Kua Vaitata Mai te Ra o Iehova
“Akarongo mai i teia, e te au tangata metua ra, e e anga mai i te taringa, kotou katoa tei noo i te enua nei.”—IOELA 1:2.
1, 2. No teea turanga i Iuda ra i akauru ei a Iehova ia Ioela kia tuatua i tana totou ririnui ra?
“AUE i taua rā ra e! te vaitata maira te rā o Iehova, ei mate ïa oki no ko mai i te Manakatoatoa e tae mai ei.” Mei teaa ra tetai akakite anga taka meitaki! Ko te tuatua ia na te Atua ra ki tona iti tangata tei orongaia maira e tana peroveta ko Ioela.
2 Kua tataia taua au tuatua a Ioela 1:15 i Iuda, penei te vaitata ra ki te mataiti 820 M.T.N. Na te au puke matie i akamanea i te enua i reira. E maata te au ua rakau e te ua titona. E atea e te matie te ngai kai na te manu ra. Inara, te vaira tetai apinga te tarevake maata ra. Te tupu ruperupe ra te akamori anga ia Baala i Ierusalema e i te enua o Iuda ra. Kua rave te au tangata i te au apinga navenave kona kava ki mua i teia atua pikikaa. (Akaaite ia 2 Paraleipomeno 21:4-6, 11.) Ka tuku ainei a Iehova kia tupu ua atu teia katoa?
3. Eaa ta Iehova ra i akamatakite, e no teaa ta te au pa enua te ka tau kia teateamamao?
3 Kare te puka Pipiria a Ioela i akaruke mai i tetai ekoko anga no te pauanga. Ka akatika ra a Iehova i tona tutara anga e ka akatapu oki i tona ingoa tapu. Te vaitata nei te ra maata o Iehova. Ei reira te Atua e rave ei i te akavaanga “ki runga i te o o Iehosaphata.” (Ioela 3:12) E tuku atu ia ratou kia teateamamao no te tamaki i Tei Mana Katoatoa, koia Iehova. Ko tatou katoa oki te aro atura i te ra maata o Iehova. No reira e akara matatio atu tatou i te au tuatua totou a Ioela ra no to tatou tuatau e no te tuatau kua topa oki.
Tomo Anga a te Au Manumanu
4. Eaa te maata te tupu anga ta Ioela i akamatakite maira?
4 Na roto i tana peroveta, kua tuatua a Iehova: “Akarongo mai i teia, e te au tangata metua ra, e e anga mai i te taringa, kotou katoa tei noo i te enua nei. Tei to kotou au rā ainei teia i te tupu anga, e kare ra, tei te au rā ainei o to kotou ai metua ra? E akakite ki ta kotou au tamariki i te reira, e na ta kotou au tamariki e akakite atu ki ta ratou au tamariki, e na ta ratou au tamariki e akakite ki tetai uki atu.” (Ioela 1:2, 3) Ka tau te aronga metua e te au tangata katoatoa kia tapapa atu i tetai apinga i te tu kare ra i tupu ana i to ratou tuatau oraanga me kare i te tuatau oki o to ratou ai tupuna ra. No te tuke maata o te reira e ka tuatuaia ki te toru o te uki! Eaa teia tupu anga umere? E kiteaʼi te reira, e tamanako tatou e te noo ra tatou i to Ioela tuatau.
5, 6. (a) Akataka mai i te mate ta Ioela e totou maira. (e) Koai te Tumu o taua mate ra?
5 E akarongo! Te akarongo atura Ioela i tetai ngunguru anga i mamao ke ra. Kua poiri te rangi, e kua maata mai taua ngunguru anga ra i te totoa anga mai taua tu poiri ra ki runga ua ake ra. I reira kua eke mai tetai tumurangi mei te auai ra. Ko tetai nuku e au mirioni ua atu au manumanu. E mei teaa ra te akatanea anga ta ratou i akatupu! I teianei e akamanako ana ia Ioela 1:4. Kare taua au manumanu akatomo maira i kotingaia ki te au tapaki peau to ratou. Kare! Te aere katoa maira, e maata te au tapaki totoro aere te pongi ra kare e peau. Apaiia mai e te matangi, kua tae viviki mai taua au tapaki ra, e ko to ratou tangianga mei to te kariota rai. (Ioela 2:5) No te maata to ratou kaki i te kai, ka rauka i te au mirioni o ratou ra kia akariro viviki i tetai parataito ei tetai metepara.
