“Tatau ra ka Akono ïa kia Kite”
“Kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra, . . . i te tu anga i te ngai-tapu ra, . . . te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira.”—MATAIO 24:15, 16.
1. Eaa te tupu anga, no ta Iesu akamatakiteanga i kitea ia Luka 19:43, 44 ra?
NA TO tatou akamatakite angaia ki tetai tumatetenga te vaitata maira ka rauka ia tatou kia kopae ke i te reira. (Maseli 22:3) No reira e tamanako ana i te turanga o te au Kerititiano i Ierusalema i muri ake i te tamaki atu anga to Roma i te 66 T.N. Kua akamatakite atura Iesu e ka koropiniia te oire e ka akataneaia. (Luka 19:43, 44) Kua akarongo kore atu te maata anga o te ngati Iuda iaia. Inara kua akarongo atu tana au pipi i tana akamatakiteanga. Ei tetai tupu anga, kua ora mai ratou i taua tumatetenga o te 70 T.N.
2, 3. Eaa tatou i tau ei kia akamanako i ta Iesu totou tataia ia Mataio 24:15-21 ra?
2 I roto i tetai totou ma te au tumu no tatou i teianei tuatau, kua akapapa mai a Iesu i tetai akairo tei kapiti ra i te au tamaki, te onge kai, ngaruerue enua, au maki mate, e te takinga kinoanga i te au Kerititiano no te tutu aereanga i te Patireia o te Atua ra. (Mataio 24:4-14; Luka 21:10-19) Kua oronga katoa a Iesu i tetai tumu te ka tauturu i tana au pipi kia kite e kua vaitata te openga—ko tetai ‘mea rikarika e taneaʼi ra, i te tu anga i te ngai-tapu ra.’ (Mataio 24:15) E akara matatio akaou tatou i taua au tuatua tau ra kia kite eaa ta ratou akatupu anga ki to tatou oraanga i teianei e i te tuatau oki ki mua.
3 I muri ake i tana akapapaanga i te akairo ra, kua tuatua a Iesu: “Kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra, tei tuatuaia mai e Daniela peroveta, i te tu anga i te ngai tapu ra, (ko tei tatau ra ka akono ïa kia kite). Te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira; E te tangata i rungao i te are ra, auraka aia e eke ki raro e rave i tana apinga i roto i te are ra: Eiaa tei te kainga ra, e oki mai e tiki i tona kakau. E ae oki to te au vaine apu ra, e te akangote i te tamariki, i te reira tuatau! E pure oki kotou, kia kore to kotou oro anga e riro i te paroro, auraka katoa i te sabati: E mate maata tei te reira tuatau, kare ïa mei muatangana mai i teianei ao.”—Mataio 24:15-21.
4. Eaa te akakite maira e e tupu anga to Mataio 24:15 ra i te anere mataiti mua ra?
4 Te oronga maira te au tataanga a Mareka raua ko Luka i te au tumu turu anga. Te ngai ta Mataio i taiku ra “i te tu anga i te ngai-tapu ra,” te tuatua ra a Mareko 13:14 “i te tu ua anga i te ngai tau kore ra.” Te kapiti maira Luka 21:20 i ta Iesu au tuatua: “Kia akara ra kotou ia Ierusalema i te takako angaia e te au nuku, kua vaitata rava tona pou i reira, kia kite mai kotou.” Te tauturu nei teianei ia tatou kia kite e ko te tupu anga mua te o atura te tamaki anga a to Roma ki runga ia Ierusalema e tona iero—e ngai tei tapu ra ki te au ngati Iuda inara kare ei ngai tapu kia Iehova—tei akamata ra i te 66 T.N. Kua tanea takiri ia i te akapou angaia te oire e te iero ra e to Roma i te 70 T.N. Eaa “te mea rikarika” i reira ra? E akapeea te reira ‘i te tu anga i te ngai-tapu ra’? Na te au pauanga ki teia au uianga e tauturu kia akataka i te tupu anga i teianei tuatau nei.
