E Tere Atu i te 50 Mataiti te ‘Anoanga’

AKAKITEIA E EMMANUEL PATERAKIS

E tai ngauru ma iva anere mataiti i topa ake nei, kua tae ki te apotetoro Paulo tetai pati anga tuke ua akerai: “Ka ano mai ki Makedonia nei, e tupae mai ia matou.” Kua ariki puareinga ua a Paulo i teia atianga ou o te ‘ako anga i te evangelia.’ (Angaanga 16:9, 10) Noatu kare te pati anga taku i rauka e oki roa ki te reira tuatau, inara e tere atu i te 50 mataiti i topa ake nei i toku akatika anga no te “ano” ki te au ngai ou te akamanako anga ia Isaia 6:8: “I na, teia au; ko au taau e tono.” No toku au teretere anga maata kua rauka iaku te ingoa kanga ua te Tangata Turoto Roa, inara e meangiti ua ta taku au angaanga e akaari ra no te angaanga turoto. E tere atu i te okotai taime, te taeanga ki toku pia otera, kua tuturi au i toku nga turi e kua akameitaki ia Iehova no tona paruru anga.

KUA anauia au i roto ia Tianuare 16, 1916, i Hierápetra, i Kereta, ki roto i tetai ngutuare tangata irinaki oonu i te akonoanga Otototi. Mei te tuatau pepe anga mai au, ka apai a Mama iaku e toku nga tuaine e toru ki te pure i te Tapati. Ko toku papa ra, e reka ake aia i te noo ki te kainga no te tatau i te Pipiria. Kua akaperepere au i toku papa​—e tangata tiratiratu, meitaki, e te akakore ua—​e kua riro tona matenga, i toku iva mataiti anga, ei akakeu anga oonu kiaku.

Te maara ra iaku i toku rima mataiti anga, kua tatau au i tetai akakite anga tuatua i te apii tei karanga e: “Pouroa te au mea takapini ia tatou te akakite maira e te vaira te Atua.” Iaku e maata maira, kua papu tikai iaku teia. No reira, i te 11 mataiti, kua iki au i te tata i tetai papaanga tua ma te tumu manako o Salamo 104:24: “Tumatatini taau ra angaanga, e Iehova e! e au ravenga pakari anake rai taau: kua ki te enua nei i taau ra apinga.” Kua umere tikai au i te au manea o te au mea natura, pera katoa te au mea ngoie ua mei te au ua ma te au peau rikiriki e raukaʼi ia ratou i te akarereia e te matangi mei te marumaru atu o te tumu rakau metua. Te epetoma i muri ake i toku oake anga i taku papaanga tua, kua tatau toku puapii i te reira ki mua i te katoa anga o te pupu apii, e i reira ki mua i te katoa anga o te apii. I te reira taime, te kaitamaki ra te au puapii i te au manako Komuniti e kua rekareka i te akarongo i taku paruru anga i te vai anga o te Atua. Iaku ra, kua rekareka ua au i te akakite i toku irinaki anga ki roto i Tei Anga ra.

Te Au Pauanga ki Taku Au Uianga

Taku araveianga mua ma te Au Kite o Iehova i te akamata anga o te tuatau 1930 te vai meitaki nei rai i toku manako. I tutu aere ana a Emmanuel Lionoudakis i roto i te au taoni e te au vira katoatoa o Kereta. E maata taku au puka rikiriki i ariki ana mei iaia, inara ko te Where Are the Dead? ta toku mata i opu atura. No toku mataku kino i te mate kare au e tomo ki roto i te pia te ngai i mate ei toku papa. Iaku e tatau taokioki ua ra i teia puka rikiriki e kua kite mai i ta te Pipiria e apii ra no runga i te turanga o tei mate ra, kua kite au i toku mataku tau kore i te ngaro aere anga.

Okotai taime i te mataiti i te tuatau maana, kua atoro mai te Au Kite i to matou taoni e kua apai maata mai i te au puka ei tatau naku. Ma te maria ua kua maata mai toku marama i te au Tuatua Tapu, inara kua aere ua atu rai au ki te Akonoanga Otototi. Inara, kua riro te puka Deliverance, ei akairo i tetai tuatau taui anga. Kua akaari meitaki mai te reira i te tuke i rotopu i te akaaerenga a Iehova e ta Satani. Mei teia nei e aere ua atu, kua akamata au i te apii tamou i te Pipiria e tetai ua atu au puka a te Taiate Punanga Tiaki tei rauka ra iaku. I te mea e kua araiia te Au Kite o Iehova i Ereni, kua apii muna ua au i te po. Noatu rai, no toku rekareka tikai i taku e apii ra kare e rauka iaku i te tapu iaku uaorai mei te tuatuaanga ki te katoatoa no runga i te reira. Kare i reira i roa ana kua akamata te au akava i te tarotokaka iaku, te atoro putuputu anga mai iaku i tetai ua atu ora o te ra e te po no te kimi i te au puka.