6 Pera katoa te aere maira ko te anue—te tu i mua ake ka tupu mai ei ei au neu e te au pepe. Ka rauka i te nuku anue maata pongi ra i te kai atu i te au rau o te ngangaere e potonga e te potonga, e rau e te rau, tae roa kia vaitata te pou to ratou tu matie. E ko te au ngai toe ka kaina e te au tapaki. E ta te tapaki ka akaruke ka pou takiri ia i te au kararu viviki ra. Inara e manako ana i teia: Ia Ioela pene 2, irava 11, te akataka maira te Atua ra i te “nuku tapaki nana ra.” Ae, koia te Tumu o taua mate na te tapaki ra te ka akatanea i te enua e ka akatupu i te onge kino ra. A naea? I mua ua ake i “te rā o Iehova” ra.
“Ka Ara, e Kotou te Aronga Akakona”!
7. (a) Eaa te tu o te au arataki akonoanga ngati Iuda ra? (e) Akapeea te au arataki Kerititome i teia tuatau i riro ei ki roto i tetai tu aiteite ki to te au arataki akonoanga o Iuda ra?
7 Tetai urupu manako ngateitei kore, kua akatakaia mai te au arataki akonoanga ngati Iuda ra i te tuatua anga i te akauenga: “Ka ara, e kotou te aronga akakona, e e aue; ka evakaku, kotou katoa i inu i te wina ra, i te wina venevene ra; kua akangereia oki to kotou vaa i te reira.” (Ioela 1:5) Ae, kua akaueia te aronga kona i te pae vaerua o Iuda ra e “ka ara,” kia akakore i te kona. Inara auraka e manako e e tuatua enua taito ua teia. I teianei tikai, i mua ake i taua ra maata o Iehova ra, te au orometua o Kerititome te akatutuia maira kua ki i te uaina venevene e e manga kite ua to ratou i teia akauenga no ko mai i tei Teitei Rava ra. Mei teaa ra to ratou ra poitirere anga me ka ara mai ratou mei to ratou tu kona i te pae vaerua i taua ra maata e te mataku a Iehova ra!
8, 9. (a) Akapeea ta Ioela akataka anga i te au tapaki e te tupu anga o ta ratou mate ra? (e) I teia tuatau, koai ma ta te au tapaki e akatutu maira?
8 E akara i taua nuku tapaki maata ra! “Kua kake mai oki tetai urupu ki runga i toku enua ra, e aronga ririnui, e kare e ope kia tatau; e nio liona to ratou nio, e tei ia ratou te nio ponga o te liona ua ra. Kua pou taku vine ia ratou, e kua aati taku suke: kua oore rava ïa ia ratou, e kua akaingaia; kua teatea te au rara ra. Ka aue mei te paretenia i tatuaia ki te kakau akaevaeva, i te tane o tona ou anga ra.”—Ioela 1:6-8.
9 E totou ua ainei teia no “tetai pa enua” tapaki ra, tetai urupu tapaki, tei akatomo atura ia Iuda? Kare, e maata atu tona aite anga i te reira. Ia Ioela 1:6 e Apokalupo 9:7, te akatutuia maira te au tangata o te Atua ra ei au tapaki. Ko te nuku tapaki o teia tuatau nei ko te nuku vaeau ia o te au tapaki akatainuia o Iehova ra, tei kapitiia atu e tetai 5,600,000 o ta Iesu “au mamoe ke atu.” (Ioane 10:16) Kare ainei koe e mataora ana kia riro ei tuanga no teia aronga tini o to Iehova aronga akamori ra?