5, 6. (a) Eaa i tau ei te aronga tatau ia Daniela pene 9 ra kia kite meitaki? (e) I akapeea ta Iesu totou no “te mea rikarika ra” i te akatupu angaia?
5 Kua raurau a Iesu i te aronga tatau ra kia akono kia kite. Aronga tatau i teaa? E mea tau, ia Daniela pene 9. I reira ka kite tatou i tetai totou i te akakiteanga aea te Mesia e mama mai ei, e te totouanga e ka “tipu keia” aia i muri ake i te toru e te apa mataiti. Te tuatua ra te totou: “E riro ei roto i te iero taua mea rikarika e akatanea ra; e tukuia oki te reira no te pou e tae rava atu ki te openga i akonoia ra.”—Daniela 9:26, 27; akara katoa ia Daniela 11:31; 12:11.
6 Kua manako te au ngati Iuda e te tuatua ra te reira i te taviivii anga a Antiochus IV te iero e vaitata i te 200 mataiti i mua akera. Inara, e tuke ta Iesu ra i akakite atu, ma te raurauanga kia kite oonu no te mea to a muri akera ka mama mai “te mea rikarika ra” e ka tu ki roto i “te ngai-tapu.” I te akara anga te tuatua ra Iesu no te vaeau Roma te ka aere mai i te 66 T.N. ma te au reva akatutu. Ko taua au reva, kua roa ra te taangaanga anga, e au itoro tikai e e mea rikarika oki ki te au ngati Iuda ra.a Inara, aea ratou ‘e tu ei ki roto i te ngai-tapu’? Kua tupu te reira i te aere atu anga te vaeau Roma, ma tana au reva ra, e tomo atu ki Ierusalema e tona iero ra, kua manakoia te reira ngai e te au ngati Iuda e tapu ia. Kua akamata katoa ta Roma ko anga i raro ake i te patu te ngai o te iero ra. E tika tikai, ko tei roa ra te manako anga ei mea rikarika kua tu i reira i roto i te ngai tapu ra! Isaia 52:1; Mataio 4:5; 27:53; Angaanga 6:13.
Te “Mea Rikarika” i Teianei Tuatau
7. Eaa te totou a Iesu te akatupuia nei i to tatou tuatau?
7 Mei te Tamaki I o te Ao mairai, kua kite tatou i te tupu anga maata atu no te akairo a Iesu i tataia ra ia Mataio pene 24. Inara, e tamanako ana i tana au tuatua: “Kia akara atu kotou i te mea rikarika e taneaʼi ra . . . i te tu anga i te ngai-tapu ra, . . . te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira.” (Mataio 24:15, 16) Ka tika katoa oki teianei tuanga o te totou ra kia akatupuia i to tatou tuatau nei.
8. No etai mataiti, i akapeea te Au Kite o Iehova i te akataka anga i “te mea rikarika” i teia tuatau nei?
8 I te akakiteanga i te irinaki anga o te au tavini o Iehova e ka akatupuia teianei totou, kua akakite maira The Watchtower o Tianuare 1, 1921 i te au tupu anga i te Itinga Rotopu. Pera katoa oki, i te itiu o Titema 15, 1929, i te kapi 374, kua tuatua papu mai The Watchtower: “Ko te akakoroanga katoa a te League of Nations kia akaariu ke i te au tangata mei te Atua e ia Karaiti oki, e no reira e mea akataneaia ia, e apinga mei ko mai ia Satani, e ko tetai mea rikarika i te mata o te Atua ra.” No reira i te 1919 kua mama mai “te mea rikarika ra.” I muri akera, kua tuku atu te League ki te United Nations ra. Kua roa te Au Kite o Iehova i te akakite atea anga i teia nga akaaerenga a te tangata no te au ei mea rikarika i te mata o te Atua ra.
9, 10. Akapeea tetai kiteanga mua no te mate maata ra i te mana anga ki runga i to tatou manako no te tuatau tu anga “te mea rikarika” ra ki roto i te ngai tapu?
