Au Mapu Tei Akamanako i Tei Anga ia Ratou

“E tenana e akamanako i Tei anga ia koe i to ou anga ra.”​—KOHELETA 12:1.

1. Eaa te au tuatua a tetai tamaiti 11 ra mataiti tei akakite maira e e tika tikaʼi kiaia Tei Anga ia tatou?

MEI teaa ra te meitaki me tuatua te aronga ou ra e kia rave oki na tetai mataara te akaari ra e te manako ra ratou i te Atua ko Iehova ei tetai peretana tika tikai ta ratou e manako teitei ra e te anoano ra kia akamareka! Kua tuatua tetai tamaroa e 11 mataiti ra: “Me te vaira au ko au anake ua e ka akara atu ki vao i te maramarama, ka kite au i te meitaki tikai ta Iehova au mea i anga maira. I reira ka moemoea au e akapeea te manea o te Parataito te ka tupu mai a te tuatau ki mua e akapeea te rauka anga iaku te amiri atu i te au manu i reira.” (Isaia 11:6-9) E kua tuatua katoa mai aia: “Me te vaira ko au anake ua, kua pure au kia Iehova. Kua kite au kare aia e riri mai kiaku no te tuatuaanga kiaia i te au taime ravarai. Kua kite au te vai maira aia i reira te akara maira iaku.” E tika tikai ainei kia koe Tei Anga ia tatou mei tona tu ki teia tamaroa nei?

Mei Teaa te Tika Tikai i te Atua kia Koe?

2. (a) Akapeea e riro ei kia tika tikaʼi kia koe Tei Anga ia koe ra? (e) Eaa te tuanga ka rauka i te au metua i te tauturuanga i ta ratou tamariki kia ariki e e peretana tikai te Atua ra?

² E riro ei a Iehova e tana au taputou ei tika tikai kia koe, ka tau koe kia apii no runga iaia na mua e te tuatau meitaki ki mua tana e oronga maira kia koe i te ao ou no te tuatua tika ta te Pipiria e akataka maira. (Apokalupo 21:3, 4) Me kua apii toou nga metua ia koe i teianei au mea, e tumu tikai toou no te akameitaki no te mea ka akariro teia ia koe kia akarongo i te akauenga akauruia ra: “E tenana e akamanako i Tei anga ia koe.” (Koheleta 12:1) Kua tuatua tetai mapu no runga i tona terenianga mua ia e tona nga metua ra: “Kua oki mai te au mea ravarai i te oraanga kia Iehova. Ko teia te taviri ki toku akamanakoanga i Tei Anga iaku.” Kua akakite katoa tetai atu vaine ou ra: “Ka akameitaki tamou au i toku nga metua no te apiianga iaku e e peretana tikai a Iehova ra. Kua akakite mai raua kiaku e akapeea te inangaro anga iaia e kua tuatua mai kiaku i te rekareka o te tavinianga iaia i te au tuatau ravarai.”

3, 4. Eaa te ka tauturu ia koe kia manako ia Iehova ra ei tetai peretana tikai?

³ Inara, e manganui te kite ra i te tu ngata kia manako atu i te Atua ei tetai peretana tikai tei manako maira ia ratou. Te pera ra ainei a koe? Kua tauturuia tetai mapu kia manako i te Atua ra na roto i tetai tu peretana na teia tuatua anga i roto i Te Punanga Tiaki: “Akapeea te maata o te Atua ra ko Iehova i tona kopapa ra, kare tatou i kite.” Inara, kare to te Atua ra turanga maata no tona kopapa me kare tona tu, mei te tuatuaia maira i te tuatua anga i muri ua akera i taua Punanga Tiaki ra: “Ko tona maata anga tikai no tona tu ei Atua ra,” ko te tika, e pikikaa kore aia, e aroa ua, e aroa, e e Atua akakore i te ara.a (Exodo 34:6; Deuteronomi 32:4; Salamo 86:5; Iakobo 5:11) Kua tamanako ainei koe ia Iehova ei taua tu peretana ra, ei tetai oa irinakiia te ka rauka ia koe tetai pirianga oko maata ma ia katoa ra?​—Isaia 41:8; Iakobo 2:23.