10. Eaa te tupu anga o te mate tapaki ra ki runga ia Iuda?
10 Ia Ioela 1:9-12, ka tatau tatou i te tupu anga no te mate i te tapaki ra. Okotai pupu i muri ake i tetai tei apai mai i te akatanea anga takiri i te enua ra. I te ngereanga i te titona, te uaina ou, e te manongi, kare e rauka i te kau taunga tiratiratu kore ra kia rave ua atu i ta ratou au angaanga. Noatu ko te enua te aue ra, no te mea kua akapouia tona titona, e kua akarukeia mai te au rakau kare e ua. Ma te au vine kua akakinoia, kare atu e uaina na taua aronga akamori ia Baala ra kia inu ko ratou ra oki e aronga kona katoa i te pae vaerua.
“E ka Aue, e te Kau Taunga”
11, 12. (a) Koai ma te karanga ra e kau taunga ratou no te Atua? (e) Akapeea te akatupu anga a te mate tapaki o teia tuatau nei ki te au arataki akonoanga Kerititome ra?
11 E akarongo ki te tuatua a te Atua no taua kau taunga tau kore ra: “Ka tatua ana ia kotou uaorai, e ka aue, e te kau taunga e: e kakaoa, e te aronga raverave i te atarau ra.” (Ioela 1:13) I te tupu anga mua o ta Ioela totou, ko te kau taunga ngati Levi tei raverave i te atarau ra. Inara i peea i te tupu anga openga ra? I teia tuatau nei, ko te au orometua o Kerititome te manako apai ra i te mana taoonga kia tavini i te atarau o te Atua ra, e te manakoanga ko ratou tana aronga raverave, tana “kau taunga.” Inara, eaa te tupu nei i teianei i te mea te rave ra ta te Atua au tapaki i te angaanga i teia tuatau nei?
12 Me kite te “kau taunga” o Kerititome e te rave ra te au tangata o Iehova i te angaanga e te akarongo atura ki ta ratou akamatakiteanga i te akavaanga tu-Atua, kua riro ratou kia manako oripu ua. Ka aue ratou i te ongoongo e te riri no te tuatua akatupu akataneaanga o te Patireia ra. E ka kakaoa ratou i te akaruke anga ta ratou au anana ia ratou ra. Ma te takore anga atu ta ratou kai, e tuku atu kia akapou ratou i te po ki roto i te kakau akaevaeva, ma te aueanga i kore atu ta ratou moni tutaki. Kare e roaia, ka kore katoa ta ratou au angaanga! Ko te tika, te tuatua atura te Atua kia ratou kia aue i te po roa katoa no te mea kua vaitata to ratou openga.
13. Ka akarongo akaperepere atu ainei a Kerititome katoa ra ki ta Iehova akamatakiteanga?
13 Kia tau ki ta Ioela 1:14, ko te manakonako anake no ratou te vaira na te tataraaraanga e “ka kapiki atu ei kia Iehova.” Ka rauka ainei ia tatou kia tapapa atu i te pupu orometua katoatoa kia ariu atu kia Iehova? Kare rava ia! Penei e taki tai ua i roto ia ratou te ka akarongo ki ta Iehova ra akamatakiteanga. Inara ko te tu onge i te kai vaerua o te aronga arataki akonoanga e to ratou au tangata ei tetai pupu ka tamou ua atu ia. Kua totou mai te peroveta ko Amosa: “I na, te tuatua maira te Atu ra ko Iehova, e tae mai te au rā, e unga atu ei au i te onge ki runga i te enua; kare ra i te onge kai, e te kaki vai, i te akarongo ra i te tuatua na Iehova.” (Amosa 8:11) I tetai pae mei teaa ra to tatou akameitaki anga no te kaikai vaerua meitaki ta te Atua i oronga aroa maira na roto i “te tavini akono meitaki e te pakari”!—Mataio 24:45-47.