9 Kua akakite mai te atikara i mua akenei i tetai manako akatakaia no te maata anga o nga pene 24 e te 25 o Mataio ra. Te tau ra ainei etai akataka anga no runga i ‘te mea rikarika i te tu anga i te ngai-tapu’? I te akaraanga ra, ae. Te kapiti vaitata atura te totou a Iesu ki te “tu anga i te ngai-tapu” ma te akamata anga o te mate maata totouia maira. No reira, noatu rai e kua roa te vai anga mai o “te mea rikarika,” ko te kapiti anga i rotopu i tona “tu anga i te ngai tapu” e te mate maata ka tau kia akakeu i to tatou manakoanga. Akapeea ra?
10 Kua manako te au tangata o te Atua e ko te tuanga mua o te mate maata kua akamata ia i te 1914 e ko te tuanga openga ka aere mai i te tamaki o Aramakito. (Apokalupo 16:14, 16; akaaite i The Watchtower, Aperira 1, 1939, kapi 110.) No reira ka kite tatou eaa i manakoia i mua ana e ko te “mea rikarika” i te tuatau openga nei ka tika e kua tu i te ngai tapu i muri poto ake i te Tamaki I o te Ao ra.
11, 12. I te 1969, eaa te manako akatikatikaia tei orongaia no te mate maata ra?
11 Inara, i te au mataiti i muri akera kua tuke ta tatou akara anga i te au mea ra. I te Paraparau, Tiurai 10, 1969, i te Akaputuputuanga Enua “Au i Runga i te Enua Nei” i New York City, kua oronga mai a F. W. Franz, koia te peretiteni tauturu o te Taiate Punanga Tiaki e te Pepa Akonoanga i tera tuatau, i tetai tuatua akamarekaanga maata. I te akamanako akaouanga i te manakoanga o mua akera i te totou a Iesu, kua tuatua te Taeake ko Franz: “Kua orongaia te akataka anga e kua akamata te ‘mate maata’ i te 1914 T.N. e kare i akatikaia kia rave akaotiia i reira mari ra kua tapuia e te Atua te Tamaki I o te Ao ia Noema 1918. Mei reira mairai kua akatika te Atua i tetai tuatau no te angaanga a tona aronga toenga ko tei akatainuia tei ikiia ra o te au Kerititiano i mua ake i tana tuku anga i te tuanga openga o te ‘mate maata’ kia aere ua atu ki te tamaki o Aramakito ra.”
12 I reira kua orongaia mai tetai akatikatika anga maata i te akataka anga: “Kia aiteite atu ma te au tupu anga o te anere mataiti mua ra, . . . kare te ‘mate maata’ tikai i akamata mai i te 1914 T.N. Kareka ra, ko tei tupu ki runga ia Ierusalema akatutuia maira o teianei tuatau i te 1914-1918 ‘e momua anake teia katoa au mea nei no te mate’ . . . Ko te ‘mate maata’ kare ra e tupu akaou mai te aere maira ia, no te mea ko tona aite anga ko te akapou anga i te patireia akonoanga pikikaa o teianei ao (kapiti katoa ia Kerititome) aruia mai e te ‘tamaki o te ra maata o te Atua Mana Katoatoa’ ia Aramagido ra.” Te aite anga o teia e ko te mate maata katoa ra te vai maira ia ki mua.
13. Eaa ra i tau ei kia tuatuaia e te vaira tetai ‘tu anga i te ngai-tapu’ na “te mea rikarika ra”?
13 E mouanga tikai to teianei ki runga i te kiteanga e aea “te mea rikarika ra” e tu ei ki te ngai tapu ra. E tamanako ana eaa tei tupu i te anere mataiti mua ra. Kua tamaki atu to Roma ia Ierusalema i te 66 T.N., inara kua unui viviki ua ratou ki muri, tei tuku ra i te au “tangata” Kerititiano kia akaoraia. (Mataio 24:22) No reira ra, kua manako tatou i te mate maata kia akamata kare e roaia, mari ra ka tapotoia ia no te aronga ikiia o te Atua ra. E tamanako i te tumu taviri ra: I te akaraanga taito ra, ko ‘te mea rikarika tei tu ra i te ngai-tapu’ kua kapitiia ki te tamaki anga a to Roma i raro ake ia Tianara ko Gallus i te 66 T.N. Ko te tu aiteite i teia tuatau nei ki taua tamaki anga ra—ko te akamata ia o te mate maata—te vai maira ia ki mua. No reira ko “te mea rikarika e akataneaʼi ra,” tei vai mairai mei te 1919 mai, i te akara anga kare i tu ake ki te ngai tapu ra.b Ka akapeea teianei e tupu ei? E akapeea tatou e o atu ei?
