‘E Aerenga Akarongo, Kare i te Kite Mata’
“E aerenga akarongo oki to matou, kare i te aerenga kite mata.”—2 KORINETIA 5:7.
1. Eaa te aite anga no te “aerenga akarongo”?
I TE au taime ravarai e pure ei tatou kia rotai ma te au arataki anga tei akanooia maira i te Tuatua a te Atua, te akakite ra tatou e e tuanga akarongo to tatou. Me akamata tatou i te akakitekite atu kia etai ke ra i te Patireia o te Atua, te akaari katoa ra teia i te akarongo. E me ka akatapu tatou i to tatou oraanga kia Iehova, te oronga ra tatou i te akapapu anga e te anoano ra tatou i te ‘aerenga akarongo,’ koia oki, kia aruaru i te aerenga oraanga na te akarongo e akatere.—2 Korinetia 5:7; Kolosa 1:9, 10.
2. Eaa ra te raveanga anake i te au angaanga i te putuputuanga i kore ei i te akapapu anga e e akarongo to tetai ra?
2 Me ka akono tikai tatou i taua tu ra, ka umuumu tatou i te akarongo tei akatumu meitakiia. (Ebera 11:1, 6) E manganui te au tangata te akara mareka atura ki te Au Kite o Iehova no te au turanga akono tau teitei e te aroa ta ratou e kite ra i roto i te Au Kite ra. E akamata anga meitaki te reira, inara kare te aite anga e e akarongo to taua au tangata ra. Penei ko etai atu e tokorua akaipoipo to ratou me kare e metua tei maroiroi ra i te akarongo, e penei ka kapiti atu ratou i etai o te au angaanga te raveia ra e taua tangata ta ratou e inangaro ra. E tika ko taua mana ra ki roto i te ngutuare o tetai e akameitakianga ia, inara kare katoa oki teia i te mono i te inangaro o tetai uaorai no te Atua e tona uaorai akarongo oki.—Luka 10:27, 28.
3. (a) E raukaʼi ia tatou te akarongo akatumu meitakiia, eaa te irinaki anga tika na tatou no runga i te Pipiria ra? (e) Eaa tetai papaki tangata ka riro viviki ei kia irinaki e e mea akauruia te Pipiria, i to etai ke ra?
3 Ko te aronga e aerenga akarongo tikai to ratou ka irinaki katoa oki e ko te Pipiria te Tuatua a te Atua. E maata te akapapu anga e ko te au Tuatua Tapu i tataia ra, e tika, e “mea akauruia mai e te Atua.”a (2 Timoteo 3:16) Eaa te maata o teianei akapapu anga te ka tika kia akara matatioia i mua ake ka irinaki ei tetai tangata ra? Penei ka riro te reira ki runga i tona tupuanga mai. Ko te ka akamerengo tikai i tetai tangata penei kare tetai ke ra e inangaro. I etai au tu, noatu rai e ka akaariia ki tetai tangata te au akapapu anga maata kare ra e rauka kia akakoreia, penei ka vairai aia i te araianga i te tika ta te reira e tou maira. No teaa ra? No te au inangaro tei tanu oonuia ra ki roto i tona ngakau. (Ieremia 17:9) E no reira, noatu ra penei te manako ra tetai tangata e inangaro tona i ta te Atua ra akakoroanga, penei te inangaro ra tona ngakau i te mareka anga no teianei ao. Penei kare aia e anoano kia akaruke i tetai tu oraanga te maro ra i te au turanga o te Pipiria. Inara, me te kaki tika ra tetai tangata i te tuatua mou, me te tiratiratu ra aia iaia uaorai, e me e tu akaaka tona, ka kite aia i muri akera e ko te Pipiria te Tuatua a te Atua.