⁴ Kua tauturu a Iesu i tana au pipi mua ra kia rekareka i tetai pirianga tikai ma te Atua ra. No reira, i te tata anga te apotetoro ko Ioane i tona tuakaouanga manakonakoia maira ki te oraanga i te rangi, kua na ko maira Ioane: “E riro tatou mei [te Atua] katoa te tu; e kite oki tatou iaia i tona tu tikai.” (1 Ioane 3:2; 1 Korinetia 15:44) Ka rauka katoa te au mapu i teia tuatau nei kia tauturuia kia manako atu i te Atua ra ei tetai peretana tikai, tetai te ka rauka kia kite meitaki ratou noatu rai e kare ratou uaorai e akara mata atu iaia ra. Kua akakite maira tetai tangata ou e: “Kua tauturu mai toku nga metua iaku kia akamanako ia Iehova ra na te ui anga i te au uianga e manganui, mei, ‘Eaa ta Iehova ka tuatua? Akapeea koe me akataka i te reira i roto i taau uaorai au tuatua? Eaa te aite anga o te reira?’” Kare ainei te au uianga mei teianei e akariro ia tatou kia tamanako i to tatou uaorai pirianga ma te Atua ra?

Te Aite Anga e kia Akamanako

5. Eaa te au akatauanga no te Pipiria te akaari maira e kia akamanako i tetai e maata atu te kapitiia ra ki te maaraanga anake i tona ingoa?

⁵ I te akarongoanga i te akauenga, “E tenana e akamanako i Tei anga ia koe,” ko te aite anga e tere atu i te manakoanga ua ia Iehova. Te kapiti ra i te angaanga, raveanga i te ka akamareka iaia. I te pati anga kia Iesu te tangata rave kino ra, “E akamaara mai koe iaku, kia tae koe ki toou basileia,” kua anoano aia kia maata atu ta Iesu kia rave, i te akamaara anake i tona ingoa. Kua anoano aia ia Iesu kia rave, kia akatuakaou iaia ra. (Luka 23:42) Mei te reira katoa oki, te Iosepha tei tapekaia ra kua tapapa atu i tetai angaanga kia raveia nona i tana pati anga i te rangatira raverave uaina a Pharao ra kia akamaara iaia kia Pharao. E i ta Iobu ra pati anga ki te Atua ra, “Ka maara mai ei iaku nei,” te pati ra a Iobu e a tetai tuatau ki mua, ka rave te Atua i te akatuakaou mai iaia.​—Iobu 14:13; Genese 40:14, 23.

6. Akapeea te tuatua Epera no te “akamanako” me kare “akamaara” i te akakite anga i te inangaro no te apinga me kare te peretana te akamanakoia ra?

⁶ Te tuatua ra tetai tangata kite e ko te tuatua Epera tei uriia ra e “akamanako” me kare “akamaara” e putuputu te akakite anga i “te inangaro o te manako e te angaanga tei kapitiia maira ki te maara anga.” Ko te piri anga o te “inangaro” i roto i te tuatua “akamanako” me kare “akamaara” te kitea ra i roto i te tuatua anga a “te urupu tangata ke ke” i te metepara ra: “Te manako nei oki tatou i te ika, ta tatou i kai ua i Aiphiti ra.” Mei ia Iobu i pati ra kia maara akaperepere te Atua iaia, pera katoa oki a Hezekia, a Nehemia, a Davida, e tetai tata taramo kare ra i tapaia te ingoa kua pati katoa oki kia akamanakoia mai ratou e Iehova ma te inangaro i te kite anga i to ratou tu tiratiratu ra.​—Numero 11:4, 5; 2 Ariki 20:3; Nehemia 5:19; 13:31; Salamo 25:7; 106:4.

7. Me te akamanako ra tatou i te Atua ma te inangaro, akapeea te akatupu anga a teia ki to tatou tu akono?

⁷ No reira penei ka ui tatou, ‘Te akamanako ra ainei tatou i Tei Anga ia tatou ma te inangaro e kia kopae ke i te raveanga i tetai ua atu apinga te ka akaongoongo iaia me kare ka akamamae ngakau iaia?’ Kua akakite tetai mapu e: “Kua tauturu toku metua vaine iaku kia kite e e au manako ngakau to Iehova, e i te tuatau te ou ra au, kua kite au e e tupu anga tetai ki runga iaia no taku au angaanga ra.” (Salamo 78:40-42) Kua akataka mai tetai atu ra: “Kua kite au e ka tauturu taku au angaanga me kare ka akakore i te pauanga i ta Satani akaaoanga kia Iehova ra. Kua anoano au kia akamataora i te ngakau o Iehova, no reira kua tauturu te reira iaku e te tauturu tamou nei iaku i teia tuatau.”​—Maseli 27:11.