I te 1936, kua aere au ki tetai uipaanga no te taime mua, e 75 maire te mamao i Iráklion. Kua rekareka tikai au i te aravei i te Au Kite. Te maata anga ia ratou e au tangata noa ua nei, e aronga tanutanu i te maata anga o te taime, inara kua tauturu mai ratou i te akapapu mai kiaku e ko teia oki te tuatua mou. I konei i reira i rave ei au i toku akatapu anga kia Iehova.

Ko toku papetito anga e rave anga kare rava e ngaropoina iaku. I tetai po i te 1938, kua apainaia au e nga tokorua e apii ra i te Pipiria e te Taeake ko Lionoudakis na roto i te poiri tangotango ki te tapataatai. I muri ake i te raveanga i tetai pure, kua taruku aia ia matou ki roto i te vai.

Te Opu Angaia

I toku taime mua te aere anga i te tutu aere e mea puapinga tikai, te kore anga e akamaata atu. Kua aravei au i tetai oa aere apii i mua ana tei riro mai ei orometua, e kua rave kapiti maua i tetai uriuri anga meitaki rava. Inara i muri mai kua akamarama mai aia e kia tau ki te akaue anga a te epitekopo, kua anoanoia aia kia opu iaku. Ia maua e tiaki ra i roto i te opati o te akatere oire no te tae anga mai o te akava mei te vira i te pae mai, kua akaputuputu mai tetai urupu i vao. I reira kua rave au i tetai Koreromotu Ou Ereni i roto i te opati e kua akamata i te oronga i tetai tuatua tei akatumuia ki runga ia Mataio pene 24. I te akamata anga kare te au tangata i inangaro ana i te akarongo, inara kua tuatua mai te orometua. “E tuku ua iaia kia tuatua,” i nana ei. “Na tatou ia Pipiria.” Kua rauka iaku i te tuatua e tai e te apa ora. I reira, kua riro toku ra mua i roto i te angaanga orometua ei atianga katoa no taku tuatua papuriki mua. I te mea kare te akava i tae mai ake i toku akamutu anga, kua manako te akatere oire e te orometua i te akatupu i te pupu tangata kia akaoro iaku ki vao i te taoni. I te tapae anga mua i runga i te mataara, kua akamata au i te oro viviki tikai no te oro ke atu i te au toka ta ratou i pepei mai.

I tera mai ra kua tae mai e rua akava, tei aruia mai e te epitekopo, no te opu iaku. I ko i te opita akava, kua rauka iaku i te tutu aere kia ratou mei te Pipiria, inara i te mea kare ta te epitekopo akairo tei umuumuia e te ture i runga i taku au puka Pipiria, kua akautungaia au no te angaanga poroteraita e te tuaanga i te au puka kare i akamanaia. Kua tukuia au kia aere iaku e tiaki ra i te akavaanga.

Kua raveia toku akavaanga e tai marama i muri mai. I te paruru anga iaku kua tuatua au e te rave ua ra au i te akarongo ki te akauenga a Karaiti kia tutu aere. (Mataio 28:19, 20) Kua pau aviri mai te tiati e: “E taku tama, ko Tei oronga maira i tena akauenga kua tamateia ki runga i te koroti. Ma te manuia kore, kare oku mana no te tuku i tetai utunga mei te reira ki rungao ia koe.” Inara, kua tu mai tetai roia kare au i kite no te paruru iaku, te na ko anga e ma te au rave anga Komuniti e te irinaki kore i te Atua e tupu maata ra, tano tikai ka ngakau parau te akavaanga e te vaira te au mapu tane tei papa no te paruru i te Tuatua na te Atua. I reira kua aere mai aia i te akameitaki iaku ma te maana no taku i tata ra ei paruru anga, tei roto oki i toku akapapaanga. Tei umere ra i toku tu mapu ou, kua oronga mai aia i te paruru iaku kare e tutaki. I te mea e e toru ua marama, kua akautungaia au e tai ngauru rai ra i roto i te are auri e tetai tamanu e 300 titerama. Kua riro ua taua patoi anga ei akaketaketa i toku inangaro no te tavini ia Iehova e te paruru i te tuatua mou.