4. Eaa te umuumuia ra i te tuanga a tetai kia raukaʼi te akarongo?
4 E putuputu i nga marama tokoiti ua, ka ariki te au tangata tei tauturuia kia apii i te Pipiria e kua rava to ratou kite ei akapapu e ko te reira te Tuatua a te Atua ra. Me ka akakeu teia ia ratou kia akatuera i to ratou ngakau kia apiiia e Iehova, ei reira to ratou au manako i roto roa, to ratou au inangaro, e to ratou au akakeu anga ka akapapa marieia na ta ratou i kite ra. (Salamo 143:10) Te tuatua ra a Roma 10:10 e “ko te ngakau oki” to te tangata nei e akarongo. Na taua akarongo ra e akakite e akapeea tikai te manako ngakau o taua tangata ra, e ka kitea te reira i tana akono anga i tona oraanga.
Kua Akono a Noa i te Akarongo Akatumu Meitakiia
5, 6. I akatumuia to Noa ra akarongo ki runga i teaa?
5 Ko Noa tetai e akarongo akatumu meitakiia tona ra. (Ebera 11:7) Eaa tana akatumu anga no te reira? Ia Noa te tuatua a te Atua ra, kare i roto i te tu tataia, mari ra ko tei tuatuaia kiaia ra. Te tuatua ra ia Genese 6:13: “E kua tuatua mairā te Atua ia Noa: Kua vaitata roa te openga o te tangata katoatoa ra iaku; kua ki oki te enua i te takinga-kino ïa ratou.” Kua akaue atura Iehova ia Noa kia patu i tetai araka e kua oronga atu oki i te au tu no te patu anga i te reira. Kua tuatua katoa atu te Atua: “I na oki! teia au ka apai mai i te vai diluvi ki runga i te enua nei, kia mate takiri roa te au mea ora e uti i te aʼo i raro ake i te rangi nei, te au mea katoa o te enua nei ka mate ia.”—Genese 6:14-17.
6 I ua ana ainei i mua ake i teia? Kare te Pipiria i tuatua mai. Te karanga ra a Genese 2:5: “Kare oki te Atua ra ko Iehova i akatopa mai i te ua.” Inara, ko teia ta Mose, tei ora ra e au anere ua atu mataiti i muri akera, tana akakite anga i te au tika i te uriuri anga kare i to Noa tuatau mari ra i te tuatau i mua roa atu i te reira ra. Mei tei akakiteia maira ia Genese 7:4, kua taiku a Iehova i te ua i tana tuatuaanga kia Noa ra, e i te akara anga kua kite a Noa i te aite anga o tana tuatua. Inara, kare to Noa ra akarongo e no tana i akara. Kua tata te apotetoro ko Paulo e no Noa “ka akakiteia mai ei aia e te Atua i te au mea kare rai i kitea maira.” Kua akakite te Atua kia Noa e ka apai mai Aia “i te vai diluvi,” me kare “te moana no te rangi,” ki runga i te enua nei, mei ta te tataanga i raro ake i te New World Translation i akakite mai i te reira ia Genese 6:17. Tae roa mai ki te reira tuatau, kare i rokoia taua tu apinga ra. Inara te au mea angaia ravarai tei akaraia ra e Noa kua tu mai ei tetai tumu tikai ia e ka rauka i te Atua ra kia apai mai i taua tiruvi akapou anga ra. Na tona akarongo i akakeu, kua patu iora Noa i te araka.
7. (a) Eaa ta Noa kare i umuumu i mua ake ka rave ei aia i ta te Atua i akaue maira iaia? (e) Akapeea tatou i puapingaiaʼi na te akamanakoanga i to Noa akarongo, e akapeea to tatou akarongo e riro ei ei akameitakianga kia etai ke ra?
7 Kare te Atua i oronga kia Noa i te ra e akamataʼi te Tiruvi. Inara kare a Noa i akariro i te reira ei tetai kotoe anga no te tu manako ekoko anga, na te tukuanga i te patuanga araka e te tutuanga ki roto i te ngai tuanga rua i tona ora anga. I te tuatau tau ra, kua akaue atu te Atua ra ia Noa kia aere atu ki roto i te araka. Inara, “Kua pera oki a Noa; i te au mea katoa ta te Atua i akaue mai iaia ra, ko tana ïa i rave marie.” (Genese 6:22) E aerenga akarongo to Noa, kare i te aerenga kite mata. Mei teaa ra to tatou akameitaki anga e i rave aia i te reira! No tona akarongo, te ora nei tatou i teianei tuatau. I to tatou tu katoa oki, ka riro te akarongo ta tatou e akaari ei tetai tupu anga ta te tuatau ki mua e mou maira kare no tatou anake ua mari ra no ta tatou au tamariki katoa oki e no etai atu au tangata te takapini ra ia tatou.
