E Tatanu i te Tu Akameitaki

KUA ora mai a Marie i tetai taote i New York State i roto i tetai turanga tumatetenga. Inara kare a Marie e 50 ona mataiti i akameitaki ana i te taote e kare katoa i tutaki i tana pira. Mei teaa atura te tu akameitaki kore!

Te akakite ra te Pipiria, i to Iesu aereanga ki roto i tetai vira, kua aravei a Iesu e tai ngauru au tangata tei tuia e te maki kino ko te repera. Kua aue ratou ma te au reo maata: “E te Orometua, e Iesu e, e aroa mai koe ia matou.” Kua akaue atu a Iesu: “Ka aere, ka akakite ki te kau taunga ia kotou.” Kua ariki te au repera i tana arataki anga, e i to ratou aere anga, kua akamata ratou i te kite i to ratou maki i te meitaki anga mai.

E iva o te au repera tei rapakauia kua aere ua atu i to ratou aerenga. Inara ko tetai mai repera, e tangata Samaria, kua oki i te kimi ia Iesu. Kua akapaapaa teia repera i te Atua, e i tona kiteanga ia Iesu, kua akatopa aia ki tona vaevae, te akameitakianga iaia. Te pau anga atu kua karanga a Iesu: “Kare ainei tino ngauru katoa i akaoraia nei? teiea io nei ra e toko iva? Kare rava tetai i oki mai e akakakā i te Atua, mari ra ko teianei tangata ke.”​—Luka 17:11-19.

E apiianga puapinga tei tuatuaia i te uianga: “Teiea io nei ra e toko iva?” Mei ia Marie, e iva repera e tu kino pakari to ratou​—kare ratou i akaari ana i te tu akameitaki. Te tupu maata ra taua tu akameitaki kore i teia ra. Eaa te tumu no teia?

Te Tumu Tikai no Teia Tu Akameitaki Kore

No ko mai tikai te tu akameitaki kore i te tu manako iaia uaorai. Ka akamanako ana i to tatou nga metua mua, ko Adamu raua ko Eva. Kua anga a Iehova ia raua ma te au tu tu-Atua e kua oronga i te au mea ravarai ei mataora anga no raua, kapiti mai tetai kainga manea, te au ngai umere takapini, e te angaanga puapinga tikai e te merengo. (Genese 1:26-29; 2:16, 17) Inara, i raro ake i te taomi anga o ta Satani pati anga ki to raua uaorai inangaro, ei tokorua kua akarongo kore raua e kua ariu ma te akavaavaa i to Iehova tu meitaki.​—Genese 3:1-5; Apokalupo 12:9.

Ka tamanako katoa ana i te iti tangata o Iseraela taito, ta te Atua i iki ei tuanga takake nona. Mei teaa atura te tu akameitaki o te au metua Iseraela i te po o Nisana 14, 1513 M.T.N.! I te reira po puapinga, kua apai mai te angera a te Atua i te mate ki “te tama mua o te enua o Aiphiti” inara kua vao ua i te au are Iseraela tei akairo meitakiia. (Exodo 12:12, 21-24, 30) E i te akaora angaia mei te nuku vaeau o Pharao i te Tai Muramura, ma te au ngakau akameitaki ra, ‘kua peʼe iorā Mose e te tamariki a Iseraela kia Iehova.’​—Exodo 14:19-28; 15:1-21.

Noatu ra, i nga mea epetoma i muri ake i te akarukeanga ia Aiphiti, “kua urutoe iora taua uipaanga katoa o te tamariki a Iseraela ra ia Mose raua ko Aarona, i taua medebara ra.” Mei teaa atura to ratou riro viviki anga ei aronga akameitaki kore! Kua mii ratou i te ‘noo vaitata anga i te au āriki puaka, e kua kai oki i te kai e kua merengo roa,’ ta ratou i rekareka ra i Aiphiti, te enua tei akatuikaa ia ratou. (Exodo 16:1-3) Ma te taka meitaki, te arai ra te au angaanga manako uaorai i te tatanuanga e te akaarianga i te tu akameitaki.

Ei au uanga o Adamu ara ua ra, kua anau pouroaia mai te au tangata ma tetai tu manako uaorai e tetai tu akameitaki kore. (Roma 5:12) E tuanga katoa te tu akameitaki kore o te tu manako uaorai tei taomi ra i te au tangata o teianei ao. Mei te ao ta tatou e akaea nei, te vaira te reira tu i te au ngai ravarai, e te takinoia ra tatou e te reira. (Ephesia 2:1, 2) I reira, ka anoano tatou i te tatanu i tetai tu akameitaki tikai. Akapeea tatou i te rave anga i te reira?

Anoano Tikaiia te Akamanako Anga!

