Taki Mai te Tu Puareinga i te Au Tangata ki Gileada
TE VAI nei te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada no te tereni i te au tane akatapuia e te au vaine no te tavini anga mitinari i te ngai ke. Koai ma te ka aere mai ki Gileada? Ko te aronga e tu puareinga to ratou. (Salamo 110:3) Kua kitea papuia te reira ia Tepetema 8, 2001, i te karatuati anga te pupu 111.
Kua akaruke puareinga ua etai aronga apiipii o taua pupu i to ratou pamiri, te au oa, e te enua kia tavini i te ngai te anoano maataia ra te tauturu. Te raveanga i te reira, kua timata ratou ia ratou uaorai me ka rauka rai ia ratou i te rave i te au akatikatika anga kia noo ki roto i tetai ngai ke. Ei akaraanga, kua akapapa a Richer raua ko Nathalie i ta raua au mea e raukai i te neke atu ki Bolivia, ko Todd raua ko Michelle ki te Dominican Republic, e David raua ko Monique ki tetai enua i Asia kia akakite aere i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua. Kua tavini ke ana etai aronga apiipii i Nicaragua, Ecuador, e Albania.
Kua akamaroiroiia a Christy kia apii i te reo Paniora i te apii teitei, te tauturuanga i te akapapa iaia kia akapou e rua mataiti i Ecuador i mua ake ka akaipoipo ei. Kua piri atu etai ki roto i te au putuputuanga reo ke i to ratou au enua. Te aro atu anga i te akaaoanga tuke, kua akaari a Saul raua ko Priscilla i te tu puareinga na te tauta pakari anga i te akameitaki mai i to raua reo Papaa i mua ake ka aere atu ei raua ki te apii.
Kua pati viviki te 20 epetoma o te terenianga ei mitinari. Kua tae mai te ra karatuati anga, e kua kapiti atu te aronga apiipii ia ratou uaorai ma te au oa e te pamiri, te akarongoanga i te ako anga pakari e te au tuatua akamaroiroi anga takake.
Te tiamana o te porokaramu ko Theodore Jaracz, e karatuati o te pupu itu o te Apii Gileada, teianei te tavini nei ei mema o te Pupu Akaaere o te Au Kite o Iehova. Kua akakite maata tana tuatua akamata anga e ei akaaerenga, kare rava i ngaro ana ia tatou te akakoroanga no te terenianga i te aronga apiipii i Gileada, koia oki kia tutu aere i te tuatua meitaki o te Patireia i te enua ravarai. (Mareko 13:10) Te akapapa ra a Gileada i te aronga apiipii tau kia rave ua atu i teia angaanga tutuanga ma te maata roa i tei rauka ia ratou i te tuatau i topa e i te au ngai tikai i te ao te anoano maataia ra te au mitinari tereniia. Kua ako atu te Taeake ko Jaracz i te aronga apiipii kia taangaanga meitaki i to ratou terenianga i Gileada ia ratou e kapiti atu nei ki te au mitinari te tavini nei rai i roto i te 19 enua te ngai tei tukunaia atu te au karatuati.
Ako Anga Tau no te Aronga Karatuati
Kua aru mai tetai au tuanga tuatua. Kua tuatua a William Van De Wall, e mema o te Kumiti Manga o Marike, no runga i te tumu manako “Tu Maroiroi Mitinari—E Akairo no te Au Kerititiano Mou.” Kua akara tikai aia ki runga i te akauenga kia ‘akariro ei pipi,’ tei tataia ia Mataio 28:19, 20, e kua raurau atu aia i te aronga apiipii: “E aru ia Iesu, tei rave i tana tuku anga angaanga mitinari ma te maroiroi e te tu oraora.” Kia tauturu i te au mitinari a te tuatau ki mua kia akono ua i to ratou tu maroiroi no te angaanga mitinari, kua akamaroiroi aia ia ratou: “E akono i tetai akapapa anga tau; e akono tamou i te au tu apii uaorai ma te meitaki, e akono i te au mea teokaratiki ou ua; e kia akara tika ua i te au tumu ia koe i roto i taau tuku anga angaanga.”
