Ka Tau Ainei Au i te Pati ki Toku Taeake no Tetai Rounu?
KUA makiia te tamaiti openga a Simon e kua anoano rapurapu i tetai vairakau. Inara e putaua tikai a Simon e kare e rauka iaia te tutaki. Eaa ra tana ka rave? E meitaki atu tona taeake Kerititiano ko Michael iaia i te pae o te moni. Penei ka rauka ia Michael i te oronga mai i te moni kiaia. Inara, i roto i tona ngakau, kua kite a Simon e kare e rauka iaia te tutaki i te rounu.a
I te aravei anga atu a Simon kiaia, kua aro atu a Michael i tetai tumatetenga. Kua kite aia e e anoano tikai tetai inara kua tarotokaka aia e kare e rauka ia Simon te tutaki mai i te moni no te mea e putoto anga nana i te angai i tona ngutuare tangata. Eaa ra ta Michael ka rave?
I te au enua e manganui, ka ngaro poitirere ua i te au tangata ta ratou apinga te kite anga ia ratou uaorai, kare e moni me kore ra e insurance ei tutaki i te au pira i te pae o te rapakau. Penei kare e rauka mai te rounu mei te pangika me kore ra e maata roa te moni puapinga. Me tupu mai tetai tumatetenga, penei ko te ravenga anake ko tetai rounu. Inara, i mua ake ka pati ei i tetai rounu, te vaira tetai au mea puapinga kia akamanakoia.
E Akara i te ka Tupu
Te oronga maira te au Tuatua Tapu i te au arataki anga no tei oronga e tei ori ra. Na te aruanga i teia akoanga, ka rauka ia tatou te kopae i te au tu marama koreia e manganui e te au manako akamamae.
Ei akaraanga, te akamaara maira te Pipiria ia tatou auraka tatou e akamanako meangiti ua no runga i te orianga i te moni. Kua raurau te apotetoro ko Paulo i te au Kerititiano i Roma: “Auraka kotou ei kai ou na te tangata ravarai, kareka kia aroa atu tetai ki tetai: ko tei aroa atu oki i tetai ke ra, kua akono ïa i te ture.” (Roma 13:8) Ko te tika, ko te kaiou anake a tetai Kerititiano ki tetai ko te aroa. No reira, penei ka ui taua ia taua uaorai na mua, ‘Te anoano tika ia ra ainei teia rounu?’
Me e ae te pauanga, e mea pakari i reira te akamanako atu i te ka tupu me o ki roto i te kaiou. Kua akaari mai a Iesu Karaiti e ko te au iki anga puapinga te umuumuia ra te akamanako anga meitaki e te paranianga. Kua ui aia ki tana au pipi: “Koai ïa tangata i o kotou na, kia akakoro i te are e akatu, kare e timata ana i te noo ki raro, ka tatau ei i te apinga ei ou e oti ei, i te rave anga tona apinga?” (Luka 14:28) Te angaanga ra teia kaveinga me te akamanako atura i te pati ki tetai taeake no tetai rounu. Te tareanga i te tutaki o tetai rounu tona aiteanga te tareanga akapeea e aea taua e tutaki ei i te reira.
E tika to tei oronga i te kite e akapeea e aea te rounu e tutakiia mai ei. Na te akara matatio meitaki anga i te au mea, ka rauka ia taua te oronga kiaia i te au pauanga taka meitaki. Kua tare ainei taua i te moni no te tutaki atu i te rounu i roto i tetai tuatau tau tikai? E tika, e mea ngoie ua i te akakite atu ki to taua taeake: “Ka tutaki viviki atu au ia koe. Kua kite koe e ka rauka ia koe te irinaki mai iaku.” Inara kare ainei taua e rave i te reira au mea na te mataara tau tikai? Mei te akamata anga mai ka tauta taua i te tutaki i te rounu, i te mea e ko ta Iehova ia e umuumu maira no tatou. “E pati te tangata kino ra, e kare e akaoki mai,” i karanga ei te Salamo 37:21.
Na te tareanga akapeea e aea taua e tutaki ei i te rounu, te akamaara ra taua ia taua uaorai i te pakari o te apainga ta taua e rave ra. Ka akameangiti mai teia i te akara anga e ka akatupu taua i te kaiou ma te anoano koreia. Me ka rauka ia taua te kopae i te kaiou, te vaira te au puapinga. Te akamatakite maira a Maseli 22:7 e: “Kua riro te ori ei tavini no tei oriia.” Noatu e e nga taeake tei oronga e tei ori i te pae vaerua, penei ka riro te rounu ei tamanamanata i to raua pirianga, i tetai tuanga. Te tu marama kore no runga i te au rounu kua tamanamanata i te au o etai au putuputuanga.
