Te Manako Kerititiano no te Au Peu Tanumanga

E tumatetenga tikai, te matenga poitirere ua o tetai tei akaperepereia ra. Ka tupu tetai poitirere, kino aru mai ko te mamae ngakau taitaia. Te akara anga i tetai tei akaperepereia i te topa anga i te mate i muri ake i tetai maki anga roa e te mamae e manga tuke ia, inara ka vaira te mamae ngakau e te manakoanga no te ngere oonu.

Noatu rai eaa te au turanga o te matenga o tetai tei akaperepereia ra, ka umuumuia te tauturu e te akapumaana no tei mamae ngakau ra. Penei ka rokoia te Kerititiano mamae ngakau ra e te takinga kinoanga no ko mai i te aronga maro ra kia akonoia te au peu tanumanga kare i tau i te Tuatua Tapu. E mea matauia teia i te au enua e manganui i Aperika e pera katoa oki i etai atu tuanga o te enua nei.

Eaa te ka tauturu i tetai Kerititiano mamae ngakau ra kia kopae ke i te au peu tanumanga tau kore i te Tuatua Tapu ra? Akapeea e raukaʼi i te au taeake akarongo ra kia turu mai i roto i taua au tuatau no te timataanga? Ko te au pauanga ki teia au uianga e mea manako anga maata ia ki te katoatoa te kimi ra kia akamareka ia Iehova, no te mea “ko te akono mou i te Atua e te kino kore i mua i te aroaro o te Atua, o to tatou Metua ra, ko teia ïa: Ko te takinga-meitaki i te matiroeroe e te au vaine takaua i to ratou mate anga e te tiaki iaia uaorai auraka ei viivii i teianei ao.”​—Iakobo 1:27.

Kapitiia na Tetai Irinaki Anga

Ko tetai tumu matauia no te kapitianga i te au peu tanumanga e manganui ko te irinaki anga e ka ora ua atu te aronga mate ra ki roto i tetai ngai akara koreia no te ai tupuna ra. Ei akamaru atu ia ratou, e manganui te aronga aue no ratou te manako ngakau ra i te apai anga kia rave i etai au peu. Me kare te mataku ra ratou e ka akamareka kore ratou i te au tangata tupu tei irinaki ra e ka tupu mai te kino ki te akaputu anga ra me ka kore e raveia te au peu ra.

Kare e tika te Kerititiano mou kia tuku ua i te mataku tangata e ka rave ei i te au peu te ka akamareka kore i te Atua. (Maseli 29:25; Mataio 10:28) Te akakite maira te Pipiria e kare a te aronga i mate apinga i kite, no te mea te tuatua ra ia: “Kua kite oki te aronga e ora nei e ka mate ratou: kare ra a te aronga i mate ra e tuatua i kitea . . . Kare oki e angaanga, kare e kimianga, kare oki e kite, kare oki e pakari, i roto i te vaarua taau e aere na.” (Koheleta 9:5, 10) No reira, kua akamatakite te Atua ra ko Iehova i tona au tangata i te tuatau taito ra auraka e tauta kia akamaru atu i tei mate me kare kia komunikeiti atu kia ratou ra. (Deuteronomi 14:1; 18:10-12; Isaia 8:19, 20) Te u atura teia au tuatua mou Pipiria ki te au peu tanumanga e manganui te marekaia ra.

Akapeea Oki te “Ainga Tamaanga”?

I etai enua i rotopu ia Aperika, te manakonakoia maira te tokorua te mamae ngakau ra kia piri atu no te ainga ma tetai kopu tangata piri vaitata no tei taka ke ra. Me ka kore e raveia teia, te irinakiia ra e ka rave kino mai tei mate ra i te pamiri te ora ra. Kua tapaia teia peu ei ainga tamaanga. Inara te akataka maira te Pipiria i tetai ua atu pirianga ainga i vao ake i te akaipoipo anga ei “akaturi.” I te mea ko te au Kerititiano kia “rere ke atu i te akaturi,” kua patoi mataku kore atu ratou i teianei peu tau kore i te tuatua tapu ra.​—1 Korinetia 6:18.

