Akamanakoanga Maata i te Au Akameitaki Anga o te Angaanga Tapu

KARE te au tukuanga angaanga o te angaanga tapu e tau kia akamanako meangitiia. Te akaari anga te au taunga i Iuda taito i te tu tuke ki ta ratou au akameitaki anga tei piri atu ki te iero o Iehova, kua ako pakari atu aia ia ratou. (Malaki 1:6-14) E i te raurau anga etai pae i Iseraela i te au Nazira kia akono ngoie ua i te au apainga ta ratou i ariki tei piri atu ma ta ratou angaanga tapu, kua ako a Iehova i taua au Iseraela ara ra. (Amosa 2:11-16) Te piri katoa atura te au Kerititiano mou ki te angaanga tapu, e te rave pakari ra ratou i te reira. (Roma 12:1) E manganui te au tu o teia angaanga tapu, e puapinga to ratou katoatoa.

Ia Iesu i te enua nei ma tana au pipi, kua tereni aia ia ratou ei aronga akakitekite aere i te Patireia o te Atua. Kare e roa, ka tae ta ratou tuatua akakite ki te ope o te enua. (Mataio 28:19, 20; Angaanga 1:8) Te rapurapu maataia nei teia tutu aereanga i te au ra openga o te akatereanga o te au mea nei.

Te piri atura te katoatoa o te Au Kite o Iehova ki teia angaanga. Te kite ra te au anere ua atu tauatini i te rekareka i te rave anga i teia ei au painia. E raukaʼi te akatupu i te au anoano puapinga o te angaanga i te ao katoa, e tauatini ua atu tei oronga ia ratou uaorai no te angaanga tamou takake i te Betela, i te angaanga tutaka ei au akaaere kotinga e te tapere, me kore ra i te angaanga mitinari. Eaa ra te o maira ki teia i te tuanga o te aronga te inangaro ra i te tamou ua atu i roto i te reira angaanga takake?

Me te Maata ra te Au Anoano o te Ngutuare Tangata

I mua ake ka rave ei i te angaanga tamou takake, e mea matauia no tetai tangata kia akatikatika i tona au turanga. Kare e rauka i te katoatoa te rave i teia. Te au apainga Tuatua Tapu tei rauka takere i tetai tangata penei ka akariro i te reira kia kore e rauka. Inara, eaa te ka tupu, me aro atu te aronga tei roto takere i te angaanga takake i te au anoano rapurapu o te ngutuare tangata, penei no runga i te au metua pakari? Te oronga maira te au kaveinga e te ako Pipiria mei te ka aru mai i te arataki anga tei anoanoia.

E mea tau kia akatumuia to tatou oraanga katoa takapini i to tatou pirianga kia Iehova. (Koheleta 12:13; Mareko 12:28-30) Te au apinga tapu tei orongaia mai ia tatou kia akono e mea tau kia akamanako maataia. (Luka 1:74, 75; Ebera 12:16) I tetai atianga, kua akakite a Iesu i tetai tangata tei anoano i te taui i tana au apinga mua e ka tau aia kia akapou i te taime i te akakitekite aere anga i te Patireia o te Atua. Ko te tika, kua akakoro taua tangata ra i te akaruke i te reira angaanga a muri ake i te matenga o tona metua tane. (Luka 9:59, 60) I tetai tua, kua akamaeu a Iesu i te manako tarevake o tetai ua atu tangata tei karanga e kua akatapu i te au apinga ravarai ki te Atua e i reira kare “e takinga-meitaki atu i tona metua tane, e tona metua vaine.” (Mareko 7:9-13) Kua akaari katoa te apotetoro ko Paulo i te apainga pakari o te orongaanga no ‘toou uaorai,’ kapitiia mai te au metua e te au tupuna.​—1 Timoteo 5:3-8.