Te akakite ra ta Webster’s Third New International Dictionary i te aiteanga o te tu akameitaki “e ko te turanga akameitaki: te manako maana e te oaoa no tetai tei oronga ra te akakeuanga i tetai kia tutaki i tetai tutaki anga.” Kare tetai manako anga ngakau e rauka i te pata vivikiia on e te off; ka tau te reira kia tupu mai ma te akakeuia i roto i tetai tangata. E maata atu te tu akameitaki i tetai akaari ua anga o te au tu meitaki me kore tetai tu akapapa anga meitaki; no roto mai te reira i te ngakau.

Akapeea tatou i te apii anga kia kite i te tu akameitaki mei te ngakau? Te karanga ra te Pipiria i te maata anga o ta tatou e kite ra no ko mai i ta tatou au manako i iki ra. (Ephesia 4:22-24) Te apiianga kia kite i te akameitaki ka akamata ia ki te akamanako ariki anga i te au tu takinga meitaki ta tatou i rauka. Tei aiteite ki teia, te karanga ra a Dr. Wayne W. Dyer, tei angaanga i roto i te angaanga rapakau anga i te pae o te manako, e: “Kare e rauka ia koe tetai manako anga (ngakau) ma te kore e kite na mua i tetai manako.”

Ei akaraanga, ka akara ana i te akameitaki anga i te au mea angaia takapini ia ratou. Me akara koe i tetai rangi ki i te au etu i tetai po kare e tiao rangi, eaa taau e manako ngakau ra i taau e kite ra? Kua tuatua te Ariki ko Davida i te tu ngateitei tana i kite: “Kia akara au i to au rangi i te angaanga a to maikao-rima na; te marama e te au etu taau i anga ra; Eaa te tangata nei, i manako mai ei koe iaia? e ta te tangata nei tamaiti, i akono mai ei koe iaia?” E i te muteki anga o te po, kua tuatua mai te au etu kia Davida, te akakeuanga iaia kia tata: “Te tuatua nei te au rangi i te kakā o te Atua; e te akakite nei te reva i te angaanga a tona rima.” Eaa ra te au rangi etu i akakeu oonu ei ia Davida? Nana uaorai e pau: “Te akamaaraara nei au i taau ra au angaanga katoa; te akaeatu ua nei au i te au angaanga a to rima ra.”​—Salamo 8:3, 4; 19:1; 143:5.

Kua ariki katoa te tamaiti a Davida ko Solomona i te puapinga o te akamanakoanga no runga i te au mea umere o te au mea tei angaia. Ei akaraanga, no runga i te tuanga ta te au tiaorangi ua ka rave i te akaoraoraanga i to tatou enua, kua tata aia: “Te taʼe nei te au kauvai katoa nei ki roto i te tai; kare ra te tai e maringi ke ua atu; te ngai no reira mai te au kauvai ra, te oki akaou nei ratou ki taua ngai rai.” (Koheleta 1:7) No reira oki i muri ake ta te au ua e te au kauvai akaoraora anga i te enua, kua taoki akaouia to raua au vai mei te au moana ki runga i te au tiaorangi. Eaa te ka tupu ki teia enua naringa kare teia tamaanga e te taoki akaou anga o te vai? Mei teaa atura to Solomona tu akameitaki i te akamanakoanga i teia au manako!

Ka akariro katoa tetai tangata akameitaki i tona au pirianga mema ngutuare tangata, te au taeake, e te au oa ei mea puapinga. Kua kite aia i to ratou tu takinga meitaki. Iaia e akamanako meitaki ra i ta ratou i rave ra nona, kua akameitaki tikai aia mei te ngakau.

Akaarianga i te Tu Akameitaki

Mei teaa atura i te tuatua ngoie ua te “meitaki!” E mea ngoie ua i te tuatua i teia tuatua. E e maata te au tuatau no te rave maata i teia. Mei teaa atura i te akaoraoraanga o tetai Akameitaki kia Koe ma te maana e te tae tikai ki tetai tangata tei mou ra i te ngutupa kia ngaa ua no tatou me kore kia mou mai i tetai apinga tei topa ra ki raro! Te akarongoanga i te reira tuatua ka akariro i te ngai angaanga a tetai tangata tiaki toa me kore vaine tuati o te are kaikai me kore te tangata kave mere ei mea ngoie ake e te reka tikai.

Na te tukuanga i te au kati akameitaki e ravenga tau meitaki te reira no te akaari i te tu akameitaki no te au angaanga takinga meitaki. E manganui te au kati e rauka ra i roto i te au are toa tei akakite ra i te au manako tuatua manea tikai. Inara kare ainei i tetai akakeu anga aroa uaorai no te tuku i te au tuatua ariki anga i toou uaorai rima tata? E reka atu etai pae i te kopae i tetai kati tei tataia, i te tukuanga i tetai pepa na ratou uaorai!​—Akaaite ia Maseli 25:11.

