Karatuatianga te Aronga Apiipii i te Tuatua na te Atua

I TE aru anga i te au Kerititiano anere mataiti mua, te kiteaia ra te Au Kite o Iehova takapini i teianei ao no ta ratou tutu aere anga mei tera ngutupa i tera ngutupa. Kua tuatua pakariia teia angaanga i roto i te au tuatua akatueraanga i roto i te porokarama karatuati anga o te pupu 102 o te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada.

I roto ia Mati 1, 1997, kua taiku a Albert Schroeder, e mema o te Pupu Akaaere o te Au Kite o Iehova, i tetai atikara i ou ake nei i roto i te tianara Varani Le Point. Kua akakite te reira i te au parani a te Katorika Roma no te akamata i te tutu aere mei tera are i tera are i Itaria. “Kia kore [te au mitinari Vatikana] e tae ma te kore e apinga ia ratou e akarere ra i te ngai a te Au Kite o Iehova,” i akakite ei te atikara, “kua tae roa te Vatikana i te akanoo kia neneiia okotai mirioni au kopi o te Evangeria a Saint Mark, i to ratou au komono e aro atura i te aronga karape [te Au Kite] i te ngai mei tera ngutupa i tera ngutupa te ‘tua anga’ i te tuatua meitaki.”

Ko te 48 karatuati to rotopu i te aronga tei aru i ta Iesu au ravenga tutu aere karape i te akatotoaanga i te Tuatua na te Atua. Kua aere mai ratou ki te Ngai Apiipii Anga Punanga Tiaki i Patterson, New York no roto mai ie varu enua. I te tuatau o ta ratou apiianga e rima marama, kua apii ratou i te Pipiria mei mua ki muri. Kua kapiti katoa mai ta ratou apii i te tuatua enua o te akaaerenga a te Atua, te au apii anga tau o te oraanga mitinari, e te ua o te vaerua o te Atua. Kua tupu pouroa teia ma te okotai akakoro anga​—ei akateateamamao ia ratou no te angaanga mitinari i te ngai ke i roto ie 17 enua te ngai e tonoiaʼi ratou. Ia ratou e karatuati ra, kua piri mai e 5,015 aronga matakitaki no te pa enua ki roto i te rekareka anga i teia ati anga. Eaa te ako anga tau openga tei rauka ra i taua aronga apiipii Gileada?

Akamaroiroianga i te Tuatau Tau no te Au Mitinari Ou

I muri ake i te au tuatua akatueraanga a te tiamana, kua oronga a Ralph Walls, e tauturu i te Kumiti Tangata o te Pupu Akaaere, i te tuatua poto mua ma te ako anga tau no te au mitinari ou. Tana tumu manako “E Akamaara kia Aroa.” Kua akakite aia i ta te Pipiria, i roto ia 2 Timoteo pene 3, i akakite e ka tupu maata te tu aroa kore i teianei ao. Kua oronga aia i teia akamaara anga i te tuatau tau ki te au mitinari ou, tei rotai ki te akatutu anga o te aroa tei kitea ia 1 Korinetia 13:1-7: “Ko kotou, e te au mitinari, penei ka tere roa atu to kotou au ora. Penei e maata to kotou kite mei ta kotou terenianga Gileada. Me kore ra penei ma te maroiroi ka angaanga maata atu tatou i ta tatou au angaanga manga. Inara ka puapinga kore katoatoa to tatou maroiroi e te au atinga me ngaropoina ia tatou kia aroa.”

Tei aru mai i runga i te porokarama ko Carey Barber, o te Pupu Akaaere, tei tuatua i te tumu manako “Te Arataki ra Iehova ia Tatou ki te Autu Anga.” Mei to ratou au akamata anga meangiti i muri ake i te Tamaki I o Teianei Ao, kua arataki te Atua ko Iehova i tona au tavini tiratiratu kia autu i roto i te akakitekiteanga i te tuatua meitaki o tona Patireia, noatu te takinga kino anga. I te 1931 te Aronga Apiipii Pipiria, tei kiteaia ratou i te reira taime, kua akono ratou i te ingoa Au Kite o Iehova, ki te apiapi anga o te pupu orometua o Kerititome. “Tei te pupu 102 i teianei o te au mitinari tereniia i Gileada te akameitaki anga maata o te piri maata anga ki roto i te angaanga kaka o te oronga anga ki te manganui ka rauka te tuatau i te apii i te reira ingoa tapu,” i akakite ei te Taeake ko Barber. Te piri ra ratou ki tetai papaanga roa o te 7,131 au mitinari tei tereniia i te Apii Gileada e tei tauturuia kia akatoro atu i te tutu aereanga i te Tuatua na te Atua mei te 54 au enua i te 1943 ki te 233 au enua i teia tuatau.

