua taputou ra i teia tuatau. Ka rauka kia tupu mai kia tatou me e “roiroi, e te aronga teiaa i te apainga.” E ka rauka katoa kia kapiti i ta tatou aronga akaperepere, tei aiteite ra to ratou turanga.

8. Akapeea te akonoanga tamariki e te ruaine anga i te kapitianga mai ki te taitaia?

⁸ Te vaira etai atu au mea te akateiaa ra i te au tangata. Te akonoanga i te tamariki e akaaoanga maata ia. Noatu ra me e tamaiti e akaaoanga te reira. E maata te numero o te aronga tataki tai o te au mataiti ravarai te aro atura i te au manamanata i te pae manako e te oraanga kopapa oki. E noatu me te roa atura te oraanga o te tangata, te vaira te au tu manamanata o te aronga ruaine kia akakoromaki, noatu rai te tere ra ki mua i te pae rapakau anga.​—Koheleta 12:1.

I Raro Ake i te Amo

9, 10. I te au tuatau taito, eaa ta te amo i akatutu mai, e eaa a Iesu i pati ei i te au tangata kia rave i tana amo ki rungao ia ratou?

⁹ I kite ainei koe e i roto i te au tuatua tei taikuia maira ia Mataio 11:​28, 29, kua tuatua Iesu: “Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au.” I reira, penei te manako ngakau ra te tangata noa nei e te rave angaanga ra aia i raro ake i te amo. Mei te au tuatau taito maira, kua akatutuia mai te amo ei tuikaaanga me kare tavini anga. (Genese 27:40; Levitiku 26:13; Deuteronomi 28:48) E manganui te aronga rave angaanga i te au ra ta Iesu i aravei kua rave angaanga ma te amo tikai i runga i to ratou nga pakuivi, i te apai anga i te au apinga teiaa. Tei runga i te tu o te amo, penei e ngoie ua i runga i te kaki e nga pakuivi me kare penei e mea akaongoongo. Ei kamuta, penei kua maani ana a Iesu i te au amo, e kua kite aia e akapeea te maani anga i tetai tei “maru.” Penei kua takai aia i te au tuanga tei amiri ra i te kaki e nga pakuivi ma te pakiri manu me kare te kakau kia maru mai ei te amo.

¹⁰ I ta Iesu tuatua anga, “Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou,” penei te akaaite atura aia iaia uaorai ki tetai tei oronga maira i te au amo memeitaki te maani anga tei “maru” ra ki te kaki e nga pakuivi o te tangata angaanga ra. No reira, a Iesu i tuatuai: “Te māmā nei taku apainga.” Te akakite maira teia e ko te rakau amo ra kare i te mea mareka kore kia taangaanga, e kare katoa oki te angaanga i te tuikaaanga. E tika, na te patianga i te aronga akarongo atura kiaia kia ariki i tana amo, kare a Iesu e oronga atu ana i te akakore anga viviki mei te au turanga takinga kino katoatoa ra te vaira i reira. Inara, ko te taui anga i te manako ki tana i oronga atura ka apai mai i te turanga akaangaroianga. Te au akatikatika anga i to ratou tu oraanga e te raveanga au apinga ka akakore anga katoa mai ia ratou. E maata atu oki te puapinga, na te manakonako anga taka meitaki e te ketaketa ka tauturu ia ratou kia kite i te oraanga meangiti maira te taitaia anga.

Ka Rauka ia Koe te Akaangaroi Anga

11. Eaa ra i tau ei e kare a Iesu i tuatua ua no te tauianga i nga amo ra?

¹¹ E akamanako ine, kare a Iesu i tuatua ana e ka taui te au tangata i tetai amo no tetai ke atu. Ka vai rai ko Roma tei akatere i te enua, mei te au kavamani te akatere nei i te au ngai e noo ra te au Kerititiano. Kare te tero a Roma i te anere mataiti mua ra e aere ke atu. Te ora anga e te au manamanata no te puapinga ka vai maira. Te tu apa ua e te ara ka vai ua maira ki te au tangata. Inara, te akaangaroi anga ka rauka ia ratou na te akonoanga i ta Iesu ra apiianga, mei tei rauka katoa ia tatou i teia tuatau nei.