8. (a) Eaa te aruaru anga te ka akakite e te akamanako ra tatou ia Iehova ma te inangaro? (e) Eaa te au uianga ta te au mapu ka manako pakari?

⁸ E tika rai, i roto i teianei ao kino, kare i te mea ngoie ua kia akamanako atu ia Iehova na te rave anga maata i te angaanga te ka akamareka iaia ra. Inara mei teaa ra te meitaki me ka rauka ia koe i te aru ia Timoteo ou o te anere mataiti mua ra​—kare katoa oki kia taiku i te au tauatini ua atu aronga mapu mataku i te Atua i teia tuatau nei—​na te aruanga i te tavini anga Kerititiano i te au tuatau ravarai ei orometua painia! (Angaanga 16:1-3; 1 Tesalonia 3:2) Inara, penei ka tau kia uiia, Ka rauka ainei ia koe te turu ia koe uaorai i te angaanga orometua ei painia? E me ka akaipoipoia koe, e tu karape ainei toou kia akono i te aronga no to ngutuare tangata? (1 Timoteo 5:8) E au uianga puapinga maata teia nga uianga, e e mea meitaki oki kia tamanako maata koe ia ratou.

Kite Apiianga ma Tetai Akakoro Anga

9. Eaa te iki anga te aro maira i te au mapu no runga i te kite apii ua nei?

⁹ I te riro anga te taiate tangata nei kia maata atu te au tuanga no te apai anga, penei ka umuumuia kia maata atu te apiianga kia raukaʼi te angaanga tau kia turu ia koe uaorai i te angaanga ei painia. Penei kua kite koe e noatu ko etai ma te kite apiianga teitei kua apii akaouia kia raukaʼi te au tu karape ou te manako maataia ra e te au pu i teia tuatau. No reira eaa te maata o te apiianga te ka aruaruia e kotou te aronga ou tei anoano ra kia akamareka i te Atua? Ka tau te iki anga kia rave tikaia ma te akauenga akauruia ra ki roto i te manako: “E tenana e akamanako i Tei anga ia koe i to ou anga ra.”

10. Eaa te kite apiianga meitaki te ka rauka ia tatou?

¹⁰ Inara, ka tau koe kia anoano i te aruaru i tei manakoia ra noatu e te aronga mana taoonga ra e manganui ei te kite apiianga meitaki roa​—ko tei kiteia ra na te apii anga matakite i te Tuatua a te Atua. Kua akakite mai te tangata tata Tiamani ra ko Johann Wolfgang von Goethe e: “Te maata atu te tupu anga kite o [tetai iti tangata], ko te maata katoa ia o te rauka anga kia taangaanga i te Pipiria ei te tango e ei te apinga no te kite apiianga.” Ae, ka rauka i te apii anga i te Pipiria i te akapapa meitaki atu ia koe no te ora anga, i ta tetai ua atu kite apiianga ra!​—Maseli 2:6-17; 2 Timoteo 3:14-17.

11. (a) Eaa te angaanga puapinga roa atu ka rauka ia tatou kia rave? (e) Eaa ra tetai mapu i iki ei kia tauta aia kia tere tona kite apiianga?

¹¹ I te mea ko te kite i te Atua te ka oronga mai i te ora, ko te angaanga puapinga maata roa atu te ka rauka ia tatou kia rave i teia tuatau ko te tua anga ia i taua kite ra ma etai ke atu. (Maseli 3:13-18; Ioane 4:34; 17:3) Inara, kia raukaʼi te rave meitaki i teia, ka umuumuia koe kia apiiia i te au mataara akapapaanga. Ka anoanoia koe kia kite i te manako anga taka meitaki, kia tau te tuatua anga, e te tatau e te tata meitaki​—te au kite karape te apiiia ra i te ngai apiianga. E no reira kia manako maata i taau au ravenga i te apii, mei ta Tracy rai, koia tetai mapu i Florida, U.T.M., tei akaoti maira i te apiianga teitei ma te au pepa akangateitei anga. Kua akakite aia i tona manakonako anga: “Kua vai maira iaku nei toku akakoro anga kia riro ei tetai tavini rave angaanga i te au taime ravarai no toku Atua ko Iehova, e te manakonako nei au ka tauturu toku kite apiianga iaku kia rauka teianei akakoro anga.”