Te aiteanga ainei o teia e me tupu mai te au anoano rapurapu, ko te aronga i roto i te angaanga takake ka tau kia akaruke i ta ratou au tukuanga angaanga kia riro mai ei aronga akono? E manganui te au tumu ei akatupu i te pauanga. E ikianga ia na tetai uaorai. (Galatia 6:5) E manganui tei iki e noatu e akaperepere to ratou i ta ratou tukuanga angaanga, e mea meitaki i te kapiti atu ki to ratou au metua i te oronga atu i te tauturu i anoanoia e ratou. No teaa ra? Penei kua kino roa te anoano, penei kare atu e mema o te ngutuare tangata ei tauturu mai, me kore ra penei kare i rauka i te putuputuanga i te reira ngai i te rave i tei anoanoia. Kua rauka i etai pae i te painia ia ratou e oronga ra i te reira tu tauturu. Kua rauka akaou i etai atu i te rave i te angaanga tamou takake i muri ake i te akono anga i te turanga o te ngutuare tangata. Tera ra, i te au tupuanga e manganui, kua rauka te akono i te turanga na tetai au mataara ke atu.

Raveanga i ta Ratou Apainga

I te tupu anga te au anoano maata, kua rauka i etai pae i roto i te angaanga tamou takake i te akamanako atu i te reira au anoano e kare i akaruke i ta ratou au tukuanga angaanga. E akamanako ana i etai mei roto i te au akaraanga e manganui.

Kua tomo atu tetai tokorua e tavini ra i ko i te opati maata o te Au Kite o Iehova i te angaanga i te Betela i te 1978, i muri ake i te piri anga atu i roto i te angaanga kotinga e te tapere. Kua o mai ki roto i te tukuanga angaanga a te tungane te apainga teiaa i roto i te akaaerenga teokaratiki. Inara kua inangaro katoa tona nga metua i te tauturu. Kua rave teia tokorua Betela e toru me kore ra e a au atoro anga i te mataiti tataki tai​—mei te 3,500 kiro mita takapini​—i te akono i nga metua. Kua akatu raua uaorai i tetai kainga ei akatupu i te au anoano o nga metua. Te vaira te au terepu i te akono i te au tumatetenga i te pae o te rapakau anga. Vaitata e kua akapou takiri raua i to raua taime orote no etai 20 mataiti i te akono i teia apainga. E aroa to raua e te akangateitei i nga metua, inara e akaperepere katoa to raua i ta raua au akameitaki anga o te angaanga tapu.

Tei roto tetai atu tungane i te angaanga tutaka no tetai 36 mataiti i te aro anga atu i tana i akataka e ko tetai o te au akaaoanga maata rava atu o te au turanga i tona oraanga. Kua anoano tona metua vaine ongai e 85 mataiti, e tavini tiratiratu no Iehova, i te noo i ko i tetai tangata te ka tauturu mai iaia. I te reira taime, kua manako te maata anga o tana tamariki e kare i te mea meitaki nona kia noo i ko ia ratou. Kua akakite atu tetai o te kopu tangata i te akaaere tutaka e ka tau aia e tana vaine i te akaruke i te reira angaanga i te akono i te metua vaine, no te ngutuare tangata. Inara kare te tokorua i akaruke ana i ta raua angaanga puapinga, kare katoa raua i kopae i te au anoano o te metua vaine. I te iva mataiti i aru mai, kua noo aia i ko ia raua i te maata anga o te taime. I te akamata anga kua noo ratou i roto i tetai kainga tere aere, i reira i roto i te au apatimani tukeke tei orongaia mai e te au kotinga. No tetai au tuatau roa, kua tamou ua atu te tungane, e akaaere tapere i te reira taime, i te teretere atu i te akono i tana tukuanga angaanga koi noo ei tana vaine ma tona metua vaine i te oronga atu i te akono anga tamou ma te aroa. I te au epetoma tataki tai i muri ake i te au uipaanga i te Tapati, kua rave te tane i te au terepu mamao i te oki atu i te tauturu ia raua. Te maata anga o te aronga tei kite i te turanga kua akakite i te ariki anga oonu o ta teia tokorua e rave ra. Kare i roa ana, kua akakeu katoaia etai au mema o te ngutuare tangata kia oronga i tetai tauturu. E tauatini ua atu te iti tangata o Iehova te tamou ua atura i te kite i te puapinga mei te angaanga a taua tokorua ra tei akaatinga ia raua uaorai no te mea kua mou ua atu raua ki ta raua akameitaki anga o te angaanga tamou takake.