Tetai Tamaki Anga i te Tuatau ki Mua
14, 15. Akapeea ta Apokalupo pene 17 tauturu ia tatou kia kite i te au tupu anga te ka taki atu kia Aramakito?
14 Te akataka maira te puka Apokalupo i tetai tamaki akapou anga ki runga i te akonoanga pikikaa. Te akapapaia maira i te pene 17 ta te Atua ra akavaanga ia “Babulonia Maata, ko te metua vaine o te aronga akaturi”—koia te patireia o te akonoanga pikikaa o te ao nei. Ko Kerititome te akono ra i tetai tuanga maata e te karanga ra e koreromotu pirianga tana ma te Atua ra. (Akaaite ia Ieremia 7:4.) Te au akonoanga pikikaa, kapiti katoa ma Kerititome, kua roa te akono anga au ravenga ma “te au ariki o te enua nei,” inara ka ope teianei i te akatanea angaia o taua au akonoanga ra. (Apokalupo 17:2, 5) I toai nga rima?
15 Te akakite maira Apokalupo i “tetai puaka taae kutekute” tei vaira no tetai tuatau, kua ngaro ke atu ra, e kua oki akaou maira. (Apokalupo 17:3, 8) Te turuia ra teianei puaka taae e te au tutara o teianei ao. Te tauturu ra te au tumu o te totou ra ia tatou kia akataka i teianei puaka taae akatutuia ra e ko tetai akaaerenga no te au tei vai maira mei te 1919 mai e ko te League of Nations (e “mea rikarika”) e i teianei ko te United Nations ia. Te akaari maira Apokalupo 17:16, 17 e ka tuku te Atua i te manako ki roto i te au ngakau o etai au tutara tangata tei rongonui ra i roto i teianei “puaka taae” kia akatanea i te patireia akonoanga pikikaa o te ao nei. Na taua tamaki anga ra e akairo i te akamata anga o te mate maata ra.
16. Eaa te au tupu anga tau te raveia nei te o atura te akonoanga ki roto?
16 I te mea te vai maira te akamata anga o te mate maata i te tuatau ki mua, tei mua katoa ainei ia tatou te tu anga i te ngai tapu? I te akaraanga nei koia ia. I te mea kua mama mai “te mea rikarika” i te tuanga mua o teianei anere mataiti e no reira kua vai mai no etai raungauru mataiti, ka rave ia i tetai turanga na roto i tetai tu taka ke ra “i roto i te ngai-tapu” i te tuatau vaitata ki mua ra. Mei te au pipi a Karaiti i te anere mataiti mua ra i akara matariki kia kite i akapeea te tupu anga o te “tu anga i te ngai-tapu ra,” te pera katoa nei te au Kerititiano o teianei tuatau. E tika ra e, ka tatari tatou no te tupu anga tikai e kite ei tatou i te au tika katoatoa ra. Inara, e mea tau kia akara e i etai au enua kua akamata ke ana te kitea tetai tu manako patoianga i te akonoanga te tupu nei ia. Ko tetai papaki o te aronga poritiki, tei kapiti atu ma te au Kerititiano i mua ana tei takake atura mei te akarongo mou, te akatupu ra i te ke anga ki te akonoanga e ki te au Kerititiano mou ra te maata anga. (Salamo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) No reira, noatu rai i teianei te aronga mana poritiki ‘te tamaki maira ki te Punua-mamoe ra,’ e mei ta Apokalupo 17:14 i akakite maira, ka tupu ua atu kia maata teianei tamaki anga. Noatu rai e kore e itae to ratou au rima ki runga i te Punua Mamoe a te Atua ra—ia Iesu Karaiti i tona tu teitei e te kaka—ka akatupu ra ratou i ta ratou patoianga i te aronga akamori mou i te Atua ra, e maata oki i te “aronga tapu ra.” (Daniela 7:25; akaaite ia Roma 8:27; Kolosa 1:2; Apokalupo 12:17.) Tei ia tatou te akapapu anga tu-Atua e ka autu te Punua Mamoe e te aronga katoa iaia ra.—Apokalupo 19:11-21.
