Akapeea te Tamou Anga i te Rekareka i te Tavini Anga i te Au Tuatau Ravarai
TE AKAKITE taka meitaki ra te tupu anga o te totou Pipiria e te noo nei tatou i te tuatau openga o teianei akatereanga atua kore. I te matakite anga i teia tu, kua akapou te au tavini o te Atua ko Iehova kia maata te taime tei tau ia ratou i te akatotoaanga i te tuatua meitaki o tona Patireia. E tere atu i te 600,000 Au Kite o Iehova kua akapapa i to ratou oraanga kia raukaʼi te tavinianga i te au tuatau ravarai. Ko tetai papaki o ratou e aronga akakitekite i te Patireia i te au tuatau ravarai ei painia. Ko etai atu te angaanga ra i Betela i te opati maata o te Taiate Punanga Tiaki me kare i tona au opati manga. Te vaira etai e au mitinari e te au akaaere tutaka.
Te akakite maira te Pipiria e i taua tuatau openga nei, “ka tupu te kino maata.” (2 Timoteo 3:1-5) Te taiku ra te tata anga Pipiria Ereni i tetai tuatua te ka tau kia uriia e “au tuatau akatakaia ei riri ta ua.” E no reira, kare rava e tangata te ka tau kia manako atu i tetai oraanga taitaia kore ua i to tatou tuatau nei. No tetai papaki o te au orometua Kerititiano ra, ka akara anga kino roa te au manamanata e penei ka ui kia ratou uaorai, ‘Ka rauka ainei iaku i te rave ua atu i te tavini anga i te au tuatau ravarai, me kare ka tika ainei au kia akamutu?’
Eaa te au turanga penei ka akariro i tetai kia tamanako akaou i tona turanga ei tetai painia, ei tavini tauturu i Betela, ei akaaere tutaka me kare ei mitinari? Penei te vaira tetai manamanata maki kino. Penei oki ko tetai kopu tangata kua ruaine me kare e maki te umuumuia ra te akonokono anga tamou. E penei ko nga tokorua akaipoipo kua akamata i tetai pamiri. Tetai ua atu tei akamutu ra i te tavini i te au tuatau ravarai no taua au tumu ra e no etai apainga tei tau ra i te Tuatua Tapu kare e tau kia akama i te rave anga i te akatikatika anga.
Inara, ka peea me te parani ra tetai kia akamutu te tavini anga i te au tuatau ravarai no te ngere i te tu rekareka? Penei e meangiti ua te kite o tetai painia i te manako mai o te tangata i tana angaanga orometua e ka ui, ‘Eaa oki au ka rave ua atu ei ma toku tu oraanga tuku atinga e toko iti ua te akarongo maira?’ Penei ko tetai tavini tauturu i Betela kare e mataora roa ana i tana angaanga. Me kare penei ko taua tu maki akaongoongo maira, noatu rai e kare e manako kore ana i te tavini ei painia, i te openga ka akakore atu i te mataora o tetai. Akapeea ra e raukaʼi i taua aronga ra kia tamou marie i to ratou rekareka? E akamanako tatou i ta etai au orometua karape e tuatua ra.
Akonoanga ma te Tu Reka Kore
Ko Anny, no Tuiterani mai aia, kua aere ki te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada i te 1950. Kua tapapa atu aia ki tetai angaanga mitinari i etai atu enua ke. I te akaoki angaia aia ki te angaanga Betela i Europa, kua reka koreia e Anny. Inara, kua ariki aia i tana angaanga i te Tipatimani Uri Reo e te rave ua nei aia i taua angaanga ra. I akapeea tana akakoreanga i tona tu reka kore ra? “E maata te angaanga i reira e te maata nei te vaira kia raveia. Kare toku au manako ngakau e taku au iki anga i maata atu te puapinga i to te angaanga ra,” ta Anny i akataka mai.