To Aberahama Akarongo
8, 9. (a) Kua akatumu a Aberahama i tona akarongo ki runga i teaa? (e) Na roto i teea tu to Iehova ra ‘akakite mai anga’ kia Aberahama?
8 E akamanako ana i tetai atu akatauanga—ko to Aberahama ra. (Ebera 11:8-10) Kua akatumu a Aberahama i tona akarongo ki runga i teaa? Ko te ngai takapini i tupu akera aia i Ura ki o te Kaledea ra e aronga akamori itoro e te noinoi apinga oki. Inara na etai atu mana ke i akanoo i to Aberahama ra manakoanga. Kare e ekoko anga e kua rauka iaia kia taokotai atu ma te tamaiti a Noa ra ko Sema, kua kapiti to raua oraanga no te 150 mataiti katoa. Kua riro a Aberahama kia irinaki e ko Iehova ‘te Atua Teitei ra, te Pu o te rangi e te enua nei.’—Genese 14:22.
9 E apinga ke atu tetai tei mana ra ki runga ia Aberahama. “Kua akakite mai a [Iehova] kakā kia Aberahama . . . ka noo ei aia i Mesopotamia ra, ou aia i noo ei i Harana, Kua na ko maira kiaia, E aere ke mai koe i to enua e toou kopu-tangata, e aere mai koe ki te enua taku e akakite atu kia koe.” (Angaanga 7:2, 3) Na teea tu to Iehova ra ‘akakite mai anga’ kia Aberahama? Kare a Aberahama i akara mata tikai i te Atua ra. (Exodo 33:20) Inara, penei kua mama atura Iehova kia Aberahama na roto i te moemoea, ma tetai akakite anga mana kaka, me kare na tetai karere angera, me kare komono ra. (Akaaite ia Genese 18:1-3; 28:10-15; Levitiku 9:4, 6, 23, 24.) Noatu rai eaa te tu to Iehova ra mama anga kia Aberahama, kua irinaki taua tangata tiratiratu ra e te akanoo maira te Atua i tetai angaanga okomaata ki mua iaia. Kua akono atura Aberahama na roto i te akarongo.
10. Akapeea ta Iehova ra akamaroiroi anga i to Aberahama akarongo?
10 Kare to Aberahama akarongo no runga i te rauka anga iaia te au tu tika no te enua ta te Atua e arataki atura iaia. Kare katoa oki te reira no runga i tona kiteanga a ea taua enua ra ka orongaiaʼi kiaia. E akarongo tona no te mea kua kite aia ia Iehova ei Atua Mana katoatoa. (Exodo 6:3) Kua akakite a Iehova kia Aberahama e ka anau mai e uanga nona, inara i etai tuatau kua kimi to Aberahama manako ka akapeea te reira e tupu ei. Kua ruaine aia. (Genese 15:3, 4) Kua akamaroiroi atura Iehova i to Aberahama akarongo na te tuatuaanga kiaia kia akara i te au etu ra e kia tatau oki ia ratou me ka rauka iaia. “Koia katoa toou na uanga,” ta te Atua i tuatua atu. Kua akakeu oonuia a Aberahama. Kua kitea puia e ka rauka i Tei Anga mai i taua au apinga mekameka i te rangi ra kia akatupu mai i tana i taputou ra. “Kua akarongo atura [Aberahama] ia Iehova.” (Genese 15:5, 6) Kare a Aberahama i iranaki ua no te mea kua rekareka aia i tana i akarongo atura; e akarongo akatumu meitakiia tona ra.
11. (a) I tona vaitata anga ki te 100 mataiti, i akapeea to Aberahama manako anga ki ta te Atua taputou e ka anau mai a Sara ruaine ra i tetai tamaiti? (e) Eaa to Aberahama tu akarongo i te aro atu anga i te timataanga kia apai i tana tamaiti ki Maunga Moria e oronga iaia ei atinga?