E Akamarama Eaa te Moni i Anoanoiai
E tika to tei oronga i te kite e akapeea taua i te taangaanga anga i te moni oriia. Takake atu ki teia rounu, te ori katoa ra ainei taua i tetai moni mei tetai atu? Me koia ia, e mea tau kia akataka meitaki taua i teia, no te mea te piri atura teia ki runga i to taua tu i te tutaki anga i te rounu.
E mea puapinga tikai i te akataka i rotopu i tetai rounu pitiniti e tetai tei anoanoia no tetai tumatetenga. Kare a tetai taeake apainga Tuatua Tapu i te oronga i tetai moni no tetai ravenga kimi moni, inara penei ka manako aia i te tauturu mai i tetai taeake, me kare nona uaorai te tarevake, i kite ei iaia uaorai e kare e rauka ia taua te tutaki i tetai au mea i anoanoia mei te kai, te kakau, me kore ra te au mea i anoanoia i te pae o te rapakau. Te tu maora ua e te tika tikai no runga i teia au mea ka tauturu i te paruru atu i te au mea marama koreia.—Ephesia 4:25.
Kia Tataia
Tetai rekoti tataia o te koreromotu e takainga puapinga ia no tatou i te kopae i te au mea marama koreia i te tuatau ki mua. E mea ngoie ua i te ngaropoina te au manako takake o tetai koreromotu kia tata roaia. Ka anoanoia taua kia tata i te moni i oriia e aea e tutakiiai. E mea meitaki no tei ori e tei oronga i te taina i te koreromotu e kia akono raua i tetai kopi na raua uaorai. Te akataka maira te Pipiria e e mea tau kia akapapaia te au mea i te pae o te moni. I mua ua ake i te takore anga to Babulonia ia Ierusalema, kua akakite a Iehova kia Ieremia kia oko i tetai potonga enua mei tona kopu tangata. Ka puapingaia tatou mei te akara akaou anga i te tupuanga.
“Oko atura au i taua kainga ra i Anatota ia Hanameela, i te tamaiti a toku metua ra,” i na Ieremia ei. “E kua akaaite atura au i te moni, e okotai ngauru ma itu i te sekela ario. Kua tata atura au ki roto i tetai tuatua, e kua akairoia iora, e akataka iora au i te aronga kite ei kite, e kua akaaite iora au i te moni ki roto i te aite tautau. Kua rave iora au i te tuatua oko ra, i tei akairoia ra, i tei tau i te ture, e te akonoanga, e tei kore i akairoia. Kua tuku atura i taua tuatua oko ra kia Baruka, te tamaiti a Neria, te tamaiti a Maaseia, ki mua i te aroaro o Hanameela, i te tamaiti a toku metua ra, e ki mua katoa oki i te aroaro o te aronga i kite ra, tei tata i to ratou ingoa ki roto i te tuatua oko ra, ki mua katoa oki i te aroaro o te au ngati Iuda katoa ra, tei noo ki roto i te paepae o te are tapeka anga ra.” (Ieremia 32:9-12) Noatu e no runga te akaraanga i mua akenei i te oko kare i te rounu, te akaari maira teia i te puapinga o te raverave anga i te au manako i te pae o te moni na roto i te mataara taka meitaki tikai.—Akara i The Watchtower, Me 1, 1973, kapi 287-8.
Me tupu mai te au manamanata, ka tauta te au Kerititiano i te akatikatika i te reira kia rotai atu ma ta Iesu akoanga i rekotiia i roto ia Mataio 18:15-17. Inara ko tetai o te aronga pakari tei tauta i te tauturu no runga i te reira au mea kua karanga e: “Vaitata e i te au tupuanga ravarai, kare e tataanga o te koreromotu. Ko tei tupu, kare e marama taka meitaki i rotopu i nga tangata e akapeea te rounu i te tutaki angaia. Kua papu iaku e na te tataanga i teia au mea e akairo ia no te aroa, kare no te irinaki koreia.”
Me rave ana taua i tetai koreromotu, ka tauta tikai taua i te akono i ta taua tuatua. Kua akamaroiroi a Iesu: “Kia riro ra ta kotou Koia, ei koia; e ta kotou Kare, ei kare; e te vai atu rai te tuatua; no roto ïa i te kino.” (Mataio 5:37) Me riro tetai manamanata kitea koreia i te arai ia taua i te tutakianga i te rounu i te taime akanooia, e mea tau kia akamarama viviki taua i te turanga ki tei oronga. Penei ka akatika aia ia taua kia tutaki rikiriki i te rounu no tetai tuatau roa atu.
Inara, kare te au turanga reka koreia i te kotoeanga no taua mei ta taua au apainga. Ko tetai tangata tei mataku ia Iehova ka akono meitaki tikai i te akatupu i tana tuatua. (Salamo 15:4) Noatu e kare te au mea i tupu mei ta taua i tapapa atu, ka tau taua kia papa ua i te rave i te au akaatinga anga kia rauka te tutaki i ta taua au kaiou, i te mea e e apainga Kerititiano ia na taua.