Ma te Taokotai Anga a te Ngutuare Tangata

Me ariki te au mema tuketuke o te ngutuare tangata i te puapinga o te angaanga tamou takake, penei ka taokotai ratou kia rauka ua ake i etai o ratou te piri atu i roto i te reira.

Te reira tu vaerua o te taokotai anga a te ngutuare tangata kua tauturu i tetai tokorua no Kanata mai i te tavini atu ei nga mitinari i Aperika Opunga. Kare raua i tiaki e kia tupu roa tetai tumatetenga, i te manakonako ua anga e auraka tetai apinga e tupu mai. I mua ake ka aere ei raua ki te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada, ei akapapa anga no te angaanga i te ngai ke, kua uriuri te tane ma tona teina no runga i te akono anga o to raua metua vaine me e ua ake aia e makiia me kore ra e akangoru. Te akaari anga i te aroa no to raua metua vaine pera katoa te ariki anga i te puapinga o te angaanga mitinari, kua karanga te teina e: “E ngutuare tangata toku e te tamariki i teianei. Kare e rauka iaku te aere mamao e te rave i te au mea ka rauka ia koe. No reira me tupu tetai apinga kia Mama, naku e akono iaia.”

Kua rauka maata i tetai tokorua e tavini ra i Marike Apatonga te taokotai anga mei ko mai i te ngutuare tangata o te vaine i te akonoanga i tona metua vaine pakari. Kua akono tona tuakana e tana tane i te metua vaine e tae ua atu i te paangaia te tuakana e te maki kino. Eaa i reira? Ei akakore atu i te manamanata, kua tata te taokete e: “Iaku e ora nei e te tamariki, kare rava korua e akaruke i ta korua angaanga mitinari.” Kua tauturu akaou mai te ngutuare tangata i te akaruke anga te teina e tana tane i to raua kainga e kua neke atu ki te ngai e noo ra te metua vaine kia rauka te akono atu iaia, e kua rave raua i te reira e mate ua atu aia. Mei teaa ia vaerua meitaki o te taokotai anga! Kua tauturu ratou katoatoa i te turu i te angaanga mitinari.

Au Metua Tei Oronga Maoraora ua kia Iehova

E putuputu te taime te akaariia ra te ariki anga meitaki no te angaanga tapu e te au metua. I rotopu i te apinga puapinga rava atu o ta ratou au apinga e raukaʼi ia ratou te akangateitei ia Iehova ko ta ratou uaorai tamariki. (Maseli 3:9) E manganui te au metua Kerititiano te akamaroiroi ra i ta ratou tamariki kia piri atu ki roto i te angaanga tamou. E ko etai ia ratou te manako ra mei ia Hana rai, tei oronga i tana tamaiti ko Samuela kia Iehova no tana angaanga “e tuatau ua atu,” koia oki, “kia ope rava ona puke rā i te ora anga nei.”​—1 Samuela 1:22, 28.

Kua tata tetai o taua metua ra ki tana tamaine i Aperika: “Te akameitaki nei maua kia Iehova no taau akameitaki anga umere. Kare atu a maua apinga meitaki i manakonako atu.” E i tetai atu atianga kua karanga aia e: “E tika ka oronga tatou i te akaatinga anga kia akatakakeia, inara mei teaa te rekareka i te kite e akapeea ta Iehova akono anga ia koe!”