11 I to Aberahama vaitata anga ki te 100 mataiti e ko tana vaine, ko Sara, kua vaitata ki te 90, kua tuatua akaou a Iehova i tana taputou e ka anau mai tetai tamaiti na Aberahama e ka riro ko Sara te metua vaine. Kua akamanako tikai a Aberahama ki to raua turanga. “Kare ua oki aia i turori ua i te akarongo kore i tei tuatuaia mai e te Atua ra; i maroiroi ra aia i te akarongo, ma te akakakā i te Atua: Kua kite tikai oki aia e, ko tana i tuatua maira, ka tika iaia kia akatupu.” (Roma 4:19-21) Kua kite a Aberahama e kare e puapinga kore ta te Atua i taputou maira. I muri akera, no tona akarongo, kua rave katoa a Aberahama i ta te Atua ra tuatua anga kiaia kia rave atu i tana tamaiti ia Isaaka ki te enua o Moria e kia oronga iaia ei atinga. (Genese 22:1-12) Kua irinaki tikai a Aberahama e ka rauka i te Atua tei akatupu temeio maira kia anau mai taua tamaiti ra e tika katoa iaia kia akaora iaia kia akatupu i te au taputou anga katoa Tana i tuatua ra no runga iaia ra.—Ebera 11:17-19.
12. Eaa te roa to Aberahama aerenga akarongo, e eaa te tutaki te tiaki maira iaia e tona au mema ngutuare tangata tei akakite ra i te akarongo maroiroi?
12 Kua akaari mai a Aberahama e na te akarongo i akatere iaia kare i te au turanga taki tai ua mari ra i tona oraanga katoa ra. I te tuatau o tona oraanga katoa ra kare tetai ua atu tuanga o te Enua Taputouia ra i rauka mai ia Aberahama mei te Atua maira ei tetai akatuanga anga. (Angaanga 7:5) Inara, kare a Aberahama i akaparuparu mai e ka oki atu ei ki Ura o te Kaledea ra. No te 100 mataiti, tae roa mai ki tona matenga, kua noo puakapa ua aia i te enua ta te Atua i arataki atura iaia. (Genese 25:7) No runga iaia e tana vaine ko Sara, ta raua tamaiti ko Isaaka, e ta raua mokopuna ko Iakoba, te tuatua ra a Ebera 11:16 e: “I kore ei te Atua i akama ia ratou kia karangaia aia e e Atua no ratou; kua akono oki aia i tetai oire no ratou.” Ae, e ngai ta Iehova no ratou i te tuanga enua o tona Patireia Mesia ra.
13. Koai ma i roto i to Iehova au tavini i teia tuatau te oronga akapapu anga ra e akarongo to ratou mei to Aberahama ra?
13 Te vaira tetai aronga i roto i te au tavini o Iehova i teia tuatau tei aiteite ra kia Aberahama. Kua aaere ratou na te akarongo no te au mataiti e manganui. Na roto i te maroiroi ta te Atua i oronga atu, kua rauka ia ratou kia autu i te au arairai anga mei te maunga rai te tu. (Mataio 17:20) Kare to ratou akarongo e ngaueue ua no to ratou kore i kite e a ea te Atua ra e oronga mai ei i ta ratou tuanga tana i taputou maira. Kua kite ratou e kare e puapinga kore ua ta Iehova tuatua, e te manako ra ratou i te reira ei tetai tuanga meitaki kia kapitiia ki roto i tona Au Kite. Ko toou manako ngakau ainei ia?
Te Akarongo tei Akakeu ra ia Mose
14. Akapeea te tuku anga pange no to Mose ra akarongo?
14 Tetai atu akatauanga no te akarongo ko Mose ia. Eaa te pange no tona akarongo? Kua akamouia te reira mei tona tamaiti varevare anga maira. Noatu rai e kua kiteia e te tamaine a Pharao, a Mose ki roto i tetai pia raupo i te Kauvai Nile e kua rave atu iaia ei tamaiti nana, na to Mose uaorai metua vaine Epera, ko Iokebeda i akono i taua tamaiti ra e nana i utuutu i tona au mataiti ou anga. I te akara anga kua apii meitaki a Iokebeda iaia, kua tauru i te inangaro no Iehova e te ariki anga no Tana au taputou kia Aberahama ra. I muri iora, ei tetai mema no te ngutuare o Pharao, “e apiiia iorā Mose i te au tuatua pakari a to Aiphiti.” (Angaanga 7:20-22; Exodo 2:1-10; 6:20; Ebera 11:23) Inara, noatu to Mose ra turanga akaperepereia, kua vaira tona ngakau ma te au tangata tuikaaia o te Atua ra.