12. Me ka ikiia kia maata atu te kite apiianga, eaa te akakore anga penei ka tauturu te reira kia akatupu?

¹² Kua tamanako ainei koe eaa toou tumu i aere ei ki te apii? Ko te tumu maata ainei kia akapapa ia koe uaorai kia riro ei tetai orometua meitaki no Iehova? Me koia ia, ka tika koe kia rave i te akamanako anga oonu e akapeea te meitaki te akatupu anga a toou kite apiianga i teia akakoro anga. I muri ake i te uriuri manako anga ma toou nga metua, penei ka ikiia e ka tau koe kia aruaru atu i te apiianga kia tere atu i te kotinga meangiti tei umuumuia e te ture. Penei na taua kite apiianga kapitiia maira e tauturu ia koe kia rauka te angaanga ei turuanga ia koe uaorai e kia vai mai kia rava te taime e te maroiroi kia rave ki katoa i te angaanga Patireia ra.​—Mataio 6:33.

13. Akapeea nga Kerititiano e rua no Rutia tei aruaru ra i te kite apiianga kapitiia mai, i te akakite anga i ta raua akakoro anga i te ora anga?

¹³ Tetai papaki tei aruaru ra i te kite apiianga kapitiia mai te rave ra i te angaanga orometua i te au taime ravarai noatu rai ia ratou e rave ra kia tere atu te apiianga. E akamanako ana ia Nadia raua ko Marina, ko nga tamaine mapu i Moscow, i Rutia. Kua papetitoia raua tokorua ia Aperira 1994 e kua akamata i te tavini ei nga orometua painia tauturu. I muri poto akera kua akaoti raua i te apiianga teitei e kua akapapa kia tomo atu ki tetai porokarama tareanga pira no tetai rua mataiti. Ia Me 1995 kua akamata raua i te painia tamou, inara kua tamou marie raua i tetai averiti A i roto i to raua pupu tareanga pira. Pera katoa oki, kua rauka ia raua te akono, i rotopu ia raua, i tetai avereti e 14 apii Pipiria i te au epetoma tataki tai ma te aere katoa oki ki te apii. Te manakonako ra teia nga tamaine e na to raua kite apiianga i te tareanga pira ka rauka kia rava te angaanga na raua, kia raukaʼi ia raua te turu anga ia raua uaorai i te angaanga orometua tamou.

14. Noatu rai eaa te maata o te kite apiianga ta tatou ka iki, eaa te apinga tau ei mea maata i to tatou oraanga?

¹⁴ Me ka aruaru koe i te kite apiianga kia tere atu i tei umuumuia ra e te ture, e akara matatio pakari i taau tumu no te raveanga i te reira. Ei akateitei anga ainei i tetai ingoa noou uaorai e kia rauka mai te au apinganui materia? (Ieremia 45:5; 1 Timoteo 6:17) Me kare ko taau akakoro anga ainei ia kia taangaanga i te kite apiianga kapiti mai kia tere atu te rave anga i te tavini anga ia Iehova? Ko Lydia, tetai mapu tei iki ra kia aruaru kia tere atu te kite apiianga, kua akakite mai i tetai manako anga ki runga i te au tumu i te pae vaerua, ma te akatakaanga: “Ko etai atu te aruaru ra i te kite apiianga teitei e kua tuku i te noinoi apinga kia apiapi mai i te mataara, e kua akaruke ratou i te Atua ra. Iaku uaorai ko toku pirianga ma te Atua ra ko te apinga maata ia kiaku nei.” Mei teaa ra te tu manako meitaki no tatou katoatoa!

15. Eaa te au tu kite apiianga tuke tuke i roto i te au Kerititiano o te anere mataiti mua ra?

¹⁵ E meitaki ra kia akamanakoia, e maata te au tu tuke o te kite apiianga o te au Kerititiano i te anere mataiti mua ra. Ei akatauanga, ko nga apotetoro ko Petero raua ko Ioane kua manakoia “e puke tangata apii koreia raua” no te kare raua i tereniia i roto i te au apii rapi ra. (Angaanga 4:13) I tetai pae, ko te apotetoro ko Paulo, kua rauka iaia tei aiteite ra i teia tuatau nei ki tetai kite apiianga teitei. Inara, kare a Paulo i taangaanga i taua kite apiianga ra kia apai mai i te manako anga kiaia uaorai; mari ra, kua riro ia ei tetai apinga tauturu i tana tutu anga ki te au tangata i roto i te au turanga tuke tuke o te oraanga. (Angaanga 22:3; 1 Korinetia 9:19-23; Philipi 1:7) Mei te reira katoa oki, a Manaena, te “apii katoa angaia e te teterareka ko Heroda ra,” i roto aia i te aronga tei rave ra i te arataki anga i te putuputuanga i Anetioka ra.​—Angaanga 13:1.