Te vaa tuatua tei aru mai, ko Lloyd Barry, o te Pupu Akaaere katoa, e karatuati o te pupu 11 o Gileada e tei tavini ei mitinari i Tiapani e tere atu i te 25 mataiti. Kua oronga aia i te akamaroiroi anga ma tana tumu manako, “E Tamou i Teia Au Mea.” “Te maata anga o to kotou rekareka ka kitea i roto i te akakoromakianga,” i akakite ei aia ki te aronga apiipii. Eaa te au tutaki te aere maira mei te akakoromakianga i roto i te angaanga mitinari me kore i roto i tetai ua atu angaanga teokaratiki? “Tei maata roa atu, te riro ra to tatou tu akakoromaki ei akarekareka i te ngakau o Iehova . . . Ka kitea te merengo anga maata i roto i te akono tika anga i raro ake i te timata anga . . . E akariro i te angaanga mitinari ei angaanga na kotou i to kotou oraanga . . . Ka riro to kotou tutaki anga ei rave anga ‘tika rava’ ma te ngakau maana.” (Mataio 25:21; Maseli 27:11) I te taopenga anga i tana tuatua, kua tuatua te Taeake ko Barry ma te ngakau tae ki te au mitinari ou kia “tamou i teia au mea” na te titau anga kia riro mai te angaanga mitinari ei oraanga tikai no ratou.​—1 Timoteo 4:16, NW.

“Eaa ta Kotou ka Kite?” ko te uianga teia tei uiia e Karl Adams, tei piri ra ki roto i te ikuikuanga i te au pupu Gileada e manganui. Kua akakite aia i ta te au mitinari ou ka kite i ta ratou au angaanga tei runga te reira kare anake to ratou akara anga pae kopapa mari katoa ra i te mata o to ratou ngakau. (Ephesia 1:18) Kua akatutuia teia i ta te au Iseraela aroro i kite i to ratou akara anga i te Enua Taputouia. Kua kite pouroa te 12 au tangata aroro i taua au mea mei tetai akara anga pae kopapa, inara e rua rai tei kite i te Enua Taputouia mei te akara anga a te Atua. Ka akara katoa te au mitinari i te au mea na te au tu keke. I etai au enua ta ratou ka tavini, penei ka kite ratou i te putaua, te mamae, e te puapinga kore. Inara kare ratou e tau kia ariu atu ma te papu kore e e akaruke i te enua. Kua akakite te Taeake ko Adams no tetai mitinari mei tetai pupu i ou ake nei tei karanga: “Kua riro teia au kite anga ei akapapu mai kiaku e ka anoanoia au kia noo ki konei. Te anoano ra teia au tangata i tetai manakonakoanga no te tuatau ki mua. Ka inangaro au i te akameitaki mai i to ratou oraanga.” Kua taopenga te Taeake ko Adams na te akamaroiroianga i te au mitinari ou kia akara i te au enua ta ratou i tukuia ra ei au ngai ta Iehova i titau ra kia akariro ei tuanga o Tana Parataito i te ao katoa e kia akara i te au tangata i reira ei au mema te ka tau no te taiate ao ou.

Te tuatua openga i teia tuanga o te porokarama kua akakiteia e Wallace Liverance, tei tavini no tetai au mataiti i roto i te angaanga mitinari i mua ake ka riro mai ei ei tangata ikuiku Gileada. “E Rave ma te Kite Oonu i te Angaanga Umere a te Atua” tana tumu manako. Te raveanga ma te kite oonu ka o mai te raveanga ma te karape, akono meitaki, e te manako tau. Ko te mea te reira tei kore i rauka i te Ariki ko Saula.​—1 Samuela 13:9-13; 15:1-22.

Tetai tu e rave ei ma te kite oonu na te arikianga i te au akaaoanga o te akatikatikaanga ki tetai tu oraanga ou, kapiti mai te tamouanga i tetai reo ou e te araveianga ma te kite i te au tangata. Te au kite anga ta te au mitinari i rauka te aroanga atu i te au akaaoanga e te autu anga i te au manamanata ka akamaroiroi ia ratou i te pae vaerua na te tu i akamaroiroiiaʼi a Iosua raua ko Kaleba i to raua autu anga i te enua ta te Atua i oronga kia raua.