12, 13. Eaa ta Iesu i akakite maata mai e ka apai mai i te akaangaroianga, e i akapeea te akono a tetai papaki?

¹² Ko tetai tumu meitaki i te akakite anga i te akatutu anga a Iesu no te amo ra kua marama mai no runga i te angaanga akariroanga i te au tangata ei pipi. Kare e ekoko anga e ko ta Iesu angaanga maata ko te apiianga ia etai ke ra, ma te akaketaketa anga ki runga i te Patireia o te Atua. (Mataio 4:23) No reira i tana tuatua anga, “Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou,” te papu ra e te o atura ki te reira te aruanga iaia i taua angaanga rai. Te akaari maira te tataanga Evangeria e kua akakeu a Iesu i te au tangata ngakau tae kia taui i ta ratou angaanga, ko tetai manako maata ia i te oraanga o te aronga e manganui. Kia maara i tana kapiki anga ia Petero, ia Anederea, ia Iakobo, e Ioane: “Ka aru mai korua iaku, e akariro au ia korua ei ravakai tangata.” (Mareko 1:​16-20) Kua akakite atura aia ki taua aronga ravakai ra i te merengoanga me kia rave ratou i te angaanga tana e tuku atura ei mea mua i tona oraanga, ma te raveanga i te reira i raro ake i tana aratakianga e ma tana tauturu oki.

¹³ Kua kite tetai papaki o te au ngati Iuda tei akarongo atura i te tumu o tana tuatua e kua rave i te reira. E akamanako ua i te atianga i taatai ta tatou i tatau ia Luka 5:​1-11. E a au tangata ravakai tei angaanga i te po roa inara kare a ratou apinga i rauka. Viviki ua, kua ki ta ratou au kupenga! Kare teia i tetai mea poitirere ua; kua tupu te reira no ta Iesu tomo atuanga ki roto. I to ratou akara atuanga ki taatai, kua kite atu ratou i te au tangata tini tei rekareka ra i ta Iesu au apiianga. Kua tauturu te reira kia akamarama i ta Iesu i tuatua ki taua aronga toko a ra: “Mei teianei atu, e tangata taau e rauka.” Eaa ta ratou i rave? “E tae maira to raua puke pai ki uta, akaruke anake iora ratou, e kua aru maira iaia.”

14. (a) Akapeea e kiteai e tatou te akaangaroianga i teia tuatau? (e) Eaa te tuatua meitaki akaangaroianga ta Iesu i akakite mai?

¹⁴ Ei tumuanga, ka rauka ia koe kia akono na roto i te tu aiteite. Te rave uaia nei te apiianga i te au tangata i te tuatua mou Pipiria i teianei. E vaitata i te ono mirioni Au Kite o Iehova i te ao katoa nei kua ariki i ta Iesu ra patianga kia “rave [i tana] amo ki rungao” ia ratou; e kua riro ratou ei aronga “ravakai tangata.” (Mataio 4:19) Tetai papaki kua akariro i te reira ei angaanga na ratou i te au taime ravarai; ko etai ke ra kua rave i te ka rauka ia ratou i etai taime. Kua kite te katoatoa i te reira ei akaangaroianga, no reira kua riro to ratou oraanga kia meangiti mai te taitaia. Te kapiti ra i te raveanga i ta ratou e rekareka ra, te tuatua anga i te nuti meitaki ki etai ke ra​—“te tuatua anga i te evangelia o te basileia.” (Mataio 4:23) E mareka anga tikai kia tuatua no te tuatua meitaki e maata atu oki no teianei tuatua meitaki. Tei te Pipiria te tumu maata ta tatou e umuumu ra kia akairinaki i te aronga e manganui e ka rauka ia ratou kia arataki i tetai oraanga meangiti ua te taitaia.​—2 Timoteo 3:​16, 17.