Aru mai i roto i te porokaramu ko Guy Pierce, e mema o te Pupu Akaaere. Kua akataka mai aia i te tumu tuatua “E Tatanu Tamou Ua Atu i ‘Toou Mana no te Akamanako Anga.’ ” (Roma 12:1, NW) Kua oronga mai aia i te ako anga tau ki te au pupu karatuati, te akamaroiroianga ia ratou kia taangaanga i to ratou tu kite tei orongaia mai e te Atua kia akamanako e kia akataka. “E rave tamou ua atu i te akamanako oonu no runga i ta Iehova e tuatua maira kia koe na roto i tana Tuatua. Ka paruru teia ia koe,” i nana ei. (Maseli 2:11) Kua ako katoa te Taeake ko Pierce i te pupu auraka e manako ketaketa i to ratou uaorai au manako kia kore ratou e arai i to ratou “mana no te akamanako anga.” Papu tikai, ka riro teia au akamaaraara anga tau ei tauturu i te au karatuati e tavini ra ei au mitinari.
Aru mai kua akaaravei mai te tiamana i tetai o te aronga ikuiku o Gileada, ko Lawrence Bowen, tei tuatua no runga i te tumu tuatua “E Iki Auraka kia Kite i Tetai Apinga.” Kua akakite mai aia i te pae atu i tana angaanga mitinari i Korinetia, ‘kua akakoro marie oki [te apotetoro ko Paulo] kare rava aku e tuatua e akakite mari ra ko Iesu Mesia, ko tei akasatauroia ra.’ (1 Korinetia 2:2) Kua kite oki a Paulo e ko te mana ririnui roa i te ao katoa, te vaerua tapu, te turu ra i te au tuatua tei akakiteia mai i roto i te katoa anga o te Pipiria: te akatika anga i to Iehova tu ngateitei na roto i te Uanga taputouia mai. (Genese 3:15) Kua raurauia te 48 aronga apiipii karatuati kia aite mei ia Paulo raua ko Timoteo e kia kimi i te tu manuia ei au mitinari, te mou pirianga “i te akonoanga tuatua tikai.”—2 Timoteo 1:13.
“Ariki Ua i Taau Akameitakianga, E Apinga Aroa mei i te Atua” ko te tumu tuatua ia o te tuanga openga o te au tuatua akamata anga. Kua tauturu atu a Wallace Liverance, e retita o te Apii Gileada, i te au karatuati kia ariki ua e ko te au akameitakianga o te tavini anga e e au akakite anga ia i te tu takinga meitaki tau kore o te Atua, kare i te au apinga kua tikaia kia ratou me kore kua rauka ia ratou. Te akamanakoanga i te akaraanga o te apotetoro ko Paulo, kua tuatua te Taeake ko Liverance: “Ta Iehova iki anga ia Paulo kia riro mai ei apotetoro nona ki te pa enua kare ia i akatakaia e te au angaanga, kia akaraanga e kua rauka ia Paulo taua tika anga o te tuku anga angaanga me kore kua tau tikai iaia. Kare te reira i rauka no te turanga teitei me kare te tu kite karape. Mei te manako anga a te tangata, penei i te akara anga kua tau oki a Banaba no taua angaanga. Kare te reira i akatumuia ki runga i tei rauka i tetai; i te mea ra e tu taka meitaki atu to Apolo i te tuatua i to Paulo. No te aroa takinga meitaki ra o te Atua i raukai.” (Ephesia 3:7, 8) Kua akamaroiroi te Taeake ko Liverance i te aronga karatuati kia taangaanga i ta ratou apinga aroa, me kore te au akameitakianga o te tavini anga, kia tauturu i tetai atu kia riro mai ei au oa no te Atua e ei aronga ariki i te “ora mutu kore ra, e mea oronga uaia mai e te Atua i roto i to tatou Atu ia Iesu Mesia.”—Roma 6:23.
Aru mai i teia, ko Mark Noumair, ko tetai tangata ikuiku o Gileada, kua akono i tetai uriuri anga oraora ma tetai numero o te aronga apiipii ma te tumu tuatua “Taki Atu te Akapapa Anga ki te Au Tupu Anga Meitaki.” (Maseli 21:5) Kua akatutu te au kite anga e me akapapa meitaki tetai orometua no te angaanga orometua, koia tikai te akapapaanga i tona ngakau, ka rauka iaia te manako tikai i te au tangata. Kare aia e papu kore no tana ka tuatua. Mari ra, ka tuatua aia e ka rave i te au apinga kia tauturu ia ratou i te pae vaerua. “Ko teia oki te taviri e puapingai tetai mitinari,” i na te Taeake ei ko Noumair, te akakite anga mai i tona uaorai kite anga ei mitinari i Aperika.