17. Ma te kore e manako anga ketaketa ua, penei eaa ta tatou ka tuatua e akapeea te tu anga “te mea rikarika ra” ki roto i te ngai tapu ra?
17 Kua kite tatou e te tatari atura te akatanea anga i te akonoanga pikikaa. Ko Babulonia Maata ‘kua kona i te toto o te aronga tapu ra’ e kua akono aia iaia mei tetai ariki vaine, inara te papu ra tona akapou anga. Ko te mana viivii tana i tutara ra ki rungao i te au ariki o te enua nei ka taui takiri ia i te ariu anga taua pirianga ra ki tetai no te makitakita ta ua i te tuanga o ‘nga tara okotai ngauru o te puaka taae ra.’ (Apokalupo 17:6, 16; 18:7, 8) Me tamaki atu te “puaka taae kutekute” ra i te vaine akaturi akonoanga ra, ko te tu anga te reira o “te mea rikarika ra” na roto i tetai tu akatanea ia Kerititome koia te ngai tapu tuatuaia ra.c No reira te akatanea anga e akamatai ki runga ia Kerititome akarongo kore ra, tei akatutu ra iaia uaorai e kua tapu.
Akapeea—‘Te Oroanga’?
18, 19. Eaa te au tumu te orongaia maira ei akaari e kare “te oroanga ki te maunga” i te aite anga e kia taui i te akonoanga ra?
18 I muri ake i te totouanga i ‘te tu anga o te mea rikarika ra i te ngai-tapu ra,’ kua akamatakite a Iesu i te aronga kite ra kia akono atu. Ko te aite anga ainei o tana tuatua e i taua tuatau kua roa ra—me ‘te tu ra i te ngai-tapu’ “te mea rikarika ra”—e e manganui te au tangata te ka oro ke atu mei te akonoanga pikikaa e ka rave ei i te akamori mou? Kare e tau. E akamanako i te tupu anga mua ra. Kua tuatua a Iesu: “Te aronga e noo i Iudea nei, e oro ratou ki te maunga i reira: E te tangata i rungao i te are ra, auraka aia e eke ki roto i te are, eiaa e tomo ki roto e apai i tetai mea apinga ki vao. E auraka tei te kainga ra, e oki mai e tiki i tona kakau. E ae oki to te au vaine nui ra, e te akangote i te tamariki, i te reira tuatau. E pure oki kotou, kia kore to kotou oro anga e riro i te paroro.”—Mareko 13:14-18.
19 Kare a Iesu i tuatua e ko te aronga anake i Ierusalema ra te ka tau kia oro ke atu, mei te mea rai e ko tana tumu e ka tau ratou kia oro ke atu i te ngai o te akamori anga ngati Iuda ra; kare katoa tana akamatakite anga i taiku i te tauianga akonoanga—te oroanga mei te pikikaa e te raveanga i te mea mou. Kare tikai i umuumuia ta Iesu au pipi kia akamatakiteia kia oro ke atu mei i tetai akonoanga ki tetai atu; kua riro ke ana ratou ei au Kerititiano mou. E ko te tamaki i te 66 T.N. kare i akakeu i te aronga rave i te akonoanga ngati Iuda i Ierusalema e i Iudea katoa oki kia akaruke i taua akonoanga ra e kia ariki i te Kerititiano. Kua tuatua a Poropeta Heinrich Graetz e ko te aronga tei arumaki i to Roma tei oro ke ra kua oki akaou mai ki te oire ra: “Te Aronga Maroiroi, tei kapikipiki i te au imene tamaki akateitei ra, kua oki mai ki Ierusalema (te ra 8 o Okotopa), te panapana ra to ratou ngakau ma te manakonako rekareka o te matara anga e te tu rangatira. . . . Kare ainei te Atua i tauturu aroa ia ratou mei Tana i tauturu i to ratou ai metua ra? Kare te au ngakau o te Aronga Maroiroi ra i kite i te mataku no te tuatau ki mua.”