15. Eaa te aiteanga ta Mose ra akataka anga iaia uaorai ma to Iehova ra au tangata?
15 I te 40 o tona mataiti, kua ta atu a Mose i tetai tangata Aiphiti kia oraʼi tetai ngati Iseraela tei takinga kino tau koreia ra. Na teia tupu anga i akakite i to Mose ra manako anga no te au tangata o te Atua ra. E tika, “no te akarongo i kore ei i tika ia Mose, ka pakari ei aia ra, kia tapaia i te tamaiti a te tamaine a Pharao ra.” Kare e kia “rave i te navenave poto ua o te tuatua kino ra” ei tetai mema no te akava anga o Aiphiti ra, na te akarongo i akakeu iaia kia akataka iaia uaorai ma te au tangata takinga kinoia ra o te Atua.—Ebera 11:24, 25; Angaanga 7:23-25.
16. (a) Eaa te angaanga ta Iehova i oronga kia Mose, e akapeea ta te Atua tauturu iaia? (e) I te raveanga i tana angaanga, i akapeea ta Mose akaari anga i te akarongo?
16 Kua inangaro tikai a Mose kia rave i te apai mai i te tu rangatira ki tona au tangata, inara kare i tae ake ki te tuatau a te Atua ra no to ratou akaora angaia. E kua oro ke atura Mose i Aiphiti. No te tae anga e vaitata i te 40 mataiti i muri iora i rave ei a Iehova na tetai angera e akaue ia Mose kia oki atu ki Aiphiti e taki mai i to Iseraela ra ki vao i taua enua ra. (Exodo 3:2-10) I akapeea to Mose manako anga? Kare aia i akakite i te tu ekoko anga i to Iehova ra tika anga kia akaora i to Iseraela, inara i manako ngakau aia e kare aia i tau no taua tuanga ta te Atua i tuku maira ki mua iaia. Na te tu aroa, kua oronga atura Iehova i te akamaroiroi anga tei umuumuia ra e Mose. (Exodo 3:11–4:17) Kua tupu maroiroi maira to Mose akarongo. Kua oki atura aia ki Aiphiti e kua akamatakite putuputu atura ia Pharao e mata ki te mata i te au mate te ka tupu kia Aiphiti no te kore taua tutara ra e tuku i to Iseraela kia aere e akamori ia Iehova. Kare o Mose uaorai mana kia akatupu i taua au mate ra. E aerenga akarongo tona, kare i te kite mata. I roto tona akarongo ia Iehova ra e tana tuatua oki. Kua akakoko atura Pharao ia Mose. Inara kua akaketaketa atura Mose. “No te akarongo i akaruke ei aia ia Aiphiti, kare i mataku i te riri o te ariki ra: i maroiroi rava atura aia i te akara anga atu iaia, i tei kore e kitea kia akara ra.” (Ebera 11:27) Kare a Mose i te apa kore ua. Kua rave au tarevake aia. (Numero 20:7-12) Inara i muri ake i te akaue angaia e te Atua ra, kua riro tona oraanga katoa na te akarongo i akatere.
17. Eaa te tupu anga no te aerenga akarongo i tikai no Noa, no Aberahama, e no Mose, noatu rai e kare ratou i ora kia kite i ta te Atua ra ao ou?
17 Kia riro toou akarongo kia aite ki to Noa, to Aberahama, e to Mose ra. E tika ra kare ratou i akara i te ao ou o te Atua i to ratou tuatau ra. (Ebera 11:39) Kare oki i tae ake ki ta te Atua ra tuatau i akataka; te vaira etai atu au tuanga o tana akakoro anga tei umuumuia ra kia akatupuia. Inara, kare to ratou akarongo i te tuatua a te Atua ra i ngaueue, e tei roto to ratou ingoa i ta te Atua puka o te ora.