Me te reka kore ra tatou i ta tatou angaanga, penei ka rauka ia tatou i te akatupu i to Anny ra tu manako. Kare ta tatou uaorai iki anga i te mea puapinga maata roa. Ko te mea maata rava e ko te au tu ke ke katoatoa o te au apainga tei kapitiia atura ma te akatotoaanga i te tuatua Patireia kia meitaki te rave anga. Ia Maseli 14:23 te akakite maira kia tatou e “E puapinga anake rai tei te au angaanga katoa ra.” E noatu rai eaa te angaanga tei orongaia mai na tatou, na te raveanga tiratiratu i te reira e tauturu i te akatupu anga i te angaanga Patireia ra. E ka rauka te merengo anga maata—ae, te rekareka—i taua angaanga orongaia maira e te Atua.—Akaaite ia 1 Korinetia 12:18, 27, 28.
Rave Anga Kapiti ma Etai Katoa Ra
Te kapiti ra te tavini anga i te au tuatau ravarai i te aravei anga i te au tangata o te au tu ravarai—i roto i te angaanga tutu aere, i Betela, i tetai kainga mitinari, me kare i te aereanga mei tetai putuputuanga ki tetai ei akaaere tutakaanga. E no reira, tei runga te maata anga o te rekareka anga i te pirianga meitaki ma etai katoa ra. Inara, ‘te au tuatau riri ta ua’ ra tei totouia no teia tuatau openga nei ka tuku i tetai tuanga teiaa roa ki runga i te au pirianga tangata nei. Akapeea tetai orometua i te kopae keanga i te ngereanga i tona rekareka, noatu rai me ka akariri mai tetai iaia ra? Penei ake ka kite tatou i tetai apinga mei ia Wilhelm maira.
Kua riro a Wilhelm ei mema no te pamiri Betela i Europa i te 1947 ra. I muri akera, kua akapou taime aia i te angaanga painia e i te tavini anga ei tetai akaaere tutaka. “Me kite maua ko taku vaine i te au apinga ta maua i manako e kare i te tika me kare tei tamanata ia maua uaorai, ka akakite maua kia Iehova i to maua manako ngakau e ka akaruke atu i te au apinga kiaia,” ta Wilhelm i akataka mai.—Salamo 37:5.
Penei ko koe uaorai tei taitaiaia na te tu akono o tetai taeake Kerititiano tei tuatua ngateitei kore atura me kare e manako kore kia koe. Kia maara e te apa anake nei tatou i te au taime e manganui i ta tatou tuatua anga. (Iakobo 3:2) E no reira eaa ka kore ei e taangaanga i teia turanga kia akapiri vaitata atu ki “Tei akarongo i te pure ra”? (Salamo 65:2) E tuatua atu kia Iehova no taua tumu ra, e ka akaruke atu ei i reira ki tona nga rima. Me ka anoano te Atua kia rave i te au taui anga, ka rave ra aia i te reira. Te aronga te noo ra i tetai kainga mitinari penei ka tau kia manako i teia me ka tupu te taitaia mei teia rai, no te mea ka tauturu teia ia ratou kia tamou i to ratou rekareka i te tavini anga ia Iehova ra.
Me te Apikepike ra te Ora Anga
E takitai ua ake te au tangata te rekareka ra i te ora anga meitaki. Noatu rai ko te aronga te karangaia ra e tei te take o te oraanga penei te rokoia ra e te taitaia me kare te maki mate. Te akariro ra te maki kia umuumuia tetai papaki kia akamutu i te tavini anga i te au tuatau ravarai, inara i muri akera ka rave ratou i te angaanga meitaki ei au papuritia no te Patireia. Inara, ko etai atu, te rauka ra ia ratou te rave ua atu i te tavini anga i te au tuatau ravarai noatu te ora anga apikepike ra. Ei akatauanga, e akamanako ia Hartmut raua ko Gislind.