Angaanga Mitinari—E Angaanga Merengo Tikai
Kua uiui atu a Ralph Walls raua ko Charles Woody i etai au mitinari kite tikai, tei te Ngai Apiipii Anga katoa i Patterson no tetai tereni anga takake. Kua akakite maata te uiui anga no runga i te aroa no te tangata ra te akatupu maira i te rekareka i roto i te angaanga mitinari. Kua riro ei mea akapapuanga ki te aronga apiipii e no to ratou au pamiri e te au oa i roto i te aronga tei tae mai kia akarongo ki teia au mitinari kite tikai ia ratou e akamarama maira i te tumu i riro ei te angaanga mitinari ei angaanga merengo tikai.
Ko John E. Barr, te tavini ra e ko tetai o te Pupu Akaaere, kua oronga i te tuatua maata no taua ra, te ingoa “E Imene kia Iehova i Tetai Imene Ou.” (Isaia 42:10) Kua taiku mai te Taeake ko Barr e ko te tuatua “imene ou” te mama maira e iva taime i roto i te Pipiria. Kua ui aia i te ui anga, “Eaa oki teia imene ou?” I reira kua pau mai aia: “Te akaari maira te aerenga manako e te imeneia ra tetai imene ou no te au tupu anga ou i te akono angaia to Iehova tu ngateitei.” Kua raurau atu aia i te aronga apiipii kia rave tamou ua atu i te kapitianga i to ratou reo te imeneanga i te akapaapaa anga i te autu anga o te Patireia o te Atua i roto i nga rima o te Ariki Mesia, ko Iesu Karaiti. Kua taiku te Taeake ko Barr e ko te terenianga tei rauka mai ia ratou i Gileada kua tauturu ia ratou kia marama oonu tikai i to mua ana i te au turanga tukeke o teia “imene ou.” “Kua akamaata te apii i te anoano maata no kotou kia ‘imene’ i te akapaapaa anga ia Iehova kia rotai ma to kotou au taeake tungane e te tuaine i te ngai ta kotou e aere atura; e tatanu tamou ua atu i te tu taokotai anga ma tetai i roto i ta kotou angaanga.”
I muri mai i te oronga angaia ki te aronga apiipii to ratou au tiporoma, kua tatau tetai vaa tuatua o te pupu i tetai reta ngakau tae e te ariki maata no te terenianga tei rauka ia ratou i Gileada.
Ka rauka ainei ia koe te akamaata atu i taau angaanga ki te Atua e kia akariro i te reira kia uua tikai? Me koia ia, e aruaru maroiroi ia koe uaorai mei tei raveia e teia aronga apiipii karatuati. Na teia i tauturu ia ratou kia tau no te angaanga mitinari. Te kitea maataia ra te rekareka me oronga rekareka ua tetai iaia uaorai ma te tu puareinga i roto i ta te Atua angaanga.—Isaia 6:8.
[Tataanga i te kapi 25]
TE AU TU O TE PUPU
Numero o te au enua tei komonoia: 10
Numero o te au enua tei tukuia: 19
Numero o te aronga apiipii: 48
Mataiti avereti: 33.2
Au mataiti avereti i roto i te tuatua mou: 16.8
Au mataiti avereti i roto i te angaanga orometua tamou: 12.6
[Tutu i te kapi 26]
Te Pupu 111 Karatuatianga o te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada
I te papaanga i raro ake, kua numeroia te au pa mei mua ki muri, e kua papaia te au ingoa mei te kaui ki te katau i te pa takitai.
(1) Yeomans, C.; Toukkari, A.; Nuñez, S.; Phillips, J.; Dawkin, M.; Silvestri, P. (2) Morin, N.; Biney, J.; López, M.; Van Hout, M.; Cantú, A.; Szilvassy, F. (3) Williams, M.; Itoh, M.; Van Coillie, S.; Levering, D.; Fuzel, F.; Geissler, S. (4) Yeomans, J.; Moss, M.; Hodgins, M.; Dudding, S.; Briseño, J.; Phillips, M. (5) López, J.; Itoh, T.; Sommerud, S.; Kozza, C.; Fuzel, G.; Moss, D. (6) Williams, D.; Dudding, R.; Geissler, M.; Morin, R.; Biney, S.; Cantú, L. (7) Dawkin, M.; Hodgins, T.; Levering, M.; Silvestri, S.; Van Hout, D.; Briseño, A. (8) Van Coillie, M.; Nuñez, A.; Kozza, B.; Sommerud, J.; Toukkari, S.; Szilvassy, P.