18. No te aronga tei kapikiia ra ki te oraanga i te rangi, eaa i umuumuiaʼi te aerenga akarongo ra?
18 “Kua vaooia e te Atua te mea meitaki rava atu no tatou,” ta te apotetoro ko Paulo i tata. Koia oki, kua vaooia e te Atua te mea meitaki rava atu no te aronga tei, aite kia Paulo ra, kua kapikiia ki te oraanga i te rangi ma Karaiti katoa oki. (Ebera 11:40) Ko te reira te aronga ta Paulo i manako ra i tana tata anga i te au tuatua tataia ra ia 2 Korinetia 5:7: “E aerenga akarongo oki to matou, kare i te aerenga kite mata.” I te tata anga i te reira ra, kare tetai i o ratou ra i itae atu ki to ratou tutaki i te rangi ra. Kare i rauka ia ratou kia kite atu i te reira ma to ratou mata kopapa ra, inara kua akatumu meitakiia to ratou akarongo ki te reira. Kua akatuia a Karaiti mei te mate mai, ei popo mua no te aronga kia akameitakiia ma te oraanga ki te rangi. E tere atu i te 500 au kite tei akara iaia i mua ake i tona kakeanga ki te rangi ra. (1 Korinetia 15:3-8) Kua rava te tumu no ratou kia akatere i to ratou oraanga katoa na taua akarongo ra. E au tumu tau katoa oki to tatou no te aerenga akarongo.
19. Mei tei akakiteia maira ia Ebera 1:1, 2, na roto iaai ta te Atua ra tuatua anga mai kia tatou?
19 I teia tuatau nei, kare a Iehova e tuatua mai ana ki tona au tangata na roto mai i tetai angera, mei tana i rave kia Mose ra i te ngangaere tei ka ra. Kua tuatua mai te Atua na roto i tana Tamaiti. (Ebera 1:1, 2) Ta te Atua i tuatua mai na roto iaia ra, kua tataia e Ia ki roto i te Pipiria, tei uriia nei ki roto i te au reo o te au tangata takapini teianei ao.
20. Akapeea to tatou turanga i meitaki maata atu ei i to Noa, to Aberahama, e to Mose ra?
20 E maata roa atu ta tatou i ta Noa, ta Aberahama, e ta Mose i to ratou tuatau. Tei ia tatou te Tuatua katoatoa a te Atua—e maata to te reira kua tupu ke ana. I te manako anga i te au mea ravarai ta te Pipiria i tuatua no te au tangata e te au vaine tei akapapu ra ia ratou uaorai ei au kite tiratiratu no Iehova i tei aro atu i te au tu timataanga ravarai, kua raurau maira Ebera 12:1: “E kopae atu tatou i te au mea teiaa ravarai, e te ara e rokoia ngoie ei tatou nei, e oro tamou marie ei i teianei oroanga i tukuia mai ki mua ia tatou nei.” Kare to tatou akarongo i tetai apinga kia manako kore uaia. “Te ara e rokoia ngoie ei tatou nei” ko te ngere ia i te akarongo. Te umuumuia ra tetai maro anga ketaketa me kia tamou marie tatou i te “aerenga akarongo.”
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a E akara i The Bible—God’s Word or Man’s?, neneiia e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Eaa Taau Pau Anga?
◻ Eaa te kapitiia atura ki te “aerenga akarongo”?
◻ Akapeea tatou ka puapingaiaʼi i te tu o ta Noa akaari anga i te akarongo ra?
◻ Akapeea te tauturu anga ia tatou a te tu o ta Aberahama ra akono anga i te akarongo?
◻ Eaa te Pipiria i tou atu ei kia Mose ei tetai akatauanga no te akarongo?
[Tutu i te kapi 10]
Kua aaere a Aberahama na te akarongo
[Tutu i te kapi 10]
Kua akakite a Mose raua ko Aarona i te akarongo ia raua i mua ia Pharao ra