Ka Akono “te Atua Au” i Tei Mamae Ra
TE AKATAKA meitaki ra te Pipiria e kare a Davida i taito i te tangata ke ki te mamae. No te au mataiti roa kua noo aia ei tangata oro-kimiora, tei arumaki tamouia e tetai ariki kino e te akateitei, tei inangaro i te tamate iaia. I teia tuatau tumatetenga, kua pipini a Davida i te au ngai mamao. Inara e maata atu tana i rave. Kua pure akatenga aia kia Iehova no runga i tona tumatetenga. “E kapiki au ma toku reo ia Iehova; ma toku reo i te pati anga atu,” i tata ei aia i muri mai no runga i tona tumatetenga. “E riringi ua atu au i toku manako ki mua i tona aroaro; e akakite au kiaia i toku tumatetenga.”—Salamo 142:1, 2.
I teia tuatau, ka aviri etai pae i to Davida irinaki anga ki runga i te Atua. Ka karanga ratou i te pure ei ravenga akamaru anga manako e me akamanako tikaiia e kaimoumou taime ua te reira. Inara, kare to Davida irinaki anga i te Atua i tarevake, no te mea i te openga kua autuia tona au enemi. Te oki anga ki muri i te akamanako i tana i na roto atu, kua tata a Davida: “Kua kapiki atura taua tangata i mate nei, e kua akarongo mairā Iehova, e kua akaora atura iaia i tona katoa ra au tumatetenga.” (Salamo 34:6) Te Atua mou ta Davida i aere atura kua kapikiia i tetai atu ngai ko “te Atua au.” (Philipi 4:9; Ebera 13:20) Ka apai mai ainei aia i te akamaru anga ki te mamae, te akatupuanga i te au no tatou?
Ka Akono Iehova ia Koe
Kare a Iehova i kite kore ua i te au tumatetenga o tona iti tangata. (Salamo 34:15) Te kite maira aia i te au anoano kare anake o tona au tavini ei pupu mari katoa ra ei tangata tataki tai tei mataku ra iaia. I te akatapuanga i te iero i Ierusalema taito, kua pati akatenga a Solomona ia Iehova kia akarongo mai ki “te au pure katoa e te au patianga e patiia e te au tangata katoa, e to au tangata katoa e Iseraela nei, i te tangata katoa i kite i tona uaorai mate, e tona uaorai kino.” (2 Paraleipomeno 6:29) Mei ta Solomona i akatika, e tuke te mamae uaorai o te tangata tataki tai no te akakoromaki atu. No tetai tangata penei e maki i te pae kopapa. No tetai atu, e mamae anga manako ngakau. Etai pae penei kua mamae i te mate o tetai tei akaperepereia. Te kore e ngai angaanga, te tu ngata i te pae o te puapinga, e te au manamanata ngutuare tangata e au mamae katoa tei matauia i teia au tuatau ngata.
Ka akamanako ana no tetai taime poto i ‘toou uaorai mate e toou uaorai kino.’ I tetai au taime penei kua manako koe mei te tata taramo ko Davida, tei tata: “I tapapa oki au i tei aroa mai, e kare ua; e te akapumaana mai, kare rava i kitea e au.” Inara, ka papu ia koe e ka akono te Atua i toou turanga, no te mea i taua taramo, kua tata a Davida i muri mai: “E akarongo mai oki a Iehova i te aronga akaaka ra, e kare oki e akavaavaa i tona tangata i tapekaia ra.”—Salamo 69:20, 33.
Te taangaanga maata anga i te au tuatua a Davida, ka papu ia tatou e ka akarongo mai Tei Anga i te tangata nei i te au pure a te aronga, mei tera te tu, tei tapekaia e to ratou au mamae anga. E maata atu i te reira, ka ariu atu aia ki ta ratou pati anga. Ka tamanako ana i te au akakite anga te ka aru mai tei akaari i to Iehova tu tangi no tei mamaeia.
“Auraka kotou e takinga-kino i te vaine takaua e te matiroeroe. Kia takinga-kino ua ake koe i te reira, kia kapiki mai ratou kiaku, ka akarongo tikai au i ta ratou kapiki; ka otooto toku riri i reira.”—Exodo 22:22-24.