E akamanako ana i tetai vaine takaua ko Mercy tona ingoa.a I te mate anga tana tane i te 1989, kua anoano te kopu tangata kia rave aia i te ainga tamaanga ma tetai kopu tangata tane ra. Kua kopae ke aia, ma te akatakaanga e e tarevake taua peu ra ki te ture a te Atua ra. No te pekapeka anga, kua akaruke mai te au kopu tangata iaia i muri ake i te tuatua akakinoanga iaia ra. E tai marama i muri iora kua noni ratou i tona are, e kua kiritiia te au punu tapoki anga. “Na taau akonoanga e utuutu atu ia koe,” ta ratou ia i tuatua.

Kua akapumaana maira te putuputuanga ia Mercy e kua patu i tetai are ou nona. No te mareka anga te aronga i te pae mai e kua tauturu mai tetai papaki i taua angaanga ra, na te vaine Katorika a te rangatira i apai mai te matie mua no te tapokianga ra. Kua akamaroiroi ta Mercy tu akono tiratiratu ra i tana au tamariki. E toko a ratou kua akatapu i to ratou oraanga ki te Atua ko Iehova, i muri iora ko tetai o ratou kua aere ki te Apii Terenianga Orometua i mua ua akenei.

No te peu ainga tamaanga, kua tuku tetai papaki Kerititiano ia ratou uaorai kia taomiia ki roto i te akaipoipo anga ma tetai e akarongo kore ra. Ei akatauanga, ko tetai tane takau i roto i te 70 ona mataiti kua viviki ua te akaipoipo i tetai tamaine ou e piri anga kopu tangata ki tana vaine i mate ra. Na te raveanga i teia, kua rauka iaia te tuatua e kua rave aia i te ainga tamaanga. Inara, ko taua rave anga ra te patoi ra i ta te Pipiria ako anga e kia akaipoipo “kia tau ra i te Atu.”​—1 Korinetia 7:39.

Au Peu Apare

I te au enua e manganui, ka akaputu te aronga akaevaeva ki te ngutuare o tei mate ra e ka ara i te po katoa. Ko teianei apare e kapiti putuputu ia ana ki te kaikaianga e te akatangianga imene maata. Te irinakiia ra teia ei akamaru i tei mate ra e ei paruru i te pamiri te ora ra i te peu purepure. Penei ka orongaia te au tuatuaanga akateitei kia rauka te akaperepere anga a te tangata tei mate ra. I muri ake i te tuatua anga, penei ka imene te aronga akaevaeva ra i tetai imene akonoanga i mua ake ka tu ei tetai ka tuatua ei. Penei ka raveia teia tu e tae ua atu ki te ao ra.b

Kare te Kerititiano mou ra e o atu i taua au apare i te po roa ra no te mea te akakite ra te Pipiria e kare e rauka i tei mate ra kia tauturu me kare kia akakino oki i te aronga ora ra. (Genese 3:19; Salamo 146:3, 4; Ioane 11:11-14) Te akaapa ra te au Tuatua Tapu i te au ravenga purepure. (Apokalupo 9:21; 22:15) Inara, penei ka kiteia e tetai vaine takaua Kerititiano ei mea ngata kia arai ia etai ke ra kia kore e rave mai i te au ravenga purepure ra. Penei ka maro mai ratou i te apare i te po katoa ra i tona ngutuare. Eaa te ka rauka i te au taeake akarongo kia rave ei tauturu i te au Kerititiano mamae ngakau te aro atura i teianei mate kapitiia mai?

E putuputu te rauka i te aronga pakari o te putuputuanga i te turu i tetai pamiri Kerititiano tei mamae ngakau ra na te uriuri manakoanga ma te au kopu tangata e te aronga oki i te pae mai. I muri ake i taua aronga takitai ra kia akaruke ponuiaau mai i te kainga e kia akaputu akaou mai no te pure tanumanga a tetai ra ke mai. Inara ka peea me ka marokiakia tetai papaki? Penei na te tauta ua anga ka tupu te ta ua. ‘Kare oki te tavini o te Atu nei e tika kia māro, kia maru ra auraka kia rave kino.’ (2 Timoteo 2:24) No reira me ka maro ua atu te au kopu tangata kia riro na ratou e akatere, penei kare e rauka i te vaine takaua Kerititiano e tana tamariki kia arai atu i teia tu. Inara kare ratou e o atu ki tetai ua atu ravenga akonoanga pikikaa te ka raveia ki roto i to ratou are, no te mea ka akarongo ratou i ta te Pipiria akauenga: “Auraka kotou e kapitiia ma te tau kore i te aronga akarongo kore ra.”​—2 Korinetia 6:14.