20. Akapeea te au pipi mua ra i te akono anga i ta Iesu akamatakiteanga kia oro ki te maunga?
20 Akapeea, i reira, te rave anga a te aronga toko iti ua o te aronga ikiia ra i ta Iesu i akaue ra? Na te akaruke anga ia Iudea e te oroanga ki te au maunga i tetai pae o Ioridana ra, kua akaari ratou e kare ratou i tetai tuanga no te akatereanga ngati Iuda ra, te pae poritiki me kare akonoanga. Kua akaruke ratou i te au kainga e te au ngutuare, kare ua i akaputu i ta ratou au apinga mei to ratou are mai. No te irinaki i te paruru anga e te turu anga a Iehova, kua tuku ratou i te akamori iaia ki mua i te au mea ravarai penei te akara anga e puapinga.—Mareko 10:29, 30; Luka 9:57-62.
21. Kare tatou e tau kia manakonako atu i teaa me ka tamaki mai “te mea rikarika ra”?
21 E akamanako, i teianei, i te tupu anga maata atura. Kua rave tatou no etai raungauru mataiti e manganui i te raurauanga i te au tangata kia aere ke mai ki vao i te akonoanga pikikaa e kia akono i te akamori mou. (Apokalupo 18:4, 5) E au mirioni ua atu kia rave i te reira. Kare te totou a Iesu i akakite e me akamata mai te mate maata ra ka ariu mai te aronga tini ra ki te akamori ma; e mea papu oki e kare e ariu anga no te aronga tini o te au ngati Iuda ra i te 66 T.N. Inara, e maata te anoano o te au Kerititiano mou ra kia akono i ta Iesu akamatakiteanga e kia oro.
22. Penei eaa te o atura ki ta tatou akonoanga i ta Iesu akaue anga kia oro ki te maunga ra?
22 Kare ia tatou i teianei te au tumu ki katoa no te mate maata, inara ka rauka ia tatou kia papu e no tatou kare te oroanga ta Iesu i tuatua ra i tetai tu ngai enua. Te vai nei te au tangata o te Atua takapini teianei ao katoa, i nga tuanga ravarai. Inara, ka rauka ia tatou kia papu, e me ka anoanoia te oroanga, ka tau te au Kerititiano kia tamou i tetai akatakaanga meitaki i rotopu ia ratou uaorai e te au akaaerenga akonoanga pikikaa ra. E tumu maata katoa oki e i akamatakite a Iesu no runga i te koreanga e aere akaou ki te are kia rave mai i te au kakau me kare etai atu apinga ke. (Mataio 24:17, 18) No reira penei e au timataanga etai ki mua no to tatou manako anga i te au apinga kopapa nei; e puapinga maata ainei ratou, me kare ko te ora ainei te ka rauka mai no te katoatoa i to te Atua ra tua te mea puapinga maata? Ae, penei ka o mai etai turanga ngata e te ngere anga i to tatou oroanga. Ka tau tatou kia papa kia rave i te ka tau, mei to tatou au taeake i te anere mataiti ra i to ratou oro anga mei Iudea ki Perea, i tetai pae o Ioridana ra.
23, 24. (a) Kiea anake ua e kiteai e tatou te paruru anga? (e) Eaa te tupu anga tau no ta Iesu ra akamatakiteanga ia tatou no te tu anga ‘te mea rikarika ra i te ngai-tapu?’