15. Akapeea e raukai kia puapingaia koe mei ta Iesu au apiianga no te ora ra?

¹⁵ I tetai tuanga, noatu ko te au tangata koi akamata ua ake nei i te apii i te Patireia o te Atua kua puapingaia i te au apiianga a Iesu e akapeea te ora anga. E manganui ka rauka kia tuatua tikai e kua akaangaroi ia ratou e ta Iesu au apiianga e kua tauturu ia ratou kia tauri ke mai i to ratou oraanga. Ka rauka ia koe uaorai te akapapu i te reira na te akara matatioanga i etai o te au kaveinga no te oraanga tei akanooia maira i roto i te au tataanga no to Iesu oraanga e te angaanga orometua, e maata oki i nga Evangeria tei tataia e Mataio, e Mareko, e Luka oki.

Tetai Mataara ki te Akaangaroianga

16, 17. (a) Ka kitea e koe kiea etai o ta Iesu au apiianga taviri ra? (e) Eaa te anoanoia ra e kiteai te akaangaroianga na te akonoanga i ta Iesu au apiianga ra?

¹⁶ I te tuatau tupu anga rau i te 31 T.N., kua oronga a Iesu i tetai akoanga tei matauia i te ao katoa tae roa mai ki teianei tuatau. Kua tapaia te reira e ko te Akoanga i runga i te Maunga. Kua tataia te reira i roto ia Mataio nga pene 5 ki te 7 e ia Luka pene 6, e te akakite maira i tana au apiianga e manganui. Ka kitea e koe i etai atu apiianga a Iesu i etai ngai ke i roto i nga Evangeria ra. E maata tana i tuatua ra e mama ua te akataka anga, inara ko te akono anga i te reira ka riro ei akaaoanga. Eaa koe ka kore ei e tatau matakite i taua au pene ra, ma te tamanako anga? E tuku na te mana o tona au manako e akatere i toou manako anga e to tu akono oki.

¹⁷ I te akaraanga, ka rauka kia akapapaia ta Iesu au apiianga ki roto i etai tu tuke tuke. E akapupu tatou i etai apiianga taviri kia raukai e okotai no te au ra tataki tai o te marama, ma te akakoroanga kia taangaanga ia ratou i roto i toou oraanga. E akapeea ra? Auraka e viviki rava te akarakara anga. Kia maara i te tutara apinganui tei ui ra kia Iesu Karaiti: “E akapeea au nei e raukaʼi iaku te ora mutu kore?” I ta Iesu akamanako akaou anga i te au umuumu anga puapinga no te Ture a te Atua ra kua pau mai taua tangata ra kua rave katoa aia i te reira. Inara, kua kite aia e ka tau kia maata atu tana kia rave. Kua akaue atura Iesu kiaia kia maata atu te tauta anga i te akono i te au kaveinga tau i te Atua ra i roto i te au tu tau, kia riro ei pipi rave angaanga. I te akara anga, kare taua tangata ra i papa kia aere mei tera te mamao. (Luka 18:​18-23) No reira, ko tetai te anoano ra kia kite i ta Iesu au apiianga i teia tuatau te tau ra kia maara e e tuke anga tetai i rotopu i te akatikaanga ia ratou e te takave tikaanga ia ratou, kia akameangiti mai ei i te taitaia.

18. E akatutu mai e akapeea e raukai ia koe te taangaanga puapinga i te pia kapitiia maira.

¹⁸ Ei akamataanga i te akara matatioanga e te akonoanga i ta Iesu ra au apiianga, e akara i te tumu 1 i te pia kapiti ia maira. Te taiku ra ia Mataio 5:​3-9. E tika tikai, ka rauka i tetai ua atu o tatou kia akapou kia maata te taime i te akamanakoanga i te akoanga meitaki tei orongaia maira i roto i taua au irava ra. Inara, i te akaraanga i te katoa ra, eaa taau ka manako no te tu akono? Me te anoano tika ra koe kia akakore atu i te tupuanga maata o te taitaia i toou oraanga, eaa te ka tauturu mai? Akapeea koe e meitaki mai ei me ka akamaata atu koe i toou manako anga ki te au tumu pae vaerua, na te tukuanga i te reira kia maata atu te akaki anga i to au manako? E au manako ainei etai i toou oraanga te anoanoia ra koe kia akameangiti mai i te puapinga, kia akariro ei kia maata atu te manako anga ki te au tumu vaerua? Me ka rave koe i te reira, ka kapiti mai te reira ki toou mataora anga i teianei.