14. E rave anga momua te mate tapaki ra no teaa?
14 Ko te mate i te tapaki ra ko tetai aereanga momua ia no tetai apinga. No teaa? Kua akakite taka meitaki mai a Ioela kia tatou, i te na ko anga: “Aue i taua rā ra e! te vaitata maira te rā o Iehova, ei mate ïa oki no ko mai i te Manakatoatoa e tae mai ei.” (Ioela 1:15) Ko te au tomoanga i te ao katoa nei no te nuku tapaki a te Atua ra i teia tuatau nei te akataka meitaki maira e kua vaitata mai taua ra maata e te mataku o Iehova ra. E mea tika ra, te aronga ngakau tika katoa ka anoano i taua ra taka ke ra no te akaotianga i te akavaanga tu-Atua e raveiaʼi ki runga i te aronga rave kino e e riro ei kia autu a Iehova ra ei Tutara o te Ao Katoa e Pini Ua Ake.
15. I te manako anga i te tu mii o te enua ra, eaa ta te aronga tei akarongo ra i te au akamatakiteanga tu-Atua ka rave?
15 Te akaari maira Ioela 1:16-20, e kua akakoreia te kai i Iuda i taito ra. Pera katoa te rekareka anga. Kua akataneaia te au are vairanga kai, e kua turakiia te au are vairanga kai na te manu. I te ngere anga i te kai na te manu no te pou anga i te au tapaki te enua tanuanga kai ra, kua oripu aere ua te au puakatoro ra e ko te au anana mamoe kua mate atu. Mei teaa ra tetai tumatetenga! I roto i taua au tu ra, eaa tei tupu kia Ioela ra? Kia tau ki te irava 19, kua tuatua aia: “Ko koe taku e kapiki atu nei, e Iehova e.” I teia tuatau, katoa oki, e manganui te akarongo ra i te au akamatakiteanga tu-Atua e te kapiki ra ki te Atua ko Iehova ma te akarongo.
“Te Aere Maira Oki te Rā o Iehova”
16. Eaa ra “te au tangata katoa o te enua nei” ka ruketekete ei?
16 E akarongo ki teia akauenga no ko mai i te Atua ra: “Ka akatangi kotou i te pu i Ziona, e akateateamamao i te akatangi i toku maunga tapu nei: kia ruketekete te au tangata katoa o te enua nei.” (Ioela 2:1) Eaa ra ka rave ei na te reira tu? Te pau maira te totou: “Te aere maira oki te rā o Iehova, te vaitata maira; E rā poiri, e te po āve, e rā tumurangi e te poiri tangotango, mei te kareureu popongi i ooraia ki runga i te au maunga.” (Ioela 2:1, 2) Te vaira tetai tu rapurapu tikai tei akapiriia atu ki taua ra maata o Iehova ra.
17. Akapeea te akatupu anga a te mate tapaki ra ki runga i te enua e te au tangata oki i Iuda ra?
17 E tamanako ana i te akatupu anga te orama a te peroveta ra i ta te au tapaki tuku kore ua ra i te akariro anga i tetai ngai mei te kainga i Edene tikai ra ei tetai ngai tanea ua. E akarongo atu ki te akataka anga i te nuku tapaki ra: “To ratou ra tu mei te tu ïa o te au oroenua ra; e mei te aronga akaoro ra to ratou oro. Mei te aruru o te au kariota ki runga i te au take maunga ra kia rere ratou, mei te katakatatā o te ai mura e pou ei te ngangaere ra, mei te au tangata ririnui kia akamouia te tamaki ra. E mamae maata to te tangata i mua ia ratou: e purautea te au mata katoa nei.” (Ioela 2:4-6) I te tuatau o te mate tapaki ra i te tuatau ia Ioela ra, kua tupu ki te maata anga o te aronga akamori ia Baala ra, e te muramura no te apiapianga kua kitea i runga i to ratou au mata ra.
18, 19. Akapeea te angaanga a te au tangata o te Atua ra i teia tuatau i aite ei ki tetai mate tapaki ra?
