Eaa i Maata Roaʼi te Tu Muna?
“KARE e apinga tei teiaa roa atu i te muna.” I akakite ei tetai materi Varani. Ko teia ainei te tumu i mataoraʼi tatou me kite tatou i tetai muna inara i etai au taime kua apiapi no te mea kare e rauka ia tatou i te tuatua no runga i te reira? Inara, i te au anere mataiti i aereia mai e manganui te au tangata tei ariki i te tu muna, te akataokotai kapiti anga ia ratou uaorai ei au pupu muna te aruaru anga i tetai akakoro anga matauia.
I rotopu i teia au taiate muna mua ko te au akapupu anga ngaro tei kitea i Aiphiti, Ereni, e Roma. I muri mai kua paeke atu etai o teia au pupu mei te tu akonoanga e kua rave i te au angaanga poritiki, pae puapinga, me kore te akapupu anga tangata. Ei akaraanga, i te akatupu angaia te au kapiti anga tangata i Europa o te au mataiti rotopu, kua rave tona au mema i te angaanga muna tikai ei paruru ia ratou uaorai i te pae puapinga.
I te maata anga o te taime kua akatupuia te au pupu muna i teia au tuatau ma te au tumu ngateitei, penei no te “au akakoro anga pirianga tangata e te anoano meitaki,” kia tau ki te Encyclopædia Britannica, e te “rave i te au porokarama oronga ua e te rave anga apii.” Etai au akaaerenga akataeake, te au karapu mapu, te au karapu tamataora, e tetai atu au pupu ke e muna katoa, me kore e manga muna rai. Tei matauia, e au pupu meitaki ua teia, te kite ngoie ua ra to ratou au mema i te kimianga i tetai apinga muna ei mea rekaia. Te au peu akatainu anga muna e mea rekaia i te pae o te manako ngakau ketaketa e ka akamaroiroi i te au tapeka anga oaoa e te taokotai. Ka rauka i te au mema te manako anga e noea mai ratou e eaa to ratou akakoro anga. Te au taiate mei teia te tu kare ona kino ki te au tangata kare i te mema. Kare te aronga o vao e kino me kare ratou e kite i te au muna.
Me Riro te Tu Muna ei Mea Kino
Kare te katoa anga o te au pupu muna e aiteite ana te tu muna. Inara te aronga e “au muna [ta ratou] i roto i te au muna,” mei ta te Encyclopædia Britannica e akakite ra i te reira, ka riro ia ei mea kino tikai. Te akataka ra te reira e “na te taangaanga anga i te au ingoa takake, te au timata anga me kore te au akakite anga,” kua rauka i te au mema o te au taoonga teitei i te “akataka ke ia ratou uaorai,” i reira te akakeuanga i “te au taoonga akaaka mai kia tuku i te tauta anga tei anoanoia kia itaea te au turanga teitei.” Ka kitea uaia te kino i teia au tu pupu. Penei te aronga i te au taoonga akaaka mai kare takiri i kite i te au akakoro anga tikai o te akaaerenga, no tei kore i tae ake ki te reira turanga akakite anga kite. E mea ngoie ua kia o ki roto i tetai pupu e meangiti ua tei kitea i tana au akakoro anga e te au ravenga e, tikai, penei kare i akakite meitakiia mai. Inara ko te tangata tei akatainuia ki roto i taua tu pupu penei a muri akera kua ngata i te akaatea mai iaia uaorai ki vao; mei tera te tu kua tapekaia aia e te au tapeka o te tu muna.
Inara, ka maata atu te kino ka tupu me aruaru tetai pupu i te au akakoro anga tureia me kore kino e oti, kua tauta i te uuna i tona vai ua anga. Me kare ra, me kua kiteaia tona vai ua anga e te au akakoro anga ua nei, penei ka tauta te reira kia akono i tona au mema e te au parani poto ua ei mea muna. E tika teia i te au pupu ta ua tei akakeu pakariia tei tapoitirere i teianei ao i tetai au taime ma ta ratou au tamaki anga ta ua.
Ae, ka riro te tu muna ei mea kino, no te au tangata tatakitai e no te katoa anga o te taiate tangata. Ka akamanako ana i te au pupu mapu muna tei takino i te au tangata ua nei, te au taokotai anga kino mei te Mafia muna ra, te au pupu tangata teatea maata mei te Ku Klux Klan,a pera katoa te au pupu ta ua e manganui takapini i teianei ao tei rave ua atu i te tapupu i te au tauta anga kia rauka te au e te tinamou i teianei ao.
Eaa ta Ratou e Rave ra i Teianei?
I te au mataiti 1950, tei tupu mai mei te Tamaki Anga Anu, kua akapapaia te au pupu muna i te au enua Europa Opunga e manganui ei tango no te au taokotai anga patoi me ka tauta ake te Toviete i te autu ia Europa Opunga. Kia tau ki te makatini nuti Focus Tiamani, ei akaraanga, “e 79 au ngai apinga tamaki muna” tei akanooia i Auteria i te reira tuatau. Kare te katoa anga o te au enua Europa i kite i teia au pupu. Kua ripoti tikai tetai makatini nuti i te akamata anga o te au mataiti 1990: “Tei kitea koreia rai e eia au akaaerenga e vaira i teia tuatau e eaa ta ratou e rave ra i teianei.”
Ae, e tika. Koai tikai tei kite e eia au pupu muna e manganui i teia taime tikai tei riro ra ei kino maata atu i tei manakoia e tetai ua atu ia tatou nei?
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a Kua akono teia pupu U.T. i etai au peu akonoanga o te au taiate pupu muna na te taangaanga anga i etai koroti ka ei akatutu anga nona. I te tuatau i topa, kua rave te reira i te au tamaki anga i te po, ma tona au mema i roto i te au rakei e te au ariki kakau teatea e te akaarianga i to ratou riri maata i te au tangata kerekere, te au Katorika, te au tangata ngati Iuda, te au tangata ke, e te au taokotai anga angaanga.