Pera katoa, te aronga tei tau meitaki atu i to tatou akameitaki anga ko te aronga piri vaitata tikai kia tatou i te kainga. Te karanga ra te Pipiria no tetai vaine tau meitaki: ‘E tu tana tane, ma te akapaapaa iaia.’ (Maseli 31:28) Kare ainei te au tuatua akameitaki tae tikai o te ngakau a tetai tane ki tana vaine e akamaata i tetai mareva kainga o te au e te merengo anga? E kare ainei te tane katoa e rekareka i te aere mai ki te kainga ki tetai araveianga maana e te arikiia mei tana vaine? I teia au ra, e manganui te au taomianga ki rungao i te akaipoipoanga, e me putunga mai te au taomi anga, kua rere ngoie ua te au tu riri. Ko tei akameitaki ra te papa ra i te tuku ua e te viviki i te akangaropoina e te akakore i te ara.

Ka anoano katoa te au mapu kia kite i te oronga i te au tuatua ariki tae tikai o te ngakau ki to ratou au metua. E tikai, kare te au metua e apa kore, inara kare e anoanoia kia akameitaki kore no ta ratou i rave noou. Kare te aroa e te akono anga ta ratou i oronga ra kia koe mei toou anau angaia mai e rauka i te okoia. Me kua apii ratou i te kite i te Atua kia koe, e tumu maata atu taau kia akameitaki.

“Te tamariki ra, e tuanga ïa no ko ia Iehova ra,” i akakite ei a Salamo 127:3. No reira ka tau te au metua kia akara no te au tuatau kia akameitaki i ta ratou tamariki i te mea ka rave atu i te akariri ia ratou no runga i te au apinga puapinga kore. (Ephesia 6:4) E mei teaa atura i tetai akameitakianga no ratou kia tauturu i te aronga mapu ta ratou e akono ra kia tatanu i te tu akameitaki.​—Akaaite ia Maseli 29:21.

E Akameitaki i te Atua

Ko te Atua ko Iehova te Oronga i “te au mea memeitaki i o maiia ra, e te au mea tika ravarai.” (Iakobo 1:17) Te mea puapinga roa atu ko te apinga aroa o te ora, no te mea ta tatou au mea ravarai ka rauka me kore penei ka parani ka puapinga kore te reira me mate tatou. Te raurau ra te au Tuatua Tapu ia tatou kia akamaara “Tei [te Atua ko Iehova] oki te tumu o te ora.” (Salamo 36:5, 7, 9; Angaanga 17:28) Ei tatanu i tetai ngakau akameitaki i te Atua, ka anoano tatou kia manakonako i tana au apinga aroa te ka akamatutu i to tatou au oraanga i te pae kopapa e te pae vaerua. (Salamo 1:1-3; 77:11, 12) Ka riro teia tu ngakau ei akakeu ia tatou kia ariki i te au tuatua e te au angaanga.

E pure tetai tu tika roa atu o te akaari anga i to tatou tu akameitaki no te Atua. Te akakite ra te tata taramo ko Davida: “E manganui, e taku Atua, e Iehova, te au angaanga taka ke i raveia e koe ra, e toou ra manako ia matou nei: kare e tika kia tatau ua atu ki mua ia koe na; e akakite au, e tuatua oki au i te reira; kare ra e tika kia tatau atu i te maata.” (Salamo 40:5) Kia tau tatou kia akakeuia mei teia.

Kua titau katoa a Davida i te akaari ki te Atua i tona tu ariki na te au tuatua tana i tuatua ki tetai atu. Kua karanga aia: “E akameitaki rai au ia koe, e Iehova, i toku ngakau katoa nei; e akakite au i te au angaanga taka ke katoa naau ra.” (Salamo 9:1) Te tuatuaanga ki tetai atu no runga i te Atua, to tatou tuatua uaorai anga ma te oronga kia ratou i te tuatua mou mei tana Tuatua, papu ko te mataara meitaki roa atu ia i te akaari i to tatou tu akameitaki. E ka tauturu teia ia tatou kia akameitaki maata atu i tetai au tuanga ngai o te oraanga.

“Ko tei apai i te akameitaki ra, kua akapaapaa mai ïa iaku, e ko te aere na te ara tikai ra, ka akakite au kiaia i te ora,” i karangaʼi Iehova. Kia kite koe i te rekareka te ka tupu mai mei te akaarianga i to tatou tu akameitaki tae tikai o te ngakau kiaia.​—Salamo 50:23; 100:2.

[Tutu i te kapi 7]

E apinga aroa te ora mei te Atua. Kia papu kia tuku i taau uaorai i manako