I tetai atu atianga i toku opu angaia, kua kite te tiati i toku tu rangimarie i te taiku anga i te Pipiria. Kua pati aia i te epitekopo kia akaruke i tona opati, te na ko anga e: “Kua rave koe i taau angaanga. Ka akono au iaia.” I reira kua rave mai aia i tana Pipiria ki vao, e kua tuatua maua no runga i te Patireia o te Atua i tera avatea katoa. Kua riro taua au tupu anga ei akamaroiroi iaku kia aere ua atu noatu te au tu ngata.

Te Utunga o te Mate

I te 1940, kua kapikiia au ki te angaanga vaeau e kua tata i tetai reta te akamaramaanga i te tumu ka kore ei au e akatika kia tukuia au ei vaeau. E rua ra i muri mai kua opuia au e kua papa pakariia e te au akava. I reira kua tonoia au ki mua i te ngai tamaki anga i Arapania, te ngai i akavaiaʼi au e te aronga mana vaeau no tei patoi i te tamaki. Kua akakite mai te aronga mana vaeau kiaku e e meangiti atu to ratou inangaro i te kite me kua tika e me kua tarevake au i ta toku akaraanga penei ka akatupu ki rungao i te au vaeau. E utunga mate toku, inara no tetai tarevake o te ture, ki toku rekareka anga maata, kua tauiia teia utunga ki te tai ngauru mataiti angaanga pakari. Kua akapou au i nga mea marama o toku oraanga i muri mai ki roto i tetai are auri vaeau i Ereni i raro ake i te au turanga ngata tikai, e te kite nei rai au i te mamae i te pae kopapa.

Kare ra, te are auri, i tapu ana iaku mei te tutu aere anga. Kare rava! Kua ngoie ua te au pukapuka anga i te akamata, i te manganui e akamanako ra e eaa te angaanga a tetai tangata ua nei i roto i te are auri. Tetai o teia au uriuri anga ma tetai mapu tane ngakau tae kua arataki atu ki tetai apii Pipiria i roto i te aua o te are auri. E toru ngauru ma varu mataiti i muri mai kua aravei akaou au i teia tangata i tetai akaputuputuanga. Kua ariki aia i te tuatua mou e te tavini ra ei akaaere putuputuanga i te airani o Lefkás.

I te tomo anga to Hitler nuku vaeau ia Ukotaravia i te 1941, kua apaina mamaoia matou ki te apatonga ki tetai are auri i Preveza. I te tuatau o te tere, kua u to matou tere tangata i te au pairere tamaki o te Tiamani, e kare a matou mouauri nei kai i orongaia mai ana. I te pou anga taku toenga varaoa meangiti ua, kua pure au ki te Atua: “Me ko toou anoano ra kia mate au i te pongi i muri ake i toou akaora anga iaku mei te utunga o te mate, kia tupu i reira toou anoano.”

I tera mai ra kua kapiki mai tetai opita iaku i te tuatau o te kapiki anga ingoa e, i muri ake i te kite anga e noea mai, koai toku nga metua, e te tumu i tae ei au ki roto i te are auri, kua tuatua mai kiaku kia aru iaia. Kua apai aia iaku ki te are kai o te au opita i te taoni, e kua arataki iaku ki tetai kaingakai varaoa, titi, e te mamoe tunutunu, e kua tuatua mai kiaku kia rapu iaku uaorai. Inara kua akamarama atu au e i te mea e kare a te 60 mouauri, kare toku akava ngakau e akatika iaku kia kai. Kua pau mai te opita: “Kare e rauka iaku i te angai i te katoatoa! I meitaki tikai ana toou papa ki toku. E apainga tau taku kia koe e kare ki tetai atu.” “Me ko tena i reira te tu ka oki i reira au,” i naku atu ei. Kua manako aia no tetai taime i reira kua oake mai i tetai kete maatamaata kiaku kia tuku maata i te au kai tei rauka ra iaku ki roto.