Eaa ka Akatere Pakari ei i Taau Moni?

16. (a) Penei eaa ka ngata atu ei kia akamanako i Tei Anga ia tatou ra me te kaiou ra tatou? (e) Akapeea tetai akatutuanga a Iesu i te akakite anga i te puapinga maata no te tamanakoanga na mua i te akapou anga moni?

¹⁶ Me ka kore koe e akatere pakari i taau moni, penei ka ngata atu kia akamanako i Tei Anga ia koe na te raveanga i te ka akamareka iaia ra. No te mea me ka topa koe ki roto i te kaiou, ka rauka kia tuatuaia e e pu ke toou i reira. Te akataka maira te Pipiria: “E ori i te moni e ka riro ko koe te tavini o tei oriia.” (Maseli 22:7, Today’s English Version) Te akakite maata maira tetai akatutu anga a Iesu i te puapinga maata o te tamanakoanga i mua ake ka akapou ei tatou i te moni. “Koai ïa tangata i o kotou na,” ta Iesu i tuatua, “kia akakoro i te are e akatu, kare e timata ana i te noo ki raro, ka tatau ei i te apinga ei ou e oti ei, i te rava anga tona apinga? Ko te tamou aea aia i te tango ki raro, e kare akera i oti iaia, e riro oki te aronga i akara ra i te aviri mai iaia.”​—Luka 14:28, 29.

17. Eaa ra i putuputu ei te ngata te akatere i te akapouanga moni a tetai ra?

¹⁷ No reira, e mea pakari, kia tauta koe kia akono na te kaveinga Tuatua Tapu ‘auraka ei kai ou na te tangata ravarai, kareka kia aroa atu tetai ki tetai.’ (Roma 13:8) Inara e mea ngata teia kia rave, e maata oki i te aro atu anga ma tetai oronga anga tamou mai i te au apinga ou te karanga ra te aronga akakitekite e te anoanoia ra e koe. Kua akakite maira tetai metua, tei tauta ra kia tauturu i tana tamariki kia akono i te manako kite e: “Kua akapou tatou e maata te taime no te uriuri manakoanga e eaa tetai umuumu anga e eaa oki tetai anoano anga.” Te mea matauia kare te au apii i apii mai i taua au apinga ra, i te oronga anga meangiti mai me e apii anga tetai no te akatere anga moni na roto i te tu apainga. “Kua akaoti mai tatou mei te apii teitei ma te maata atu te kiteanga i tetai isosceles triangle i te kite e akapeea e kore ei e akapou i te moni,” ta tetai vaine angaanga na te kavamani i akakite. Na teaa, i reira, e tauturu ia koe kia akapou i te moni ma te tu pakari?

18. Eaa te taviri ki te akatere anga pakari i te moni ra, e no teaa ra?

¹⁸ Na te akarongoanga i te akamaroiroi anga, “E tenana e akamanako i Tei anga ia koe,” ko tetai tavini ia ki te akatere anga pakari i taau moni. Ko teia no te mea me akarongo koe i taua akauenga ra, ka riro taau apinga mua e kia akamareka ia Iehova ra, e ka mana toou inangaro anga iaia ei akatere i taau akapou anga i taau moni. No reira, ka tauta koe kia kore e tuku i toou uaorai anoano kia tamanata i taau orongaanga akamori ma te ngakau katoa ra ki te Atua. (Mataio 16:24-26) Ka tauta koe kia tamou i to mata kia “meitaki,” koia oki, kia akara matariki atu ki runga i te Patireia o te Atua ra e te raveanga i tona anoano. (Mataio 6:22-24) Na reira koe ka riro ei kia manako atu i te apiianga tu-Atua ra kia “akangateitei atu ia Iehova i taau ra au apinga” ei tetai raveanga rekareka.​—Maseli 3:9.