“Kare aina oki te Atua e akatika mai i tona uaorai tangata i ikiia ra, ko tei kapiki atu iaia i te po e te ao, e tavare ainei aia i ta ratou tuatua?”—Luka 18:7.
“Ko tei putaua ra me kapiki maira, nana ïa e akaora; e tei akaaka ra, e kare ona e tauturu. Ka akaperepere aia i tei apikepike ra e tei putaua, e akaora oki aia i te au vaerua o te aronga ao ra. Ka akaora aia i to ratou vaerua i te takinga-kino e te rotoriri ra, e to ratou toto, ka riro ïa ei mea apinga nana.”—Salamo 72:12-14.
“Ko tei akatukia atu oki ia kotou [to te Atua iti tangata i te enua nei] ra, kua akatukia ïa i tona koringo mata nei.”—Zekaria 2:8.
Te akaari maira teia au akaraanga ua i te manako anga oonu o Tei Anga ki roto i te turanga o tona iti tangata. No reira, e tumu meitaki ta tatou no te aru i te ako anga a te apotetoro ko Petero: “E uri i to kotou tumatetenga katoa ki runga iaia; koia oki te tiaki mai ia kotou.” (1 Petero 5:7) Inara akapeea te Atua te tauturu anga ia tatou i teia au tuatau kino te mamae?
Akapeea te Atua te Tauturu Anga i Tei Mamae Ra
Mei ta tatou i kite, i te roko angaia a Davida e te mamae, kua pure akatenga aia ki te Atua no te arataki anga. I taua taime, kua manako atu aia i te arataki ke atu i te turanga, te manako anga i te kimi ravenga no te oro ke atu i tona aronga arumaki. I reira, na te irinaki anga ia Iehova kapiti atu tana tauta anga uaorai i raukaʼi ia Davida i te akakoromaki i tona tumatetenga. Eaa ta tatou ka apii mai mei teia?
Me aro atu tatou i te mamae anga, kare i te mea tarevake no tatou kia manako atu no te kimi ravenga i te rapakau i te manamanata. Ei akaraanga, me kare a tetai Kerititiano ngai angaanga, kare ainei aia e tauta atu i te kimi ngai angaanga? Me kore ra me te mamae ra aia i tetai maki i te pae kopapa, kare ainei aia e kimi atu i te rapakau anga? E tikai, kua akatika katoa a Iesu, tei rauka te mana no te rapakau i te au tu maki ravarai, e ‘no te aronga maki te taunga.’ (Mataio 9:12; akaaite ia 1 Timoteo 5:23.) E tika, kare etai au tumatetenga e rauka i te akakoreia; kia akakoromaki uaia ra ratou. Noatu ra, kare tetai Kerititiano mou e akara i te mamaeanga ei mea meitaki uaorai, mei etai pae. (Akaaite ia 1 Ariki 18:28.) Inara, ka rave aia i tetai ua atu au takainga tana ka rauka i te autu atu i tona mamae anga.
I taua taime rai, ra, e mea tau kia apai atu i te manamanata kia Iehova na roto i te pure. No teaa ra? Te mea mua, na te irinakianga ki rungao i Tei Anga ia tatou, ka tauturuia tatou ‘kia timata oki i te au mea e maata ua atu te meitaki.’ (Philipi 1:10) Ei akaraanga, me kimi i te ngai angaanga, na te irinaki anga ki runga i te Atua na roto i te pure ka tauturu ia tatou kia kore e ariki i te angaanga tei patoi ra i te au kaveinga Pipiria. Ka kopae katoa tatou i te ‘taka ke angaia i te akarongo nei’ no te anoano maata i te moni. (1 Timoteo 6:10) E tikai, i te taime e rave ei i te au tuku anga manako teiaa—no runga i te ngai angaanga e tetai atu tuanga o te oraanga—ka anoanoia tatou kia aru i te ako anga a Davida: “E tuku koe i taau apainga kia Iehova ra, e nana koe e tauturu mai; kare rava aia e vaoo ua atu i te tangata tuatua-tika kia akangaueueia ra.”—Salamo 55:22.