Te piri atura teia kaveinga ki te au tanumanga. Kare te Au Kite o Iehova e o atu ki te imeneanga, te pureanga, me kare au peu tei aratakiia maira e tetai orometua no te akonoanga pikikaa. Me akamanako etai Kerititiano e au mema pamiri piri vaitata ra e e umuumuanga no ratou kia aere atu ki taua rave anga ra, kare ratou e o atu ki te reira.​—2 Korinetia 6:17; Apokalupo 18:4.

Te Au Rave Anga Tanumanga Tapunui

Kare te au tanumanga akonoia e te Au Kite o Iehova e kapiti ana i te au peu manakoia ei akamaru i tei mate ra. Ka raveia tetai tuatua anga no te Pipiria i te Are Uipaanga Patireia, i te are o te tanumanga, i te ngutuare o tei mate ra, me kare i te ngai tanumanga. Ko te akakoroanga o te tuatua kia akapumaana i tei mamae ngakau ra na te akatakaanga eaa ta te Pipiria tuatua no te mate e te manakonakoanga no tetai tuakaouanga. (Ioane 11:25; Roma 5:12; 2 Petero 3:13) Penei ka imeneia tetai imene tei akatumuia ki runga i te au Tuatua Tapu, e ka akaotiia te reira ma tetai pure akapumaanaanga.

Kare i roa akenei, kua raveia tetai tanumanga mei teia no tetai o te Au Kite o Iehova koia te tuaine openga o Nelson Mandela, te peretiteni o Aperika Tonga ra. I muri ake i te tuatua tanumanga, kua akameitaki ngakau tae te peretiteni ra i te vaa tuatua. E manganui te aronga mana taoonga e te au opita teitei tei akaputu atu ki reira. “Ko teia te tanumanga tapunui maata taku i aere ana,” ta tetai minita o te paramani i tuatua.

Te Arikiia ra Ainei te Au Kakau Evaanga?

Te eva ra te Au Kite o Iehova i te matenga o ta ratou au akaperepere ra. Mei ia Iesu rai, penei ka tae to ratou roimata. (Ioane 11:35, 36) Inara kare ratou e akamanako e ka umuumuia kia akakite i to ratou mamae ngakau na tetai akatutuanga no vao ua. (Akaaite ia Mataio 6:16-18.) I te au enua e manganui, te manakoia ra te au vaine takaua kia aoao i te au kakau evaanga ei akamaru i tei mate ra. Ka aoaoia teia au kakau no etai marama me kare no tetai mataiti i muri ake i te tanumanga ra, e ko te kiriti anga i te reira e atianga ia no tetai atu oroa.

Ko te kore e akakite akairo no te evaanga te akamanakoia ra ia ei tetai apa ki te tangata tei mate ra. No teia tumu, i etai tuanga o Swaziland, kua tuaru ke atu te au rangatira kopu tangata i te Au Kite o Iehova mei to ratou uaorai au kainga e te au enua oki. Inara, ko taua au Kerititiano tiratiratu ra kua utuutuia e to ratou au taeake i te pae vaerua te noo ra i etai ngai ke atu.

Kua tuku te Akavaanga Teitei o Swaziland i te tika kia akaperepere i te Au Kite o Iehova, ma te tuatuaanga e ka tau ratou kia oki ki to ratou au kainga e te au enua oki. I tetai atu akavaanga, kua akatikaia tetai vaine takaua Kerititiano kia noo atu i tona ngai i muri ake i te oronga i tetai reta e tetai tepe rekotianga na tana tane i taka ke ra i akakite meitaki e kare e tau tana vaine kia aoao i te au kakau evaanga ra. No reira, kua rauka iaia kia akapapu e kua rave tikai aia i te akangateitei anga i tana tane.