I te okianga ki te are auri, kua tuku au i te kete ki raro e kua karanga: “E tama ma, na kotou teia.” I taua taime rai, i te aiai i mua ake ana, kua akaapaia au no tei tuku i tetai atu au mouauri ki roto i te tumatetenga no te mea kare au e piri ki ta ratou au pure ki te Paretenia ko Maria. Inara, kua aere mai tetai tangata Komuniti i te paruru iaku. I teianei te kiteanga i te kai, kua karanga ki tetai pae atu: “Teiea to kotou ‘Paretenia ko Maria’? Kua karanga mai kotou e no teia tangata ka mate ei kotou, inara koia te apai mai nei i te kai na tatou.” I reira kua uri mai kiaku e kua karanga: “E Emmanuel! Aere mai e pure i tetai pure akameitaki anga.”

I muri poto ua ake, no tei tae mai te nuku vaeau Tiamani i oro atu ei te au tiaki mouauri, te akatueraanga i te au ngutupa tapeka anga. Kua aere atu au ki Patras no te kimi i tetai atu au Kite i mua ake ka aere ei ki Atene i te openga o Me 1941. I reira kua rauka iaku tetai au kakau e te au tamaka e kua pai au no te taime mua i roto i te mataiti e tere atu. E tae ua atu ki te openga o te autu anga, kua tapu putuputu te au Tiamani iaku e tutu aere ra, inara kare rava ratou i opu ana iaku. Kua karanga tetai ia ratou e: “I Tiamani e pupui ana matou i te Au Kite o Iehova. I konei ra varevare ua ake matou e ko te Au Kite pouroa to matou au enemi!”

Te Au Angaanga i Muri Ake i te Tamaki

Mei te mea atura e kare a Ereni i rava ua i te tamaki, kua vee maataia atu e te tamaki tangata ua nei mei te 1946 ki te 1949, te akatupuanga e tauatini ua atu au mate. Kua anoano te au taeake i te akamaroiroi anga maata e vai maroiroi ei e na te aere ua anga ki te au uipaanga ka arataki atu ia ki te opu anga. Kua akautungaia te au taeake e manganui ki te mate no to ratou turanga neutara. Inara noatu teia, e manganui te au tangata tei ariu mai ki te tuatua Patireia, e kua rauka ia matou okotai me kore e rua au papetito anga i te au epetoma ravarai. Mei te 1947 mai, kua akamata au i te angaanga i te au opati o te Taiate i Atene i te marama e te atoroanga i te au putuputuanga ei akaaere tutaka i te po.

I te 1948, kua rauka iaku te rekareka o te pati angaia kia aere ki te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada, i te Unaite Teite. Inara te vaira tetai manamanata. No toku au akaapa anga i mua atu ana, kare e rauka mai tetai patipoti noku. Inara, kua akaoaoa tetai o taku aronga apiipii Pipiria ki tetai tianara. Akameitaki tikai ki teia tangata apii, i nga mea epetoma ua, kua rauka mai toku patipoti. Inara kua manata au, i mua ake i toku akaruke anga, kua opuia au no te tuaanga i Te Punanga Tiaki. Kua apai tetai akava iaku ki te tangata maata o te State Security Police i Atene. E ki toku poitirere maata, e tangata aia e noo ana i te pae mai iaku! Kua akamarama te akava te tumu i opuiaʼi au e kua oake kiaia te putunga makatini. Kua rave taua tangata tupu ra i tetai putunga makatini Punanga Tiaki mei tona kaingakai e kua karanga mai kiaku: “Kare aku itiu ou. Ka tika ainei ia koe kia rave au i tetai kopi?” Mei teaa atura toku rekareka i te kite i te rima o Iehova i roto i teia au mea!

Te pupu 16 o Gileada, i te 1950, e kite anga puapinga tikai. I te openga o te reira, kua tukuia au ki Kupero, te ngai i kite vave mai ei au e aiteite ua te patoi anga orometua akonoanga i reira ki to Ereni. I te maata anga o te taime kua aro atu matou i te au urupu tangata aoaoa o te akonoanga tei akakeuia ma te marikonga kore ra e te au orometua Otototi. I te 1953 kare toku vita no Kupero i akaouia ana, e kua tukuia atu au ki Istanbul, i Tureki. I konei akaou, e poto ua toku noo anga. Te au taomi anga poritiki i rotopu ia Tureki raua ko Ereni tera te aiteanga, noatu te au tupu anga meitaki i roto i te angaanga tutu aere, kua anoanoia au kia akaruke no tetai atu tuku anga angaanga​—i Aiphiti.