A Hartmut raua ko Gislind ko nga tokorua akaipoipoia tei rave ra e 30 mataiti ei painia, ei mitinari, e i te angaanga tutaka aere. E rua raua rai tei makiia e te maki kino tei akaruke maira ia raua i etai taime ma te maroiroi kore te kopapa e te manako ngakau oki. Inara, kua rave raua i te angaanga meitaki e kua rauka ia raua i te akamaroiroi atu ia etai ke tei rokoia e te au timataanga aiteite ra. Eaa ta raua apiianga i oronga mai? “E akara atu ki te tuatau ki mua eiaa ki te tuatau kua topa ra. E rave i te meitaki no te au turanga ravarai. Penei ka apai mai te ra taki tai e okotai ua atianga no te akapaapaa ia Iehova. E taangaanga i taua atianga ra, e kia rekareka i te reira.”
E akamanako i te turanga o Hannelore ra. Kua taitaia aia i te maki anga putuputu i tona tuatau e 30 mataiti ei painia, ei mitinari, i te angaanga tutaka aere ma tana tane, e i te tavini oki i Betela. Kua tuatua a Hannelore: “Kua tamanako pakari au ki runga i te maro anga tei akatuia maira e Satani—e ka tavini anake te au tangata ia Iehova me te ngoie ua ra te raveanga i te reira no ratou. Na te akakoromakianga i te au timataanga, ka rauka iaku tetai tuanga i te akapapuanga e tarevake a Satani.” Ka rauka kia riro teia ei akakeu anga ririnui. Kia maara e ko toou uaorai tiratiratu kia Iehova i raro ake i te timataanga e mea puapinga maata ia kiaia ra.—Iobu 1:8-12; Maseli 27:11.
I te tauta anga kia tuku i tetai iki anga tau no runga i toou ora anga kopapa, e akamanako i nga tuanga e rua o ta Iesu Karaiti totou anga no te openga o te akatereanga o te au mea nei. Kua totou mai a Iesu i te au maki mate i tetai ngai e tetai ngai. Kua tuatua katoa oki aia: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rave ake te ao katoa nei.” (Mataio 24:3, 14; Luka 21:11) Kua kite a Iesu e i te tuatau openga, ka kukumi pakari tana au pipi ma te maki. Inara kua kite mai aia e ka raveia te angaanga tutu aere kare na te au tangata rekareka anake i te ora anga kopapa meitaki mari ra na te aronga katoa oki tei rokoia ra e te maki kikino. Me ka rauka ia tatou kia rave ua atu i te tavini anga i te au tuatau ravarai noatu te ora anga maki, kare e ngaropoina ia Iehova to tatou anoano i akakite no tona ingoa.—Ebera 6:10.
Tamouanga Rekareka Noatu te Manako Kore te Au Tangata
Ka akakinoia to tatou tu manako na te tu akono mai o te au tangata ki te angaanga tutuanga Patireia. “Noatu rai ko te au painia ka kite i te turanga ngata kia akamata i te tuatua anga ma te tangata o te ngutuare,” kua tuatua tetai orometua karape. “Pouroa tatou ka tauta pakari kia tamou i to tatou tu rekareka.” Ae, ka rauka i te manako kore o te au tangata i te akameangiti mai i to tatou rekareka anga i te angaanga tutu aere. E no reira akapeea e raukaʼi i tetai painia te aravei putuputu ra i te tu manako koreia mai kia tamou i tona rekareka? Te oronga maira te au orometua karape i te au manako anga te aru mai nei tei tautaia e tei timataia oki.