19. Eaa taau ka rave kia raukai te kite oonu kapitiia maira e te marama oki?

¹⁹ I teianei e rave i taua tumu ra ki tetai takainga mamao atu. Eaa koe ka kore ei e uriuri manako i taua irava ra ma tetai atu tavini o te Atua, penei ma toou tokorua akaipoipo, tetai kopu tangata piri vaitata, me kare tetai oa? (Maseli 18:24; 20:5) E akamanako oki e kua ui atu te tutara apinganui ra ki tetai atu​—kia Iesu​—no tetai tumu aiteite ra. Kua rauka kia akatupu kia maata atu tona manakonakoanga no te mataora anga e te oraanga mutu kore. Kare te oa akamori taau i uriuri manako ra i taua au irava ra i aite atu kia Iesu; inara, ko te tuatua anga no ta Iesu au apiianga ka akapuapinga ia korua. E tauta kia rave i te reira auraka e roaia.

20, 21. Eaa te porokaramu ka rauka ia koe kia aru e kite ei i ta Iesu au apiianga, e akapeea e raukai ia koe te akataka i toou tereanga ki mua?

²⁰ E akara akaou i te pia tei kapitiia atu nei, “Au Apiianga ei Tauturu ia Koe.” Ko teianei au apiianga kua akapupuia atu kia raukai ia koe e okotai apiianga i te ra kia akamanako. Ka rauka ia koe i te tatau na mua e eaa ta Iesu i tuatua i roto i te au irava i taikuia atura. Ei reira ka manako ei i tana au tuatua. E tamanako e akapeea e raukai ia koe te akono ia ratou i toou oraanga. Me ka manako ngakau koe e kua rave ke ana koe i te reira, e tamanako kia kite e eaa atu taau ka rave kia akono ei i taua apiianga tu-Atua ra. E rave i te reira i taua ra ra. Me ka tauta pakari koe kia marama i te reira me kare kia kite akapeea koe i te akono anga i te reira, e akapou i tetai atu ra no te reira. Inara e akamanako ana, e kare kia taka meitaki roa ia koe i mua ake ka neke atu ei koe. I tetai ra mai, ka rauka ia koe kia akamanako i tetai atu apiianga. I te openga o te epetoma, ka rauka ia koe kia akara akaou i akapeea toou autu anga i te akonoanga e a me kare e rima o ta Iesu ra au apiianga. I te rua o te epetoma e kapiti kia maata atu, i tera ra i tera ra. Me kite koe e te pateka ra koe i te akonoanga i etai apiianga, auraka e apikepike. Te tupu ra te reira ki te au Kerititiano ravarai. (2 Paraleipomeno 6:36; Salamo 130:3; Koheleta 7:20; Iakobo 3:8) E aru ua atu i te toru o te epetoma e te a.

²¹ I muri ake i tetai mai marama me kare ra, penei kua oti ia koe e 31 katoa tumu apiianga. Noatu eaa te tu, eaa toou manako ngakau ei tupu anga? Kare ainei koe e mataora mai, penei ka maru mai? Noatu me e meangiti ua toou meitaki anga, penei ka kite meangiti mai koe i te taitaia, me kare penei ka meitaki atu taau akonoanga i te taitaia, e e ravenga taau no te rave ua atuanga. Auraka e ngaropoina e e manganui ua atu te au tumu meitaki o ta Iesu ra au apiianga kare ra i runga i te papaanga. Eaa ka kore ei koe e kimi no etai o ratou e ka tauta i te akono atu?​—Philipi 3:16.