Iaku i roto i te are auri, ka maara iaku a Salamo 55:6, 7. Te ngai i akakite ei a Davida i tetai anoanoanga no te oro ki te metepara. Kare rava au i manako atu ana e a tetai ra ko te reira tikai taku ngai ka aere. I te 1954, i muri ake i tetai tere no te au ra e manganui na runga i te rerue e te poti kauvai o Nira, i te openga kua tae au ki taku ngai e aere ra​—ko Khartoum, i Tutana. Ko taku ua i inangaro ko te pai e te moe. Inara kua ngaropoina iaku e e avatea te reira. Kua pakapakaia au e te vai, i roto i tetai tangika i runga i te tauu are, tei anoanoia au kia aao i tetai pare enua no te au marama e manganui e meitaki ua atu toku katu.

Kua kite ua au i te tu mamao i reira, ko au anake ua i rotopu i te Sahara, e tauatini maire te mamao mei te putuputuanga vaitata, inara kua akamatutu mai a Iehova iaku e kua oronga mai i te maroiroi no te aere ua atu. Kua aere mai te akamaroiroi anga i etai au taime mei te au tumu tapapa kore ravaia. I tetai ra kua aravei au i te akaaere o te Ngai Vairanga Apinga Taito o Khartoum. E manako va ua tona, e kua rauka ia maua tetai uriuri anga meitaki. I te kiteanga e e Ereni au, kua pati mai aia iaku kia aru iaia ki te ngai vairanga apinga taito no te uri i etai au tataanga i runga i te au apinga taito tei kitea mai i roto i tetai are pure o te ono anere mataiti. I muri ake i te rima ora i roto i tetai ngai piripiri, kua kitea e au i tetai mereki meangiti ma te ingoa o Iehova i runga, te Tetarakaramatona. Ka akamanako ana i toku rekareka! I Europa kare i te mea tuke ua ake i te kite i te ingoa tu-Atua i roto i te au are pure, inara e mea umere tikai i rotopu i te Sahara!

I muri ake i te akaputuputuanga pa enua i te 1958, kua tukuia au ei akaaere tutaka no te atoro i te au taeake i roto i te 26 au enua e te au ngai i te Itinga Vaitata e te Rotopu e takapini i te Metiterania. I te maata anga o te taime kare au i kite e akapeea i te aere anga mai ki vao i tetai turanga ngata, inara kua oronga ua mai a Iehova i tetai mataara ki vao.

Kua umere ua rai au i te akono anga ta te akaaerenga a Iehova i akaari mai ki te Au Kite tei mamao ra i tetai atu au enua. I tetai atianga, kua aravei au i tetai taeake Initia e angaanga ra i roto i tetai ngai inu. Tei kitea mai koia ua te Kite i roto i te enua. I roto i tana kaparata e au puka tana i roto ie 18 au reo keke, tei oronga ra aia ki tona au oa angaanga. Noatu i konei te ngai kua arai pakariia tetai au akonoanga ke, kare to tatou taeake i ngaropoina ana i tana apainga no te tutu aere i te tuatua meitaki. Kua umere tona au oa angaanga i te kite e kua tonoia mai tetai komono o tana akonoanga no te atoro iaia.

I te mataiti 1959 kua atoro au ia Paniora raua ko Potukara. Tei raro nga mea roaʼi i te au akatere anga vaeau i te reira taime, ma te angaanga a te Au Kite o Iehova i raro ake i te arai anga pakari. I roto i te okotai marama kua rauka iaku i te rave e tere atu i te tai anere au uipaanga, te akamaroiroianga i te au taeake auraka e tuku i te au i roto i te au tu ngata.

Kare ko Au Anake Ua

E tere atu i te 20 mataiti, i tavini ana au ia Iehova i roto i te angaanga tamou ei tangata takaua, inara kua roi vave ua au i toku au tere putuputu ma te kore tetai ngai tinamou. I teia taime oki i aravei ei au ia Annie Bianucci, e painia takake i Tunitia. Kua akaipoipo maua i te 1963. Tona aroa no Iehova e te tuatua mou, tona tu akono i te angaanga orometua kapiti mai tona tu karape i te apii, e tona kite i te au reo kua riro mai ei akameitakianga tikai i ta maua angaanga mitinari e te kotinga i te apatokerau e te opunga o Aperika e i Itale.