Te oronga maira te manako koreia i tetai akaaoanga, inara kare tona aite anga e te puapinga kore ua ra. Ei te reira uaorai, kare te totoa ateaanga te manako koreia mai i tetai tumu kia akamutu i te tavini anga i te au tuatau ravarai. Ka rauka ia tatou kia tamou i to tatou rekareka ki mua i te tu manako koreia mai me ka akataka tatou kia rava te tuatau no te apii pakari i te au Tuatua Tapu. Ka ‘akapapa ia tatou kia tau tikai i te au angaanga memeitaki katoa ra,’ te kapiti katoa ra te reira i te tuatuaanga ki te aronga te ariu maira i te taringa turi ki te tuatua meitaki. (2 Timoteo 3:16, 17) Noatu rai e kare te au tangata i inangaro kia akarongo atu ki te peroveta kia Ieremia ra, kare te reira i tapu iaia ra. (Ieremia 7:27) I te apiianga i te Pipiria ma te tauturu a te au puka Kerititiano ra, ka puapinga maataia tatou me ka tamanako tatou i te au manako te ka akamaroiroi i to tatou akarongo e ka tauturu ia tatou kia akono atu i te au manako koreia maira.
I te akatikaanga e e akaaoanga te manako koreia mai, e akara matatio tatou i to tatou tu manako ki te aronga ta tatou e tutu atura. Eaa ra ratou i manako kore mai ei? Ko tetai tumu no te manako kore te totoaia ra i te au tuanga o Europa, ei akatauanga, ko te au ravenga kikino ia a te au akonoanga pikikaa ra. Kua kore te au tangata e manako e e ngai to te akonoanga i roto i to ratou oraanga, e kare katoa oki ratou e anoano kia rave i tetai ua atu apinga ma te reira. Ka tau tatou kia ngavarivari ua te taui anga, i te tuatuaanga ki te au tangata no te au tumu tupu anga kia ratou ra, mei te kore e angaanga ra, te ora anga kopapa, te rave kino, te akakoromaki kore, te tu reva, e te akakoko anga a te tamaki.
I ta tatou au tuatua akamataanga ki te tangata o te ngutuare, penei ka taiku tatou i tetai apinga te manakoia ra i taua ngai ra. Ko ta Dietmar te reira i tauta kia rave i tana tutu aereanga i tetai oire te ngai e meangiti ua ra te puapinga i rauka iaia. Kua taiku tetai o ratou e i tupu tetai tumatetenga ki to ratou oire i te ra i mua akera. I te au ngutupa ravarai i muri akera, kua tuatua a Dietmar i te mii ngakau tae tikai no taua tumatetenga ra. “Kua viviki ua te au tangata i te akamata i te tuatua anga,” tana i karanga. “Tei runga taua tumatetenga ra i te manako o te au tangata ravarai. E manganui taku tuatua meitaki i taua ra no te mea i akakite au i te manako anga i to ratou au oraanga.”
Ka tau tatou kia oronga atu i te akakite anga i te Patireia ki te au tangata i te au ngai ravarai e kite ei tatou ia ratou. Penei ka uua mai te tuatua anga ki tetai ua atu ngai, e ka rauka ia tatou te tereni ia tatou uaorai i teianei angaanga na te taangaanga i te au manako orongaia mai i te au puka akatumuia i te Pipiria ra. Ka tupu te rekareka mei etai tuatua oaoa tokoiti ua mai me kare i te oronga anga i etai au kopi no te makatini Punanga Tiaki e te Awake! ma te tangata o te ngutuare ra. Me kua rave tatou i te oki akaou atuanga e kua akamata i te akono i tetai apii Pipiria ma tetai tangata tei inangaro ra, penei ka rauka ia tatou tetai atu apii na te uianga: “Te kite ra ainei koe i tetai ua atu tangata te ka inangaro kia apii i te Pipiria?” Penei ka taki atu teia ki te akanooanga i tetai atu apii Pipiria i te ngutuare. I tetai ua atu tu, kia rave papu tikai tatou, ma te pure irinakianga ia Iehova, auraka e tuku i te manako koreia mai kia akamaroiroi kore ia tatou.