I muri ake i te akara akaouanga i te au turanga tuketuke tei tupu mai i te orongaanga i te akono anga tei anoanoia no tona nga metua pakari, kua tata tetai mitinari i Ecuador e: “I toku manako ko te tauturu maata rava atu tei rauka iaku e taku vaine ko te au pure a toku metua tane. I muri ake i tona matenga, kua akakite mai toku metua vaine kia maua: ‘Kare rava e ra i topa kare to metua tane i pure ana kia Iehova kia akatika ia korua kia tamou ua atu i roto i ta korua tukuanga angaanga.’”

Kua mataora tetai tokorua pakari i California, U.S.A., no tei piri atu tetai o ta raua au tamaroa ki te angaanga tamou. Tei Paniora te reira tamaiti e tana vaine i te matenga te metua vaine. Kua manako tetai au mema o te ngutuare tangata kia raveia tetai au akapapa anga no te akono anga i te metua tane. I te mea e te pou ra to ratou taime i te angaanga moni e te akono i ta ratou tamariki, kare ratou i manako e ka rauka ia ratou te rave i te reira apainga. Mari ra, kua raurau pakari ratou i te tokorua i roto i te angaanga tamou takake kia oki atu ki te kainga e akono i te metua tane. Inara, noatu e 79 o te metua tane mataiti, te rekareka ra rai i te oraanga meitaki, e e marama taka meitaki katoa tona i te pae vaerua. I tetai uipaanga a te ngutuare tangata, i muri ake i te akakite anga te aronga tukeke i to ratou uaorai au manako, kua tu te metua tane ki runga e kua tuatua ma te ngaueue kore: “Ka inangaro au ia raua kia oki atu ki Paniora e kia tamou ua atu i te angaanga.” Kua pera raua, inara kua tauturu katoa raua iaia na roto i te au mataara tau tikai. Ta raua tukuanga angaanga i teianei i roto i te angaanga kotinga i Paniora. Mei te taime mai o te reira uipaanga a te ngutuare tangata, kua akaari mai etai au mema o te ngutuare tangata i te ariki anga no ta te tokorua i roto i te angaanga i te ngai ke e rave ra. I muri ake i tetai au mataiti, kua apai atu tetai o te au tamaroa i te metua tane ki roto i tona kainga i te akono iaia e mate ua atu aia.

I Pennsylvania, U.S.A., kua tere atu i te 90 mataiti tetai tungane akatainuia tei painia no tetai 40 mataiti i maki pakari ei tana vaine e kua mate atu. E tai ana tamaroa e toru tamaine, i te pae atu i te tamariki vaerua. Tetai o tana tamaine tei roto i te angaanga tamou tere atu i te 40 mataiti, te tavini anga ma tana tane ei mitinari, i roto i te angaanga tutaka, e i te Betela. Kua tauturu aia i te rave i te au akapapa anga kia orongaia te akono anga meitaki ki tona metua tane. Kua tauturu katoa te au taeake o te reira ngai i te apaianga iaia ki te au uipaanga i te Are Uipaanga Patireia. I muri mai, i muri ake i te matenga o tana tane, kua ui atu aia ki tona metua tane me ka inangaro rai aia kia akaruke aia i te Betela i te akono iaia. E akamanako anga maata tona i te au apinga tapu, e kua manako e ka akonoia tona au anoano na tetai au mataara ke atu. No reira kua pau mai aia: “Ko te reira te apinga kino taau ka rave, e ka kino rava atu te reira me akatika au ia koe kia rave i te reira.”

Au Putuputuanga Tei Turu Atu

Kua tauturu maata etai au putuputuanga i te akonoanga i te au metua pakari o te aronga i roto i te angaanga tamou takake. Te ariki tikai ra ratou i te aronga tei oronga i te au mataiti e manganui ki te reira tu angaanga. Koi kore ei e rauka ia ratou i te akamatara mai ia ratou mei ta ratou au apainga Tuatua Tapu, te rave maata ra teia au putuputuanga i te akamama mai i te apainga kia kore te tamariki e akaruke i ta ratou au tukuanga angaanga takake.