22. Penei eaa te ka tupu mai i te aruanga i ta Iesu ra au apiianga, inara eaa tetai atu tuanga ka tau kia apiiia?

²² Ka kite koe e ko ta Iesu amo, noatu te mama ra, e maru tikai ia. Te apainga no tana au apiianga e te akariro anga ei pipi e mama ua. I muri ake e tere atu i te 60 mataiti no tana uaorai kite anga, kua akatika te apotetoro ko Ioane, koia to Iesu ra oa akaperepere e: “Teia oki te inangaro i te Atua, ko te akono i tana au akauenga; kare oki tana au akauenga i te mea teiaa.” (1 Ioane 5:3) Ka rauka kia irinaki katoa koe. Ko te roa atu o taau akono i te au apiianga a Iesu, te maata atu toou kite anga e ko tei akariro kia maata te taitaia no te aronga e manganui i teia tuatau nei kare ia i te taitaia maata kia koe. Ka kite koe e kua kitea e koe te akakore anga maata mai. (Salamo 34:8) Inara, te vaira tetai atu tuanga ki ta Iesu amo maru ra ta tatou ka tau kia akamanako. Kua taiku katoa oki a Iesu e “te maru nei au, e ngakau akaaka toku.” Akapeea te o atu anga te reira ki roto i ta tatou apiianga mai e te aruanga oki ia Iesu ra? Ka uriuri manako tatou i teianei, i roto i te atikara te ka aru mai.​—Mataio 11:29.

Eaa Taau Pau Anga?

• Eaa tatou i tau ei kia akara atu kia Iesu me kimi tatou i te akaangaroi anga mei te tu taitaia maata ra?

• E akatutu anga te amo no teaa, e no teaa ra?

• Eaa ra a Iesu i pati ei i te au tangata kia rave i tana amo?

• Akapeea e raukai ia koe te akaangaroianga pae vaerua?

[Tataanga i te kapi 14]

Te irava mataiti a te Au Kite o Iehova i te 2002 koia oki: “E aere mai kotou kiaku nei . . . naku e akaanga i to kotou roi.”​—Mataio 11:28.

[Pia/​Tutu i te kapi 12, 13]

Au Apiianga ei Tauturu ia Koe

Eaa te au mea meitaki ka kitea e koe i roto ia Mataio pene 5 ki te 7? Tei roto i teianei au pene te au apiianga i orongaia i runga i te pae maunga i Galilea na te Pu Apii, na Iesu. E tatau ine i te au irava tei tataia i raro akenei, e taangaanga i taau uaorai kopi o te Pipiria, e ka ui kia koe uaorai i te au uianga kapitiia maira.

1. 5:3-9 Eaa ta teia e akakite maira kiaku i toku tu manako tikai? Akapeea au i te rave anga kia maata atu te mataora? Akapeea e raukai iaku te oronga kia maata atu te manako anga ki toku au umuumuanga pae vaerua?

2. 5:25, 26 Eaa tei meitaki atu i te aruanga i te vaerua taumaro anga mei te aronga e manganui ra?​—Luka 12:​58, 59.

3. 5:27-30 Eaa te akaketaketaia maira e te au tuatua a Iesu no te manakoanga i te pae ainga? Akapeea taku kopaeanga i te reira i te tauturu anga i toku mataora anga e te au o te manako?

4. 5:38-42 Eaa ka tau ei au kia tauta i te kopae i te akaketaketa anga ta te taiate o teia tuatau e tuku nei ki runga i te tu riri?

5. 5:43-48 Akapeea au e puapingaiai i te akariroanga kia meitaki atu te matau i te aronga penei te akamanako ra au e e au enemi? Eaa ta teianei ka rave penei i te akameangiti me kare te akakore i te pekapeka?

6. 6:14, 15 Me ka kore au i etai taime e akakore i te ara, penei ainei ko te vareae me kare te riri te tumu anga? Akapeea e raukai iaku te taui i te reira?

7. 6:16-18 Te maata ra ainei toku manako anga i te tu o vao i toku tu i roto ra? Eaa taku ka tau kia manako maata atu?