I roto ia Aukute 1965 kua tukuia maua ko taku vaine ki Dakar, i Tenekara, te ngai i raukaʼi iaku te akameitakianga o te akaaereanga i te opati manga o te reira ngai. E enua umereia a Tenekara no tona akakoromaki anga i te au akonoanga, kare e ekoko anga no tona peretiteni, ko Leopold Senghor, tetai o Aperika au akatere Teite tei tata ki to Maraui Peretiteni ko Banda no te turu i te Au Kite o Iehova i te tuatau o te takinokino anga tei tupu i Maraui i te au mataiti o te tuatau 1970.

Ta Iehova Akameitakianga Apinganui

I te 1951, i toku akaruke anga ia Gileada no Kupero, kua teretere au ma te itu au kiri kakau. I te akarukeanga ia Tureki, kua topa mai ki te rima. Inara no te maata o te teretereanga, kua anoanoia au kia matau i te kotinga o te 20 kiro karama (44 paunu) apinga, tei kapiti maira i taku au papaanga pepa e taku “pepe” tata patupatu. I tetai ra kua karanga atu au ki te Taeake ko Knorr, te peretiteni o te Taiate Punanga Tiaki o te reira taime: “Kua paruru kotou iaku mei te apinganui. Kua akariro kotou iaku kia noo ma te 20 kiro karama, e te meitaki ua nei au.” Kare rava au i ngere ana no te mea kare e maata ana taku au apinga.

Ko toku manamanata maata i te tuatau o toku au teretere anga ko te aereanga ki roto e ki vao i te au enua. I tetai ra, i roto i tetai enua te ngai i araiia te angaanga, kua akamata tetai opita akarakara apinga i te akarakara aere na roto i taku au papaanga pepa. Kua riro teia ei tumatetenga ki te Au Kite i roto i te enua, no reira kua kiriti mai au mei roto i toku pereue tetai reta mei taku vaine e kua karanga ki te opita akarakara apinga e: “Te akara nei au e reka ana koe i te tatau mere. Ka inangaro ainei koe i te tatau i teia reta no ko mai i taku vaine, kare oki i roto i te au papaanga pepa?” Ma te akama, kua tataraara mai aia e kua tuku ia maua kia aere.

Mei te 1982 mai kua tavini maua ko taku vaine ei nga mitinari i Nice, i te apatonga o Varani. No te oraanga kopapa apikepike, kare e rauka akaou iaku i te rave maata atu i tei rauka iaku i mua ana. Inara kare te aiteanga e kua ngaro aere to maua rekareka. Kua kite maua e ‘kare i puapinga kore ta maua angaanga.’ (1 Korinetia 15:58) E rekareka toku i te kiteanga i te au tangata e manganui taku i rauka ra te akameitakianga o te apiianga i te au mataiti i aereia mai pera katoa te tere atu i te 40 au mema o toku kopu tangata e tavini ra ia Iehova ma te akarongo.

Kare rava au e moumou ana i te au atinga ta toku oraanga o te ‘anoanga’ i akatupu. Mei tera te tu, kare okotai o te au atinga ta tatou ka rave e akaaiteia ki ta Iehova e tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti, i rave no tatou. Me oki au ki muri te akamanako anga e tere atu i te 60 mataiti i toku kite anga i te tuatua mou, ka rauka iaku i te tuatua e kua akameitaki maata tikai a Iehova iaku. Mei ta Maseli 10:22 e karanga ra, “na Iehova te meitaki i apingaʼi te apinga.”

Kare e ekoko anga, “e meitaki maata oki tei to [Iehova] takinga-meitaki i tei te ora.” (Salamo 63:3) I te au apikepike o te ruaine anga e maata ua maira, ka taiku uaia rai te au tuatua a te tata taramo akauruia i roto i taku au pure: “Te irinaki nei au ia koe, e Iehova, auraka au kia rokoia e te akama e tuatau ua atu. Ko koe toku manako anga, e taku Atu; toku irinaki anga, e Iehova, mei toku ou anga mairai. Naau, e te Atua, i apii mai iaku mei toku ou anga mai: e kua akakite au i taau ra au angaanga i umereia e teia noaʼi. Me ruaine oki au, e me inaina toku mimiti, e te Atua e, auraka koe e akaruke mai iaku.”​—Salamo 71:1, 5, 17, 18.

[Tutu i te kapi 25]

Maua ko taku vaine ko Annie, i teia ra