Te Au Uiui Anga

Te tuanga porokarama tei aru mai kua kapiti mai tetai au tuanga uiui anga. Kua uiui a Harold Jackson ia Ulysses Glass, te retita e te tangata ikuiku roa o te Apii Gileada, e 85 mataiti i teianei. E manganui te au mitinari tei roto rai i te angaanga te maara meitaki ra i tona au mataiti tiratiratu te apiianga e te terenianga. I muri ake kua aru mai a Mark Noumair, e tangata ikuiku Gileada tei akapou i te au mataiti i roto i te angaanga i te ngai ke i Aperika i mua ake te pirianga ki te au tangata o te Apii Gileada. Kua uiui aia i te aronga apiipii i ta ratou angaanga orometua i te tuatau o te rima marama o ta ratou apiianga. Kua akaari taka meitaki mai ta ratou kite anga e te vaira te au tangata tei inangaro i te kite i te Tuatua na te Atua i to ratou ngai.

E oti kua tuatua a Robert Ciranko raua ko Charles Molohan ki tetai au tangata tau meitaki e piri ra ki roto i tetai atu apii i reira, e apii no te au tangata o te manga. Ta raua ako anga ki te pupu e karatuati ra kua kapiti mai te anoano kia vai akaaka e te akamaroiroi i te tu taokotai o te putuputuanga. Kua karanga raua e auraka te au karatuati e manako ua i te au manako i te ka tupu i roto i te angaanga mitinari mari ra, kia puareinga ua i te ariki i tetai ua atu turanga ka tupu. Na te taangaanga anga i teia ako anga kare e ekoko anga ka tauturu i te au mitinari ou kia akatupu i ta ratou au angaanga ei au puapii o te Tuatua na te Atua.

I te openga, kua tuatua a Theodore Jaracz, e mema o te Pupu Akaaere, ki te aronga matakitaki no runga i te tumu manako “Koai te Akakeu ra Iaai?” Kua akataka aia e me akaari tatou au Kerititiano i te ua o te vaerua, ka riro tatou ei akakeu anga meitaki ki rungao i tetai atu au tangata. “Te au mitinari tei tukuia e te akaaerenga a Iehova kua akatupu i tetai papaanga meitaki o te akakeuanga i te au tangata na roto i tetai tu, ki katoa, e te pae vaerua,” i akakite ei aia. I reira kua taiku aia i etai au tuatua tei akakiteia e te au tangata tei tauturuia kia tavini i te Atua no te au akaraanga meitaki tei akanooia e te au mitinari. “Kia tamou ua rai kotou i te akono i te tu tei rauka ra i te au tangata o Iehova e e tamou ua atu i te topapa i taua au ngutupa i ta kotou tuku anga angaanga ke te kimi anga i te aronga tei tau . . . Pera katoa, na to kotou tu tika e te ma, ka patoi i te vaerua o teianei ao, e ka riro ei akakeu anga meitaki ei akapaapaa anga e te akangateitei anga ia Iehova,” i taopengaʼi aia.

I te taopenga anga i te porokarama, kua oronga te tiamana i te au tuatua araveianga no te ngai vaitata e te mamao mai e i reira kua oronga i te au tiporoma e kua akakite i te au tuku anga angaanga mitinari. I muri ake i te reira, kua tatau tetai o te au karatuati i tetai tuku anga pupu te akameitakianga i te ikuiku anga tei orongaia. Ma te taka meitaki, kua akatupu te porokarama karatuati anga o te pupu 102 i te katoatoa tei tae mai kia titau maata atu i te aere ki mua te akakitekiteanga i te Tuatua na te Atua.

[Tutu i te kapi 31]

Te 102 Pupu Karatuatianga o te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada

I te papaanga i raro ake, kua numeroia te au pa mei mua ki muri, e kua papaia te au ingoa mei te kaui ki te katau i te pa takitai.

(1) Duffy, C.; Alexis, D.; Harff, R.; Lee, J.; Corey, V.; Nortum, T.; Mora, N.; Journet, F. (2) Djupvik, L.; Singh, K.; Hart, B.; Kirkoryan, M.; Lee, S.; Rastall, S.; Zoulin, K.; Kollat, K. (3) Singh, D.; Pitteloud, J.; Pitteloud, F.; Bokoch, N.; Torma, C.; Muxlow, A.; Richardson, C.; Nortum, D. (4) Harff, J.; Journet, K.; Barber, A.; Loberto, J.; Loberto, R.; Muxlow, M.; Mora, R.; Hart, M. (5) Torma, S.; Rastall, A.; Diaz, R.; Diaz, H.; Weiser, M.; Weiser, J.; Kirkoryan, G.; Zoulin, A. (6) Alexis, R.; Barber, D.; Djupvik, H.; Duffy, C.; Kollat, T.; Richardson, M.; Bokoch, S.; Corey, G.