Tei roto tetai tokorua mei Tiamani mai i ta raua tukuanga angaanga i te ngai ke no tetai 17 mataiti, te maata anga o te taime i roto i te angaanga tutaka, i te tupu anga te au anoano o te metua vaine pakari ki te maataanga. I te mataiti tataki tai kua taangaanga raua i to raua orote i te tauturu iaia. Kua oronga katoa te au Kite i te pae mai i te tauturu aroa. I te taime tei ko te tokorua i roto i te angaanga tamou i te metua vaine i tetai tuatau kino, kua akapapa te aronga pakari o te putuputuanga i te reira ngai i te aravei atu ia raua. Kua kite tikai ratou i ta te tokorua e rave putuputu ra no te metua vaine. Kua ariki katoa ratou i te puapinga o te angaanga takake e piri atura te tokorua i roto. No reira kua akapapa te aronga pakari i tetai porokaramu papauia no te akono anga i te metua vaine e kua karanga atu e: “Kare e rauka ia korua te akono iaia kia maata atu i ta korua e rave na; ka tauturu matou ia korua kia tamou ua atu korua i roto i ta korua tukuanga angaanga i Paniora.” No te au mataiti e itu i topa, kua tamou ua atu teia aronga pakari i te rave i te reira.

Mei te reira katoa, kua rauka i tetai tungane e tavini ra i Senegal mei te 1967 mai te tauturu aroa mei ko mai i te putuputuanga i te ngai e noo ra tona metua tane. I te tupuanga tetai manamanata, kua teretere anake atu te tane, ma te taokotai anga tikai o tana vaine aroa, ki Marike i te tauturu i tona nga metua. Kua kite aia i te anoano kia noo atu ki reira no etai au marama. Kua ngata te turanga, inara i te rave anga aia i te ka rauka iaia, kua tomo mai te putuputuanga ki roto e kua tauturu mai kia rauka iaia te tamou ua atu i tana angaanga mitinari. Tere atu i te 18 mataiti, kua oronga te putuputuanga i te tauturu aroa na roto i te au mataara e manganui, na mua ki te metua tane (noatu e kare aia e kite akaou mai i te maata anga o ratou) e i reira ki te metua vaine. Kua akarangatira ainei te reira i te tamaiti i te apainga? Kare; kua teretere putuputu aia mei Senegal mai e kua taangaanga i tona orote i te oronga atu i te tauturu katoa te ka rauka iaia. Inara e maata to roto i te reira putuputuanga tei mareka i te kite e te piri atura ratou i te tamou i tetai tokorua angaanga pakari i roto i te angaanga tamou takake i Senegal.

Kua karanga a Iesu e ko te aronga tei akaruke i te au mea ravarai no te tuatua meitaki ka rauka te au tungane, te au tuaine, te au metua vaine, e te tamariki e anere ua atu. (Mareko 10:29, 30) Te tika tikai ra te reira i rotopu i te au tavini o Iehova. Kua kite tetai tokorua e tavini ra i teianei i Benin, Aperika Opunga, i teia na tetai mataara takake i te akakite anga atu tetai nga Kite i roto i te putuputuanga a to raua nga metua ia raua auraka e manamanata no runga i nga metua. Kua kapiti mai raua e: “To korua nga metua e nga metua katoa no matou.”

Ae, e manganui te au mataara ka rauka ia tatou te akaari e te akamanako maata ra tatou i te au akameitaki anga o te angaanga tapu. E au mataara ainei tetai penei ka rauka ia koe te rave maata atu i teia?

[Au Tutu i te kapi 26]

Kua oronga ua ratou ia ratou uaorai no te angaanga tamou takake