Ka tauturu katoa te pure ia tatou kia akono i to tatou parani anga manako, kia kore to tatou mamae e taomi takiri ia tatou. Kua tata te apotetoro ko Paulo: “E akakite ua ra ki te Atua i to kotou anoano i te au mea katoa ra i te pure, e te pati anga atu ma te akameitaki.” Eaa te tupu anga? “E na te au o te Atua, ko tei maata ua atu i te kite tangata, e akamaroiroi mai i to kotou ngakau e to kotou manako i te Mesia nei ia Iesu.” (Philipi 4:6, 7) Ae, te au, te au o te Atua. Na te reira au “tei maata ua atu i te kite tangata,” e akatinamou ia tatou me akateiaaia tatou e te au manako ngakau apiapi. Na te reira e ‘akamaroiroi i to tatou ngakau e te manako,’ i reira te tauturuanga ia tatou kia kopae i te ariuanga atu ma te kino e te pakari kore, te ka akamaata atu i to tatou mamae.—Koheleta 7:7.
E maata katoa atu ta te pure ka rave. Ka akatupu i te tuke e akapeea te turanga i te tupu anga mai. Ka akamanako ana i tetai akaraanga Pipiria. I te tapeka angaia te apotetoro ko Paulo i Roma, kua akamaroiroi aia i te au taeake Kerititiano kia pure nona. Eaa ra? “I maata uaʼi taku tuatua ia kotou e, e akapera,” i tata ei aia kia ratou, “kia akaoki vaveia ra au ia kotou na.” (Ebera 13:19) Kua kite a Paulo e na roto i te au pure tamou a tona au taeake irinaki e tuke tetai ka tupu e aea aia e tukunaiaʼi kia aere.—Philemona 22.
Ka taui ainei te pure i te tupu anga o toou mamae? Penei paa. Ka tau tatou kia kite, ra, e kare a Iehova e pau ua mai rai i ta tatou au pure na roto i te tu ta tatou ka tapapa atu. Ei akaraanga, kua pure taokioki ua a Paulo no runga i tona ‘tara i roto i te kopapa’—penei e manamanata maki mata tona. I te mea ka akakore i te mamae, kua akakite te Atua kia Paulo: “Toku nei aroa ua, oti ra ua ïa taau: ei te apikepike e taka meitaki ravaʼi toku maroiroi.”—2 Korinetia 12:7-9.
No reira i tetai au taime kare to tatou au mamae e akakoreia. Mari ra, tei ia tatou te tuatau no te akapapu i to tatou irinaki anga ki rungao i Tei Anga ia tatou. (Angaanga 14:22) Pera katoa, ka papu ia tatou e noatu kare Iehova e akakore i te mamae i teianei, ‘e akatupu ra aia i te akapuanga i taua timataanga ra, kia tika ia tatou kia akakoromaki.’ (1 Korinetia 10:13) Ae, e tumu meitaki kia kapikiia a Iehova ko ‘te Atua nona anake te pumaana; ko tei akapumaana mai ia tatou i to tatou au mate katoa nei.’ (2 Korinetia 1:3, 4) Ka oronga mai aia i tei anoanoia e tatou kia akakoromaki ma te manga tu au.
Kare e Roa—E Ao Kare e Mamae!
Te taputou maira Tei Anga e na roto i tona Patireia, kare e roa ka akakore takiri aia i te au mamae o te tangata nei. Akapeea aia i te rave anga i teia? Na te akaateaanga ia Satani te Tiaporo, tei akatupu maata i te mamae e te enemi tikai o te au, ta te Pipiria e akataka ra ko “te atua o teianei ao.” (2 Korinetia 4:4) Inara kare e roa ka ope tana akatere anga ki rungao i te tangata nei. Na tona takore angaia e akatuera i te mataara no te au akameitakianga e manganui kia aere ki te aronga tei mataku i te Atua. Te taputou maira te Pipiria e na Iehova “e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.”—Apokalupo 21:1-4.