18 Kare e apinga ei tapu i te au tapaki mako ra e te roi kore. Kua oro ratou “mei te tangata ririnui ra” e kua kake ratou i te au patu. Me ‘topa tetai papaki o ratou ki roto i te au koke ra, kare etai ke ra e tapae ke atu.’ (Ioela 2:7, 8) Mei teaa ra tetai totou akatutu anga taka meitaki no to te Atua ra nuku i teia tuatau tei akatutuia maira e te au tapaki! I teia tuatau, katoa oki, te aere tika tikai atura ki mua te nuku tapaki o Iehova ra. Kare e “patu” no te patoi anga te ka tapu mai ia ratou. Kare ratou e tuku ua i to ratou tiratiratu ki te Atua ra mari ra te rekareka ra kia aro atu i te matenga, mei te au tauatini ua atu Au Kite ‘tei topa ra ki roto i te au koke’ no te kore e taaki atu te rima kia Hitler i te tuatau o te kavamani Nazi o Tiamani.
19 Kua oronga te nuku tapaki o te Atua i tetai akakite marie ua atu anga ki roto i “te oire” o Kerititome. (Ioela 2:9) Kua rave ratou i te reira i te ao katoa nei. Te kake ua atu ra ratou na runga i te au arairai anga, e te tomoanga i te au ngutuare e au mirioni ua atu, te araveianga au tangata i te arataa, te tuatuaanga kia ratou na te terepaoni, e te tuatuaanga kia ratou na tetai ua atu tu te ka rauka ia ratou e akakite ra i te tuatua a Iehova. E tika, kua tuaia e ratou e au pirioni ua atu au puka apii Pipiria e ka tua kia manganui atu e kia manganui atu i ta ratou angaanga kare ra e akamutuia—i te ngai tangata e i tera are i tera are.—Angaanga 20:20, 21.
20. Koai te turu ra i te au tapaki o teia tuatau nei, e eaa te au tupu anga?
20 Te akakite maira Ioela 2:10 e ko tetai pupu tapaki maatamaata te aite ra ki tetai tumurangi te ka rauka kia arai i te ra, te marama e te au etu. (Akaaite ia Isaia 60:8.) E ekoko anga ainei tetai e koai te turu nei i teia nuku vaeau? I runga ake i te ngunguru o te au manumanu, ka akarongo atu tatou i teianei au tuatua a Ioela 2:11: “E na Iehova e akakite i tona reo na mua i te nuku nana ra: kua maata ua atu oki tana puakapa: e ririnui oki tona i te akatupu anga i tana tuatua: kua maata oki te rā o Iehova, e te rikarika maata; ka tika iaai kia akakoromaki i te reira?” Ae, te tono maira te Atua ko Iehova i tana nuku vaeau tapaki i teianei—i mua ake i tona ra maata.
“Kare Ua te Atu i Akaroaroa”
21. Eaa te ka tupu me ‘ka tae mai te ra o Iehova mei tetai keia ra’?
21 Mei ia Ioela ra, kua tuatua katoa te apotetoro ko Petero no to Iehova ra maata. Kua tata aia: “E tae maira te rā o te Atu mei te keia i te po ra: ka peke ke atu oki teianei rangi ma te paku maata, e taravai te au tumu o te enua i te veravera maata, e te enua oki e te angaanga tini ravarai ki runga, ka pou ia i te ai.” (2 Petero 3:10) I raro ake i te mana o Satani te Tiaporo, te tutara ra te “au rangi” koia te au kavamani rave kino i rungao i te “enua,” koia oki, te au tangata akataka keia ra mei te Atua. (Ephesia 6:12; 1 Ioane 5:19) Kare teia au rangi e te enua akatutuia e ora i te veravera o te riri tu-Atua i te tuatau o to Iehova ra maata. Mari ra ka monoia ratou e “te tatari nei ra tatou i te rangi ou e te enua ou tana i tuatua maira, i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.”—2 Petero 3:13.