8. 6:19-32 Penei eaa te tupu anga me ka maata atu toku manako anga i te moni e te au apinga? I te manakoanga e eaa te ka tauturu mai iaku kia akono tau i teianei turanga?

9. 7:1-5 Akapeea toku manako ngakau me te koropiniia ra e te au tangata e tu akono akaapa ua to ratou e te akakino maira, te kimi tarevake ra i te au taime katoa? Eaa ra i puapingai noku kia kopae i te pera anga?

10. 7:7-11 Me te meitaki ra te rave tamou anga me rave au i te patianga ki te Atua, akapeea ra etai atu tuanga no te oraanga?​—Luka 11:​5-13.

11. 7:12 Noatu te kite ra au i te Ture Auro, akapeea te putuputu taku akono anga i teianei akoanga i te akono anga i etai ke?

12. 7:24-27 I te mea naku te apaianga no te aratakianga i toku oraanga, akapeea au e papa meitaki ei no te au uriia ngata e te au vaipuke taitaia? Eaa au i tau ei kia tamanako i teia i teianei?​—Luka 6:​46-49.

Etai atu au apiianga ka rauka iaku kia akamanako:

13. 8:2, 3 Akapeea e raukai iaku kia akaata i te aroa no tei ngere ra, mei ta Iesu i rave putuputu ra?

14. 9:9-38 Eaa te tuanga no te akaarianga aroa maata i roto i toku oraanga, e akapeea e raukai iaku te akaari maata atu i te reira?

15. 12:19 I te apiianga mei te totou no Iesu, te tauta ra ainei au kia kopae ke i te au taumaro angakino?

16. 12:20, 21 Eaa te meitaki taku ka rave na te koreanga e akaparuparu ia etai ke na taku au tuatua me kare na taku au angaanga?

17. 12:34-37 Eaa taku e tuatua ana i te maataanga o te taime? Kua kite au e me roromi au i tetai anani, ka tae mai te vai o te anani, no reira eaa au ka tau ei kia akamanako e eaa tei roto iaku, i roto i toku ngakau?​—Mareko 7:​20-23.

18. 15:4-6 Mei ta Iesu au tuatua ra, eaa taku i kite no te utuutuanga aroa i te aronga ruaine ra?

19. 19:13-15 Eaa taku ka tau kia akataka i te taime kia rave?

20. 20:25-28 Eaa ra i puapinga korei kia akono i te mana nona uaorai? Akapeea e raukai iaku kia aru ia Iesu i teianei tu?

Etai atu manako, tei tataia mai e Mareko:

21. 4:24, 25 Eaa te puapinga maata no te tu o taku akono ia etai ke?

22. 9:50 Me e meitaki te tongi anga i taku i tuatua e i te rave, eaa te au tupuanga meitaki penei ka rauka mai?

I te openga, ko etai au apiianga tokoiti tei tataia mai e Luka:

23. 8:11, 14 Me tuku au i te apiapi, te apinganui, e te mareka anga kia tutara i toku oraanga, eaa te ka tupu mai?

24. 9:1-6 Noatu rai ia Iesu te mana kia rapakau i te aronga maki ra, eaa tana i tuku ki mua i te reira?

25. 9:52-56 Te viviki ra ainei au i te riri? Te kopae ra ainei au i te vaerua no te tutaki anga?

26. 9:62 Eaa te manako tau noku i taku apainga i te tuatua anga no te Patireia o te Atua ra?

27. 10:29-37 Akapeea e raukai iaku te akapapu anga e e tangata tupu au, kare i te tangata ke?

28. 11:33-36 Eaa te au tauianga taku ka rave kia riro ei toku oraanga kia meitaki atu?

29. 12:15 Eaa te pirianga i rotopu i te oraanga e te au apinga?

30. 14:28-30 Me akataka au i te taime kia paunu meitaki i te au ikianga, penei eaa taku ka kopae ke, e eaa te puapinga?

31. 16:10-12 Eaa te au puapinga ka rauka iaku mei te oraanga tiratiratu?

[Au Tutu i te kapi 10]

Te angaanga akaoraanga i raro ake i ta Iesu ra amo e akaangaroianga ia