E tangi anga umere roa ainei kia koe tetai ao kare e mamae? Kua matau roa tatou i te noo ma te mamae i ngata ei ia tatou i te akamanako i tona kore anga. Inara ko te rangatira mei te mataku, te apiapi, e te ngere anga ta te Atua tikai i akakoro no te tangata nei i te akamata anga o te au mea angaia, e ka tupu tana akakoro anga.—Isaia 55:10, 11.
Ko teia te manakonakoanga tei kiteaia e Sonia, Fabiana, e Ana, tei taikuia i te akamata anga o te atikara. Ko Sonia, tei mate tana nga tamaiti i te AIDS, kua rauka te au maata mei te manakonakoanga ta te Pipiria i mou—te tuakaouanga o te aronga tuatua tika e te tuatua tika kore. (Angaanga 24:15) “Okotai mea i papu,” i nana ei, “e meitaki roa atu to tatou manakonakoanga i tetai ua atu mamae tei kitea.”
Koi noo ra rai i roto i te ngai akono anga tamariki matiroeroe, kua atoroia a Ana e tetai o te Au Kite o Iehova. “Kua akaari mai aia kiaku to Iehova ingoa i roto i te Pipiria,” i tuatuaʼi a Ana, “e kua aue au ma te rekareka. Kua anoano tikai au i te tauturu, e kua apii mai au e te vaira tetai Atua tei manako mai ia tatou.” I muri ake i te akarukeanga i te ngai akono tamariki matiroeroe, kua ariki a Ana i tetai apii Pipiria e kua apii maata atu no runga i ta Iehova au taputou. I reira kua akatapu aia i tona oraanga kia Iehova e kua akatutu i te reira na roto i te papetito anga. “Mei te reira taime mai kua tamou ua au i te irinaki ki rungao ia Iehova na roto i te pure, e te akapumaanaia nei au i te irinaki anga e ka tauturu mai aia iaku.”
Kua kite katoa a Fabiana i te pumaana maata e te au o te manako i tona mamae na te apiianga i te au taputou a te Atua no te tuatau ki mua. “Te aite ra te apiianga i te tuatua mou o te Pipiria ki te akarukeanga i tetai ngai poiri tikai e te tangotango e te tomoanga atu ki roto i tetai ngai atea, marama, e te reka.”—Akaaite ia Salamo 118:5.
Inara akapeea e aea te au tikai takapini i te ao katoa i te tae anga mai? Ka akara tatou i te au atikara ka aru mai.
[Pia i te kapi 6]
Te Au Tu Mamae e Manganui
▪ Vaitata okotai kota te katoa anga o te au tangata i teianei ao te noo putaua tikai ra, e mirioni maata ua atu e noo ra i raro ake i te au turanga kino ki to ratou ora anga.
▪ E tere atu i te 200 mirioni tamariki matutu kore.
▪ I te au mataiti takitai ka tamate te maki eke e tere atu i te toru mirioni au tamariki i raro ake i te rima mataiti.
▪ Kua tamate te au maki piri i etai 16.5 mirioni au tangata i te 1993 anake. I te mea e tukeke ta etai au enua akapapa anga i te au maki, penei e teitei atu te numero.
▪ Kua tamanakoia e 500 mirioni au tangata tei tuia e etai tu maki i te pae o te manako.
▪ Te tupu maata ua atura te au tamate anga uaorai i rotopu i te au mapu ou i tetai ua atu va mataiti.
▪ “Kua riro mai te matepongi e te ngai angaanga kore ei akairo kino i teianei ao,” i akakite ei The Unesco Courier. “Te vaira e 35 mirioni aronga kare e ngai angaanga ie itu au enua puapinga roa atu i teianei ao, e i Paratiri anake e 20 mirioni aronga e ngai angaanga ta ratou inara noatu e ngai angaanga tetai kare te aite anga e ka rava ta ratou ka kai.”
[Au Tutu i te kapi 7]
Ka tauturu te pure ia tatou kia akara tikai ki ta te Atua taputou o tetai ao kare e mamae