22, 23. (a) Eaa te tu akono tau na tatou ki ta Iehova ra akaarianga i te akakoromaki anga aroa? (e) Eaa ta tatou ka tau kia rave i te vaitata anga mai te ra o Iehova ra?
22 Ma te au pekapeka katoa e te au timataanga i te akarongo i teia tuatau nei, ka rauka ua kia kore tatou e manako atu i te tu rapurapu o to tatou tuatau. Inara i te rave ua atu anga te au tapaki akatutuia ra, e manganui te au tangata te akarongo maira ki te tuatua no te Patireia. Noatu ra e kua akataka te Atua i te tuatau no teia, kare tatou e tika kia manako ke i tona akakoromaki anga ma te akaroaroa. “Kare ua a Iehova i akaroaroa i tana i tuatua maira, mei ta tetai pae e karanga ra e, e akaroaroa; e akakoromaki maata ra tona ia tatou, kare rava i anoano e kia mate atu tetai, kia rauka katoatoa ra te tataraara.”—2 Petero 3:9.
23 Ia tatou e tatari nei i te ra maata o Iehova, e tuku tatou ki roto i to tatou ngakau i te au tuatua a Petero ia 2 Petero 3:11, 12: “E teianei ka pou anake taua au mea katoa nei, mei te aa ra to kotou tu e tikaʼi i te tuatua tapu e te akono i te Atua; I te tatari anga, e te rapurapu anga atu, kia tae mai taua rā o te Atua ra, te rā e ngaro ei te rangi i te tutungiia i te ai, e e taravai ei te au tumu o te enua i te veravera maata!” Ko teia au raveanga e te au angaanga te kapiti ra kia tamou ua atu tatou ma te nuku tapaki a Iehova na te raveanga i te tuanga tamou marie i te tutuanga i te tuatua meitaki o te Patireia i mua ake ka tae mai ei te openga ra.—Mareko 13:10.
24, 25. (a) Akapeea te manako tau no tatou ki te rave anga i te angaanga a te nuku tapaki a Iehova ra? (e) Eaa te uianga tau meitaki ta Ioela i akatu maira?
24 Kare te nuku tapaki a Iehova ra e tapu i te angaanga kia akamata rava te ra maata e te mataku o Iehova ra. Ko te vai mai anga o teianei nuku tapaki tapu koreia e akapapu anga meitaki ia e te vaitata maira te ra o Iehova. Kare ainei koe e mareka ana kia tavini atu i roto i ta te Atua ra au tapaki akatainuia e to ratou au oa oki i te tuanga openga i mua ake i te ra maata e te mataku o Iehova ra?
25 Mei teaa ra te maata taua ra o Iehova ra! No reira ra i akatuia mai ei te uianga ra: “Ka tika iaai kia akakoromaki i te reira?” (Ioela 2:11) Ko teia uianga e etai atu e manganui te ka akamanakoia i nga atikara e rua te ka aru mai.
Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?
◻ Eaa ra a Iehova i akamatakite ei i tetai mate manumanu ki runga ia Iuda?
◻ I te akatupu anga i te totou a Ioela i teia tuatau nei, koai ma te au tapaki a Iehova ra?
◻ Akapeea te akono anga a te au arataki o Kerititome ki te mate tapaki ra, e akapeea tetai papaki o ratou ra e oraʼi i te au tupu anga o te reira?
◻ Akapeea te totoa anga o te mate tapaki ra i te 20 anere mataiti nei, e ka raveia te reira kia tae roa e aea?
[Tutu i te kapi 9]
Te mate manumanu ra e momua ia no tetai apinga kino rava atu
[Akameitakianga]
Barren tree: FAO photo/G. Singh
[Tutu i te kapi 10]
Ko te Atua ko Iehova te turu ra i te mate tapaki o teia tuatau nei
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 8]
Locust: FAO photo/G. Tortoli; locust swarm: FAO photo/Desert Locust Survey