Akamaroiroi Anga Mei Ko Mai ia Etai Ke Ra
Kua painia a Jürgen raua ko Christiane e kua rave i te angaanga tutaka aere no te tere atu i te 30 mataiti. E angaanga ta raua i tetai taime tei kapiti ra i te tutu aereanga i tetai ngai e ngere te maata anga o te tangata i te manako ngakau e e marokiakia oki. Mei teaa ra te maata to Jürgen raua ko tana vaine inangaro anga no etai akamaroiroi anga! Inara, no tetai tumu, kare etai atu i te putuputuanga ra i kite i tei umuumuia no raua ra.
E no reira kua kite a Jürgen mei te au tupu anga e “te vaira etai au painia ma te raveanga ngata. Te umuumu ra ratou kia maata atu te akamaroiroi anga mei te aronga pakari e etai atu au papuritia.” Kua tuatua atu te Atua ra kia Mose kia akamaroiroi e kia akamatutu atu ia Iosua. (Deuteronomi 3:26-28) E ka tau oki te au Kerititiano kia riro ei au tumu no te akamaroiroi anga tetai i tetai. (Roma 1:11, 12) Ka rauka i te au papuritia Patireia kia akamaroiroi atu i te aronga te tavini ra i te au tuatau ravarai na te au tuatua akamatutuanga e na te aere kapitianga ma ratou katoa i te angaanga orometua i etai tuatau.
Te Rekareka o Iehova—To Tatou Punanga Ketaketa
Te au Kerititiano tei akapou ra i te maata anga o to ratou oraanga ei painia me kare ei mitinari, ei tavini anga i Betela, me kare i te aereanga ki te au putuputuanga i te angaanga tutaka aere kua kite e ko te maata anga o te au manamanata e poto ua te tuatau, inara te vaira etai no te tuatau roa. Noatu rai ko te au manamanata kare ra i te akaraanga e ka kore atu kare e tau kia akangere ia tatou i to tatou rekareka anga. Ko Ramon, tei tavini ra i tetai angaanga i te enua ke no te tere atu i te 45 mataiti, kua akakite mai e me akamaromaroa mai etai manamanata ia tatou, “ka tau tatou kia manako i te au akameitakianga e manganui tei ia tatou nei e te aronga oki e au tauatini ke atura tei mamae ra i te au tu ngata maata ra.” E tika ra, te kite ra to tatou au taeake akarongo i te mamaeanga i te ao katoa nei, e te utuutu tika maira Iehova ia tatou katoatoa.—1 Petero 5:6-9.
E no reira, me te akatika ra to tatou uaorai au turanga kia rave tatou i te tavini anga i te au tuatau ravarai e kia vai tamou marie i reira, e tamou tatou i to tatou rekareka anga na te irinakianga ki runga i to tatou Metua i te rangi ra. Te akamaroiroi maira aia i tona au tavini, e ka tau tatou pouroa kia maara e ‘ko te rekareka ra no ko ia Iehova ra to tatou ïa maroiroi.’—Nehemia 8:10.
[Tutu i te kapi 21]
“Kare toku manako ngakau e taku au iki anga i maata atu te puapinga i to te angaanga ra”
[Tutu i te kapi 22]
“Ka akakite maua kia Iehova i to maua manako ngakau e ka akaruke atu i te au apinga kiaia”
[Au Tutu i te kapi 23]
“E rave i te meitaki no te au turanga ravarai. Penei ka apai mai te ra taki tai e okotai ua atianga no te akapaapaa ia Iehova”
[Tutu i te kapi 23]
“Na te akakoromakianga i te au timataanga, ka rauka iaku tetai tuanga i te akapapuanga e tarevake a Satani”
[Au Tutu i te kapi 24]
“Te vaira etai au painia ma te raveanga ngata. Te umuumu ra ratou kia maata atu te akamaroiroi anga mei te aronga pakari e etai atu au papuritia”
[Tutu i te kapi 24]
“Ka tau tatou kia akamanako i te au akameitakianga e manganui tei ia tatou nei”