E puapinga maata kia raveia te au akakiteanga taka meitaki i mua ake i te matenga o tetai, e maata oki i te au ngai te matauia ra te au ravenga tau kore i te au tuatua tapu. E akamanako i te akatauanga a Victor koia tetai i noo ana i Cameroon. Kua tata aia i te porokaramu tei tau kia aruia i tona tanumanga. I roto i tona pamiri e manganui te au tangata mana no tetai akonoanga e ketaketa te au ikuiku anga no runga i te aronga tei mate ra, kapiti katoa i te akamori anga te au ivi upoko tangata. I te mea e mema akangateiteiia a Victor i tona pamiri, kua kite aia e ka akonoia tona ivi upoko na teia tu. No reira kua oronga aia i te akakite anga taka meitaki e akapeea te rave anga tau na te Au Kite o Iehova i tona ra tanumanga. Na teia i akariro kia ngoie ua te turanga no tana vaine takaua e tana au tamariki oki, e e meitaki te akakite anga tei orongaia i tona ngai katoa.

Kopae i te Aruanga i te Peu Tau Kore i te Tuatua Tapu

Tetai pae e kite to ratou i te Pipiria kua mataku i te turanga ei tuke. Kia kopae i te takinga kino, kua tauta ratou i te akamareka i to ratou tangata tupu na te orongaanga i te akaraanga e te mou ra i tetai apare peu tupuna no tei mate ra. Noatu e te meitaki ra kia aravei atu i tei mamae ngakau ra kia oronga akapumaana anga, kare e umuumuia e kia raveia tetai pure tanumanga i te ngutuare o tei mate ra i te au po katoa i mua ake i te tanumanga tikai. Na te raveanga i teia penei ka akaturori i te aronga akara atu, i te mea penei ka oronga i te manako kia ratou e kare te aronga e rave ra i te reira e irinaki tikai i te tuatua a te Pipiria ra no te turanga o tei mate ra.​—1 Korinetia 10:32.

Te raurau ra te Pipiria i te au Kerititiano kia tuku i te akamori i te Atua na mua i te oraanga e kia rave i te akono pakari i to ratou tuatau. (Mataio 6:33; Ephesia 5:15, 16) Inara, i etai ngai kua tapu te angaanga o te putuputuanga no tetai epetoma me kare tere atu no tetai tanumanga. Kare teia manamanata i Aperika anake ua. No tetai tanumanga, te tuatua ra tetai ripoti no Marike Tonga mai: “E toru nga uipaanga Kerititiano e tokoiti ua te aronga i akaputu mai. Kare i turuia te angaanga tutu aere no etai tai ngauru ra. Noatu ko te aronga no vao mai i te putuputuanga e te aronga apii Pipiria oki kua poitirere e kua reka koreia i te kite anga i etai o to tatou au taeake e te au tuaine te piri atura i taua ravenga ra.”

I roto i etai au pupu tangata, penei ka pati tetai pamiri mamae ngakau ra i etai oa piri vaitata tokoiti ua ki to ratou kainga no tetai kaikaianga meangiti ua i muri ake i te tanumanga. Inara i te au tuanga e manganui i Aperika, e au anere ua atu tei aere ki te tanumanga ka aere atu ki te kainga o tei takake ra e ka manako atu i tetai kaikaianga, te ngai e putuputu te au manu te tuku atingaia. Ko tetai papaki tei kapitiia atu ki te putuputuanga Kerititiano ra kua aru katoa i teianei peu, ma te orongaanga i te manako anga e te mou ra ratou i te peu kaikaianga ei akamaru i tei mate ra.

Te au akono anga tanumanga tei raveia e te Au Kite o Iehova ra kare e tuku i tetai apainga teiaa ki runga i tei mamae ngakau ra. No reira kare e tau kia umuumuia kia akapapaia tetai akanoonoo anga no te aronga aere atu kia oronga moni ei tutaki i te kaiou maata no te tanumanga okomaata ra. Me ka kore e rauka i te au vaine putaua ra te tutaki i te moni tau tei akapouia ra, kare e ekoko anga e ka mataora etai ke i te putuputuanga ra kia tauturu atu. Me kare i rava taua tauturu ra, penei ka akapapa te aronga pakari kia oronga i te apinga tauturu no te aronga tau ra.​—1 Timoteo 5:3, 4.