Kia Matakite i te Oronga i te Moni
Ko te tika, kare ko tei ori ua tei anoanoia kia akara meitaki i te au mea. Ka tau katoa tetai taeake tei patiia atu tetai rounu kia tare i te moni. I mua ake ka oronga ei i te moni, e mea pakari no taua kia akapou i te taime i te akamanako meitaki atu i te au mea ma te tau tikai. Te raurau maira te Pipiria i te akamatakite anga, i te na ko anga: “Auraka e kapiti katoa ki roto i te aronga e mou te rima ra; ki roto i te aronga e riro ei tutaki no te kai ou ra.”—Maseli 22:26.
I mua ake ka tuku ei ia koe uaorai, e akamanako e eaa te ka tupu me kare e rauka i tetai taeake i te tutaki mai ia koe. Ka maata atu ainei toou uaorai au manamanata i te pae o te moni? Noatu e e au akakoroanga meitaki to te taeake, ka taui te au turanga me kore ra penei ka tarevake tana au tareanga. Te akamaara maira a Iakobo 4:14 kia tatou katoatoa: “Kotou oki ko tei kore i kite i te ka tupu apopo: eaa oki to kotou ora anga nei? e auai ïa, no vaivai ake, e roa poto akera, ngaro atura ïa.”—Akaaite ia Koheleta 9:11.
I te tupuanga tikai o tetai rounu pitiniti, e mea pakari i te akamanako atu i te tu o tei ori. Kua kiteaia ainei aia me e tau e kia irinakiia, me kore ra kare aia e kite ana i te raverave i te au mea i te pae o te moni? E mea matau ainei nana i te aere na roto i te putuputuanga i te pati i etai aronga no tetai moni? E mea pakari i te akamanako atu i teia au tuatua: “Te akarongo ra te kite kore i te au tuatua katoa ra: te akara meitaki ra te tangata akono ra i tona takainga.”—Maseli 14:15.
I tetai au taime, penei kare rai te rounu i te mea inangaroia e tei ori. Penei ka ngoie ua te reira i te riro ei akateiaa anga kiaia, te keiaanga mei iaia i tona rekareka. Ka inangaro ainei taua i te reira taeake kia riro mai ei “tavini” no taua? Ka akakino ainei te rounu i to taua pirianga, te akatupuanga i te tu mareka kore me kore ra te tu akamama me kare e rauka iaia te tutaki mai i te reira?
Me te vaira te anoano tikai, ka akamanako ainei taua i te oronga i tetai apinga aroa kare i te rounu, noatu e e meangiti mai te moni? Te akamaroiroi maira te au Tuatua Tapu kia tatou kia akaari i te tu tangi me kite tatou e kua ngere to tatou taeake. “E takinga-meitaki ra to te aronga tuatua-tika, e e oronga ua mai,” i imene ei te tata taramo. (Salamo 37:21) Ka akakeu te aroa ia tatou kia rave i te ka rauka ia tatou i te oronga i te tauturu ki te au taeake i ngere.—Iakobo 2:15, 16.
E Akamanako Meitaki i Toou Au Takainga
I te mea e e tumu tau te au rounu no te pekapeka, penei ka akara tatou ia ratou ei ravenga openga kare i te rave anga ngoie ua. Mei tei akakiteia i mua ake, ka tau tei iro kia akakite i te tika ki tei oronga, te tataanga akapeea e aea te rounu i te tutaki angaia. E i te turanga ngata tikai, penei e apinga aroa te ravenga meitaki tikai.
Kare a Michael i oronga ana i te moni ta Simon i pati. Mari ra, kua oronga atu a Michael kiaia i tetai tuanga moni meangiti mai ei apinga aroa. Kua rekareka a Simon i te reira tauturu no te tutaki i te vairakau o tana tamaiti. E kua mataora a Michael i te mea e kua rauka iaia te akaari i tona aroa taeake na tetai mataara tau. (Maseli 14:21; Angaanga 20:35) Te akara atura Michael raua ko Simon ki mua i te taime i raro ake i te tutara anga o te Patireia “ko tei putaua ra me kapiki maira, nana ïa [na Karaiti] e akaora” e kare e tangata e karanga e “kua maki au.” (Salamo 72:12; Isaia 33:24) Kia tae rava i te reira tuatau, e akamanako meitaki i to tatou au takainga me e ua ake tatou e manako i te pati ki tetai taeake no tetai rounu.
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a E au ingoa mono ua tei taangaangaia i konei.
[Tutu i te kapi 25]
Te tataanga i te au koreromotu rounu e akairo ia no te aroa, kare no te irinaki koreia