Au Mapu Tau no te Aru

19. Akapeea te au mapu i te tuatau kua topa ra i te akamanako anga i Tei Anga ia ratou ra?

¹⁹ E mea mataora ra, e manganui te au mapu, i te tuatau kua topa e i teianei oki, kua akamanako i Tei Anga ia ratou. Kua vai ngaueue kore a Samuela meangiti ra i roto i te angaanga tapenakara noatu rai te mana akono tau kore o te aronga tana i tavini kapiti atura. (1 Samuela 2:12-26) Te vaine timata akavare a Potiphara ra, kare i rauka iaia te akavare ia Iosepha ou ra kia rave i te kanga akaturi. (Genese 39:1-12) Noatu rai “e tamaiti ua,” kua tutu mataku kore ua a Ieremia ki mua i te patoi anga pakari ra. (Ieremia 1:6-8) Kua arataki mataku kore atu tetai tamaine Iseraela meangiti ra i tetai rangatira no te vaeau ririnui o Sura ra kia kimi tauturu i Iseraela, te ngai te ka rauka iaia kia kite ia Iehova ra. (2 Ariki 5:1-4) Kua tamou a Daniela ou ra ratou ko tona nga oa i to ratou akarongo i te timata angaia no runga i te au ture a te Atua ra no te kai. E kua iki nga mapu ra ko Sadaraka, ko Meseka, e Abedenego kia tiria ratou ki roto i te umu ai e kia kore e tuku ua i to ratou tiratiratu ki te Atua ra na te akamorianga ki mua i tetai tiki ra.​—Daniela 1:8, 17; 3:16-18; Exodo 20:5.

20. Akapeea te au mapu e manganui i te akamanako anga i Tei Anga ia ratou i teia tuatau nei?

²⁰ I teianei e tere atu i te 2,000 au mapu e 19 ki te 25 mataiti te tavini ra i te opati maata o te Au Kite o Iehova i New York State, U.T.M. E tuanga iti ua ratou no te raungauru ua atu o te aronga ou i te ao katoa nei te akamanako nei i Tei Anga ia ratou. Mei ia Iosepha o mua ana, kua akakore ratou i te tuku ua anga i to ratou tu akono viivii kore. E manganui kua akarongo i te Atua auraka i te tangata me ka manonoia kia iki e koai ta ratou te ka tavini atu. (Angaanga 5:29) I te 1946 i Porani, kua tamamaeia a Henryka Zur e 15 ra ona mataiti i tona akakore anga e rave i tetai peu akamori itoro a te akonoanga. “E tamanako ua i roto ia koe i taau ka anoano,” ko tei tuatuaia atu e tetai o te aronga tamamae iaia ra, “e rave ua koe i te akairo Katorika o te koroti.” No tona kore anga e rave, kua kikaia atu aia ki roto i te vao rakau e kua puia, kua vai rai tona manakonako anga papu no te ora mutu kore!b

21. Eaa te pati anga te ka riro ei mea pakari kia arikiia, e eaa te ka tupu mai?

²¹ Mei teaa ra te akapumaana anga a te aronga ou i te ngakau o Iehova ko ratou tei akamanako ra iaia i roto i te au anere mataiti ra! Ka akarongo ainei koe i tana patianga, “E tenana e akamanako i Tei anga ia koe”? E tika tikaʼi te tau ra aia no taau akamanako anga! E tamanako ana i te au ra tataki tai i te au mea ravarai tana i rave ana naau e ka rave oki a muri akenei, e ka ariki ei i tana pati anga: “E taku tamaiti, kia pakari koe, kia rekareka toku ngakau, kia tika iaku kia patoi atu i tei akakino mai iaku nei.”​—Maseli 27:11.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

◻ Akapeea e raukaʼi kia tauturu i te au mapu kia manako i te Atua ra ei tetai peretana tika tikai?

◻ Eaa te aite anga e kia akamanako i Tei Anga ia koe?

◻ Eaa te akakoro anga tau kia raveia e to tatou kite apiianga?

◻ Eaa ra i puapinga maataʼi kia pakari te akatere anga i ta tatou moni?

◻ Koai ma te au mapu te tau ra no tatou kia aru?

[Tutu i te kapi 17]

Kua tamanako ainei koe e eaa koe i aere ei ki te apii?

[Tutu i te kapi 18]

Te apii ra ainei koe kia pakari i te akatere anga i te moni?