Kare ra te au peu tanumanga e patoi katoa ana i te au kaveinga Pipiria. Me ka pera, te manako papu ra te au Kerititiano kia rave rotai ma te au Tuatua Tapu ra.c (Angaanga 5:29) Noatu rai e penei ka apai mai teia i te mate kapitiia mai, e manganui te au tavini o te Atua ka rauka kia akakite e kua autu ratou i taua au timataanga ra. Kua rave ratou i te reira ma te ririnui no ko mai ia Iehova ra, “i te Atua nona anake te pumaana,” e ma te tauturu aroa a te au taeake akarongo ra tei akapumaana ra ia ratou i to ratou au mate.​—2 Korinetia 1:3, 4.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia i te kapi 23]

Akameitakiia no to Ratou Tu Ngaueue Kore

Ko Sibongili tetai vaine takaua mataku kore tei noo ki Swaziland. I muri ake i te matenga tana tane kare i roa akenei, kare aia i akatika kia aru i te au peu manakoia e te aronga e manganui ei akamaru i tei mate ra. Ei akatauanga, kare aia i varu i te rauru o tona upoko. (Deuteronomi 14:1) E varu mema ngutuare kua riri no teia e kua varu atu i tona upoko. Kua arai katoa oki ratou i te Au Kite o Iehova kia kore e aere atu ki tona kainga kia akapumaana ia Sibongili. Inara, ko etai aronga takitai tei inangaro ra i te tuatua Patireia kua mataora kia aravei iaia ma te au reta akamaroiroi anga tei tataia e te aronga pakari ra. I te ra i manakoiaʼi a Sibongili kia aoao i te au kakau taka ke no te evaanga, kua tupu tetai apinga poitirere. Kua o mai tetai mema mana o te pamiri ki roto i tetai uipaanga kia uriuri manako no tona kore anga e rave i te au peu tupuna no te evaanga ra.

Kua ripoti a Sibongili: “Kua ui ratou me ka akatika toku au irinaki anga akonoanga kia akakite au i te tu mii na te kakauanga i te au kakau kerekere no te tu evaanga. I muri ake i taku akataka anga i toku turanga, kua tuatua mai ratou kiaku e kare ratou e maro mai iaku. Kua poitirere au no te mea kua tataraara ratou katoatoa no te mou anga to ratou rima iaku e no te varuanga i toku upoko kare ra au i anoano kia raveia. Pouroa ratou kua pati kia akakore au i ta ratou ara.” I muri iora, kua akakite to Sibongili teina i tona irinaki anga e tei te Au Kite o Iehova ra te akonoanga tika, e kua pati aia i tetai apii Pipiria nana.

E akamanako katoa i tetai atu akatauanga: Ko tetai tangata no Aperika Tonga ko Benjamin tona ingoa e 29 mataiti i tona rongo anga kua mate viviki atu tona metua. I taua tuatau ra ko Benjamin anake ua te Kite i roto i tona pamiri. I te atianga o te tanumanga ra, kua manakoia te katoatoa kia aere atu na te pae i te vaarua e ka pei atu ei i te rima ki i te one ki runga i te pia.d I muri ake i te tanumanga, kua varuia te au upoko o te au mema piri vaitata katoa o te pamiri ra. I te kore anga a Benjamin i o atu ki teia au peu, kua totou te aronga i te pae mai e te au mema o te pamiri e ka akautungaia aia e te vaerua o tona metua tei mate ra.

“No toku tuku anga i toku irinaki anga kia Iehova ra, kare e apinga i tupu mai kiaku,” ta Benjamin i tuatua. Kua akamanako atu te au mema o te pamiri ra i akapeea te au tupuanga te au apinga nona ra. I muri iora, kua akamata etai o ratou i te apii anga Pipiria ma te Au Kite o Iehova e kua papetitoia ei akatutu anga i to ratou akatapu anga ki te Atua ra. E ko Benjamin? Kua o atu aia ki te angaanga evangeria i te au tuatau ravarai. No nga mataiti tokoiti kua topa kua rave aia i te angaanga meitaki i te tavinianga i te au putuputuanga o te Au Kite o Iehova ra ei tetai akaaere tutaka.

[Tataanga Rikiriki i Raro]