23 Ka tika tatou kia irinaki e ka vairai to tatou akapuanga e ko Iehova e tana akaaerenga tei aite ki te maunga rai. (2 Samuela 22:2, 3; Salamo 18:2; Daniela 2:35, 44) Te ngai te reira e kiteai e tatou te paruru anga! Kare tatou e aru i te aronga tini o te au tangata nei te ka oro “ki roto i te au ana” e kia pipini “ki roto i te au mato, o te maunga”—koia te au akaaerenga tangata e ta ratou au ravenga te ka vai mai no tetai tuatau poto ua i muri i te akatanea angaia a Babulonia Maata ra. (Apokalupo 6:15; 18:9-11) E tika, penei ka ngata roa atu te au tuatau—mei tei tupu ra i te 66 T.N. no te au vaine nui ra tei oro ki Iudea me kare no tetai ua atu tei aere ra i roto i te anu, e te reva uaua. Inara ka papu ia tatou e ka akariro te Atua kia rauka te ora. E akaketaketa tatou i to tatou irinaki anga i teianei ki runga ia Iehova e tana Tamaiti, te tutara ra i teianei ei Ariki no te Patireia.
24 Kare e tumu no tatou kia noo i roto i te mataku no te ka tupu mai. Kare a Iesu i anoano i tana au pipi i reira ra kia mataku e kare katoa aia e anoano ia tatou kia mataku, i teianei me kare i te tuatau te aere maira. Kua akamatakite mai aia ia tatou kia raukai ia tatou te teateamamao i to tatou ngakau e te manako. No te mea, kare te au Kerititiano akarongo e akautungaia me tae mai te akapou anga ki te akonoanga pikikaa e te toenga o teianei akatereanga kino. Ka kite ratou e ka akarongo i te akamatakiteanga no ‘te mea rikarika i te tu anga ki roto i te ngai-tapu.’ E ka akono tau ratou ki runga i to ratou akarongo ngaueue kore. Kia kore rava e ngaropoina ia tatou ta Iesu i taputou ra e: “Ko tei tāpu tikai e tae ua atu ki te openga ra, ka ora ïa.”—Mareko 13:13.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a “Kua tiakiia taua au reva o Roma ra ma te akateitei anga akonoanga ki roto i te au iero i Roma ra; e ko te akatapu anga te reira au tangata no ta ratou au reva kua akatauia ki to ratou turanga teitei ake i etai atu iti tangata ra . . . [Ki te au vaeau ra] penei ko te reira te tapu maata katoa i te enua nei. Kua tia te vaeau Roma ra na tana reva ra.”—The Encyclopædia Britannica, Tataanga 11.
b Ka tau ra kia manakoia e noatu ra e ka rauka i te tupu anga o ta Iesu ra au tuatua i te 66-70 T.N. te tauturu ia tatou kia kite e akapeea ratou i te akatupu angaia a te mate maata ra, kare e rauka nga akatupu anga e rua ra kia akaaiteite tika tikaia no te mea kua rokoia nga tupu anga ra i te pae o nga turanga tuke tuke ra.
c Akara i The Watchtower, Titema 15, 1975, kapi 741-4.
Maara Ainei ia Koe?
◻ I akapeea ‘te mea rikarika tei akataneaia ra’ i te akakite anga iaia uaorai i te anere mataiti mua ra?
◻ Eaa ra i tau ei kia manakoia e ka tu “te mea rikarika” o teia tuatau nei a tetai tuatau ki mua ra
◻ Eaa te tamaki anga na tetai “mea rikarika” te totouia maira ia Apokalupo?
◻ Eaa te tu “oroanga” penei te umuumuia ra i ta tatou tuanga?
[Tutu i te kapi 16]
Kua tapaia a Babulonia Maata e ko “te metua vaine o te aronga akaturi”
[Tutu i te kapi 17]
Ko te puaka taae kutekute o Apokalupo pene 17 ra “te mea rikarika” tei taikuia ra e Iesu
[Tutu i te kapi 18]
Ka taki atura te puaka taae kutekute i tetai tamaki akataneaanga ki runga i te akonoanga